10+3 εκθέσεις που μας «φέρνει» η Άνοιξη και αξίζει να επισκεφθείτε στην Αθήνα

Εκθέσεις του μέλλοντος, για τόπους, μνήμες, ταυτότητες, μεταμορφώσεις και όνειρα

Ο ερχομός της Άνοιξης με τη φύση να ζωντανεύει. Τι συμβολίζει όμως τελικά η άνοιξη αυτή τη φορά; Γιατί είναι τόσο διαφορετική από όλες τις άλλες; Ίσως να φταίει αυτή η ακατανίκητη ανάγκη για ελπίδα που μας καίει τα σωθικά. Ίσως πάλι να φταίει η επιφυλακή των ψυχών μας για το τι μας φέρνει το μέλλον. Αυτή η ανασφάλεια του αύριο που μας συντροφεύει τα τελευταία δύο χρόνια. Όλοι μιλούν για ένα «μετά». Γιατί ο άνθρωπος από τη φύση του πάντα θα αναζητά το μετά και θα ονειρεύεται. Πάντα θα σχεδιάζει το μέλλον ακόμα και αν δεν τολμά πια για αυτό το πιο μακροπρόθεσμο. Γιατί στο «κάτω κάτω της γραφής» ο χρόνος πάντοτε θα προχωράει, γιατί τα πάντα θα ρέουν και η εξέλιξη στη φύση και στον άνθρωπο θα είναι αναπόφευκτη. Γιατί πάντοτε θα έρχεται η άνοιξη και αυτό είναι ένα μάθημα ελπίδας για όλους μας.

Στο κλίμα αυτό, οι καλλιτέχνες εμπνέονται, όπως πάντοτε, μετά από μεταβατικά και κοσμοϊστορικά γεγονότα η τέχνη ανθίζει. 10 και 3 εκθέσεις είναι εδώ για να μας το αποδείξουν. Συναντήσεις παρελθόντος, παρόντος και μέλλοντος. 13 λόγοι για να ελπίζουμε και να γεμίσουμε τις ψυχές μας από αυτό το πολυπόθητο ζεστό φως που μόνο η τέχνη μπορεί να μας χαρίσει.

– 1 –

Το εργαστήριο του γλύπτη | MOMus-Μουσείο Άλεξ Μυλωνά

Η Μπέλλα Ραφτοπούλου στο εργαστήριό της στην Αθήνα. © Εθνική Πινακοθήκη-Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτσου, Αρχείο Μπέλλας Ραφτοπούλου

Το εργαστήριο του γλύπτη, ο χώρος, όπου κυριαρχούν οι έντονοι ήχοι και θόρυβοι των εργαλείων του, σε μια προσπάθεια να δαμαστούν υλικά όπως ο πηλός, ο γύψος, η πέτρα, το μάρμαρο και τα μέταλλα, ο καθημερινός χώρος όπου συλλαμβάνεται, εκτελείται και αποδίδεται η ιδέα, το ολοκληρωμένο καλλιτεχνικό έργο, όλα αυτά βρίσκονται στο επίκεντρο της νέας έκθεσης του MOMus-Μουσείου Άλεξ Μυλωνά στην Αθήνα. Παρουσιάζονται έργα, προπλάσματα, εργαλεία και αρχειακό υλικό από τον χώρο δημιουργίας και καλλιτεχνικής έκφρασης Ελλήνων γλυπτών —ανδρών και γυναικών—, προκειμένου να ανοίξουν οι πόρτες του χώρου δημιουργίας τους και να αποτυπωθούν, στον βαθμό που αυτό είναι δυνατόν, η καθημερινότητά τους, οι σχέσεις μαθητείας, φιλίας και συμπόρευσης, καθώς και οι πορείες τους, που άλλοτε συγκλίνουν και άλλοτε διαφοροποιούνται.

Οι ιστορικοί της τέχνης Γιάννης Μπόλης και Δημήτρης Παυλόπουλος σημειώνουν: «Ο χώρος του καλλιτεχνικού εργαστηρίου αποτελούσε και αποτελεί ιδιωτικό περιβάλλον που είχε κάποτε μυθοποιηθεί και εξακολουθεί στις μέρες μας να αποπνέει γοητεία, καθώς εμφανίζεται μυστηριώδες, απρόσιτο. Γύρω από τον ατμοσφαιρικό χαρακτήρα του διατυπώνονταν απόψεις/θεωρίες, αναπτύσσονταν συνομιλίες, εκφράζονταν αντιρρήσεις, με έναν λόγο προσδιοριζόταν η θέση καθενός δημιουργού. Ήταν το φυσικό κέλυφος που προστάτευε τη φυσιογνωμία και τις αξίες του κατόχου του. Στην κοινή φαντασιακή σφαίρα το εργαστήριο θα αποκτούσε τη διάσταση του απαγορευμένου και του απαραβίαστου, του άδυτου της ελεύθερης από περισπασμούς και περιορισμούς έκφρασης, με τον καλλιτέχνη να μεταβάλλεται σε ήρωα στην πάλη του με τα κάθε είδους εργαλεία, με τα ποικίλα υλικά και με τον εξοπλισμό για την κατεργασία των μορφών του».

Γλύπτες και γλύπτριες που παρουσιάζονται στην έκθεση και στην έκδοση: Αχιλλέας Απέργης, Φρόσω Ευθυμιάδη-Μενεγάκη, Γιώργος Ζογγολόπουλος, Χρήστος Καπράλος, Λάζαρος Λαμέρας, Κλέαρχος Λουκόπουλος, Μέμος Μακρής, Άλεξ Μυλωνά, Γιάννης Παππάς, Μπέλλα Ραφτοπούλου, Σωσώ Χουτοπούλου-Κονταράτου.

Διάρκεια Έκθεσης: 7 Απριλίου – 11 Σεπτεμβρίου 2022

Γιατί αξίζει να την επισκεφθείτε: Το εργαστήριο του γλύπτη. Χώρος ιερός. Ναός που στεγάζει όλη την πηγή της δημιουργίας ενός καλλιτέχνη. Η ουσία της ύπαρξης του έργου του. Αυτή η έκθεση μας αφήνει να κοιτάξουμε λιγάκι από την κλειδαρότρυπα μέσα σε αυτόν το χώρο. Έκθεση πρωτότυπη και εξαιρετικά ενδιαφέρουσα, ειλικρινής και ουσιαστική. Αξίζει.

Ο Γιώργος Ζογγολόπουλος στην κατοικία-εργαστήριό του στο Ψυχικό με το γλυπτό του Κενό και σφαίρα, δεκαετία του 1970. © Αρχείο Ιδρύματος Γεωργίου Ζογγολόπουλου

– 2 –

“Capto Vacui’ του Kωνσταντίνου Δρέγου | Μέγαρο Μουσικής Αθηνών 

KΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΔΡΕΓΟΣ Χωρίς τίτλο, Ενότητα Atem Speicher [Άτεμ Σπάιχερ], 2016 30 x 21 εκ. Μελισσοκέρι, μολύβι, γραφίτης σε καρτολίνο Ευγενική παραχώρηση του καλλιτέχνη

Το annexM για τις εικαστικές τέχνες του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, υπό τη διεύθυνση της Άννας Καφέτση, διοργανώνει για πρώτη φορά στην Ελλάδα μεγάλη έκθεση του Κωνσταντίνου Δρέγου με τίτλο Capto Vacui σε επιμέλεια του Daniel Marzona.

Η έκθεση, όπως αναφέρει ο επιμελητής, θα χαρτογραφήσει μια τεράστια καλλιτεχνική περιοχή συγκεντρώνοντας πίνακες, κολάζ, βίντεο-έργα, ένα νέο ηχητικό έργο καθώς και πρόσφατα γλυπτά. Από διαφορετικές οπτικές, όλα αυτά τα έργα περιστρέφονται γύρω από ένα ειλικρινές ενδιαφέρον για την conditio humana. «Τι μπορούμε να γνωρίζουμε και πώς;», «Πώς και γιατί διαδραματίζουν συχνά τα σφάλματα, τα λάθη και οι παρεξηγήσεις ζωτικό ρόλο στη διαμόρφωση ευρηματικών και δημιουργικών διαδικασιών;», «Πώς μπορούμε να ζήσουμε έναν βίο βιωτό με δεδομένη την πεπερασμένη γνώση μας και την κατακερματισμένη κατανόησή μας για την ανθρώπινη φύση;»· ερωτήματα όπως αυτά δομούν το εννοιολογικό πλαίσιο των δραστηριοτήτων του Δρέγου. Από τις απαρχές του, το έργο του ήταν ένα καλλιτεχνικό τόλμημα αλλά και μια φιλοσοφική διερώτηση, δύο οπτικές  με ζητούμενο όχι τόσο να δοθούν απαντήσεις που θα ισχύουν στο διηνεκές, αλλά μάλλον να διερευνηθούν τα θεμέλια των κανονιστικών και τρεχουσών θεωριών που καλύπτουν το πεδίο ενδιαφέροντός του.

Επιλεγμένα έργα από δύο μεγαλύτερες σειρές, τις: Labyrinth [Λαβύρινθος] και Capto Vacui [Αδράχνοντας το κενό], στοιχειοθετούν τη ραχοκοκαλιά αυτής της έκθεσης. Μεταξύ σχεδίου και ζωγραφικής, επιστήμης και μύθου, και πάντα με μια ήπια παλέτα, οι καμβάδες αυτοί καταλαμβάνονται από υποδηλώσεις για φαινομενικά σύνθετες, αφηρημένες διατυπώσεις ευρηματικών διαδικασιών. Αριθμοί, σύντομες εξισώσεις, σπαράγματα αρχιτεκτονικών ή άλλων σχεδίων, λέξεις, διαγράμματα κ.ά. προβάλλουν ενταγμένα ή αντιπαρατιθέμενα μέσα από χειρονομιακές και ζωγραφικές περιοχές των καμβάδων. Αποτυπώνεται έτσι η καθαυτό δημιουργική διαδικασία της επινόησης, με όλα τα σφάλματα και τις παραβάσεις της, μια διαδικασία που ενέχει κάτι χαρμόσυνο και συνάμα τραγικό. Ο Βίτγκενσταϊν είπε κάποτε πως αποστολή της φιλοσοφίας είναι να δείξει στη μύγα πώς να βγει από τη μυγοπαγίδα, ο Δρέγος όμως φαίνεται να αμφισβητεί το ίδιο το ενδεχόμενο ενός τέτοιου εγχειρήματος. Αντ’ αυτού, μας παρουσιάζει τη χαοτική ομορφιά και δύναμη διαφορετικών εκδοχών τέτοιων μυγοπαγίδων, χωρίς να προσφέρει οδηγίες εξόδου. Σαν μια πραγματωμένη απορία, οι πίνακες αυτοί προσπαθούν να αποτυπώσουν αυτό που δεν μπορεί ούτε να αναπαρασταθεί ούτε να μεταφραστεί: την ίδια τη διαίσθηση και την έμπνευση.

Διάρκεια έκθεσης: 30.03.2022 – 19.06.2022

Γιατί αξίζει να την επισκεφθείτε: Mια έκθεση που αγγίζει θέματα που μας αφορούν όλους. Υπαρξιακές αναζητήσεις και προβληματισμούς σχετικά με τη μνήμη και την εφαρμογή της στην καθημερινότητά μας. Βιωμένες εμπειρίες που αφορούν στο παρελθόν αλλά μας επηρεάζουν στο παρόν. Καταπληκτική προσέγγιση και υπέροχος χώρος.

KΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΔΡΕΓΟΣ Πρόπλασμα-V, Eνότητα Πρόπλασμα, 2022 60 x 20 x 25 εκ. περ. Ακάθαρτη πορσελάνη – κεραμικό  Ευγενική παραχώρηση του καλλιτέχνη

– 3 –

John Craxton. Μια ελληνική ψυχή | Μουσείο Μπενάκη

Μια ιδιαίτερη περιοδεύουσα έκθεση αφιερωμένη στη ζωή και το έργο του φιλέλληνα ζωγράφου John Craxton (1922-2009) που πραγματοποιείται με αφορμή τα εκατό χρόνια από τη γέννησή του θα ξεκινήσει το ταξίδι της με πρώτο σταθμό το Μουσείο Μπενάκη.

Η ιστορία του καλλιτέχνη, γεμάτη με αισιοδοξία που αντικατοπτρίζεται στους πίνακές του, καταγράφει ένα επικό ταξίδι από το σκοτάδι στο φως. Καθώς πολλά από τα έργα του δεν έχουν παρουσιαστεί ποτέ, μόλις τώρα μπορούμε να εκτιμήσουμε αυτό που υπήρξε: ένας απαράμιλλος πορτρετίστας και τοπιογράφος στην Ελλάδα των μέσων του 20ού αιώνα. Η έκθεση του Μουσείου Μπενάκη φιλοξενεί 90 έργα χωρισμένα σε τέσσερις ενότητες, πολλά από αυτά άγνωστα έως τώρα και προερχόμενα από το Craxton Estate. Τα έργα αυτά καλύπτουν όλες τις περιόδους της σταδιοδρομίας του καλλιτέχνη: χαρακτικά και σχέδια, πίνακες ζωγραφικής, καθώς και φωτογραφίες και προσωπικά αντικείμενα.

Κεντρική θέση στην έκθεση έχει η εντυπωσιακών διαστάσεων ταπισερί «Τοπίο με στοιχεία της φύσης», την οποία ο Craxton σχεδίασε και επέβλεψε στο Εδιμβούργο, όντας εξόριστος κατά τη διάρκεια της Δικτατορίας. Εμπνευσμένη από την παραδοσιακή κρητική υφαντουργία, η ταπισερί συνοψίζει την αγάπη του για τον ελληνικό κόσμο.

Διάρκεια έκθεσης: 13/04/ 2022- 11/09/2022

Γιατί αξίζει να την επισκεφθείτε: Ο John Craxton υπήρξε ένας σπουδαίος Άγγλος εικαστικός με ιδιαίτερη αγάπη στην Ελλάδα, η οποία στάθηκε και πηγή έμπνευσης για ένα μεγάλο μέρος της καριέρας του. Αισιόδοξο πνεύμα ονειροπόλο αλλά ταυτόχρονα μια πολύ σημαντική εικαστική υπόσταση. Ανυπομονούμε.

– 4 –

Κατερίνα Καλούδη: Αδειάζοντας το σπίτι των γονιών μου | Μουσείο Μπενάκη/Πειραιώς 138

Κατερίνα Καλούδη

Μετά την απώλεια των δικών της ανθρώπων, η δημιουργός κλήθηκε να απομακρύνει από το πατρικό της σπίτι τα προσωπικά τους αντικείμενα και τα οικογενειακά κειμήλια. Κατά τη διάρκεια αυτής της επίπονης διαδικασίας, και με τη φωτογραφική της μηχανή ανά χείρας, δημιούργησε μια ιδιαίτερη σειρά έργων. Επέλεξε το μέσο που μεταχειρίζεται με επιτυχία για την καλλιτεχνική της έκφραση ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του 1980, προκειμένου να αντιμετωπίσει τις ιστορίες του παρελθόντος της και την απώλεια των γονιών της. Η φωτογραφία άλλωστε έχει τη «μαγική» ιδιότητα να ανασύρει στη μνήμη μας αναμνήσεις, να μας εμποδίζει από το να ξεχάσουμε τα γεγονότα που πέρασαν, να ζωντανεύει στη θύμησή μας τους ανθρώπους που έφυγαν, να μας κάνει να νοσταλγούμε. Έτσι στωικά, η Κατερίνα Καλούδη εσωκλείει στις εικόνες της την τελευταία της συνομιλία με τους γονείς της και τους αποχαιρετά με τη γέννηση ενός καλλιτεχνικού έργου.

Για τη νέα της φωτογραφική δουλειά, η δημιουργός δανείστηκε τον τίτλο «Αδειάζοντας το σπίτι των γονιών μου» από τη μετάφραση του βιβλίου της Lydia Flem Comment j’ ai vidé la maison de mes parents που κυκλοφορεί στην Ελλάδα από τις εκδόσεις «Μελάνι» (2006). Η εργασία της Κατερίνας Καλούδη σχετίζεται με την ψυχολογική και πρακτική διεργασία που όλοι, κάποια στιγμή στη ζωή, καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε. Η διαδικασία του αδειάσματος αφύπνισε θύελλα συγκινήσεων, έγινε μέρος της αυτοανάλυσής της, της αναδρομής στην μέχρι τότε ζωή της και σε αυτή των γονιών και των υπολοίπων προγόνων της.

Η δημιουργία των έργων μεταμόρφωσε την όλη εσωτερική κι εξωτερική διεργασία της για το άδειασμα του σπιτιού των γονιών της. Της έδωσε τη δύναμη και τον τρόπο να συνειδητοποιήσει βαθύτερα τον σύνδεσμο με αυτούς από τους οποίους προήλθε, να τους τιμήσει, να τους ευχαριστήσει, να τους συγχωρήσει. Και να αποσυνδεθεί.

Η έκθεση έχει δύο άξονες ύπαρξης. Ο ένας είναι ένας φωτογραφικός καλλιτεχνικός διάλογος, κι ο άλλος ένας συναισθηματικός διάλογος ενός ανθρώπου που κοιτάει το παρελθόν του κι έρχεται αντιμέτωπος με τον θάνατο. Άξονες αόρατους, που φαίνονται σαν ένας. Τον σχεδιασμό της έκθεσης επιμελήθηκαν η Ναταλία Μπούρα και ο Παύλος Θανόπουλος.

Διάρκεια έκθεσης: 31 Μαρτίου – 22 Μαΐου 2022

Γιατί αξίζει να την επισκεφθείτε: Μια έκθεση φωτογραφίας που αποτυπώνει τη διαχείριση του πένθους και της μελαγχολίας που σχετίζονται με την απώλεια. Έκθεση αληθινή και αληθινά εσωτερική. Αγγίζει κάθε κύτταρό μας μιας και εφαρμόζεται στον καθένα μας ξεχωριστά ανάλογα τα βιώματα και τις εμπειρίες μας. Αξίζει την προσοχή μας.

Κατερίνα Καλούδη

– 5 –

Η γυναικεία ματιά | Πινακοθήκη Γ. Βογιατζόγλου

Ξανθοπούλου Εμιλία, Άτιτλο 2019, λάδι σε καμβά 100 Χ 100 cm

Στην έκθεση παρουσιάζονται έργα 34 καλλιτέχνιδων από τη Συλλογή Γ. Βογιατζόγλου, τα περισσότερα από αυτά για πρώτη φορά. Τα έργα, που χρονολογούνται από το 1926 έως το 2022, απεικονίζουν το γυναικείο σώμα και τη βιωμένη εμπειρία που εγγράφεται πάνω του απαλλαγμένα από το φαντασιακό του ανδρικού βλέμματος. Οι ίδιες οι γυναίκες «μιλούν» σε πρώτο πρόσωπο για το σώμα και το είναι τους και αυτοπροσδιορίζονται έξω από την κυρίαρχη πατριαρχική αφήγηση της ιστορίας.

«Σκοπός αυτής της συλλογής θηλυκών αφηγημάτων, δεν είναι να περιχαρακωθούν οι καλλιτέχνιδες βάσει της έμφυλης ταυτότητάς τους και μόνο, αλλά να αποκτήσουν ορατότητα και να αναδειχθεί η ματιά τους και ο λόγος τους στο παρόν ιστορικό πλαίσιο», σημειώνει η επιμελήτρια Αλεξία Παππά.

Συμμετέχουν οι καλλιτέχνιδες: Τζένη Αντωνοπούλου, Καλλιόπη Ασαργιωτάκη , Αγγέλικα Βαξεβανίδου, Κλεοπάτρα Δίγκα, Ειρήνη Ηλιοπούλου, Γεωργία Θεολόγου, Γωγώ Ιερομονάχου, Σοφία Καλογεροπούλου, Κάλλη Καστώρη, Ιωάννα Καφίδα, Λένα Κιτσοπούλου, Νίνα Κοταμανίδου, Ευτυχία Λάβδα, Σοφία Λασκαρίδου, Αθηνά Λατινοπούλου, Φιλιππίνα Λιβιτσάνου, Καίτη Μαυρομμάτη, Ειρήνη Μνατσακανιάν, Λαμπρινή Μποβιάτσου, Ελένη Μωραΐτη , Εμιλία Ξανθοπούλου, Ειρήνη Παπαδημητρίου, Ελένη Παυλοπούλου, Λήδα Παπακωνσταντίνου, Σπυριδούλα Πολίτη, Έφη Σούτογλου, Ίρις Τσαλαρίδη, Κατερίνα Τσίτσελα, Γεωργία Φαμπρί, Σοφία Φωτιάδου, Μαρία Χάκα, Μαρία Χατζηγάκη, Μανταλίνα Ψωμά, Vassiliki

Διάρκεια έκθεσης: 28 Μαρτίου 2022 – 28 Μαΐου 2022

Γιατί αξίζει να την επισκεφθείτε: Μια έκθεση που αγγίζει με σεβασμό τη γυναικεία υπόσταση και το απογυμνωμένο από πατριαρχικές αντιλήψεις γυναικείο σώμα. Σπουδαίες εικαστικοί ενώνουν τις δυνάμεις τους σε μια έκθεση που αξίζει την προσοχή μας.

Μποβιάτσου Λαμπρινή, Ο καλύτερος στρατιώτης, 2018, μολύβι σε ξύλο και λάδι σε αυτοκόλλητο καθρέπτη 120×60

– 6 –

Νίκος Εγγονόπουλος. Ο Ορφέας του Υπερρεαλισμού | Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Β. & Μ. Θεοχαράκη 

Νίκος Εγγονόπουλος, Ορφεύς, Ερμής και Ευρυδίκη,1949,Λάδι σε μουσαμά,85,5×80,5εκ.,Ιδιωτική Συλλογή

Η έκθεση παρουσιάζει εκατόν σαράντα οκτώ και πλέον πολύτιμα έργα του Εγγονόπουλου. Η κυρία Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ γράφει στον ομότιτλο κατάλογο της έκθεσης: «Αν με ρωτούσαν ποιος είναι για μένα ο απόλυτος υπερρεαλιστής (δεν λέω σουρεαλιστής για να μην στρεβλώσω την έννοια του όρου), ξένος ή Έλληνας, αδίστακτα θα απαντούσα ο Νίκος Εγγονόπουλος. Έκανε τη λέξη ως ποιητής και την εικόνα ως ζωγράφος να υπακούσουν στη δική του σύνταξη και γραμματική και να συνθέτουν μια ιδιαίτερη στοχαστική και αισθητική πραγματικότητα.

Αν πάλι με ρωτούσαν ποιόν θεωρώ πιο σπουδαίο, τον Εγγονόπουλο ποιητή ή τον Εγγονόπουλο ζωγράφο, θα έλεγα ότι η ερώτηση είναι ανεδαφική. Ο Εγγονόπουλος κάνει ποίηση ζωγραφίζοντας και δημιουργεί εικαστική τέχνη με την ποίησή του. Ο άρρηκτος αυτός συνδυασμός μου δίνει το δικαίωμα να τον ονομάσω τον απόλυτο υπερρεαλιστή που πολέμησε να πει ποιητικά ότι “η Τρίτη γύφτισσα είναι ο στρατηγός Θεόδωρος Κολοκοτρώνης”, και ότι “τα αγάλματα κάνουν μεταφυσικές επεμβάσεις” και να ζωγραφίσει την Μεταθανάτια αυτοπροσωπογραφία του».

Κορυφαία έργα όπως Ορφεύς, Ερμής και Ευρυδίκη, 1949, Αργώ, 1948, Ορφεύς, 1957, Οι Αδιάφθοροι, 1967, Ο ζωγράφος και το μοντέλο του, 1970, Ορφεύς, 1968, Ομηρικό με τον ήρωα, 1938, Ολυμπία, 1970, Ο Μερκούριος Μπούας, 1971, Nico hora ruit, 1939, Συναυλία, 1960, Ο Καβάφης, 1948, Καζανόβας, 1968, Μεσογειακή Μούσα, 1984, Οι αδιάφθοροι, 1967, μεταξύ των άλλων, αποκαλύπτουν το πολυεπίπεδο έργο του.

Διάρκεια έκθεσης: 9 Μαρτίου – 19 Ιουνίου 2022

Γιατί αξίζει να την επισκεφθείτε: Μια έκθεση ταξίδι ψυχής για μία από τις πιο iconic μορφές του υπερρεαλισμού. Ένα όνομα που βαστάει γερά μια ιστορία ενός καλλιτέχνη που άφησε το στίγμα του στην ελληνική και όχι μόνο πολιτιστική πραγματικότητα. Μια έκθεση φως σε γκρίζο ουρανό.

Νίκος Εγγονόπουλος, Καζανόβας, 1968, Λάδι σε μουσαμά, 54 x 45 εκ., Συλλογή Δ. Ν. Π.

– 7 –

Σπύρος Κωτσαλάς: Ζωτικός χώρος» | Γιάννης Ευθυμίου: Αγνώς Καβαλάρης | Evripides Art Gallery

Σπύρος Κωτσαλάς

Κοινός τόπος και στις δύο εκθέσεις η ζωγραφική που κινείται ενάντια σε κάθε τι επιτηδευμένο και διερευνά το βαθύτερο νόημα της ύπαρξης, μετατρέποντας ένα έργο τέχνης σε ερέθισμα για φιλοσοφική σκέψη.

Ο ζωτικός χώρος του Σπύρου Κωτσαλά είναι ζωντανός χώρος. Αφηγείται το παρελθόν, ζει με ένταση το παρόν και ατενίζει με διερευνητική και κριτική ματιά το αύριο. Πρόσωπα που βρίσκονται σε απόλυτη αρμονία με τον χώρο και νεκρές φύσεις, αντικείμενα που έχουν τη δική τους ζωή και ιστορία. Μπροστά στα έργα του ο θεατής νιώθει τις δονήσεις μιας όπερας που στην εξέλιξή της προκαλεί ποίκιλες συγκινήσεις στον ακροατή. Ο ζωγράφος επιχειρεί σε έργα λιτά, απαλλαγμένα από κάθε τι περιττό τη σχηματοποίηση του κόσμου, που τον περιβάλλει, με στόχο να αποδώσει αυτά που τον συγκινούν, στοχεύοντας στην αμεσότητα και την πηγαία εκφραστικότητα.

Ο «Αγνώς Καβαλάρης» είναι αυτός που αγνοεί, αλλά και ο άγνωστος, ο σκοτεινός, ο αινιγματικός. Καβαλάρης άγνως και γι’ αυτό αγνός. Βαδίζει ολομόναχος που χαράχθηκε για εκείνον χωρίς αυτός να γνωρίζει το πώς και το γιατί. Πάνω στο άλογό του ακολουθεί με μέσα το άλογο και το κοντάρι του τις επιταγές της μοίρας. Ο θεματικός άξονας του εικαστικού, αυτή τη φορά, επικεντρώνεται στην έφιππη ανδρική φιγούρα, στην πλαστικότητα της μορφής αλόγου/ανθρώπου, στην επιβλητική θωριά τους και στην εν δυνάμει κίνηση του καλπασμού. Η μορφή του ιππέα πρωταγωνιστεί στο έργο του, πέρα από κάθε συμβολισμό, και η εικαστική απόδοση της φιγούρας του γίνεται ο κυρίαρχος προβληματισμός του ζωγράφου. Ο Γιάννης Ευθυμίου επαναφέρει την εκφραστική δύναμη της μυθώδους εικόνας του ηρωισμού των έφιππων ανδρών σε μια σύγχρονη και εντελώς προσωπική εικαστική προσέγγιση με απροσδιόριστες σημασιολογικές παραπομπές και ιδεολογικά πρότυπα», σημειώνει η ιστορικός τέχνης Λουίζα Καραπιδάκη στον κατάλογο της έκθεσης.

Διάρκεια έκθεσης: 17 Μαρτίου 2022 – 30 Απριλίου 2022

Γιατί αξίζει να τις επισκεφθείτε: Ο Σπύρος Κωτσαλάς μας μιλάει για τη σχέση του ανθρώπου με το αστικό τοπίο σε ένα ταξίδι εσωτερικών διαδρομών. Ο Γιάννης Ευθυμίου εστιάζει στην έφιππη ανδρική φιγούρα και στην εικαστική απόδοση της φιγούρας αυτής. Δύο εκθέσεις πρωτότυπες που κατά κάποιο τρόπο δημιουργούν ένα περιβάλλον εικαστικού προβληματισμού. Μια συνάντηση δύο σημαντικών εικαστικών σε έναν κοινό χώρο.

Γιάννης Ευθυμίου

– 8 –

Από το κτήριο στην κοινότητα: Ο Ιωάννης Δεσποτόπουλος και το Bauhaus | Ωδείο Αθηνών

Ωδείο Αθηνών, φωτογράφος: Θεόδωρος Αναγνωστόπουλος

Το Goethe-Institut Athen παρουσιάζει σε συνεργασία με τα Αρχεία Νεοελληνικής Αρχιτεκτονικής του Μουσείου Μπενάκη και το Ωδείο Αθηνών τη νέα μόνιμη έκθεση «Από το κτήριο στην κοινότητα: Ο Ιωάννης Δεσποτόπουλος και το Bauhaus­».

Μια κατανόηση του Bauhaus όχι ως ένα «στυλ», αλλά ως έναν ευρύτερο τρόπο σκέψης και δημιουργίας, τον οποίο εφάρμοσε στα σχέδιά του για το Πνευματικό Κέντρο της Αθήνας (1959) και το κτήριο του Ωδείου Αθηνών, το μόνο κτίσμα που υλοποιήθηκε από την εκτενή εκείνη μελέτη. Η έκθεση λειτουργεί ως προτροπή προς τους επισκέπτες και τις επισκέπτριες να συνεχίσουν την περιήγησή τους στους υπόλοιπους χώρους του κτηρίου, με την επιδίωξη να γίνει κατανοητή η πρόθεση του αρχιτέκτονα να λειτουργήσει το κτήριο ως μέσο σύστασης μιας κοινότητας, η οποία θα μοιράζεται δημιουργικά το ενδιαφέρον της για τη μουσική και τις τέχνες.

Η επιμέλεια είναι του Λουκά Μπαρτατίλα, αρχιτέκτονα και υποψήφιου διδάκτορα στο Bauhaus-Universität της Βαϊμάρης.

Διάρκεια έκθεσης: 22 Μαρτίου 2022 – 20 Μαρτίου 2024

Γιατί αξίζει να την επισκεφθείτε: Μια υπέροχη έκθεση που προσφέρει μια περιήγηση στις διάφορες πτυχές της σταδιοδρομίας του αρχιτέκτονα, στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού μοντερνισμού του 20ού αιώνα, και φωτίζει την περίοδο κατά την οποία σχεδιάστηκε και ανεγέρθηκε το Ωδείο Αθηνών. Για τους λάτρεις της αρχιτεκτονικής και του design.

Ωδείο Αθηνών, φωτογραφος: Θεόδωρος Αναγνωστόπουλος

– 9 –

Μιχάλης Κατζουράκης | Open Box, Roma Gallery

Χωρίς τίτλο Ι, 1969. Aquatec σε καμβά. 30x400x300 εκ.

Η έκθεση του Μιχάλη Κατζουράκη στη Roma Gallery παρουσιάζει μια ενότητα έργων της περιόδου 1968-1970. Πρόκειται για μινιμαλιστικά έργα δύο και τριών διαστάσεων. Τα έργα βασίζονται στην ιδέα του αναπτύγματος κουτιών συσκευασίας και στην ανασύνθεση του σχήματος του κύβου.

Πρόθεση του καλλιτέχνη είναι η δημιουργία κλειστών ή ανοιχτών σχημάτων και μορφών. Όπως σημειώνει ο ίδιος για τα έργα αυτής της περιόδου, τον απασχολεί έντονα ο ρυθμός των σχημάτων και των χρωμάτων, αλλά και η δημιουργία ενός προσωπικού λεξιλογίου. Τα γεωμετρικά σχήματα με τα οποία καταπιάνεται τού έδωσαν «απεριόριστες δυνατότητες συνθέσεων, παρόλα τα προκαθορισμένα όριά τους». Μέσα από τη σύνθεση και ανασύνθεση αυτών των στοιχείων, ο γνωστός εικαστικός -πρωτεργάτης της γεωμετρικής τέχνης στην Ελλάδα- προσπαθεί να αποκτήσει «νέες αυτόνομες και ολοκληρωμένες μορφές».

Επιμέλεια έκθεσης: Χριστόφορος Μαρίνος

Διάρκεια έκθεσης: 17 Μαρτίου 2022 – 30 Απριλίου 2022.

Γιατί αξίζει να την επισκεφθείτε: Ένα «ανοιχτό κουτί», μια μελέτη για το κύβο, μια προσωπική προσέγγιση και αναζήτηση νέων μορφών. Μια εσωτερική έκθεση συνάμα με έναν εξωστρεφή εικαστικό χαρακτήρα συνθέτουν αυτή την ολοκληρωμένη έκθεση στη Roma Gallery.

Σειρά G.T. G.T. Series, Μιχάλης Κατζουράκης

– 10 –

Χριστίνα Μήτρεντσε: Minumental | a.antonopoulou.art

Mitrentse – Palais de tokyo

Η έκθεση της Μήτρεντσε, με τίτλο Minumental, συμπίπτει με το θέμα του φετινού ΙCOM conference («Η δύναμη των μουσείων»), το οποίο θα πραγματοποιηθεί στην Πράγα τον ερχόμενο Αύγουστο. Η συγκεκριμένη σειρά έργων μεγάλης κλίμακας και μικρότερων διαστάσεων σε χαρτί παρουσιάζει μουσεία σύγχρονης τέχνης από όλο τον κόσμο, όπως η νέα Tate Modern, το ΕΜΣΤ, το Μουσείο Ακρόπολης, το WIELS και το MACBA, μαζί με μνημεία του παρελθόντος, όπως το Stonehenge. Εδώ το βιβλίο λειτουργεί ως μετωνυμία τόσο για την τοποθεσία όσο και για το περιεχόμενο.

Για την Μήτρεντσε, το σχέδιο είναι πολύ περισσότερο από ένα μέσο αναπαράστασης. Εξυπηρετεί την ετεροτοπική πρακτική της ως εργαλείο κριτικής διερεύνησης, χαρτογράφησης του χώρου και τελικά κατασκευής διακριτών κόσμων. Σε αυτό το σύνθετο σύμπαν, που διαμορφώνεται από τη ζωγραφική, τις μεταξοτυπίες, τη γλυπτική, την περφόρμανς και την εγκατάσταση, το σχέδιο λειτουργεί ως υπερμεταφορά που ανοίγει συνεχώς οπτικές δυνατότητες.  Η καλλιτέχνιδα έχει τονίσει ότι ενδιαφέρεται για το πώς «ο χρόνος μπορεί να συλληφθεί ή να αναπαρασταθεί με τη χρήση της κλίμακας του γκρι, που προέρχεται από το μολύβι και τον γραφίτη» και την ανακατασκευή του χρόνου μέσω «της εικόνας των τούβλων σε μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς και ιδρύματα». Η Μήτρεντσε χαρακτηρίζει αυτό το σχέδιο «μετατόπιση αφής», που διευκολύνεται μέσω της συντριβής του χρωματικού παστέλ σε σκόνη. Κάθε σχέδιο μπορεί να λειτουργήσει ως οικιακό «ράφι».

Επιμέλεια έκθεσης: Χριστόφορος Μαρίνος

Διάρκεια έκθεσης: 23 Μαρτίου 2022 – 7 Μαΐου 2022

Γιατί αξίζει να την επισκεφθείτε: Η δύναμη των μουσείων. Το σχέδιο ως εργαλείο ένωσης του τόπου και του περιεχομένου. Μια εικαστικός γνωστή για την ενασχόλησή της με την τέχνη του βιβλίου και την κατασκευή αφηγήσεων με πολιτιστικό έργο. Αξίζει.

Mitrentse – National portrait gallery australia

– 11 –

POST, Rethink The Future | The Blender Gallery

Konstantinos Patsios, T, Collage on paper

Η The Blender Gallery παρουσιάζει σε συνδιοργάνωση με την Ελληνική Κοινότητα Σικελίας Τρινακρία του Παλέρμο την ομαδική έκθεση “POST, Rethink The Future”. Η έκθεση σε επιμέλεια του Francesco Piazza υλοποιείται με την πολύτιμη υποστήριξη της Ιταλικής Πρεσβείας Αθηνών, του Tempo Forte και του Ιταλικού Μορφωτικού Ινστιτούτου Αθηνών.

Συμμετέχοντες εικαστικοί: Valentina Biasetti, Demetrio Di Grado, Αλέξανδρος Μαγκανιώτης, Κωνσταντίνος Πάτσιος.

Τα έργα των τεσσάρων προσκεκλημένων καλλιτεχνών εκφράζουν έναν κριτικό προβληματισμό για το σύγχρονο: ποιοι είμαστε και ποιοι θα είμαστε. Το κολάζ, για την ακραία συνθετική ολκιμότητά του, μαζί με την εικονογραφική έρευνα και τη χρήση της μεταφοράς ως επικοινωνιακό και αντανακλαστικό εργαλείο, επέτρεψε στους καλλιτέχνες να εκφράσουν το όραμά τους για τον κόσμο σε διάφορα επίπεδα.

Αυτές οι τέσσερις διαφορετικές προσεγγίσεις συγκλίνουν σε ένα Kοινό Έργο που αντιπροσωπεύει ένα ιδανικό σημείο σύνδεσης και αποτελείται από 4 κάρτες που μαζί, δίνουν ζωή σε μια ενιαία αφήγηση, συναφή με τα έργα που εκτίθενται.

Διάρκεια έκθεσης: 10 Μαρτίου 2022 – 30 Απριλίου 2022

Γιατί αξίζει να την επισκεφθείτε: Λειτουργώντας πλέον όλοι μας μέσα σε μια συνθήκη του σύντομου και του κοντινού, φοβούμενοι να κάνουμε όνειρα και σχέδια για το μακρινό μέλλον όπως παλιά και το «μετά» φαντάζει αβέβαιο, τρομακτικό και ψυχολογικά επιβαρυμένο, η έκθεση “Post” μας προτρέπει να δούμε τα πράγματα με μια άλλη ματιά. Εξετάζει την έννοια της αλλαγής και πώς αυτή μπορεί να δώσει μια νέα οπτική στα πράγματα. Μας δείχνει πως το μέλλον είναι κυριολεκτικά στο χέρι μας.

Valentina Biasetti, P, Collage on paper

– 12 –

Γιάννης Λασηθιωτάκης: Οι Πύλες του Παραδείσου | ΔΛ Gallery

Στο κείμενο που τη συνοδεύει, ο ίδιος Γιάννης Λασηθιωτάκης σημειώνει: «Σε αυτήν την έκθεση γίνεται μια προσπάθεια ανασυγκρότησης ενός χωρικού γεγονότος, στο οποίο ο θεατής καλείται να βιώσει τον ανθρώπινο πόνο, ακολουθώντας τη λογική και τη σημειολογία μιας σταύρωσης. Έργα στις ίδιες διαστάσεις, αναρτημένα σε σχέσεις διαλόγου, αφηγούνται χωρίς περιγραφικότητα καταστάσεις εύθραυστης ισορροπίας».

Τι είναι λοιπόν οι Πύλες του Παραδείσου; Είναι το οικείο, το γνωστό, το ασφαλές που μας καθησυχάζει, ή το άγνωστο που μας φοβίζει και μας προκαλεί; Είναι το αίμα, η απώλεια, η εμπειρία του πένθους, η καταστροφή, ο πόνος και στον αντίποδα το όνειρο, η μνήμη, το ιδανικό, το μεγάλο υπαρξιακό ερώτημα του τέλους. Το Πέρασμα στην άλλη όχθη, στο επέκεινα. Οι Πύλες είναι τόποι παράξενοι και μυστηριώδεις, ιδεατοί και ιδανικοί, άυλοι και απτοί. Αφήνονται στην ενατένιση ή στο άγγιγμα του θεατή, ακροβατώντας στο μεταίχμιο μνήμης και λήθης, πραγματικότητας και φαντασίας.

Διάρκεια έκθεσης: 5 Φεβρουαρίου 2022 – 30 Απριλίου 2022

Γιατί αξίζει να την επισκεφθείτε: Ο Γιάννης Λασηθιωτάκης σε μια έκθεση που αφορά στο «πέρασμα». Θίγει αυτό το μεταίχμιο της ύπαρξής μας. Αυτό που λέμε «είμαι με το ένα πόδι εδώ και με το άλλο εκεί». Μια έκθεση που μιλάει για το μέλλον και ορίζει το παρόν. Αξίζει.

– 13 –

Διονύσης Ματαράγκας: Ταξίδια του νου | Αίθουσα Τέχνης ΑΣΤΡΟΛΑΒΟΣ – Δεξαμενή

Διονύσης Ματαράγκας, Αστρολάβος – Δεξαμενή

Ο Διονύσης Ματαράγκας ξεφεύγοντας από τα στενά όρια της πραγματικότητας, με άξονες τον ταξιδιώτη ως κεντρικό πρόσωπο των έργων του και στοιχεία – σύμβολα όπως η βαλίτσα, το αυτοκίνητο, το τρένο ή το πλοίο, μιλάει για τα θέλω μας, τις σκέψεις μας, τα όνειρα μας. Μιλάει επίσης μεταφορικά για τις υπερβάσεις μας και τις διαφυγές μας.

‘Εχοντας παντρέψει τη γλυπτική με τη ζωγραφική και το ξύλο με το μέταλλο αφήνει τον θεατή να επιλέξει το περιεχόμενο των αποσκευών και τον προορισμό του μέσου. Αισθήματα, αναμνήσεις, όνειρα και ενδόμυχες επιθυμίες συνθέτουν από κοινού το πεπρωμένο της ύπαρξης, μέσα από τις ιδιαίτερες τρισδιάστατες αφηγήσεις του καλλιτέχνη.

Η ποιητική και το vintage στοιχείο χαρακτηρίζει έντονα αυτή του τη δουλειά.

Διάρκεια έκθεσης: 10 Μαρτίου 2022 – 30 Απριλίου 2022

Γιατί αξίζει να την επισκεφθείτε: Μια ονειρική έκθεση. Αισθητικά άρτια και θεματικά επίκαιρη. Για ταξίδια, μνήμες και όνειρα. Σε ταξιδεύει.

Διονύσης Ματαράγκας, Αστρολάβος – Δεξαμενή

Εγγραφείτε στο newsletter μας

Κάθε Σάββατο θα λαμβάνετε στο e-mail σας το newsletter του ελc με τις προτάσεις μας για την εβδομάδα!

Podpourri. Ιστορίες που ακούγονται

Ακολουθήστε το ελculture.gr στο Google News

το ελculture σας προσκαλεί σε εκδηλώσεις

ΓΡΑΨΕ ΤΟ ΣΧΟΛΙΟ ΣΟΥ

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.