“Η τάξη είναι η ευχαρίστηση της λογικής: αλλά η αταξία είναι η απόλαυση της φαντασίας”
“Η σκηνή αυτού του δράματος είναι ο κόσμος.”
Πωλ Κλωντέλ

Το «Ατλαζένιο Γοβάκι»  του Πωλ Κλωντέλ, γιγάντια δραματική κατασκευή, μοναδική μέσα στο έργο του γάλλου συγγραφέα –αλλά και στο θέατρο του 20ου αιώνα– ανεβαίνει στο Φεστιβάλ Αθηνών σε σκηνοθεσία Εφης Θεοδώρου στις 30 & 31 Ιουλίου 2014 στις 20:00 στην Πειραιώς 260, Κτίριο Δ σε μια περιορισμένης διάρκειας σκηνική εκδοχή του έργου τεσσάρων ωρών, στα πλαίσια του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου.

Το έργο που σύμφωνα με τη Le Monde κατατάσσεται στα 100 σπουδαιότερα βιβλία του 20ου αιώνα είναι η κατά Κλωντέλ τολμηρή «αναζήτηση του χαμένου χρόνου».

Η Ισπανία της εποχής της Αναγέννησης, των κατακτητικών πολέμων, ο απόλυτος, αδύνατος Έρωτας μέσα από μια θεατρική φόρμα που εναλλάσσει περίτεχνα το λυρικό και το επικό στοιχείο, το υψηλά ποιητικό και το προκλητικά πεζό, το δραματικό και το κωμικό, με όχημα μια ποιητική γλώσσα σε ελεύθερο στίχο (ο περίφημος verset claudelien).

Ο Κλωντέλ συνθέτει ένα έργο για την κατάκτηση του Κόσμου, του Άλλου, του Θεού. Πάνω απ’ όλα όμως, συλλαμβάνει και παραδίδει στην αιωνιότητα έναν ύμνο για το θέατρο, για την απεριόριστη δύναμή του, μόνος τόπος και μέσον όπου μπορείς να αφηγηθείς τα πάντα για τη ζωή, εκεί όπου «ο καημένος ο άνθρωπος μπορεί να γίνει για λίγες ώρες Θεός».

Το έργο διαπερνά πολλές εποχές και ηπείρους και μιλάει με απαράμιλλο τρόπο για τον έρωτα, την αμαρτία, την ηθική, τη θυσία, το θείο, το ανθρώπινο, που συνδιαλέγονται σ’ ένα παιχνίδι ανάμεσα στον παράδεισο και τη γη, το πνεύμα και τη σάρκα.

Το «ατλαζένιο γοβάκι» (Le soulier de satin) – μια «ιστορική παραβολή» – είναι ο κόσμος όλος και το θέατρο όλο: ένα έργο εγκώμιο στις απεριόριστες δυνατότητες του θεάτρου, της θεατρικής σκηνής. Έργο – ποταμός, μεγάλης διάρκειας, όπου επιστρατεύονται με τόλμη και αφέλεια όλες οι φόρμες του θεάτρου, από το pathétique ώς το burlesque, και όλοι οι τρόποι υποκριτικής, για να αφηγηθούν την ανθρώπινη περιπέτεια: επεκτατικοί πόλεμοι, θρησκευτικές μισαλλοδοξίες, η κατάκτηση του Νέου Κόσμου, και στο κέντρο της δράσης ο Έρωτας, ως μέσον για την γνώση του Άλλου, του Θεού.

Σύνοψη

Στην Ισπανία της Αναγέννησης, κέντρο του καθολικισμού αλλά και του κόσμου, ο Δον Ροντρίγκο, ένας μελλοντικός κονκισταδόρας, και η Δόνια Προέσα, η γοητευτική σύζυγος του σεβάσμιου δικαστή Δον Πελάγιου, συναντιούνται και ερωτεύονται. Όμως, η Δόνια Προέσα, κατόπιν εντολής του βασιλιά και του συζύγου της, εγκαταλείπει την Ισπανία για το Μογκαντόρ, ένα κάστρο στην Αφρική, με σκοπό να υπερασπιστεί εκεί τα Ισπανικά συμφέροντα, αναχαιτίζοντας την επέκταση του Ισλάμ. Μετά τον θάνατο του Δον Πελάγιου, η Δόνια Προέσα στέλνει μια επιστολή στον Δον Ροντρίγκο για να έρθει να τη βρει αλλά η επιστολή αυτή φτάνει στα χέρια του δέκα χρόνια αργότερα. Εν τω μεταξύ, εκείνη έχει παντρευτεί τον Δον Καμίλλο και ο Δον Ροντρίγκο κατακτά την Αμερική, διαπράττοντας αγριότητες απέναντι στους αυτόχθονες, με άλλοθι τον εκχριστιανισμό τους. Μόλις λαμβάνει την επιστολή, ταξιδεύει στο Μογκαντόρ και συναντά την Δόνια Προέσα για μία και μοναδική φορά, λίγο πριν τον θάνατό της. Εκείνη, του μεταδίδει τη χαρά που της προσφέρει η θρησκευτική πίστη και μετά από τον θάνατό της, ο Δον Ροντρίγκο απαρνείται το βίαιο παρελθόν του και μεταμορφώνεται σε έναν άνθρωπο που επιζητά την ειρήνη. Τιμωρείται από τον βασιλιά της Ισπανίας για εσχάτη προδοσία, καταλήγει σκλάβος σε ένα καράβι και τελικά σώζεται τυχαία από μια καλόγρια.