Όταν ήμουνα παιδί, στην Αθήνα της δεκαετίας του ’60, τα πράγματα στην αγορά ήταν πολύ συγκεκριμένα. Όπως όταν λέμε Μούγερ εννοούμε τα παπούτσια στα οποία βημάτισαν ατελείωτες γενιές, έτσι, όταν λέγαμε πολυκατάστημα εννοούσαμε μόνο ένα. Η λέξη πολυκατάστημα δεν υπήρχε, αντί για αυτό υπήρχε ένα όνομα: Αφοί Λαμπρόπουλοι.
Και δεν υπήρχε άνθρωπος που δεν έφτανε εκεί, στην Αιόλου και Λυκούργου, τουλάχιστον Χριστούγεννα και Απόκριες, κυρίως για να χαζέψει τις καταπληκτικές για την εποχή βιτρίνες με τις κινούμενες κούκλες και να κάνει τα ψώνια του. Στο Λαμπρόπουλο έβρισκες τότε τα δυσεύρετα «εισαγόμενα είδη», αλλά και ό,τι μπορούσε κανείς να φανταστεί, από τα λεγόμενα τότε είδη προικός, μέχρι την περίφημη κολόνια 4711, που δεν έλειπε από κανένα ραφάκι μπάνιου της εποχής.
Λιγότεροι ξέρουν ότι πίσω από το όνομα Λαμπρόπουλος, κρύβεται η οδοντόκρεμα Κολυνός –άλλο παράδειγμα τρανό της σύνδεσης ενός προϊόντος με ένα όνομα, η σπουδαία δισκογραφική ΕΜΙΑΛ- Λαμπρόπουλος και οι μύθοι που ήθελαν όλους τους σπουδαίους συνθέτες της εποχής να σηκώνονται όρθιοι όταν ο Τ. Λαμπρόπουλος έμπαινε στην ιστορική αυτή ελληνική δισκογραφική.
Ο Λαμπρόπουλος και το σλόγκαν του «διαλέγει πριν από σας για σας» σφράγισε τη ζωή της εμπορικής Αθήνας επί 100 χρόνια, διαμορφώνοντας παράλληλα το εμπορικό κέντρο της Αθήνας. Η ιστορία του καταστήματος αντανακλά και την ιστορία της νεότερης Ελλάδας, τις πολιτικές, κοινωνικές και δημογραφικές αλλαγές, την οικονομική άνθιση, κρίση και τους πολέμους, οι Αφοί Λαμπροπούλου καθρεφτίζουν τη ζωή και την κίνηση μιας πόλης που έχει δοκιμαστεί, αναπτυχθεί και αναζητήσει το νέο σε κάθε δεκαετία με άλλο τρόπο.
Ο πληθυσμός της Αθήνας στα τέλη του 1910 έφτανε τις 190.000. Διέθετε όλες τις κρατικές και άλλες υπηρεσίες, οι οποίες μαζί με την οικονομική δραστηριότητα και το κοινωνικό γόητρο, την καθιστούσαν ελκυστική για εσωτερική μετανάστευση. Τότε διαμορφώνεται χωροταξικά η οικονομική ζωή της Αθήνας: οι οδοί Ερμού, Αθηνάς, Αιόλου και Σταδίου, καθώς και οι γύρω δρόμοι, δέχονται πλήθος εμπορικών καταστημάτων και συγκεντρώνουν το βασικό όγκο της εμπορικής της κίνησης.
Η αστική επέκταση της Αθήνας προχώρησε σημαντικά την περίοδο του μεσοπολέμου. Η έκτασή της είχε αυξηθεί πάνω από δυόμισι φορές και ο πληθυσμός της είχε αυξηθεί κατά 148%. Ξεκινά η καθ΄ ύψος ανάπτυξη της πόλης, ενώ ξεκινά και η εγκατάσταση των προσφύγων. Η Αθήνα αρχίζει να διακρίνεται σε ανατολικό και δυτικό λεκανοπέδιο, με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που διατηρεί μέχρι σήμερα.
Στην Ελλάδα, από το 1925 χαράσσονταν δίσκοι οι οποίοι στη συνέχεια τυπώνονταν στην Αμερική. Η ηχογράφηση γινόταν σε δωμάτιο ξενοδοχείου στο Σύνταγμα. Το 1930 ο Β. Λαμπρόπουλος αρχίζει να πωλεί γραμμόφωνα. Το 132 ο Θ. Λαμπρόπουλος πρότεινε στην ΕΜΙ να φτιαχτεί εργοστάσιο εκτύπωσης στην Ελλάδα. Μετά τον πόλεμο οι τραγουδιστές που ηχογραφούσαν έπαιρναν 10 λίρες το κομμάτι. Οι καλλιτέχνες που συνεργάζονταν με την εταιρεία υπέγραφαν πενταετή συμβόλαια αποκλειστικής συνεργασίας. Ο Τσιτσάνης δεν υπέγραψε ποτέ. Ο Λαμπρόπουλος, ο Αλέκος Πατσιφάς της Λύρα και ο Φίνος, στήριξαν την καλλιτεχνική δημιουργία στις δεκαετίες ’50 και ’60.
Τη δεκαετία του ’50 η Αθήνα συγκεντρώνει σχεδόν το μισό αστικό πληθυσμό της χώρας. Οι Λαμπρόπουλοι ταξιδεύουν στην Ευρώπη όπου επιλέγουν μοντέρνα προϊόντα με μεγάλη ποικιλία και καλές τιμές. Εκεί παίρνουν ιδέες για το εμπόριο, αλλά και για τη διακόσμηση των καταστημάτων. Το 1957 η εταιρεία συμπληρώνει 56 χρόνια ζωής και το 1960 η εταιρεία εστιάζει την καμπάνια της στη γυναίκα, καθώς θεωρεί ότι εκείνη είναι που αγοράζει για όλη την οικογένεια. Το εμπορικό πρόγραμμα στηρίζεται στο: «Τιμαί απολύτως ορισμέναι-μικρόν κέρδος-μεγάλη κατανάλωσις».
Στου Λαμπρόπουλου ψώνιζαν οι Έλληνες της περιφέρειας όλων των ηλικιών, που κατέφθαναν στην Αθήνα από το 1960 μέχρι το 1980, για να αναζητήσουν προϊόντα που δεν υπήρχαν στην ελληνική επαρχία και σε καλή σχέση ποιότητας – τιμής. Οι Λαμπρόπουλοι ήταν το ιδανικό πολυκατάστημα της μεσαίας τάξης.
Το Δεκέμβριο του 1965 εγκαινιάζεται το νέο κτίριο στην οδό Λυκούργου, σε σχεδιασμό και αρχιτεκτονική μελέτη του Σόλωνα Κυδωνιάτη. Οι διαφημίσεις έγραφαν για το επταώροφο κτίριο: «Το μοναδικό κτίριο μελετημένο και κτισμένο από την αρχή για μεγάλα καταστήματα.» Στη δεκαετία του ’70 υπήρχαν πέντε μεγάλα καταστήματα Αδερφοί Λαμπρόπουλοι στην Ελλάδα.
Το φθινόπωρο του 1980 και οι πρώτοι μήνες του 1981 είναι η περίοδος που σημάδεψε τον κλάδο των πολυκαταστημάτων. Το ένα μετά το άλλο καίγονται. Μινιόν, Κατράντζος, Δραγώνας και Κλαουδάτος. Με την ανάπτυξη των συνοικιακών αγορών, το εμπορικό κέντρο της Αθήνας αδυνατίζει και όσα καταστήματα έχουν απομείνει αναζητούν νέα στρατηγική. Το κατάστημα Αφοί Λαμπρόπουλοι έγινε τοπόσημο της πρωτεύουσας, άφησε το στίγμα του στην εμπορική ιστορία της Αθήνας και παραμένει συνδεδεμένο με την πορεία της ανάπτυξης και της πτώσης της αθηναϊκής αγοράς γύρω από την Ομόνοια.
Συγκεντρωμένη σε ένα τόμο, από το Φιλανθρωπικό Ίδρυμα Δημητρίου και Μπλανς Λαμπροπούλου, η ιστορία του καταστήματος από το 1901 μέχρι το 1999, η ιστορία των ιδρυτών και του καταστήματος μέσα από μαρτυρίες, πρακτικά γενικών συνελεύσεων, αποκόμματα εφημερίδων και τις διαφημίσεις που δείχνουν τις αλλαγές και τις τάσεις στη ζωή των Ελλήνων, περιγράφουν με τον πιο γλαφυρό αλλά και χρήσιμο τρόπο την ιστορία μιας εύρωστης επιχείρησης και μιας μεγάλης οικογένειας εμπόρων που άφησαν στην πόλη ανεξίτηλα το ίχνος τους.
