«Τα έργα τέχνης πρέπει να σου δίνουν γροθιά στο στομάχι» – Αλίκη Τέλλογλου
Γνώρισε την απόρριψη, την απαξίωση, τον φθόνο και την περιθωριοποίηση πρωτίστως από την ίδια του τη μητέρα και στη συνέχεια από τον κόσμο τριγύρω του. Ο «τρελός του χωριού» για κάποιους ανίδεους τότε, ο νεροκουβαλητής και ο βοσκός στον τόπο που τον γέννησε την Τήνο, ο σπουδαίος Γιανούλης Χαλεπάς σε ηλικία εξήντα πέντε ετών σχεδόν σαράντα χρόνια μακριά από οποιαδήποτε γλυπτική δραστηριότητα θα ξαναβρεί τον φωτεινό δρόμο της τέχνης του και θα γνωρίσει τελικά δόξα και αναγνώριση στα τελευταία του χρόνια, όταν ήταν ίσως πια πολύ αργά για να το απολαύσει.
Πολλοί τον χαρακτήρισαν «Ροντέν» της Ελλάδας, τον «μεγάλο μοντέρνο» της νεοελληνικής γλυπτικής και ταυτόχρονα τον βασανισμένο καλλιτέχνη, που ο μύθος του διογκώθηκε με το πέρασμα του αιώνα αλλά και που δυστυχώς μέχρι σήμερα ελάχιστες υπήρξαν οι αφορμές να τον γνωρίσουμε και να γίνουμε κοινωνοί του ιδιοφυούς του έργου.
Οικουμενικό μήνυμα παρηγοριάς και αισιοδοξίας το σύνολο του έργου του αλλά και το δίδαγμα της ζωής του που με την έκθεση «Γιανούλης Χαλεπάς: Δούναι και Λαβείν» στο Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών ΑΠΘ, που εγκαινιάστηκε από την Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου θα έχουμε την ευκαιρία να μυηθούμε.
Η έκθεση «Γιανούλης Χαλεπάς: Δούναι και Λαβείν», σε επιμέλεια Αλεξάνδρας Γουλάκη-Βουτυρά και σε συμπαραγωγή με το Onassis Culture αποτυπώνει με έναν βαθιά συγκινητικό τρόπο, με σεβασμό στο τεράστιο έργο του ξεχωριστού αυτού φωτεινού πνεύματος, το μεγαλείο της τέχνης του, μέσα από έργα που εκτίθενται για πρώτη φορά.
«Με αυτήν την έκθεση δίνονται πολλές απαντήσεις για το έργο του Χαλεπά και μπορούμε έτσι λίγο να μην επιμένουμε συνέχεια στα δράματα που υπήρχαν στη ζωή του και να μένουμε στον τεράστιο θαυμασμό για την Κοιμωμένη του, και όλα τα υπόλοιπα έργα του που είναι επίσης θαυμάσια -στην ευρηματικότητα, την εκφραστικότητα και την τόλμη που είχε ο Χαλεπάς», αναφέρει εμφατικά η Αλεξάνδρα Γουλάκη-Βουτυρά.
Οι προτομές του από γύψο, αγαπημένα του πρόσωπα, τα επιτύμβια, αμφίπλευρα έργα του, έργα εμπνευσμένα από την αρχαιότητα, τα πρόσωπα της Μήδειας, της Αντιγόνης, του Σοφοκλή, άγγελοι, γυναικείες κομψές φιγούρες, θέματα από την καθημερινή ζωή, μας υποδέχονται και σιωπηρά ρίχνουν φως στο σκοτεινό και άγνωστο μέχρι σήμερα εσωτερικό κόσμο του ιδιοφυούς καλλιτέχνη.
Τις ιδιότυπες τεχνικές του, τις εμμονές και τα κλασικά μοτίβα του που συχνά επαναλαμβάνονται. Σπάνιο αρχειακό φωτογραφικό υλικό τυπωμένο στο άσπρο μαύρο απαθανατίζει μικρές στιγμές της ζωής του, τις περισσότερες στα τελευταία του χρόνια και κοιτάζοντας βαθιά το βλέμμα του διαφαίνεται ένα μικρό έστω ψήγμα ικανοποίησης.
Όλα τα έργα του σε διάλογο μεταξύ τους, όπως άλλωστε και οι περίοδοι της καλλιτεχνικής του δημιουργίας. Ο «Καθιστός Άγγελος» του Βουκουρεστίου εμφανίζεται σε διάλογο με εκείνον της τρίτης ώριμης εποχής του το 1936, ο Σάτυρος και ο έρωτας, θεματική που συγκλονίζει τον Χαλεπά και θα τον απασχολήσει ιδιαίτερα στη γλυπτική του και στις τρεις περιόδους του, ενώ με «Το Παραμύθι της Πεντάμορφης» θα μας παραδώσει πέντε γλυπτά που εντυπωσιάζουν με το χτίσιμο της σύνθεσης, τις ακριβείς λεπτομέρειες, τις αλληγορίες, τους συνδυασμούς των όγκων.
Τα έργα του αποτελούν πρότυπο για τα επόμενα επιτρέποντας έτσι σήμερα μέσα από αυτήν την έκθεση να παρακολουθήσουμε τις εσωτερικές διαδρομές, αναφορές και συσχετισμούς που μας οδηγούν στην καλύτερη κατανόηση της γλυπτικής του Χαλεπά.
Η βασική εμμονή του είναι η τελειότητα άλλωστε. Πολύ συχνά διορθώνει τον εαυτό του μετά από καιρό. Η μανία της τελειότητας που τον καταδιώκει θα μας χαρίσει σήμερα τον πλούτο των έργων του.
Για πρώτη φορά ενοποιημένο μεγάλο σύνολο του έργου του
Αφετηρία της μεγάλης έκθεσης για τον Γιανούλη Χαλεπά είναι η πρόσφατη απόκτηση ενός μεγάλου συνόλου γλυπτών και σχεδίων από το Ίδρυμα Ωνάση. Πρόκειται για ένα μέρος της σπουδαίας συλλογής της Ειρήνης και Βασιλείου Χαλεπά, των ανιψιών του καλλιτέχνη, οι οποίοι τον Αύγουστο του 1930 τον έφεραν από την Τήνο στην Αθήνα, όπου δημιούργησε περισσότερα από 40 έργα και πάρα πολλά σχέδια στα τελευταία 8 χρόνια της ζωής του (πέθανε στις 15 Σεπτεμβρίου 1938):
«Χαίρομαι πάρα πολύ που τα έργα αυτά της συλλογής της Ειρήνης και του Βασιλείου Χαλεπά που αφορούν κυρίως την τρίτη περίοδο της καλλιτεχνικής του πορείας έφθασαν στο Ίδρυμα Ωνάση γιατί όλη η ιστορία ήταν να μην διασπαστεί και όλο το έργο να παραμείνει ενωμένο», θα αναφέρει συγκινημένη η κα. Βουτυρά.
Μέσα από τρεις περιόδους καταδυόμαστε στον εσωτερικό κόσμο του «μεγάλου μοντέρνου» της νεοελληνικής γλυπτικής: Από την πρώτη περίοδο που καλύπτει τα νεανικά του χρόνια μέχρι την εμφάνιση της αρρώστιας του (1870-1878), περιδιαβαίνουμε στη δεύτερη περίοδο και τα χρόνια που έζησε και εργάστηκε στην Τήνο μετά την επάνοδό του από το Ψυχιατρείο της Κέρκυρας (1902-1930) και την τρίτη περίοδο που ταυτίζεται με την εποχή που έζησε και δημιούργησε στην Αθήνα, την περίοδο ωριμότητάς του με τα ερεθίσματα της πρωτεύουσας και του περίγυρού του (1930-1938).
Ξεχωριστή, περίοπτη θέση έχουν τα σκίτσα του Χαλεπά. Ο Χαλεπάς με τα σκίτσα του αποκαλύπτει ένα μεγάλο μυστικό του. Όλα τα θέματα που τον απασχολούν τα μετατρέπει σε σκίτσο. Είναι ο τρόπος του να εκφραστεί, να αποτυπώσει τις σκέψεις και τις ιδέες του. Σχεδιάζει τα πάντα, γίνεται αποκαλυπτικός και ταυτόχρονα γοητευτικός.
Σχεδιάζει πάνω στα βιβλία του πατέρα του, στα κατάστιχα λογαριασμών της επιχείρησης του πατέρα του, ο οποίος ήταν ένας σπουδαίος μαρμαροτέχνης στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, όχι μόνο στον ελλαδικό χώρο αλλά και στο Βουκουρέστι. Μετά τον θάνατό του το 1900, αυτά τα λογιστικά βιβλία μεταφέρθηκαν στην Τήνο. Ο Γιανούλης θα αρχίσει πάνω σε αυτά να σχεδιάζει. Από αυτά έχουν διασωθεί μόνο τα δέκα, τα οποία και παρουσιάζονται σε αυτήν την έκθεση.
Από αυτά τα κατάστιχα θα πάρει το όνομά της η έκθεση. «Δούναι» στη μία αριστερή άκρη των βιβλίων και «Λαβείν» στη δεξιά. Και ανάμεσα σε αριθμούς τακτοποιημένους, ανάμεσα στις ορθολογικές λογιστικές σημειώσεις του πατέρα του για ισορροπημένη και κερδοφόρα αποτίμηση της εταιρείας στο τέλος η καλλιτεχνική ευφυία του Γιανούλη άλλοτε παρεμβάλλεται, άλλοτε καλύπτει αλλά πάντα αποκαλύπτει το εύρος του ταλέντου του, των συναισθηματικών του εξάρσεων, των πνευματικών και καλλιτεχνικών του ανησυχιών.
Κάποια από τα σχέδιά του στα κατάστιχα εμφανίζουν τα σύμβολα της τράπουλας και στυλ που παραπέμπουν στην πρώιμη περίοδό του και άλλα με πιο καθαρές γραμμές και σταθερότητα αναγνωρίζονται ως έργα της ώριμης, δεύτερης ή τρίτης περιόδου του που ίσως ο Γιανούλης συμφιλιώνεται με τους δαίμονές του, κατευνάζει την τρικυμία του και σχεδιάζει με εσωτερική ηρεμία, χωρίς εμμονική δημιουργία.
«Σε όλο το έργο του Γιανούλη, το “αμφίδρομο” δίνω-παίρνω, κατά το ΔΟΥΝΑΙ και ΛΑΒΕΙΝ στα κατάστιχα λογαριασμών της επιχείρησης του πατέρα του, μοιάζει μοιραία να καθορίζει τη διαδικασία της δημιουργικής του πορείας, αποδεικνύοντας τη δύναμη της αμοιβαιότητας στον καλλιτεχνικό τομέα. “Λαβείν“, δηλαδή δάνεια, αναφορές, επιδράσεις από έργα του πατρικού εργαστηρίου ή άλλους συνεργαζόμενους καλλιτέχνες (π.χ. αναφορές στον Ξυλοθραύστη του Φιλιππότη ή στο ανάγλυφο Καλλιβούρσου), ή από έργα της αρχαιότητας (προτομή Δημητρίου Πολιορκητή, μικρό κεφάλι κόρης από αττικό επιτύμβιο, Αφροδίτη Άργους κ.ά.), στα οποία στηρίζει συχνά το δικό του, νέο δημιούργημα.
Αλλά και “Δούναι”, δηλαδή νέα δική του δημιουργία, παραγωγή, στο πατρικό εργαστήριο, όπως η Κοιμωμένη, ο Σάτυρος και ο Έρωτας, το Άγαλμα κόρης (Πύργος Τήνου), το επιτύμβιο της οικογένειας Β. Φωτίου και η σημασία τους για τον Άγγελο στο Βουκουρέστι, τον Άγγελο στο Λεωνίδιο κ.ά. Επίσης, αυτοαναφορές σε έργα της πρώτης περιόδου, αλλά και, αργότερα στην Αθήνα, επιστροφές σε θέματα της Τήνου αναδεικνύουν –παρ’ όλους τους περιορισμούς που επιβάλλουν οι εξωτερικές δύσκολες συνθήκες της ζωής του– μια έντονη δημιουργικότητα με πληθωρικούς ρυθμούς, ιδιαίτερα στα τελευταία χρόνια της ωριμότητας, χωρίς σκοπιμότητες, εξωτερικούς συμβιβασμούς σε μόδες, μοντερνισμούς ή τεχνοτροπίες. Στο έργο του μοιάζει τελικά να αποτυπώνονται συμπυκνωμένα οι εσωτερικές διεργασίες ελευθερίας επιλογών και έκφρασης που χαρακτηρίζουν τη γνήσια δημιουργία στην τέχνη», αναφέρει χαρακτηριστικά στο κείμενό της η Γενική Διευθύντρια του Τελλογλείου, Αλεξάνδρα Γουλάκη-Βουτυρά.
Πρόκειται για τη σημαντικότερη συλλογή για το έργο και τη ζωή του Χαλεπά, παρουσιάζοντας περισσότερα από 150 έργα (γλυπτά, σχέδια, κατάστιχα). 80 από αυτά ανήκουν στη Συλλογή του Ιδρύματος Ωνάση ενώ τα υπόλοιπα είναι δάνεια από άλλους οργανισμούς, συλλέκτες και μουσεία.
Η δομή και η σύνθεση του έργου του – Στο έργο του δεν υπάρχει τυχαιότητα
Η αξιόλογη και ακαδημαϊκή του παιδεία, από το Σχολείο των Τεχνών με τον Λεωνίδα Δρόση, στο Μόναχο και την Ακαδημία Καλών Τεχνών, του δίνει γνώση για την αρχαιότητα και τους κλασικούς κανόνες και οπωσδήποτε έχει από πολύ νωρίς γίνει κοινωνός της έννοιας του περίοπτου, τόσο στην αρχαιότητα όσο και αργότερα. «Αυτό για τον Χαλεπά γίνεται ένα σταθερό πρόβλημα γλυπτικής, το οποίο ακολουθεί συνέχεια. Θέλει να αγγίξει την τελειότητα. Και το τέλειο για αυτόν γλυπτό είναι αυτό που πρέπει να το δεις γύρω γύρω. Δεν σταματάει δηλαδή στη μία όψη» αναφέρει η κα Βουτυρά.
Η περιδιάβαση στον χώρο της έκθεσης πολύ σύντομα θα στο αποκαλύψει αυτό το γνώρισμα της τέχνης του Χαλεπά. Κάθε του γλυπτό δεν αρκεί να το θαυμάσεις από τη μία του όψη, γιατί σίγουρα θα χάσεις κάτι άλλο, εκείνο που τελικά θα σου προσφέρει τη γνώση και την ερμηνεία της αποτύπωσης αυτής στον πηλό. Ο Χαλεπάς με τον πηλό του, με τα χέρια του είναι ύψιστος δουλευτής νοημάτων και αισθημάτων.
Τα πορτρέτα του συχνά έχουν για εκείνον συναισθηματικό βάρος, εσωκλείοντας συμβολισμούς. Ένα από τα ωραιότερα γλυπτά της νεοελληνικής εποχής είναι εκείνο της αδελφής του Κατερίνας, ενώ στην προτομή της αγαπημένης του ανιψιάς Ευτυχίας, το γλυπτό που «ντύνει» και το εικαστικό της επικοινωνίας της έκθεσης στο πίσω μέρος του επιφυλάσσει μια έκπληξη: το δικό του πορτρέτο, δείγμα εξαίρετο της αντιφατικής γλυπτικής του και σύμβολο της λύπης του που θα την αποχωριστεί καθώς το δημιουργεί όταν εκείνη παντρεύεται και φεύγει από το σπίτι.
Χαρακτηριστικό της γλυπτικής του είναι το συνεχές παιχνίδι των αντιθέσεων: μεγάλο-μικρό, νεότητα-γήρας, εσωτερικά-εξωτερικά. Ένα στοιχείο και μια πρόκληση που το ακολουθεί πιστά γνωρίζοντάς το ως μοτίβο και από τις σχολές του αλλά και από λόγια που μάθαινε από τις διδασκαλίες για την τελειότητα του γλυπτού σύμφωνα με τον Μιχαήλ Άγγελο: «Αυτό που θα κατρακυλήσει από ψηλά και όταν όλα σπάσουν, αυτό που θα απομείνει είναι το τέλειο, αληθινό έργο».
Ο Χαλεπάς δανείζεται ιδέες, εικόνες, εντυπώσεις αλλά τα προχωράει με έναν καταπληκτικό τρόπο, τα οικειοποιείται, τα κάνει δικά του με έναν θείο τρόπο. Αυτό είναι άλλωστε και το ταλέντο του που συναντάται με την επιμονή και την τρομερή δουλειά.
O «Θεριστής» του Δημήτρη Φιλιππότη, θα θαυμαστεί από τον Γιανούλη. Όταν στην επιστροφή του από το Ψυχιατρείο της Κέρκυρας, το 1902, σταματάει για λίγο στην Αθήνα, στη μάντρα του Φιλιππότη, τον συναντάει ο γλύπτης Θωμόπουλος, να θαυμάζει το έργο του συντοπίτη του. Ο θαυμασμός του για αυτό το έργο φαίνεται σε πολλά σχέδια που συναντούμε στα κατάστιχα της Τήνου, αλλά και σε σχέδια της τρίτης περιόδου.
«Ότι είναι ένας μεγάλος καλλιτέχνης φαίνεται στο έργο του, στα σκίτσα και στα γλυπτά του, αλλά ο τρόπος που κατάφερε να ξεπεράσει τις δυσκολίες του και να προχωρήσει την τέχνη του, αδιαφορώντας για ό,τι ερχόταν να τον σταματήσει, και δεν ήταν λίγα αυτά, μου δίνει μια αίσθηση τεράστιας αισιοδοξίας. Ένας καλλιτέχνης που διακρίθηκε για το ήθος του σε σημείο που φθάνει στην αγιοσύνη», θα αναφέρει χαρακτηριστικά η κα. Βουτυρά.
«To ανικανοποίητo πάθος του Γιανούλη Χαλεπά για τη ζωή, την τέχνη του, τον έρωτά του με τη Μαριγώ, θα τον οδηγήσουν στα συγκλονιστικά έργα του και τελικά αυτό το ατελές και αυτό που κάποιοι θεωρούν πρόβα για το κυρίως είναι το ολοκληρωμένο», αναφέρει η Αφροδίτη Παναγιωτάκου, Διευθύντρια Πολιτισμού του Ιδρύματος Ωνάση.
Κρυμμένοι θησαυροί και ιδιότυπες μέθοδοι
Μια περίεργη τακτική του Γιανούλη ήταν να «κρύβει» κάποια παλιότερα γλυπτά του μέσα στα μεταγενέστερα. Ο «Εκατόγχειρ» έσπασε στον σεισμό της Αθήνας το 1961 και φανέρωσε στο εσωτερικό του ένα άλλο κεφαλάκι.
Τα έργα του είναι πολύτιμα για εκείνον, αποτελούν κομμάτι του εαυτού του που θέλει να προστατεύσει, πιθανώς μια ανακλαστική αντίδραση στον οικογενειακό του περίγυρο, ιδιαίτερα της μητέρας του που του κρύβει έργα του για να μην ταράζεται. Δεν θέλει να χαθούν, τα πονάει βαθιά. Και αυτή η φωτογραφία στην οποία απεικονίζεται αποτυπώνει ακριβώς αυτήν τη μεγάλη του λαχτάρα να τα φυλάξει, να τους προσφέρει ένα αιώνιο καταφύγιο.
Αμοιβαιότητα στην τέχνη του και αισιοδοξία – «Πόσο ωραία μας διδάσκει αυτός ο γέροντας…»
Μέσα στο «Δούναι και Λαβείν» χωρούν πολλά πράγματα. Τι παίρνει από το εργαστήριο του πατέρα του, τι δίνει από εκεί, τι παίρνει από άλλους γλύπτες και τι επιστρέφει πίσω, τι κρύβει στα γλυπτά του, τι παίρνει από την αρχαιότητα και σίγουρα τι μας δίνει σήμερα ο μεγάλος Γιανούλης Χαλεπάς. Τα σκίτσα του είναι νεανικά, σφύζουν από ζωντάνια και αισιοδοξία. Φάρος ελπίδας και αισιοδοξίας για εμάς σήμερα το έργο του, που παρά τους αποκλεισμούς που βιώνουμε, τις δυσκολίες, τους περιορισμούς, οφείλουμε να συνεχίζουμε, με όραμα και ελπίδα.
«Πόσο ωραία μας διδάσκει αυτός ο γέροντας», θα αναρωτηθεί συγκινητικά η Αλεξάνδρα Γουλάκη-Βουτυρά.
«Ο Χαλεπάς παραλαμβάνει κλασικές γραμμές, κλασικά σχέδια και κλασικό ύφος για να δημιουργήσει το δικό του, προσωπικό σύμπαν εξπρεσιονισμού. Πιστεύει στο όραμα, ακόμη και όταν οι άνεμοι είναι αντίξοοι. Μεταμορφώνει τα τραύματα σε εμπειρίες, αφηγείται τις δυνατότητες και τα όρια της νεοελληνικής κοινωνίας σε πείσμα του αποκλεισμού και της άρνησης. Το εσωτερικό φως του Γιανούλη Χαλεπά τον φέρνει κοντά μας για να τον ανακαλύψουμε με καινούρια ματιά. Κάθε έργο του περιέχει μια υπόσχεση ποιητικότητας. Είναι ένας καλλιτέχνης του 20ού αιώνα που μας αφορά μέσα από τις Κόρες και τους Αγγέλους, τον Οιδίποδα και την Αντιγόνη του. Όχι μόνο επειδή στα έργα αυτά μπορούμε να αναγνωρίσουμε το βάρος και τη χάρη του κόσμου. Αλλά και επειδή μπορούμε να αναγνωρίσουμε τον εαυτό μας.
Το αφιέρωμα που ετοιμάσαμε σε συνεργασία με το Τελλόγλειο Ίδρυμα του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης είναι μια οφειλόμενη τιμή σ’ αυτόν τον “μοντέρνο” και της δικής μας εποχής, με το έργο του οποίου διατηρούμε σχέση από παλιά. Κάθε φορά που προβάλλουμε τις αξίες του ουμανισμού, ανανεώνουν με την πίστη μας την αποστολή του Ιδρύματος Ωνάση με επίκεντρο τον άνθρωπο. Κάθε φορά που ανακαλύπτουμε τις κρυμμένες δυνάμεις του προσωπικού οράματος, προσκαλούμε την κοινωνία σε μια κοινή περιπέτεια. Η έκθεση για τον Γιανούλη Χαλεπά είναι μία ακόμη υπενθύμιση ότι μαζί συγκινούμαστε, μαζί σκεφτόμαστε τον κόσμο, μαζί βιώνουμε τις εμπειρίες, μαζί ονειρευόμαστε την επόμενη μέρα», ανέφερε στα εγκαίνια ο Πρόεδρος του Ιδρύματος Ωνάση, Αντώνης Σ. Παπαδημητρίου.
«Σήμερα είχα τη χαρά να εγκαινιάσω την έκθεση “Γιανούλης Χαλεπάς: Δούναι και Λαβείν” και να γευθώ, για μια ακόμη φορά, την πνευματική ατμόσφαιρα της βορινής μου πατρίδας», αναφέρει η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου, στο αμφιθέατρο του Τελλογλείου. «Περιηγούμενη την έκθεση την αφιερωμένη στον έξοχο γλύπτη που, με τα λόγια του Δημήτρη Πικιώνη, “μ’ όποιο κι όνομα να τον καλέσουμε θε να’ ταν κατώτερο απ’ τη μεγαλωσύνη του”, και απολαμβάνοντας την ειδημοσύνη, την επιμέλεια και την αισθητική λεπτότητα με την οποία ήταν στημένη, είχα μπροστά μου μια Θεσσαλονίκη φωτεινή, άξια της πλούσιας παράδοσής της στα γράμματα και τις τέχνες, μια πόλη που δεν της ταιριάζουν φαινόμενα εγκληματικής βίας, μια πόλη που σέβεται τους θεσμούς και διατηρεί στέρεους τους κοινωνικούς δεσμούς. Τα πρόσφατα γεγονότα την πληγώνουν και την αδικούν. Ωστόσο μια πόλη όπως αυτή, με μεγάλες ηθικές, καλλιτεχνικές και διανοητικές κατακτήσεις, είμαι σίγουρη ότι θα αντισταθεί στον ζόφο επενδύοντας στα νοήματα και τις αξίες του πολιτισμού, τόσο στο πεδίο της δημιουργίας, όσο και στον κοινωνικό βίο.
Γι’ αυτό και έχουν σημασία εκθέσεις όπως αυτή η μεγάλη αναδρομική στο Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών ΑΠΘ σε συμπαραγωγή με το OnassisCulture. Όχι μόνο γιατί παρουσιάζει την πολυδιάστατη καλλιτεχνική διαδρομή του μεγάλου μας γλύπτη και μας υπενθυμίζει, υπόρρητα, ότι “κανένας άνθρωπος δεν είναι νησί”, ούτε καν και ο μοναχικός, ταλανισμένος ψυχικά Χαλεπάς. Αλλά και γιατί, εστιάζοντας στο “δούναι και λαβείν” του καλλιτέχνη με τα αισθητικά του πρότυπα και τους ομοτέχνους του, αποκαλύπτει τη μεγάλη σημασία της θετικής αμοιβαιότητας στην τέχνη και στην καθημερινή ζωή», συνεχίζοντας αναφέρει χαρακτηριστικά στην ομιλία της η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου.
Η έκθεση πλαισιώνεται από δίγλωσση έκδοση που θα είναι διαθέσιμη στο Τελλόγλειο Ίδρυα, στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση και σε βιβλιοπωλεία, σε παραγωγή του τμήματος Εκδόσεων του Ιδρύματος Ωνάση και σχεδιασμό του Grid Office. Μια έκδοση υψηλής αισθητικής στην οποία για πρώτη φορά επιχειρείται ένας κατάλογος των έργων του Γιανούλη με λεπτομερή περιγραφή.
«Μια έκθεση που στόχος είναι να προβληθεί δυναμικά, και να ταξιδέψει εκτός συνόρων. Πρέπει να βάζουμε υψηλούς στόχους για αυτό τον σπουδαίο καλλιτέχνη. Έτσι κάπως και ολόκληρη η νεοελληνική τέχνη θα μπορέσει να πάρει τη θέση που της αξίξει, ως ισάξια των μεγάλων μοντέρνων», θα αναφέρει η Αφροδίτη Παναγιωτάκου Διευθύντρια Πολιτισμού του Ιδρύματος Ωνάση.
Με αφορμή αυτήν τη μεγάλη συλλογή έργων από το Ίδρυμα Ωνάση, ξεκινάει μια συζήτηση για μελλοντικές δράσεις ανάμεσά τους η χρηματοδότηση ενός προγράμματος για την «αποκάλυψη» των σχεδίων που κρύβονται στους τοίχους του σπιτιού του Γιανούλη Χαλεπά με τη χρήση νέων, σύγχρονων τεχνολογιών με την υπόσχεση μιας μοναδικής εμπειρίας, όπως μας πληροφόρησε η Αφροδίτη Παναγιωτάκου, ενώ από το υπουργείο Πολιτισμού ανακοινώθηκε η χρηματοδότηση της αποκατάστασης και επανέκθεσης της οικίας Χαλεπά από το Ταμείο Ανάκαμψης.
