Το μοτίβο των μελών μιας οικογένειας που μαζεύονται στο πατρικό σπίτι για να περάσουν μαζί μερικές μέρες διακοπών έχει μακρά παράδοση στη λογοτεχνία. Συνήθως η οικογένεια συγκεντρώνεται την περίοδο των Χριστουγέννων ή του καλοκαιριού (ή στη γιορτή των Ευχαριστιών στις Ηνωμένες Πολιτείες), συχνά φέρνοντας μαζί τους το έτερον ήμισυ για να το γνωρίσουν οι υπόλοιποι, και στη διάρκεια των ημερών αρχίζουν να ξετυλίγονται υποβόσκουσες εντάσεις, αποκαλύπτονται μυστικά, χρόνιες αντιπάθειες ή διαφωνίες. Σε αυτό το κλίμα, οι συγγραφείς βρίσκουν πρόσφορο έδαφος για να τοποθετήσουν κοινωνικοπολιτικά ζητήματα της επικαιρότητας στον δοκιμαστικό σωλήνα της οικογένειας, σχολιάζοντας έτσι την επικρατούσα τάξη πραγμάτων. Από τα θεατρικά του Τσέχοφ μέχρι τις «Διορθώσεις» του Τζόναθαν Φράνζεν ή τον πρόσφατο «Χειμώνα» της Άλι Σμιθ, οι παραλλαγές γύρω από αυτό το μοτίβο είναι πολλές και άκρως ενδιαφέρουσες.
Συνεπώς δεν υπάρχει τίποτα το πρωτόγνωρο στη βασική πλοκή του μυθιστορήματος της Τέσα Χάντλεϊ «Το Παρελθόν». Τέσσερα αδέρφια (η Χάριετ, η Άλις, η Φραν και ο Ρόλαντ) πηγαίνουν στο πατρικό σπίτι των παππούδων τους στο οποίο και μεγάλωσαν για να περάσουν όλοι μαζί μερικές εβδομάδες το καλοκαίρι. Στη διάρκεια αυτών των διακοπών θα αποφασίσουν αν τελικά θα πουλήσουν το σπίτι ή όχι. Αλλά δεν είναι μόνοι τους. Το καστ ολοκληρώνεται από τα δύο μικρά παιδιά της Φραν, τη δεκαεξάχρονη κόρη του Ρόλαντ και την καινούρια του σύζυγο (τρίτη κατά σειρά) Πιλάρ, μια δικηγόρο από την Αργεντινή, και τον Χακίμ, τον εικοσάχρονο γιο του πρώην συντρόφου της Άλις που έχει μαζί της για να ξεφύγει από τα ζητήματα που τον απασχολούν στο Λονδίνο.
Η Χάντλεϊ στήνει πολύ σωστά τα θεμέλια του μυθιστορήματος. Τα βασικά στοιχεία παρέχουν την κατάλληλη αρχιτεκτονική αλληλοϋποστήριξη και οι χαρακτήρες αναδεικνύουν ο ένας τον άλλον και τονίζουν την τεταμένη άσκηση οικογενειακής ισορροπίας που εξελίσσεται. Κανένας χαρακτήρας δεν είναι περιττός: Πιλάρ και Χακίμ φέρουν την αναγκαία νότα εξωτισμού που υπογραμμίζει την αντίθεση της αγγλικότητας του τοπίου αλλά και της οικογένειας. Τα μικρά παιδιά της Φραν καθρεφτίζουν το μεσαίο μέρος του βιβλίου που εκτυλίσσεται στα τέλη της δεκαετίας του εξήντα όταν τα αδέρφια είναι αντιστοίχως μικρά σε ηλικία (και η Φραν αγέννητη), ενώ και οι πολιτικές πεποιθήσεις των καλεσμένων δεν είναι τυχαίες. Ο Χακίμ είναι οπαδός της ελεύθερης οικονομίας χωρίς κανένα κρατικό έλεγχο, ενώ η Πιλάρ έχει το προφίλ του σκληρού αφεντικού που δεν διστάζει να απολύσει οποιονδήποτε θεωρήσει έστω και κατ’ ελάχιστον μη ικανό. Αυτές οι αντιλήψεις έρχονται σε αντιδιαστολή με τις πιο αριστερίζουσες απόψεις των αδερφών (ιδιαίτερα της Χάριετ) και αποτελούν άλλη μια πρόκληση στην κοσμοθεωρία τους.
Όμως παρά τα αναμφίβολα προσόντα της Χάντλεϊ, παρά την ευαισθησία της στη διαμόρφωση των χαρακτήρων, την ικανή της γραφή, τη συμπονετική, ανθρώπινη ματιά της που αποκαλύπτει τις σκληρές αλήθειες με την απαραίτητη όμως αγάπη, παρά την επάρκειά της ως μυθοπλαστικού αρχιτέκτονα και την εμφανή γνώση του αντικειμένου, το σύνολο είναι λιγότερο επιτυχημένο από τα συστατικά του στοιχεία.
Ένας λόγος είναι ότι νιώθει κανείς πως τα έχει ξαναδεί όλα αυτά, και μάλιστα επανειλημμένα. Η Χάντλεϊ επιλέγει να ασχοληθεί με ένα κορεσμένο θέμα το οποίο για να τραβήξει το ενδιαφέρον του αναγνώστη χρειάζεται περισσότερο νεύρο από αυτό που η ίδια επιδεικνύει. Η γραφή της, όμορφη μεν, είναι μάλλον αναχρονιστική όσον αφορά τις κουραστικές ειδυλλιακές περιγραφές της φύσης. Η απουσία δραματικής έντασης μπορεί μεν να αντικατοπτρίζει πιστά τη σύγχρονη μεσοαστική πραγματικότητα, αλλά όταν έχεις επιλέξει ένα τόσο περιορισμένο και κορεσμένο θέμα, χρειάζεται κάτι που θα επιφέρει επιπλέον συναισθηματική φόρτιση, που θα προσδώσει γεύση και η Χάντλεϊ μας παρέχει αλατοπίπερο με το σταγονόμετρο. Η ίδια μάλιστα επιστρατεύει την τριτοπρόσωπη ετεροδιηγητική αφήγηση χωρίς ενιαία οπτική γωνία, εισχωρώντας κατά το δοκούν στις σκέψεις των περισσότερων χαρακτήρων, ακολουθώντας έτσι την παραδοσιακή τεχνική των ρεαλιστών του δέκατου ένατου αιώνα, αν και είναι σαφές ότι εισχωρεί με περισσότερη αυτοπεποίθηση και λεπτομέρεια στον ψυχισμό των γυναικείων χαρακτήρων και ιδιαίτερα των τριών αδελφών, εκφράζοντας με πειστικότητα τις απογοητεύσεις και τις αντιφάσεις τους.
