Tρία άγνωστα μέχρι σήμερα σκίτσα του διάσημου Εβραιοϊταλού καλλιτέχνη Αμεντέο Μοντιλιάνι ανακαλύφθηκαν κάτω από έναν πίνακά του στο ισραηλινό Μουσείο Hecht του Πανεπιστημίου της Χάιφα.
Η πρώτη φιγούρα είχε γίνει για πρώτη φορά αντιληπτή στο πίσω μέρος του καμβά «Γυμνό με καπέλο» (1908), όπου απεικονίζεται ένα πορτρέτο της φίλης του Μοντιλιάνι, Maud Abrantes, το 2010. Το έργο «Γυμνό με καπέλο» χρονολογείται στις αρχές της καριέρας του Μοντιλιάνι, λίγο μετά τη μετακόμισή του στο Παρίσι από την Ιταλία, όταν αγωνιζόταν να βρει αγοραστές για την τέχνη του. Ο πίνακας αγοράστηκε από τον ιδρυτή του μουσείου το 1983.
Φέτος, οι επιμελητές του Μουσείου έφεραν στο φως δύο ακόμα ημιτελή έργα του Μοντιλιάνι, που ήρθαν στο φως μετά από ακτίνες Χ, στο πλαίσιο μιας εκτενούς μελέτης του έργου του για μια επερχόμενη έκθεση στη Φιλαδέλφεια στο Ίδρυμα Barnes. Οι επιμελητές παρατήρησαν δύο ακόμη σιλουέτες: τη μία ενός άνδρα και την άλλη μιας γυναίκας με τα μαλλιά της πιασμένα σε κότσο.
Το έργο «Γυμνό με καπέλο» του Μοντιλιάνι, θεωρείται ήδη ένας ασυνήθιστος πίνακας. Και οι δύο πλευρές του καμβά έχουν πορτρέτα που είναι ζωγραφισμένα προς αντίθετες κατευθύνσεις. Οι επισκέπτες που εισέρχονται στις αίθουσες του Μουσείου Hecht συναντούν ένα ανάποδο πορτρέτο γυμνού. Το ομοίωμα της Maud Abrantes, μιας φίλης του καλλιτέχνη, στην πίσω πλευρά είναι ανάποδα.
Οι μορφές που απεικονίζονται είναι άτυπες σε σχέση με αυτό που οι σύγχρονοι θεατές μπορεί να θεωρήσουν ως αρχετυπικό Μοντιλιάνι – οι επιμήκεις λαιμοί και τα εξαιρετικά ευλύγιστα άκρα απουσιάζουν. Αντιθέτως, παρουσιάζουν το προγενέστερο, λιγότερο ανεπτυγμένο στυλ του – ελάχιστα παραδείγματα του οποίου μάλιστα σώζονται.
Eίναι πιθανόν τα έργα να ζωγραφίστηκαν το ένα πάνω στο άλλο από ανάγκη για να εξοικονομήσει χρήματα για νέους καμβάδες. Η φωτογράφηση με ακτίνες Χ και άλλες μη επεμβατικές τεχνολογίες έχουν βρει κρυμμένα έργα και άλλων καλλιτεχνών, όπως ο Ντεγκά, ο Ρέμπραντ και ο Βαν Γκογκ.
H Inna Berkowits, ιστορικός τέχνης στο Μουσείο Hecht του Πανεπιστημίου της Χάιφα αποκάλεσε το έργο τέχνης «ένα τετράδιο σκίτσων σε έναν καμβά», δείχνοντας τις επανειλημμένες προσπάθειες του Μοντιλιάνι και την «ατέρμονη αναζήτηση για καλλιτεχνική έκφραση» τονίζοντας πως δεν υπάρχει «καμία απολύτως αμφιβολία ότι ο πίνακας είναι αυθεντικός».
Ο Μοντιλιάνι θεωρείται ένας από τους σπουδαιότερους μοντερνιστές καλλιτέχνες του 20ού αιώνα. Έζησε μια σύντομη, ταραχώδη, μποέμικη ζωή στη Γαλλία, όπου οι πίνακές του με γυμνό ήταν αμφιλεγόμενοι. Το έργο του χαρακτηρίζεται από λεπτούς, επιμήκεις λαιμούς και πρόσωπα, ένα χαρακτηριστικό στυλ επηρεασμένο από την αφρικανική και την κυκλαδική ελληνική τέχνη που μόλις είχε αρχίσει να φτάνει στη Γαλλία στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα. Τα εμβληματικά πορτρέτα αποτύπωσαν το πρόσωπο του Παρισιού των αρχών του εικοστού αιώνα.
