Alice: Curiouser and Curiouser είναι ο τίτλος της έκθεσης ορόσημο, του Μουσείου Victoria and Albert για αυτήν τη χρονιά, αφιερωμένη σε μία από τις πιο εικονικές, ευφάνταστες και εμπνευσμένες ιστορίες όλων των εποχών: της Αλίκης στη χώρα των θαυμάτων.
Ένα συναρπαστικό, εντυπωσιακό ταξίδι κάτω από την τρύπα του κουνελιού όπως το φαντάστηκε και το παρέδωσε μέσα από το κλασικό πλέον βιβλίο του ο Βρετανός συγγραφέας και μαθηματικός Charles Lutwidge Dodgson, ευρύτερα γνωστός με το ψευδώνυμο Lewis Carroll που το πρωτοδημοσίευσε το 1865.
Η ευρηματική, διαδραστική και κυρίως θεατρικά στημένη έκθεση χαρτογραφεί την εξέλιξη της περιπέτειας της Αλίκης στη χώρα των θαυμάτων από την πρώτη κιόλας της σύλληψη σε ένα χειρόγραφο, την πορεία της αλλά και την επιδραστική της απήχηση σε πολλά πεδία πολιτισμού και όχι μόνο, μετατρέποντάς την σε ένα παγκόσμιο φαινόμενο, αγαπημένο από όλες τις ηλικίες. Αυτό το μικρό κορίτσι που πέφτοντας σε μια λαγουδότρυπα, πέρασε μέσα από ένα καθρέφτη, γνώρισε ένα γάτο με μαγικές ικανότητες, έναν τρελοκαπελά ασταμάτητο και άκουσε τις συμβουλές μιας κάμπιας που μιλούσε και τελικά ταυτίστηκε με το πνεύμα της ελευθερίας, της εξερεύνησης και της αποτίναξης των ασφυκτικών κοινωνικών στεγανών.
Ένα περίτεχνο και ευρηματικό στήσιμο σκηνικών μέσα στα οποία ο επισκέπτης μπορεί να εξερευνήσει τον παράλογο και συνάμα βαθιά στοχαστικό και φιλοσοφημένο κόσμο της Αλίκης, επικεντρωμένος σε ένα συγκεκριμένο χαρακτήρα ή γεγονός κάθε φορά: τη λίμνη των δακρύων της Αλίκης μέσα σε ένα σκηνικό βροχής, το παιχνίδι κροκέ που συμμετέχεις και εσύ ως επισκέπτης μέσω εικονικής πραγματικότητας, ενώ βρίσκεσαι ανάμεσα σε διπλούς καθρέφτες, ψυχεδελικές προβολές και πόρτες διαφορετικών μεγεθών. Παρασυρόμενος από τους κόσμους της Αλίκης μπαίνεις σε έναν εξωπραγματικό κόσμο όπου ανήκουστα και αλλόκοτα θαύματα συμβαίνουν.
Και όλα αυτά μέσα από την επιρροή της σε διαφορετικά καλλιτεχνικά και επιστημονικά πεδία, από το θέατρο και τον κινηματογράφο έως τα μαθηματικά και τη φυσική, από την αίθουσα πρώιμης μουσικής έως το White Rabbit του Jefferson Airplane και μετά.
«Κάποιες φορές το ‘‘πάντοτε’’ διαρκεί μόλις ένα δευτερόλεπτο» – Λευκός Λαγός
Πέντε διαφορετικοί κόσμοι, Creating Alice, Filming Alice, Reimagining Alice, Staging Alice, Being Alice, στημένα όλα θεματικά – από την ταινία, την παράσταση, τη μόδα, την τέχνη, τη μουσική και τη φωτογραφία και περισσότερα από 300 αντικείμενα, είναι περισσότερα από αρκετά ώστε το V&A να μπορεί να υπερηφανεύεται πως είναι το πρώτο μουσείο που εξερευνά πλήρως τον πολιτιστικό αντίκτυπο της Αλίκης στη χώρα των θαυμάτων και τη συνεχή έμπνευσή του δημιουργικά, από το Σαλβαδόρ Νταλί και τη Yayoi Kusama, τους Beatles, τη Vivienne Westwood και τη Little Simz.
Ξεκινώντας με μια μαγική κατάβαση στην υπόγεια Sainsbury Gallery του V&A, η έκθεση μεταφέρει αμέσως τους επισκέπτες σε μια άλλη κοσμική εμπειρία.
Creating Alice
Στην πρώτη ενότητα, ο επισκέπτης θα συναντήσει την Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων μέσα στη τη Βικτωριανή Οξφόρδη. Ανακαλύπτοντας τους ανθρώπους, την πολιτική και τους χώρους που ενέπνευσαν τον Lewis Carroll, η έκθεση εισαγάγει τους επισκέπτες στην «πραγματική» Αλίκη και την οικογένειά της, ρίχνοντας φως στη συνεργασία του Carroll με τον John Tenniel παρουσιάζoντας πολλά από τα πρώτα τους σκίτσα αλλά και έργα που αποτέλεσαν έμπνευση για το έργο τους ανάμεσά τους το πορτρέτο του Quinten Massys “Τhe Ugly Duchess” (1513), που στάθηκε καθοριστικό για την απεικόνιση της Δούκισσας στο Alice’s Adventures in Wonderland.
Filming Alice
Μια εντυπωσιακή χαρτογράφηση της δημιουργικής ανάδειξης της Αλίκης στη Χώρα των Θαυμάτων μέσα από τον κινηματογράφο κατά τη διάρκεια του 20ου και του 21ου αιώνα, ξεκινώντας με την πρώτη ταινία που βασίστηκε στην έκδοση του 1903. Κινηματογραφικά κλιπ, κινούμενα σχέδια, σενάρια και κοστούμια, σε μια παρέλαση οπτικού σουρεαλισμού, γοητείας αλλά και ζεστής νοσταλγίας με εικόνες που σίγουρα θα ανακαλέσουν οι επισκέπτες από την παιδική τους ηλικία.
Από το τσεχικό κουκλοθέατρο του Jan Švankmejer, τη γιγαντιαία κάμπια που πρωταγωνιστεί στα key visuals της ταινίας της Walt Disney του 1951 μέχρι τη σύγχρονη εκδοχή του Tim Burton το 2010, τα κοστούμια του Christian Dior το 1947 εμπνευσμένα από τις σιλουέτες δημιουργήματα της Mary Blair αλλά και εκείνα της Colleen Atwood προς τιμήν της δεκαετίας του 1860 κατά την οποία δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά η ιστορία, είναι μερικές μόνο από τις άγνωστες ίσως λεπτομέρειες πίσω από τις εικονικές ερμηνείες αυτής της κλασικής πλέον ιστορίας.
Reimagining and Staging Alice
Αντλώντας από τον σουρεαλισμό και τη ψυχεδέλεια της δεκαετίας του 1960, σε αυτή την ενότητα προβάλλονται έργα των Salvador Dalí, Yayoi Kusama, Max Ernst και Peter Blake, μια εικαστική επανεφεύρεση της Αλίκης, ενώ μέσα σε ένα παράξενο και υπέροχο οπτικό σκηνικό βρισκόμαστε σε ένα πάρτι τσαγιού με τις ψυχεδελικές και παιχνιδιάρικες ψηφιακές προβολές του Mad Hatter.
Κοστούμια από θεατρικές παραστάσεις, σχέδια από διεθνείς παραγωγές ανάμεσά τους και η εντυπωσιακή φορεσιά για τη βασίλισσα των καρδιών από την παραγωγή του Royal Ballet 2011 του Bob Crowley.
Being Alice
H τελευταία ενότητα της έκθεσης εξερευνά τη σύγχρονη γοητεία της Αλίκης στη χώρα των θαυμάτων σε ολόκληρη την τέχνη, την επιστήμη και τον πολιτισμό.
Χαρακτηριστικές οι συλλογές μόδας από τους Iris van Herpen και Viktor & Rolf, φωτογραφίες πολιτικών διαδηλώσεων, αλλά και street style ρούχα που περίτρανα επιδεικνύουν τις ποικίλες ερμηνείες αλλά και την προσωπική διάσταση που απέκτησε ένα θέμα, και μια ιστορία κατασκευασμένη τους προηγούμενους αιώνες, σήμερα.
Ο πολιτικός αντίκτυπος, η ηχώ της Αλίκης στη Χώρα των Θαυμάτων επίσης υπογραμμίζεται σε πολλά σημεία της έκθεσης. Χαρακτηριστική είναι μια φωτογραφία με τις γυναίκες της Νοτίου Αφρικής να διαμαρτύρονται ενάντια στη διαφθορά του Jacob Zuma. Η αφίσα τους, που αναφέρεται στην Κόκκινη Βασίλισσα, αναφέρει: «Αν η Αλίκη μπορούσε να το κάνει, τότε μπορούμε και εμείς».
Μπορεί το αρχικό βιβλίο να έχει τις ρίζες στη βικτοριανή εποχή όμως ο κόσμος στον οποίο πέφτει η Αλίκη δεν έχει ποτέ με λεπτομέρεια χαρτογραφηθεί, ούτε έχει προσδιοριστεί ως ένα συγκεκριμένο μέρος.
Το γεγονός αυτό το καθιστά μοναδικά προσαρμόσιμο σε διαφορετικές γεωγραφίες, πολιτισμούς και κοινωνίες, ανεξάρτητα από τον αιώνα και ικανό να τροφοδοτήσει θέματα όπως η περιπέτεια, και η ανακάλυψη που υπερβαίνουν τις γλώσσες. «Είτε πρόκειται για δικαιώματα των γυναικών, το συλλογικό μας ασυνείδητο, ο σουρεαλισμός, η εκκεντρικότητα, η πολιτική διαφωνία, ο εθνικισμός ή η κβαντική φυσική, η έμπνευση βρίσκεται στα βιβλία της “Αλίκης” σε παγκόσμια, σχεδόν πανταχού παρούσα κλίμακα», αναφέρει σε συνέντευξή της η Kate Bailey επιμελήτρια της έκθεσης “Alice: Curiouser and Curiouser”.
