Η Ιωάννα Παλιοσπύρου αποφασίζει να δείξει το πρόσωπό της, το οποίο μετατρέπεται έτσι σε έναν καθρέφτη μέσα στον οποίο ο καθένας καλείται να κοιτάξει το δικό του. Κοιτώντας το δικό του θα αντικρίσει αναπόφευκτα τις εμμονές που τον διακατέχουν, με αποτέλεσμα να σπεύσει να ερμηνεύσει δια αυτών το δικό της. Ακολουθεί η προβολή των προσωπικών μου εμμονών πάνω στο πρόσωπό της.
Η προ μηνών εμφάνισή της με τη μάσκα ήταν το πρώτο δείγμα ότι εδώ έχουμε να κάνουμε με έναν άνθρωπο που επιλέγει να βγει μπροστά, το βγάλσιμο της μάσκας της τώρα είναι ένα βήμα γενναιότητας πιο πέρα, καθώς καθιστά το πρόσωπό της εκτός από ορατό και ενεργό. Το πρόσωπό της παύει να είναι ο παθητικός δέκτης μιας καυστικής ουσίας και στη συνέχεια της τρομώδους φαντασίας για το τι μπορεί να κρύβεται πίσω από τη μάσκα και μετατρέπεται σε πομπό που προσκαλεί το ίδιο και με τους δικούς του όρους τα βλέμματα της κοινότητας: ορίστε λοιπόν, δεν φοβάμαι να με κοιτάξετε, πάψτε να φοβάστε κι εσείς, ορίστε λοιπόν, δεν έχω κάτι να κρύψω, ορίστε λοιπόν, ερμηνεύστε με, ό,τι άλλο κι αν είναι το βλέμμα σας, είναι πρωτίστως ερμηνευτικό.
Το βλέμμα σας δεν έχει το πάνω χέρι, δεν με είδατε στην τύχη, δεν με είδατε μέσω του φακού ενός παπαράτσι, με είδατε επειδή επιλέγω να σας το δείξω εγώ και στο πλαίσιο που επιλέγω εγώ να με παρουσιάσω: ως θύμα μιας αποτρόπαιας επίθεσης, ναι, αλλά όχι συνολικά ως θύμα, ως φορέα πολλαπλών και βαρέων τραυμάτων, ναι, αλλά όχι ως την προσωπογραφία ενός τραύματος.
Κατ΄εμέ, αυτό που συμπυκνώνεται στην εκούσια παρουσίαση του μισοκαμμένου προσώπου της Ιωάννας Παλιοσπύρου, είναι ότι η ζωή μπορεί να συνεχιστεί με θετικό πνεύμα ακόμη και μετά τα τραύματα, ότι τόσο η προσκόλλησή μας στα υπαρκτά και μεγαλύτερα ή μικρότερα τραύματά μας, όσο και πολύ περισσότερο η διαρκής επικέντρωση σε αλλότρια τραύματα, είναι μια παγίδα απ’ την οποία πρέπει να ξεφύγουμε.
Πρέπει να είσαι θύμα μιας αδιανόητης ατυχίας και αδικίας για να σου συμβαίνει κάτι τόσο βαρύ όπως αυτό που συνέβη στην Ιωάννα, αλλά η ζωή επιφυλάσσει αναποδιές και προβλήματα και πόνους και τραύματα σε όλους. Η απάντηση σε αυτά δεν μπορεί να είναι ένα διαρκές κλείσιμο κι ένα διαρκές άγχος για τον περιορισμό των πιθανών κινδύνων και προσβολών. Η απάντηση σε αυτά δεν μπορεί να είναι ένα αίτημα απόλυτης ασφάλειας και προφύλαξης έναντι της αδικίας, της σκληρότητας ή ακόμα και της βαρβαρότητας της ζωής, γιατί καταντάει να εξισώνεται με ένα αίτημα απόλυτης ασφάλειας και προφύλαξης έναντι της ίδιας της ζωής ως φορέα διακινδυνεύσεων.
Όσο περισσότερο φοβόμαστε τα τραύματα εκεί έξω κι όσο περισσότερο τα μεγαλοποιούμε στο μυαλό μας, ο κίνδυνος όλη η νοηματοδότηση της ύπαρξής μας να περιστρέφεται γύρω απ’ τον συγκεκριμένο άξονα είναι υπαρκτός. Το πρόσωπο της Ιωάννας Παλιοσπύρου δεν είναι το πρόσωπο της ζωής που κατάφερε να τη βγάλει καθαρή από τραύματα. Το πρόσωπό της είναι το πρόσωπο της ζωής που θριαμβεύει ακριβώς επειδή δεν επιτρέπει σε ένα τεράστιο, συντριπτικό και παντελώς άδικο και αναιτιολόγητο τραύμα να την συντρίψει. Το πρόσωπό της είναι το πρόσωπο της συνύπαρξης με το τραύμα και της υπέρβασης του τραύματος. Της αποδοχής ότι η ζωή μπορεί ενίοτε να είναι συγκλονιστικά σκληρή και άδικη, αλλά ακόμα κι έτσι αξίζει τον κόπο να τη ζεις.
Δείτε στο πρόσωπό μου να συγκατοικούν μισά μισά, απ’ τη μια πλευρά το αποτύπωμα της επίθεσης και απ’ την άλλη το πρόσωπο που είχα και πριν. Και τα δυο μισά αποτελούν πια το νέο μου πρόσωπο. Είμαι αυτή η σύνθεση, είμαι αυτή η στάση ζωής, είμαι αυτή η επιλογή να μην διαλυθώ, η επιλογή να μην κρυφτώ, η επιλογή να κοιτάξω και να κοιταχτώ. Είμαι και τα δύο μισά του προσώπου μου, είμαι το μισό που ήμουν πριν, το μισό που είμαι μετά, είμαι η σύνθεσή τους, είμαι αυτό που δεν κρύβεται, αυτό που δεν φοβάται να φανερωθεί, αυτό που δεν φοβάται το βλέμμα των άλλων, αυτό που δεν φοβάται το δικό μου βλέμμα, αυτό που μας καλεί να καταλάβουμε ότι ο φόβος γεννάει φόβο, το κλείσιμο γεννάει κλείσιμο, η πληγοφοβία γεννά πληγολαγνεία.
Θα πληγωθούμε. Θα συνεχίσουμε. Δεν θα καθηλωθούμε. Μπορείς να μου κάψεις το πρόσωπο, δεν μπορείς να με κάνεις να το κρύψω. Μπορείς να μου κάψεις το πρόσωπο, δεν μπορείς να το κάνεις δικό σου. Δεν είναι καν το δικό σου αποτύπωμα πάνω του. Το κάνω κι αυτό δικό μου. Γιατί το βγάζω στο φως. Γιατί του δίνω φωνή. Γιατί η φωνή που του δίνω δεν είναι η φωνή ενός οδυρμού, αλλά η φωνή μιας δύναμης και μιας ελπίδας.
Δεν επέλεξε η Ιωάννα Παλιοσπύρου να αλλάξει το πρόσωπό της. Δεν έφερε την κατάσταση εκεί με οποιαδήποτε επιλογή της πριν. Οι επιλογές της αρχίζουν μετά. Μέχρι την επίθεση έφερε ένα πρόσωπο σαν όλα τα άλλα. Μετά την επίθεση φέρει ένα πρόσωπο που θα μπορούσε να την κάνει να μισήσει τους ανθρώπους και τη ζωή, αλλά καταφέρνει να το μετατρέψει σταδιακά σε ένα πρόσωπο κατάφασης της ζωής. Το πρόσωπο της Ιωάννας Παλιοσπύρου λέει ένα μεγάλο ναι στη ζωή. Ας το ακούσουμε.
