ΕΜΣΤ: Με δύο νέες περιοδικές εκθέσεις ξεκινά η σεζόν

Το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ) παρουσιάζει δύο περιοδικές εκθέσεις, την έκθεση με τίτλο UBUNTU με έργα από τη Συλλογή Δαυίδ και την έκθεση/θεσμό της AICA Hellas Θεωρήματα 2: Περί Ιστορίας.

[ 1 ]

UBUNTU
Πέντε δωμάτια από τη Συλλογή Χάρη Δαυίδ

19 Σεπτεμβρίου 2020 – 18 Μαρτίου 2021
Αίθουσα Περιοδικών Εκθέσεων ΕΜΣΤ (Ισόγειο)

Επιμέλεια: Osei Bonsu, Rashid Johnson, Elvira Dyangani Ose, Emily Tsingou, Burkhard Varnholt
Αρχιτεκτονικός σχεδιασμός: Stephania Kallos, Abby Turin (αρχιτεκτονικό γραφείο Kallos Turin)

66 έργα 34 καλλιτεχνών από τη Συλλογή Χάρη Δαυίδ παρουσιάζονται σε πέντε δωμάτια στην Αίθουσα Περιοδικών Εκθέσεων (Ισόγειο) του ΕΜΣΤ, από τις 19 Σεπτεμβρίου 2020 έως τις 18 Μαρτίου 2021.

Έργα αντιπροσωπευτικών δημιουργών της σύγχρονης αφρικανικής τέχνης, Αφρικανών καλλιτεχνών και καλλιτεχνών της αφρικανικής διασποράς, επιλεγμένα από τη Συλλογή Χάρη Δαυίδ, παρουσιάζονται στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ), σε πέντε ειδικά διαμορφωμένα δωμάτια, σχεδιασμένα από το αρχιτεκτονικό γραφείο Kallos Turin, τους αρχιτέκτονες Stephania Kallos και Abby Turin, σε επιμέλεια μιας ομάδας πέντε επιμελητών, τους Osei Bonsu (Επιμελητή της Συλλογής Αφρικανικής Τέχνης της Tate Modern), Rashid Johnson (Eικαστικό), Elvira Dyangani Ose (Λέκτορα του Goldsmiths College, Πανεπιστημίου του Λονδίνου, Διευθύντριας του Τhe Showroom), Emily Tsingou (Art Advisor), και Burkhard Varnholt (Συλλέκτη σύγχρονης τέχνης, Ιδρυτή του Kindl Zentrum für Ζeitgenössische Kunst στο Βερολίνο). Ο κάθε επιμελητής αναλαμβάνει ένα δωμάτιο, δημιουργώντας διαφορετικές συνομιλίες και προσεγγίσεις.

UBUNTU, όρος προερχόμενος από τη Νότια Αφρική, μεταφράζεται είτε ως «ανθρωπότητα» είτε ως «ανθρωπιά», όπως αυτή καθορίζεται μέσα από τη σχέση του ατόμου με τους άλλους και με το κοινωνικό σύνολο, με την ανθρώπινη φύση, και την αίσθηση της κοινής μοίρας του ανθρώπου πέρα από σύνορα και διακρίσεις. Ως σημείο αναφοράς για την έκθεση αυτή, η λέξη υπογραμμίζει την έννοια της συλλογικότητας και το κοινό πνεύμα ανταλλαγής και ενότητας. Σε μια στιγμή όπου το θέμα των φυλετικών και άλλων διακρίσεων είναι επίκαιρο όσο ποτέ και η τέχνη των χωρών της Αφρικής και της διασποράς της καταξιώνεται διεθνώς στον πολύ-πολιτισμικό χώρο της σύγχρονης τέχνης, η έκθεση φιλοδοξεί να φέρει κοντά το κοινό με την σύγχρονη αφρικανική τέχνη και τις διαφορετικές εκφράσεις της.

Η πολιτική, ιστορική και πολιτιστική πολυφωνία που χαρακτηρίζει τη μετά-αποικιοκρατική Αφρική και εκφράζει τις συνεχώς μεταβαλλόμενες  συνθήκες της αφρικανικής ηπείρου, είναι ο πυρήνας των έργων της έκθεσης, με διαφορετικές θεματικές, έννοιες και ιδέες, όπως η ιστορία της δουλείας, ο ρατσισμός και η εκμετάλλευση, οι φυλετικοί διαχωρισμοί, ο πόλεμος, η πείνα, ο πολιτιστικός ιμπεριαλισμός, η έννοια της φυλής και του φύλου, η οικολογική εκμετάλλευση της Αφρικής, οι αφρικανικές ιεροτελεστίες και παραδόσεις, το μαύρο σώμα και η απεικόνισή του, το χρώμα του δέρματος και η κοινωνικό-πολιτική δόμησή του, η διασπορά και η μετακίνηση πληθυσμών, η εμπειρία του μετανάστη, η Αφρικανική ιστορία και μνήμη, η προσωπική αφήγηση και η προσωπογραφία.

Συμμετέχοντες καλλιτέχνες

Ifeoma Anyaeji, Lyle Ashton Harris, Κader Attia, Sanford Biggers, Virginia Chihota, Godfried Donkor, Ibrahim El-Salahi, Andrew Esiebo, Mary Evans, Ellen Gallagher, Theaster Gates, Lauren Halsey, Romuald Hazoumè, Lubaina Himid, Kudzanai-Violet Hwami, Taiye Idahor, Rashid Johnson, Moshekwa Langa, Kemang Wa Lehulere, Senzeni Marasela, Mohau Modisakeng, Meleko Mokgosi, Zanele Muholi, Wangechi Mutu, Kori Newkirk,Toyin Ojih Odutola, Chris Ofili, Pamela Phatsimo Sunstrum,Tschabalala Self, Yinka Shonibare, Shinique Smith, Hank Willis Thomas, Kara Walker, Lynette Yiadom-Boakye

Συλλογή Χάρη Δαυίδ

H Συλλογή Χάρη Δαυίδ είναι μια συλλογή έργων μετα-εννοιολογικής σύγχρονης τέχνης. Δημιουργήθηκε πριν από 20 χρόνια και αποτελεί μια εκτεταμένη αλλά ειδικευμένη συλλογή, η οποία περιλαμβάνει σημαντικό αριθμό έργων από κορυφαίους καλλιτέχνες που δραστηριοποιούνται στην Αφρική και στη διασπορά, όπως και Αφροαμερικανούς καλλιτέχνες.

Η φιλοσοφία της συλλογής βασίζεται στην επιθυμία να εκπροσωπηθούν η πολυφωνία και οι διαφορετικοί επιστημονικοί κλάδοι που ορίζουν τα πολιτιστικά, πολιτικά και ιστορικά θεμέλια της μετα-αποικιακής Αφρικής και αντικατοπτρίζουν μια ήπειρο που σήμερα αλλάζει.

Μερικές από τις βαθιές ανησυχίες που προβάλλονται στα έργα της συλλογής περιλαμβάνουν την εμπλοκή με την ιστορία της δουλείας, τη ρατσιστική εκμετάλλευση,  τους φυλετικούς διαχωρισμούς και το απαρτχάιντ, τον πόλεμο, τις εμφύλιες διαμάχες, την πείνα, τον πολιτιστικό ιμπεριαλισμό, τη φυλή και το φύλο (gender), την οικολογική εκμετάλλευση της Αφρικής, τις αφρικανικές τελετουργίες και παραδόσεις, την αφρικανική χειροτεχνική παράδοση, το μαύρο σώμα και τις αναπαραστάσεις του, τη διασπορά και τον εκτοπισμό, την κοινωνικοπολιτική κατασκευή του χρώματος της επιδερμίδας, την εμπειρία του μετανάστη, την αφρικανική ιστορία και μνήμη, τις προσωπικές αφηγήσεις και την προσωπογραφία.

Οι καλλιτέχνες που εκπροσωπούνται στη συλλογή εκτείνονται από καθιερωμένους και διεθνώς αναγνωρισμένους μέχρι νέους και ανερχόμενους δημιουργούς. Ανάμεσά τους οι Wangechi Mutu, Pascale Marthine Tayou, Ibrahim Mahama, William Kentridge, Abdoulaye Konate, Romuald Hazoumè, Meschac Gaba, Kendell Geers έργα των οποίων συνυπάρχουν, μεταξύ άλλων, με εκείνα των Michael Armitage, Lisa Brice, Lebohang Kganye, Lynette Yiadom-Boakye. Η συλλογή Χάρη Δαυίδ περιλαμβάνει επίσης έργα αφροαμερικανών καλλιτεχνών όπως οι Rashid Johnson, Ellen Gallagher, Mickalene Thomas, Sanford Biggers, Theaster Gates και Toyin Ojih Odutola.

[ 2 ]

Θεωρήματα 2: Περί Ιστορίας

Αίθουσα Περιοδικών Εκθέσεων ΕΜΣΤ (-1)
26 Σεπτεμβρίου – 1 Νοεμβρίου 2020

Τα Θεωρήματα, η έκθεση / θεσμός της Ένωσης Ελλήνων Τεχνοκριτών AICA Hellas, μέλος της Διεθνούς Ένωσης Κριτικών Τέχνης AICA International, παρουσιάζεται για δεύτερη φορά στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ) από τις 26 Σεπτεμβρίου μέχρι την 1η Νοεμβρίου 2020 στην Αίθουσα Περιοδικών Εκθέσεων (-1) του ΕΜΣΤ.

Η πρώτη έκθεση είχε παρουσιαστεί το 2018, με στόχο να επαναλαμβάνεται ανά διετία, με επιμελητές, κριτικούς, επιστήμονες της ιστορίας της τέχνης αλλά και καλλιτέχνες να συνομιλούν, να συνεργάζονται και να παρεμβαίνουν στο καλλιτεχνικό πεδίο γύρω από μια θεματική που θα διαφοροποιείται και θα διαμορφώνεται ανάλογα με τα χαρακτηριστικά και τα καίρια ζητήματα κάθε περιόδου.

Για την έκθεση Θεωρήματα 2: Περί Ιστορίας, 25 επιμελητές, θεωρητικοί και κριτικοί της τέχνης, μέλη του Ελληνικού τμήματος της AICA, προτείνουν 56 καλλιτέχνες που με άξονα την Ιστορία, προβάλλοντας τη λειτουργία της τέχνης ως εναλλακτικού εκπαιδευτικού εργαλείου με δυνατότητες δυναμικής παρέμβασης στον κοινωνικό ιστό.

Η ιδέα ότι η γνώση του παρελθόντος είναι αρωγός στην ερμηνεία του παρόντος και οδηγός για το μέλλον, που αναφέρει ο Θουκυδίδης στο πρώτο βιβλίο του για την Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου, διατρέχει την έκθεση, στην οποία παρουσιάζονται εγκαταστάσεις, κατασκευές, γλυπτά, φωτογραφίες, πίνακες, σχέδια, artists’ books, βίντεο και δράσεις.

Την έκθεση συνοδεύει δίγλωσσος κατάλογος (ελληνικά-αγγλικά) με εισαγωγικά κείμενα της Μπίας Παπαδοπούλου και του Εμμανουήλ Μαυρομμάτη, κείμενα των επιμελητών για τα έργα της έκθεσης, φωτογραφίες των έργων και βιογραφίες επιμελητών και καλλιτεχνών. Θα κυκλοφορήσει επίσης ο συλλογικός τόμος Κριτική + Τέχνη Νο.6 με τίτλο Σύγχρονη Τέχνη και Αρχείο: αρχειακές συλλογές, καλλιτεχνικές πρακτικές, προβληματισμοί (επιστημονική επιμέλεια: Χάρις Κανελλοπούλου).

Οι θεωρητικοί με τους καλλιτέχνες που συμμετέχουν είναι οι εξής:
Αλέξανδρος M. Pfaff σε πρόταση της Μαρίας Α. Αγγελή
Βίκυ Τσαλαματά, Αντώνης Χουδαλάκης σε πρόταση της Διονυσίας Γιακουμή
Μαρίνα Γιώτη, Αριστείδης Λάππας, Θανάσης Χονδρός – Αλεξάνδρα Κατσιάνη σε πρόταση της Σωζήτας Γκουντούνα
Κλίτσα Αντωνίου, Γιούλα Χατζηγεωργίου σε πρόταση του Αντώνη Δανού
Αναστάσης Στρατάκης σε πρόταση της Χάριτος Κανελλοπούλου
Γιώργος Λαζόγκας, Φωτεινή Πούλια, Άγγελος Σκούρτης σε πρόταση της Άρτεμις Καρδουλάκη
Μάριος Σπηλιόπουλος, Τάσσος Τριανταφύλλου, Έρση Χατζηαργυρού σε πρόταση της Βάσιας Καρκαγιάννη-Καραμπελιά
Αννίτα Αργυροηλιοπούλου, Ειρήνη Διάδου σε πρόταση της Λένας Κοκκίνη
Μαρία Ανδρομάχη Χατζηνικολάου σε πρόταση της Μάγδας Κουμπαρέλου
Μαίρη Χρηστέα σε πρόταση του Τάσσου Κουτσουρή
Φίλιππος Βασιλείου σε πρόταση του Χριστόφορου Μαρίνου
Έρση Βενετσάνου, Κώστας Βρούβας, Εύη Κυρμακίδου σε πρόταση του
Εμμανουήλ Μαυρομμάτη
Νίκος Γιαβρόπουλος, Κωστής σε πρόταση του Κωνσταντίνοu Μπάσιου
Georgia Kotretsos & Πάνος Τσαγκάρης σε πρόταση Μαρίας Νικολακοπούλου
Ελένη Λύρα, Eυσεβία Μιχαηλίδου, Δημήτρης Σκουρογιάννης σε πρόταση του Στρατή Πανταζή
Ελένη Τζιρτζιλάκη, Γιώργος Τσεριώνης, Γιώργος Χαρβαλιάς σε πρόταση της Μπίας Παπαδοπούλου
Δημήτρης Αληθεινός, Άγγελος Αντωνόπουλος, Γιώργος Τσακίρης σε πρόταση του Μιλτιάδη M. Παπανικολάου
Δημήτρης Ζουρούδης, Κύριλλος Σαρρής σε πρόταση της Νίκης Παπασπύρου
Αλέξανδρος Γεωργίου, Πελαγία Κυριαζή σε πρόταση του Σπύρου Πετριτάκη
Γεωργία Σαγρή, Ελίζα Σόρογκα, Φίλιππος Τσιτσόπουλος σε πρόταση του
Κωνσταντίνου B. Πρώιμου
Τάκης Ζερδεβάς,  Κωνσταντίνος Μάσσος, ΄Εφη Φουρίκη σε πρόταση της Αθηνάς Σχινά
Παντελής Λαζαρίδης, Ερατώ Ταγαρίδη, Πάρις Χαβιάρας σε πρόταση της Φαίης Τζανετουλάκου
Γεωργία Δαμοπούλου, Νίκος Παπαδημητρίου, Ηλίας Παπαηλιάκης σε πρόταση της Λίνας Τσίκουτα
Oμάδα Μάκη Φάρου – Ζωής Πυρίνη σε πρόταση της Άννας Χατζηγιαννάκη
Κώστας Τσώλης  σε πρόταση του Κώστα Χριστόπουλου

Ιδέα για τον θεσμό Θεωρήματα: Εμμανουήλ Μαυρομμάτης, Πρόεδρος του ΔΣ της AICA Hellas και Ομότιμος Καθηγητής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης

Ιδέα για την θεματική της έκθεσης Θεωρήματα 2/2020: Περί Ιστορίας: Μπία Παπαδοπούλου, Γενική Γραμματέας της AICA Hellas, Ιστορικός Τέχνης, Επιμελήτρια εκθέσεων

Oργανωτική Επιτροπή και Επιμέλεια της έκθεσης:
Εμμανουήλ Μαυρομμάτης, Μπία Παπαδοπούλου, Άρτεμις Ποταμιάνου, Φαίη Τζανετουλάκου, Κώστας Χριστόπουλος και τα μέλη της AICA Χάρις Κανελλοπούλου, Νίκη Παπασπύρου

Δράσεις και Ημερίδες στο πλαίσιο της έκθεσης:

Οι δράσεις και οι ημερίδες θα πραγματοποιηθούν εφόσον οι συνθήκες το επιτρέψουν και ακολουθώντας όλους τους κανόνες και τα μέτρα για την ασφάλεια του κοινού.

Καλλιτεχνικές δράσεις:
Φίλιππος Βασιλείου
Ελένη Τζιρτζιλάκη

Ημερίδες
Πραγματοποίηση Ημερίδας στο αμφιθέατρο που βρίσκεται μέσα στον χώρο της έκθεσης (-1), με θέμα Ψηφιακή Τέχνη και Ιστορία (οργάνωση της AICA Hellas, συντονισμός και εισήγηση: Φαίη Τζανετουλάκου, Δρ. Ιστορίας της Τέχνης).

Πραγματοποίηση Ημερίδας στο αμφιθέατρο που βρίσκεται μέσα στον χώρο της έκθεσης (-1),  με θέμα Τιμητικός Τόμος για τον καθηγητή Μιλτιάδη Μ. Παπανικολάου, Πρόλογος της έκδοσης, Εμμανουήλ Μαυρομμάτης, Εκδόσεις Βάνιας, Θεσσαλονίκη, σελίδες 770. Ο τόμος περιλαμβάνει 33 μελέτες μαθητών και συνεργατών του καθηγητή Μιλτιάδη Μ. Παπανικολάου που αναφέρονται σε θέματα Ιστορίας και Θεωρίας της Τέχνης και σε θεσμών για τον Πολιτισμό. Επιμέλεια της έκδοσης, Μαρία Δ. Καγιαδάκη – (οργάνωση της AICA Ελλάς, συντονισμός και εισήγηση: Εμμανουήλ Μαυρομμάτης, Ομότιμος καθηγητής του ΑΠΘ).

(Ο καθηγητής Μ.Μ.Παπανικολάου δίδαξε για 40 περίπου χρόνια Ιστορία της Τέχνης στο Α.Π.Θ. και σε άλλα πανεπιστήμια της χώρας. Χρημάτισε Πρόεδρος του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας και Κοσμήτορας της Φιλοσοφικής Σχολής του Α.Π.Θ. Πρωτοστάτησε για την ίδρυση του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης στη Θεσσαλονίκη και ως Διευθυντής του υπέγραψε τα συμβόλαια αγοράς της Συλλογής Κωστάκη το 2000).
Λόγω των συνθηκών που επικρατούν, δεν θα πραγματοποιηθούν εγκαίνια, οι εκθέσεις θα ανοίξουν για το κοινό τις ώρες λειτουργίας του μουσείου, ενώ το ΕΜΣΤ τηρεί όλες τις οδηγίες και τους κανόνες για την ασφαλή λειτουργία των μουσείων και την προστασία του κοινού.

–

ΩΡΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΕΚΘΕΣΕΩΝ:

Τρίτη – Κυριακή 11.00 -19.00, κάθε Πέμπτη έως τις 22.00
Δευτέρα κλειστά