Ο Γκράχαμ Σουίφτ, η τρομερή πένα της σύγχρονης βρετανικής λογοτεχνίας και βραβευμένος με Booker για το βιβλίο του «Τελευταίος γύρος» επιστρέφει με ένα νέο βιβλίο το «Κυριακή της Μητέρας» και συνδυάζοντας τη μαγεία με την πραγματικότητα μας θυμίζει την αφηγηματική του κομψότητα και ευφυΐα, συστατικά που συναντήσαμε και στο βιβλίο «Να ’μαστε, λοιπόν…».
Δύο μυθιστορήματα σπουδές στη ζωή και την απρόβλεπτη πορεία της που δεν απευθύνονται στους γρήγορους αναγνώστες, εξελίσσονται στον δικό τους χρόνο και ρυθμό, ξεδιπλώνουν χαρακτήρες και φλέγονται από συγκίνηση, θέτοντας σιωπηλά ερωτήματα αναπάντητα για τη ζωή. Και πάντα επιφυλάσσουν το καλύτερο για το τέλος.
Να ‘μαστε, λοιπόν…
«Χαμογέλα στη ζωή – πιο πολύ – πιο πολύ!
Τέρμα τα δάκρυα πια, τώρα χτυπάει η καρδιά»
Μπράιτον, 1959. Βρισκόμαστε σε ένα θέατρο στην άκρη της προβλήτας και τα ονόματά τους, Τζακ Ρόμπινς, Ρόνι Ντιν, Ίβι Γουάιτ φιγουράρουν στη φωτεινή μαρκίζα της θεατρικής σκηνής. Ο κόσμος συρρέει για να τους απολαύσει. Ο Ρόνι και η Ίβι, ζευγάρι στο θέατρο και τη ζωή είναι αχτύπητο δίδυμο. Το νούμερό τους αρέσει τρομερά, διαθέτουν αυτό το «κάτι» που οι άνθρωποι όταν τους βλέπουν μπορούν να το διακρίνουν. Ο Έντι Κοστέλο, ένας από τους ντόπιους δημοσιογράφους στο ένθετο «Τέχνες και Θεάματα» της τοπικής εφημερίδας, αναφέρει ότι πρόκειται για «το ζευγάρι που έχει κατακτήσει το Μπράιτον». Ο ιδιοφυής νεαρός ταχυδακτυλουργός, Ρόνι, μαζί με την εκθαμβωτική βοηθό του, Ίβι, μπορεί να είναι τα πιο λαμπρά αστέρια της παράστασης, αλλά συνδετικό κρίκο του θεάματος που προσφέρουν αποτελεί ο τρίτος της παρέας, o Τζακ, γεννημένος διασκεδαστής και αξιαγάπητος κομπέρ. Η γενική εντύπωση είναι ότι η παράσταση ήταν δική του.
Καθώς το καλοκαίρι προχωράει, το εκτός σκηνής δράμα της ξεχωριστής αυτής παρέας αρχίζει να επισκιάζει τη θεατρική τους επιτυχία. Τα γεγονότα που ξετυλίγονται όσο προχωράει η ιστορία αποκαλύπτουν συνεχώς νέες πτυχές της ζωής τους, που θα καθορίσουν σε μεγάλο βαθμό το τέλος σε μια ενδιαφέρουσα ακροβασία του χρόνου.
Γιατί η ιστορία εκτυλίσσεται, θα έλεγε κανείς, σε τρεις χρονικές περιόδους: το καλοκαίρι του 1959 στην προβλήτα του Μπράιτον, όταν το αχτύπητο τρίο, Ρόνι, Ίβι και Τζακ, μεσουρανούσε στους καλλιτεχνικούς κόσμους, λίγο πριν και κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, με τον 8χρονο Ρόνι να μεταφέρεται λόγω εκκένωσης κατά τη διάρκεια του πολέμου σε ένα σπίτι άγνωστο στην επαρχία, και το 2008 στο λιτό λονδρέζικο σπίτι της ηλικιωμένης πλέον Ίβι, που είναι και η μόνη που έχει απομείνει, μια γυναίκα τοποθετημένη στο επίκεντρο του μυστηρίου όλα αυτά τα χρόνια με τις αναμνήσεις της να αποτελούν και την ουσία της ιστορίας.
Σε κάθε χρονικό σκηνικό οι άνθρωποι μεταβαίνουν σε νέους εαυτούς, συνδυάζοντας την αβέβαιη ταυτότητά τους με μια ψευδαίσθηση, με μια πλάνη πάντα επικαλυμμένη με μια μυστικοπάθεια, και με κεντρικό πάντα το πρόσωπο του Ρόνι Ντιν, του οποίου και η ζωή θα σταθεί καθοριστική για την εξέλιξη της ζωής αυτών των τριών ηρώων.
Ακροβατώντας ανάμεσα στην προπολεμική και τη μεταπολεμική εποχή, από τα γεγονότα ενός απατηλού, νεανικού καλοκαιριού μέχρι το σήμερα, αναδύονται οι μύχιες σκέψεις και τα όνειρα τριών ανθρώπων που αγάπησαν και πρόδωσαν ο ένας τον άλλον. Αυτό που μένει είναι η μαγεία και το απρόβλεπτο της ζωής, καθώς και ένα βασανιστικό μυστήριο με το οποίο ο Ρόνι, η Ίβι και ο Τζακ θα πρέπει να ζήσουν.
Ο καταξιωμένος συγγραφέας Γκράχαμ Σουίφτ καταφέρνει να συνδυάσει τη μαγεία με την πραγματικότητα τοποθετώντας τες μαζί στη σκηνή σε αυτήν την αριστοτεχνική και καταστροφική ιστορία που σηκώνει την αυλαία για να αποκαλύψει τη δύναμη της αγάπης, της οικογένειας αλλά και των παιδικών μας αναμνήσεων. Αν και η αρχή της ιστορίας δημιουργεί μια συγκεχυμένη εικόνα για τις προθέσεις του, τελικά ο Σουίφτ καταφέρνει να ξεδιπλώσει μια μαγευτική, μελαγχολική, κυρίως για τη σιωπηλή αλήθεια της, ιστορία, επιτυγχάνοντας να μας συστήσει τρεις άκρως ενδιαφέροντες και ρεαλιστικούς χαρακτήρες που διαμορφώνονται σχεδόν μπροστά στα μάτια μας μέσα από τα προσωπικά τους δράματα και τις επιλογές τους.
Κυριακή της Μητέρας
«Η εξιστόρηση της αλήθειας συνίσταται στο να παραμείνεις πιστός στην ύλη της ζωής, να προσπαθείς να συλλάβεις,
αν και ποτέ δεν τα καταφέρνεις απόλυτα, αυτή καθαυτή την αίσθηση ότι είσαι ζωντανός».
30 Μαρτίου 1924. Η εικοσιδυάχρονη Τζέιν Φέαρτσαϊλντ εργάζεται ως καμαριέρα σε ένα αγγλικό εξοχικό σπίτι, στο σπίτι των Νίβενς από τα δεκαέξι της. Είναι καλλιεργημένη, μορφωμένη και στο σπίτι των Νίβενς θα βρει μια μεγάλη βιβλιοθήκη, στην οποία της έχει επιτραπεί η είσοδος και η χρήση. Σχεδόν όλα αυτά τα χρόνια παρέμενε η κρυφή ερωμένη του Πολ Σέρινγκαμ, νεαρού κληρονόμου ενός γειτονικού σπιτιού, κάτι για την εποχή διόλου ασυνήθιστο – οι γιοι των ευγενών να συνάπτουν σεξουαλικές σχέσεις με τις υπηρέτριες. Οι δυο τους συναντιούνται μια ασυνήθιστα ζεστή μέρα του Μαρτίου –την Κυριακή της Μητέρας–, μια μέρα που θα αλλάξει τη ζωή της Τζέιν για πάντα.
Τώρα ο Πολ πρόκειται να παντρευτεί μια γυναίκα που ταιριάζει περισσότερο στην κοινωνική του θέση και η σχέση τους πρέπει να τελειώσει. «Όποια κι αν παντρευόταν ο Πολ Σέρινγκαμ θα παντρευόταν το χρήμα. Ίσως ήταν υποχρεωμένος να το κάνει έτσι που σπαταλούσε το δικό του». Το τραγικό γεγονός που θα ακολουθήσει και το οποίο δεν θα μπορούσε ποτέ να προβλέψει η Τζέιν θα ανατρέψει όλα τα δεδομένα.
Τι συμβαίνει στις 30 Μαρτίου 1924, Κυριακή της Μητέρας; Το έθιμο υπαγορεύει να επιτρέπεται στις υπηρέτριες να επιστρέφουν σπίτι για να επισκεφτούν τις μητέρες τους. Γιατί αυτό που συμβαίνει αυτή τη μέρα, όταν η Τζέιν είναι είκοσι δύο ετών, επηρεάζει την υπόλοιπη ζωή της;
Στο πρώτο μισό αυτής της σαγηνευτικής νουβέλας, η Τζέιν Φέαρτσαϊλντ και ο Πολ Σέρινγκαμ βρίσκονται ξαπλωμένοι γυμνοί, παραδομένοι στον έρωτά τους σε μια αργή, αισθησιακή γιορτή. Μια ημέρα που αποδεικνύεται κομβική στη ζωή της ηρωίδας μας, η Κυριακή της Μητέρας 1924. «Ήταν ξαπλωμένοι πλάι πλάι, ξεσκέπαστοι, τινάζοντας τη στάχτη χωρίς να μιλάνε, κοιτάζοντας τον καπνό από τα τσιγάρα τους να ανεβαίνει και να ενώνεται κάτω από το ταβάνι». Αυτό επιτυγχάνεται μέσω μιας λυρικής επαναληπτικότητας και της γνώσης ότι αυτή η μέρα σηματοδοτεί ένα σημείο που αλλάζει τη ζωή στον χάρτη της Τζέιν.
Καθώς η αφήγηση κινείται γραμμικά στον χρόνο από το 1924 έως το τέλος του αιώνα, από τη βασική αφηγηματική σκηνή, στην ανάμνηση, ό,τι γνωρίζουμε και καταλαβαίνουμε για την Τζέιν – για τον τρόπο που αγαπά, σκέφτεται, αισθάνεται, βλέπει, θυμάται – διευρύνεται με κάθε στιγμή που αποτυπώνεται ζωντανά.
Η Τζέιν είναι ένας απόλυτα πειστικός γυναικείος χαρακτήρας και πολλές από τις λεπτομέρειες της σωματικής της εμπειρίας παρουσιάζονται με υποδειγματικό τρόπο που μόνο ένας ώριμος συγγραφέας σαν το Σουίφτ θα μπορούσε να αναδείξει.
Η ιστορία της είναι μια βαθιά ανακάλυψη του εαυτού της και μέσω αυτής, ο Γκράχαμ Σουίφτ έχει δημιουργήσει ένα συναισθηματικά εκρηκτικό, βαθιά συγκινητικό έργο μυθοπλασίας, με εξαίρετη και ιδιότυπη δομή αφήγησης, που δεν αφήνει κανέναν αναγνώστη ασυγκίνητο.
Το μυθιστόρημα με τον πρωτότυπο τίτλο Mothering Sunday έχει μεταφερθεί και στον κινηματογράφο (πρώτη προβολή Κάννες, Ιούλιος 2021) με τον Κόλιν Φερθ και την Ολίβια Κόλμαν.
