Καστοριά: ένα ταξίδι σε άλλο χρόνο και εποχή

«Ελλάδα από το Α ως το Ω»: Kαστοριά

Καστοριά ίσον γούνες, η τοπική «βιομηχανία» που την έκανε διάσημη όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο

Στη γεωγραφία κάποτε είχαμε μάθει ότι η λίμνη της Καστοριάς ήταν σε υψόμετρο 600 μέτρων, 620 για την ακρίβεια. Αυτό θυμάμαι μου είχε κάνει φοβερή εντύπωση. Αναρωτιόμουν πώς είναι δυνατόν μια λίμνη να βρίσκεται σε τέτοιο υψόμετρο αλλά τις απαντήσεις τις είχαν δώσει οι χάρτες του κόσμου αιώνες πριν.

Καστοριά

Φυσικά αυτή δεν είναι μια τυπική σύνδεση με την πόλη, η τυπική σύνδεση είναι Καστοριά ίσον γούνες. Είναι η τοπική «βιομηχανία» που την έκανε διάσημη όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο, της πρόσφερε οικονομική ακμή και φήμη. Για τους λάτρεις της καλής διατροφής η Καστοριά είναι και για κάτι άλλο διάσημη. Τα καταπληκτικά της όσπρια, κυρίως τα φασόλια υπάρχουν στο ράφι της κουζίνας κάθε καλοφαγά. Η Καστοριά είναι πόλη στο άκρο της Δυτικής Μακεδονίας, χτισμένη πάνω σε χερσόνησο της ομώνυμης λίμνης, σε υψόμετρο 703μ. από την επιφάνεια της θάλασσας, ανάμεσα στα βουνά Βίτσι και Γράμμο.

Καστοριά

Η μακραίωνη ιστορία της είναι ταραγμένη από πολιορκίες και κατακτήσεις από Βουλγάρους, Νορμανδούς και Τούρκους. Η σημαντική εμπορική της θέση είναι αυτή που εδώ και περισσότερα από 1500 χρόνια από τότε που χτίστηκε την έκανε να έχει ένα σημαντικό αριθμό μνημείων, βυζαντινές εκκλησίες και αρχοντικά, τεκμήρια της ακμής και της θέσης της.

Το όνομα της Καστοριάς το συναντάμε κυρίως στους βυζαντινούς χρόνους. Η Άννα Κομνηνή αναφέρει ότι η λίμνη ονομάζεται Καστορία, ενώ το όνομα της πόλης προέρχεται από τη λέξη κάστρον. Άλλες θωρίες υποστηρίζουν ότι το όνομα της πόλης έχει συνδεθεί επίσης με τον Κάστορα, καθώς στην τοπική μυθολογία αναφέρεται πως κτίστηκε το 840 π.Χ. από τον αδελφό του Πολυδεύκη, μετά από χρησμό που έλαβε από το Μαντείο των Δελφών και άλλες ότι προέρχεται από την ονομασία Κοστούρ καθώς η τοποθεσία μοιάζει με το σκελετό του ψαριού πέρκα.

Η Καστοριά μνημονεύεται από τους Ρωμαίους και τον Τίτο Λίβιο για τη στρατηγική της θέση και τη φυσική της ομορφιά. Και αργότερα πολύ μετά τις κατακτήσεις από πολλές ράτσες, μνημονεύεται για τους συνοδοιπόρους του Ρήγα, τους καστοριανούς Ιωάννη και Παναγιώτη Εμμανουήλ. Αργότερα, η περιοχή της Καστοριάς αποτέλεσε τον πυρήνα προετοιμασίας και δράσης του ένοπλου απελευθερωτικού Μακεδονικού Αγώνα. Η Καστοριά απελευθερώθηκε κατά τον Α’ Βαλκανικό πόλεμο, στις 11 Νοεμβρίου του 1912 και ο Άγιος Μηνάς τιμάται ως ελευθερωτής της πόλης. Η περίοδος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και του Εμφύλιου ήταν από τις πιο ταραγμένες περιόδους της περιοχής.

Καστοριά

Πηγαίνοντας στην εμπορική ζωή της πόλης, η Καστοριά δραστηριοποιείται για περισσότερα από πεντακόσια χρόνια στην τέχνη της γουναρικής. Η γούνα αποτελούσε απαραίτητο στοιχείο ενδυμασίας και ήταν σύμβολο αρχοντιάς και τρόπος κοινωνικής προβολής. Ο Γάλλος περιηγητής Αντουάν Ολιβιέ στο τέλος του 17ου αι., μιλώντας για τους Έλληνες της Πόλης, αναφέρει ότι οι πλούσιοι φορούσαν το χειμώνα δυο και τρεις γούνες, τη μιά επάνω στην άλλη. Το εμπόριο της γούνας απλώνονταν και έξω από τα σύνορα της αυτοκρατορίας, στην Αυστρία, στην Ουγγαρία, στη μακρινή Ολλανδία κι έκανε την Καστοριά μια πλούσια εμπορική πόλη.

Οι Καστοριανοί χειρίζονται με μοναδικό τρόπο και με ιδιαίτερη τεχνική την τέχνη της γουνοποιίας, την έφεραν στην Καστοριά οι εκ Ισπανίας Σεφαρδίτες Εβραίοι (1492- 1498), από την Αχρίδα, όπως γράφει ο Θρασύβουλος Παπαστρατής. Δείγματα της εποχής αυτής, με τη λαμπρή άνθηση της βιοτεχνικής και εμπορικής δραστηριότητας των κατοίκων της Καστοριάς κατά τη διάρκεια ιδιαίτερα του 18ου αι., αποτελούν τα πολυάριθμα πανύψηλα αρχοντικά μοναδικά δείγματα λαϊκής αρχιτεκτονικής ακόμα και σήμερα. Ανάλογα με την κλίση του εδάφους ήταν τριώροφα και τετραώροφα, όταν δεν υπήρχε κλίση ήταν μόνο το ισόγειο, το μεσοπάτωμα και ο όροφος.

Καστοριά

Είναι ένα ολόκληρο ταξίδι στην ιστορία και την ομορφιά μια επίσκεψη στην Καστοριά. Ακόμα και με τσουχτερό κρύο η όμορφη παραλίμνια πόλη της Μακεδονίας με τα παραδοσιακά αρχοντικά και την πλούσια ιστορία σε προκαλεί να περιηγηθείς και να χαθείς στα στενά και περίπλοκα δρομάκια της. Συνεχώς βλέπεις μπροστά σου να καθρεφτίζεται άλλοτε παγωμένη, άλλοτε γαλαζοπράσινη, η τεράστια λίμνη της. Η καλύτερη βόλτα στην πόλη περιλαμβάνει περίπατο δίπλα στη λίμνη, κάτω από πλατάνια και οξιές και με το βλέμμα πάντα καρφωμένο στην υδάτινη επιφάνεια και τους ερασιτέχνες ψαράδες να περιμένουν ώρες κάτι να τσιμπήσει. Και αφού αφήσει την πιο δημοφιλή βόλτα της πόλης, να χαθεί κυριολεκτικά στην παλιά συνοικία με τους θησαυρούς και τα οικογενειακά φυλαχτά, αναστηλωμένα ή ερειπωμένα. Και φυσικά να μείνει σε έναν από τους μοναδικούς ξενώνες, να ζήσει την εμπειρία ενός ταξιδιού σε άλλο χρόνο και εποχή.

«Η Καστοριά είναι η πόλη που η καθημερινή ζωή εξελίσσεται σε ένα πανέμορφο τοπίο, η πόλη που αγκαλιάζεται με τη “χρυσή λίμνη”, η πόλη με τις αμέτρητες εκκλησίες, η πόλη του Δισπηλιού», λέει η creative producer της εκπομπής «Ελλάδα από το Α ως το Ω», Γιούλη Παπαοικονόμου, για το επεισόδιο που αφιερώνεται στην Καστοριά.

«Η Καστοριά είναι μια πόλη που προσπαθεί ν αντέξει στο σοκ μια νέας πραγματικότητας μετά την κρίση της γούνας. Οι Καστοριανοί πριν από κάποια χρόνια βρίσκονταν στις πρώτες θέσεις στις λίστες με το μεγαλύτερο κατά κεφαλήν εισοδήμα παγκόσμια. Χάρη στη γούνα φτιάχτηκαν όλα τα πλούσια και πανέμορφα αρχοντικά. Η Καστοριά είναι κυρίως μια πόλη που ψάχνει καινούργιους δρόμους».

Info: «Ελλάδα από το Α ως το Ω», το επόμενο επεισόδιο είναι αφιερωμένο στην Καστοριά και προβάλλεται την Παρασκευή 2 Δεκεμβρίου στις 21:00, στο κανάλι της Cosmote TV, Cosmote History

Εγγραφείτε στο newsletter μας

Κάθε Σάββατο θα λαμβάνετε στο e-mail σας το newsletter του ελc με τις προτάσεις μας για την εβδομάδα!

Podpourri. Ιστορίες που ακούγονται

Ακολουθήστε το ελculture.gr στο Google News

το ελculture σας προσκαλεί σε εκδηλώσεις

ΓΡΑΨΕ ΤΟ ΣΧΟΛΙΟ ΣΟΥ

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.