Ο Γιώργης Γερόλυμπος στο ελculture.gr

Ο φωτογράφος και αρχιτέκτονας Γιώργης Γερόλυμπος είναι ένας από τους ομιλητές στο TEDx Θεσσαλονίκης στις 13 Απριλίου. Τα έργα του συνδυάζουν το ρεαλισμό με το εικαστικό στοιχείο και διακατέχονται σταθερά από την έννοια της μεταβολής και της εξέλιξης του τοπίου. Όταν τον κάλεσα για τη συνέντευξή μας, ο τόνος του είχε μια χροιά έκπληξης: «Ελάτε», μου είπε, «αλλά εξηγείστε μου για τι ακριβώς θα μιλήσουμε». Σκέφτηκα ότι είτε ξινός θα είναι, είτε ένας αξιόλογος άνθρωπος που προτιμά να μιλάει μέσω των έργων του. Γνωρίζοντάς τον, διαπίστωσα ότι πρόκειται για έναν άνθρωπο με το μυαλό σε συνεχή εγρήγορση και το βλέμμα στραμμένο στα θετικά στοιχεία ενός τόπου, που ο καθένας μας μπορεί να βελτιώσει, αν τον δει με μεγαλύτερη συμπάθεια.

ελculture: Τι σημαίνει για σένα το ότι θα μιλήσεις στο TEDX Θεσσαλονίκη;
Γιώργης Γερόλυμπος: Επειδή είμαι θρεμμένος στη Θεσσαλονίκη, είναι μια ωραία ευκαιρία να μιλήσω περισσότερο με τους ανθρώπους της πόλης μου. Είναι μια υπέροχη πόλη να την επισκέπτεται κανείς.

ελc: Κι όχι να τη ζει;
Γ.Γ.: Τα πράγματα στη Θεσσαλονίκη ήταν δραματικά σε όλα τα επίπεδα και βέβαια και στη φινέτσα και στην αισθητική. Θα παραθέσω μια φράση του Πάρι Πετρίδη για την πόλη: «Εμείς εδώ σαπίζουμε γλυκά…». Έπρεπε όμως τελικά να έρθει η Χρυσή Αυγή για να καταλάβει κανείς τι σημαίνει μαυρίλα στα δημόσια πράγματα. Πάντως μετά την έλευση του Μπουτάρη, άλλαξαν τα πράγματα προσεγγίστηκαν και αρκετά γραφεία νέων σχεδιαστών, έχουμε γραφιστικές δημιουργίες και παρεμβάσεις, αλλάζει η αισθητική.

ελc: Τι θα μας πεις στο TEDx;
Γ.Γ.: Είμαι φωτογράφος, άρα θα δείχνω και φωτογραφίες μιλώντας. Θέλω να συνενώσω την αλληλουχία εικόνων με μότο «Η ομορφιά είναι στο βλέμμα»: Ο τόπος βελτιώνεται, όταν τον κοιτάζεις πιο προσεκτικά. Αν δεν στενοχωριέσαι γι’ αυτόν που δεν είναι τέλειος, αν του δώσεις μια ευκαιρία, μπορεί να τον εκτιμήσεις, να τον σεβαστείς και άρα να κάνεις κάτι γι’ αυτόν. Όπως με τα πράγματά μας. Δε λεκιάζεις το καλό σου σακάκι! Αν αντιθέτως δεν δίνεις σημασία σε αυτό που έχεις, πιθανόν το εκχυδαΐζεις πιο εύκολα.

ελc: Αυτή η αγάπη για την πατρίδα πάντως, για την οποία μου μιλούσες, έχει στιγματιστεί και με το στοιχείο του εθνικισμού.
Γ.Γ.: Α, αυτά δεν πρόκειται να τα εκχωρήσω με τίποτα! Αν λοιπόν διαμαρτυρηθείς για τα συνθήματα στις τουαλέτες κλπ, καθίστασαι δεξιός; Δηλαδή μόνο η αριστερά έφερε την αισθητική στη χώρα; Ξέρεις, νιώθω συχνά ότι φερόμαστε στη χώρα σαν τη μικρή μας αδερφή: Τη χτυπάμε, τη βρίζουμε, της παίρνουμε το χαρτζιλίκι, αλλά μην τυχόν και μας την κακολογήσει κάποιος απ’ έξω! Τον φάγαμε! Πάντως για το εθνικιστικό που λέγαμε, νομίζω ότι για τον πολύ κόσμο που ψήφισε, είναι απαλλαγμένο από τη σχετική θεωρία, είναι απλά glamorous, trendy. Βάσει αυτού η καλαισθησία και η αισθητική θεωρούνται ελίτ, έχουν εκχωρηθεί ως κακά πράγματα.

ελc: Εξακολουθείς να πιστεύεις, όπως έχεις δηλώσει, ότι αυτός είναι ο τόπος σου κι εδώ θα μείνεις;
Γ.Γ.: Ναι, δεν μπορώ να κάνω τίποτε άλλο! Παλιότερα ρωτούσα τον πατέρα μου, γιατί γυρίσαμε από το Παρίσι, ή μάλλον γιατί γύρισες (και μας πήρες μαζί σου!) και μου απαντούσε: «Όταν γινόταν κάτι καλό εκεί, χαιρόμουν, αλλά όχι πάρα πολύ. Όταν γινόταν κάτι κακό, στενοχωριόμουν, αλλά και πάλι όχι πάρα πολύ…». Εδώ ό,τι γίνεται σε καίει στο έπακρο. Στα κακά και στα καλά κραυγάζεις με όση δύναμη διαθέτουν τα πνευμόνια σου!

ελc: Ωστόσο η τάση, κυρίως των νέων, είναι να φεύγουν…
Γ.Γ.: Ξέρεις, είχα την ευκαιρία να διδάξω για τρία χρόνια στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, και τελειόφοιτοι με ρωτούσαν που να μεταναστεύσουν. Μα, είναι αυτή συζήτηση; Δείτε τα πρόσωπα των νεαρών φοιτητών αρχιτεκτονικής που βραβεύτηκαν πρόσφατα στο Διαγωνισμό του Ιδρύματος Νιάρχου: Τι πιο φωτεινό και ελπιδοφόρο απ’ τα χαμόγελά τους; Αυτούς θα διώξεις, τη δημιουργική σου δύναμη; Το πιο καλαίσθητο, ευγενικό κι εκπαιδευμένο κομμάτι της κοινωνίας είναι αυτό που θα στείλεις έτοιμο να το παραλάβει –μιλάω για μόνιμη διαμονή – κάποιος άλλος; Με ποιους θα μείνουμε εδώ; Με αυτούς που πετάνε τα τασάκια στο δρόμο και παρκάρουν στα πεζοδρόμια;

ελc: Μήπως όμως τελικά ενδόμυχα αναζητούμε απλά παρέα για να τους αντέξουμε;
Γ.Γ.: Όχι, θα το παλέψω εδώ. Όχι γιατί θέλω παρέα, αλλά γιατί θέλω να μείνουν αυτοί που μπορούν ν’ αλλάξουν τα πράγματα. Διαφορετικά, ποιος θα τ’ αλλάξει; Και μιλάω για συμπεριφορές και νοοτροπίες που μας πείραζαν και προ κρίσης, αλλά αλλάζουν τελικά με βίαιο τρόπο, από ανάγκη κι όχι από επιλογή, όπως θα ήταν βέβαια καλύτερα.

ελc: Στο εξωτερικό ωστόσο, όπου έχεις ζήσει, είναι αλλιώς.
Γ.Γ.: Έξω έχουν πειστεί ότι ο δημόσιος χώρος ανήκει σε όλους. Εδώ, ότι δεν ανήκει σε κανέναν. Έξω, τα πάρκα, οι πλατείες, ο κοινόχρηστος χώρος, είναι ο κήπος τους. Εμείς έχουμε το εξοχικό, ενώ τα πάρκα είναι για τους πρόσφυγες. Κάνε το χώρο δικό σου και θα βελτιωθεί. Ακριβώς όπως γίνεται με τους ανθρώπους, όταν τους δώσεις μια ευκαιρία.

ελc: Έχεις αναλάβει τη φωτογραφική αποτύπωση των έργων του Ιδρύματος Νιάρχου στο Δέλτα Φαλήρου.
Γ.Γ.: Ναι, το Ίδρυμα με βρήκε αναζητώντας εξειδικευμένους φωτογράφους. Έχω ξεκινήσει να αποτυπώνω το making of από το 2007. Θα γίνουν πολλά πράγματα και σκέφτομαι τι σπουδαία ευκαιρία που είναι, να μην ξεχαστεί αυτό που υπήρξε πριν. Έβλεπα τα αυτοκίνητα να μαρσάρουν στον παλιό ιππόδρομο και τις σκηνές των ρομά, και σκεφτόμουν, τι θα γινόταν αν είχε αποτυπωθεί ένα ιστορικό έργο, όπως αυτό της διώρυγας της Κορίνθου; Θα αποτελούσε εξαιρετικό υλικό για κάθε λογής επιστήμονες, όπως έγινε το 1980 με την αποστολή 30 φωτογράφων για φωτογράφιση της γαλλικής υπαίθρου, με στόχο να προτείνουν τα όρια των πόλεων, να μελετήσουν γεωπολιτικές καταστάσεις, καλλιέργειες κλπ. Αυτό είναι το Re-photography, πώς βγάζεις δηλαδή μετά από κάποια χρόνια από το ίδιο ακριβώς σημείο την ίδια φωτογραφία για να δεις την εξέλιξη των πραγμάτων.

ελc: Αυτό που σε γοητεύει πάντα είναι το ενδιάμεσο, η εξέλιξη, η μεταβολή, έτσι δεν είναι;
Γ.Γ.: Το ενδιάμεσο για μένα είναι το πιο σημαντικό απ’ όλα. Όπως και στη ζωή: Η γέννηση κι ο θάνατος είναι μια στιγμή. Ό,τι αξίζει είναι το ενδιάμεσο. Έτσι και στο τοπίο. Η εξέλιξή του είναι κάτι που με ενδιαφέρει πολύ. Στο Δέλτα Φαλήρου π.χ. που λέγαμε, κάποια στιγμή η Όπερα θα θεωρείται ότι ήταν πάντα εκεί. Όπως βλέπεις φωτογραφίες με τσοπάνηδες στην Ομόνοια ή στο Σύνταγμα και συνειδητοποιείς την εξέλιξη.

ελc: Μετά την πρόσφατη ατομική σου έκθεση Default Landscapes, ετοιμάζεις κάτι;
Γ.Γ.: Μετά από κάθε έκθεση περνά μια περίοδος που δε βλέπεις καθόλου. Θα δω! Σε 2-3 χρόνια, ελπίζω να μπορώ να πω κάτι.

ελc: Τι σε κάνει να σταθείς και να δεις κάτι;
Γ.Γ.: Καλή ερώτηση, αλλά η απάντηση είναι δύσκολη. Αυτό όλο χτίζεται σιγά-σιγά. Ξεκινάς με ορισμένες βασικές προτάσεις για τα πράγματα και μετά συνδέεις το ένα με το άλλο. Η κάθε δουλειά σε διαμορφώνει. Κάνεις μια πορεία όπου χτίζεις και το στίγμα σου και το βελτιώνεις όσο μεγαλώνεις. Όλο αυτό σου δημιουργεί προσμονές για εικόνες και έργα. Οπότε, αυτό που σου τραβάει το βλέμμα είναι η στιγμή που θα βρεις αυτό το «σκίτσο» που έχεις φτιάξει στο μυαλό σου, συν το στοιχείο της έκπληξης πέραν του προγραμματισμού σου. Έτσι έχω αρχίσει να κοιτάζω την ανθρωπογεωγραφία. Δεν κάνω ρεπορτάζ, δε μ’ ενδιαφέρει μόνο το περιεχόμενο, αλλά πάντα ζητώ και το οπτικό ενδιαφέρον. Την ισότιμη συζήτηση μεταξύ αυτών των στοιχείων.