Δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος να υποδεχθείς το καλοκαίρι με εικόνες γαλανού νερού, μακάριους λουόμενους και σκηνές γενναιόδωρης ηλιοφάνειας. Αυτόν τον Ιούνιο, η γκαλερί Saatchi Yates θέλει να υμνήσει την απόλαυση του μπάνιου παρουσιάζοντας την ομαδική έκθεση Bathers σημείο συνάντησης μεγάλων δασκάλων όπως οι Pablo Picasso, Paul Cezanne, J. M. W. Turner και σύγχρονων καλλιτεχνών όπως οι David Hockney, Hurvin Anderson, Peter Doig, Henry Taylor, Eric Fischl, και Lynette Yiadom-Boakye σε ένα καλλιτεχνικό μωσαϊκό που αντικατοπτρίζει το εύρος και την ποικιλομορφία του θέματος σε όλη την ιστορία της τέχνης.
Η έκθεση αντλεί από την πλούσια παράδοση των σκηνών κολύμβησης στην ιστορία της ζωγραφικής, σε μια ωδή στην απόλυτη μούσα του καλοκαιριού: το λουτρό.
Οι γκαλερίστες Phoebe Saatchi Yates και Arthur Yates αναφέρουν ότι, ιστορικά, οι λουόμενοι απεικονίζονταν σε θρησκευτικές και μυθολογικές σκηνές, κάτι που ο Σεζάν το άλλαξε απεικονίζοντας πραγματικούς ανθρώπους στον απόλυτο θαλάσσιο παράδεισο και έκτοτε, οι καλλιτέχνες έχουν προσεγγίσει το θέμα με μυριάδες τρόπους:
«Ο Hockney ζωγράφισε δύο άνδρες εραστές να αγκαλιάζονται σε μια πισίνα, ο Picasso, μια γυμνή γυναίκα στην παραλία πριν από την εφεύρεση του μπικίνι, και τώρα, ο Tesfaye Urgessa ζωγραφίζει έναν άνδρα με τα πόδια του σε ένα λουτρό αίματος».
Μια σύντομη ιστορική περιήγηση στους Λουόμενους της τέχνης
Αιώνες τώρα, οι καλλιτέχνες αντλούν ατελείωτη έμπνευση από τους λουόμενους. Είτε μέσα σε μια μπανιέρα, είτε σε μια λεκάνη, είτε στον νεροχύτη, η φιγούρα του λουόμενου εμφανίζεται στην τέχνη από την αρχαιότητα, με αποκορύφωμα μια μούσα που μοιάζει να αιωρείται πάνω από τους υπόλοιπους.
Στην Αρχαία Ελλάδα, κανένας χαρακτήρας δεν γοήτευε όσο η Αφροδίτη. Συμβολίζοντας τον έρωτα και την ομορφιά, η θεά ήταν ιδανική μούσα για τους καλλιτέχνες, με αποτέλεσμα έργα όπως η Αφροδίτη της Κνίδου. Αρχικά δημιουργήθηκε από τον Πραξιτέλη, γλύπτη του 4ου αιώνα, το έργο αυτό ήταν από τις πρώτες απεικονίσεις της αρχαίας Ελλάδας σε φυσικό μέγεθος της γυμνής γυναικείας μορφής. Επιπλέον, καθώς απεικονίζει την Αφροδίτη να κρατάει μια πετσέτα, αποτελεί επίσης ένα πρώιμο παράδειγμα λουόμενου στην τέχνη.
Κατά τον Μεσαίωνα, οι καλλιτέχνες στην Ευρώπη αναζητούσαν έμπνευση κυρίως σε θρησκευτικά μοτίβα. Με αυτό το σκεπτικό, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι οι μεσαιωνικοί λουόμενοι συναντώνται κυρίως σε έργα που απεικονίζουν τη βάπτιση. Μοτίβα που προτιμήθηκαν και κατά την Αναγέννηση – μιας περιόδου που χαρακτηρίστηκε από ένα ανανεωμένο πολιτιστικό ενδιαφέρον για την κλασική αρχαιότητα. Αναγεννησιακοί καλλιτέχνες όπως ο Λεονάρντο ντα Βίντσι και ο Γιαν βαν Άικ απολάμβαναν ιδιαίτερα τη ζωγραφική της Αγίας οικογένειας, με τη σχέση μεταξύ του Ιησού και του Ιωάννη του Βαπτιστή να βρίσκεται και πάλι στο προσκήνιο.
Τον 17ο αιώνα, οι καλλιτέχνες, ειδικά στον Βορρά και τη Χρυσή Εποχή των Ολλανδών ζωγράφων, έμπνευση αντλείται από την αναγεννησιακή προσέγγιση της ζωγραφικής. Μεγάλο μέρος του έργου του Ρέμπραντ ήταν επηρεασμένο από τη χριστιανική παράδοση – ακόμη και οι λουόμενοί του με έκδηλα ωστόσο κάποια σημάδια της τάσης που θα ακολουθήσει.
O 18ος και 19ος αιώνας, χαρακτηρίζεται από την παρουσίαση του γυμνού και των λουόμενων με πιο νατουραλιστικό τρόπο. Ζωγράφοι όπως ο François Boucher, ο J.A.D. Ingres και ο Eugène Delacroix απομάκρυναν τους βιβλικούς, θρησκευτικούς συνειρμούς της σκηνής του μπάνιου και το νερό γινόταν όλο και περισσότερο παρόν στα αστικά σπίτια, ένα σημάδι νεωτερισμού. Ο λουόμενος στη ζωγραφική -που τόσο συχνά απεικονιζόταν σε λίμνες ή ρυάκια- αποσύρθηκε σε εσωτερικούς χώρους, αποκτώντας έναν εντελώς νέο χαρακτήρα.
Ο Degas, ο Georges Seurat, ο Pierre-Auguste Renoir, ο Paul Cézanne και ο Paul Gauguin οικειοποιήθηκαν το μοτίβο του λουτρού και το χρησιμοποίησαν για να παρουσιάσουν τόσο έναν νέο τρόπο θέασης όσο και μια διαφορετική μορφή φυσικής και σωματικής ομορφιάς.
Μέχρι τη δεκαετία του 1920, ο λουόμενος είχε γίνει ένα από τα πιο συνηθισμένα μοτίβα στη σύγχρονη τέχνη. Ο Matisse, ο Georges Braque, ο Pablo Picasso, ο Pierre Bonnard και ο Jean Metzinger υιοθετούν το μοτίβο, το αναδομούν και το εκσυγχρονίζουν για να υπηρετεί πλέον νέα πρότυπα. Ο κυβισμός πήρε τη γνωστή φιγούρα της γυναίκας που κάνει μπάνιο και την αναδιάταξε, ο υπερρεαλισμός θα προχωρούσε ακόμη παραπέρα, με τον Σαλβαδόρ Νταλί και τον Joan Miró να μεταμορφώνουν αντίστοιχα τα θέματά τους.
Ακόμα και σήμερα, οι καλλιτέχνες συνεχίζουν να εξερευνούν το θέμα της κολύμβησης στα έργα τους. Μια σύγχρονη προσωπικότητα που βρήκε ελεύθερη έμπνευση σε αυτό το μοτίβο είναι ο David Hockney, πρωτοπόρος της Pop Art, διάσημος για τους πίνακές του με τις πισίνες.
Μιλώντας για την έκθεση, ο Martin Gayford, συγγραφέας και κριτικός τέχνης αναφέρει:
«Οι λουόμενοι στη ζωγραφική είναι τόσο ποικίλοι όσο και θεμελιώδεις για την ανθρώπινη κατάσταση. Ο συνδυασμός των σωμάτων και του νερού μπορεί να προκαλέσει χωρίς ενοχές, μια αρχέγονη αθωότητα: μια Εδέμ χωρίς αμαρτίες. Από την άλλη πλευρά, τα ίδια οπτικά συστατικά μπορούν να υποδηλώνουν τις συνέπειες της πτώσης της Εύας και του Αδάμ: ενοχή, λαγνεία, θάνατος. Σε κάθε περίπτωση, το θέμα συνδυάζει σε ένα καθαρό πακέτο δύο από τις σημαντικότερες ανησυχίες των καλλιτεχνών για πολλούς αιώνες – το τοπίο και το γυμνό. Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι οι λουόμενοι έχουν απασχολήσει ζωγράφους για τόσο πολύ καιρό, και είναι πιθανό ότι ο συνδυασμός νερού και ανθρώπινων σωμάτων θα συνεχίσει να τους ιντριγκάρει και στο μέλλον».
