Αν για το Netflix η καραντίνα του πιο αναπτυγμένου μέρους του πλανήτη ήταν μια ευκαιρία να γιγαντωθεί ακόμη περισσότερο, ο απροσδόκητος θριαμβευτής της πλατφόρμας που θριάμβευσε τις τόσο περίεργες αυτές εβδομάδες που ο κόσμος έμεινε σπίτι, ήταν μια όχι λιγότερο περίεργη σειρά ντοκιμαντέρ, το “Τiger King: Φόνοι, Χάος και Τρέλα“. Η χρόνια αντιπαλότητα ενός τουλάχιστον εκκεντρικού ιδιοκτήτη ζωολογικού κήπου στην Οκλαχόμα με μια αμφιλεγόμενη ιδιοκτήτρια ενός «Κέντρου Διάσωσης» αιλουροειδών στη Φλόριντα, βρίσκεται στο κέντρο της πενταετούς καταγραφής του ντοκιμαντέρ, αλλά γύρω από αυτό το κέντρο ξετυλίγεται ένας ολόκληρος κόσμος από εξίσου εκκεντρικές και αμφιλεγόμενες φιγούρες ανθρώπων που στελεχώνουν τον μικρόκοσμο των «Μεγάλων Γατών», όπως αποκαλούνται oι τίγρεις, τα λιοντάρια, τα τζάγκουαρ και οι λεοπαρδάλεις. Αυτή τη στιγμή στις ΗΠΑ διαβιούν σε νόμιμες ή παράνομες εγκαταστάσεις περισσότερες τίγρεις από όσες ζουν ελεύθερες στη φύση παγκοσμίως. Η αναπαραγωγή τους είναι μια πολύ προσοδοφόρα οικονομική δραστηριότητα, όχι μόνο γιατί οι τίγρεις αποτελούν εκθέματα ζωολογικών κήπων, αλλά και γιατί οι πελάτες πληρώνουν ένα σεβαστό αντίτιμο, ώστε να χαϊδεύουν και να φωτογραφίζονται με τα μικρά τιγράκια, τις λίγες εβδομάδες που είναι ακόμη μωρά, γλυκούλικα και ακίνδυνα.
Εκτός από τις περισσότερες τίγρεις, οι ΗΠΑ σημειώνουν ένα ακόμη ρεκόρ: τον με διαφορά μεγαλύτερο αριθμό κρουσμάτων και θυμάτων από τον κορωνοϊό από οποιαδήποτε άλλη χώρα. Είναι λοιπόν ακριβώς αυτό το διάστημα της καραντίνας που οι ΗΠΑ εμφανίζονται όχι ως ηγέτιδα δύναμη αλλά ως κράτος εντελώς αδύναμο να αντιμετωπίσει τον ιό, ακριβώς αυτό το διάστημα που ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, ανάμεσα σε ένα σωρό ανεκδιήγητα άλλα, λέει στον κόσμο ότι το να πιεις χλωρίνη δεν είναι τόσο κακή ιδέα, ακριβώς αυτό το διάστημα που πολίτες στις ΗΠΑ διαδηλώνουν ενίοτε και οπλοφορώντας για να λήξει η καραντίνα, ακριβώς αυτό το διάστημα που δημιουργούνται στρατιές εκατομμυρίων νέων ανέργων στις ΗΠΑ λόγω της καραντίνας, που μια αμερικάνικη πλατφόρμα προβολής ταινιών και σειρών κυριαρχεί παγκοσμίως και που η σειρά η οποία κάνει την περισσότερη αίσθηση είναι ένα ντοκιμαντέρ που καταγράφει μία πλευρά της Αμερικής, η οποία κάθε άλλο παρά ακραία μειοψηφική είναι στις αληθινές ΗΠΑ. Eκείνο που συμβαίνει είναι ότι αναπαριστάται ακραία μειοψηφικά στις σειρές και τις ταινίες που η αμερικάνικη οπτικοακουστική βιομηχανία παράγει. Καταναλώνοντας έτσι την εικόνα των ΗΠΑ που η οπτικοακουστική βιομηχανία τους παράγει, απορούμε και τρελαινόμαστε με το πώς γίνεται να έχει εκλεγεί ένας άνθρωπος που σκέφτεται και μιλά σαν τον Τραμπ. Το “Tiger King”. μέσα σε όλα τα άλλα, απεικονίζοντάς μας ένα κομμάτι αληθινής Αμερικής, μας κάνει να απορούμε λιγότερο. Μπορούμε να φανταστούμε πολλούς ανθρώπους που δείχνει το ντοκιμαντέρ να δοκιμάζουν χλωρίνη.
Αν θεωρούμε δηλαδή ότι το “Tiger King” απεικονίζει εξαιρέσεις, νομίζω ότι βλέπουμε το δέντρο και χάνουμε το δάσος. Η αναπαραγωγή άγριων ζώων και οι ζωολογικοί κήποι έρχονται απλά να προσθέσουν την πινελιά της ιδιαιτερότητας. Η συγκεκριμένη υποκουλτούρα, οι συγκεκριμένοι μικρόκοσμοι, κάνουν απλά περισσότερο μπαμ, είναι απλά μια πίστα πιο γραφικοί. Από εκεί και πέρα το μείζον είναι η κουλτούρα των όπλων, η κουλτούρα των ναρκωτικών, η κουλτούρα της φτώχειας, της αμορφωσιάς, της βλαχιάς, της λευκής σκουπιδίλας, η κουλτούρα των περιορισμένων ταξικών επιλογών, η κουλτούρα του τρώω από τα ληγμένα των σούπερ μάρκετ, η κουλτούρα του εγκλήματος, η κουλτούρα του κυνηγιού της φήμης, η κουλτούρα του ό,τι να ‘ναι, η κουλτούρα του συνεχίζω με έναν ψευδαισθητικό τρόπο να ζω το αμερικάνικο όνειρο μέσα στην καρδιά του αμερικάνικου εφιάλτη.
Για την αμερικάνικη κουλτούρα, το έγκλημα δεν είναι κάτι που σκέτα σοκάρει ή που σκέτα καταδικάζεται. Το “Tiger King” ανήκει κι αυτό ως είδος -ακόμη κι αν καταφέρνει να το υπερβεί πολλαπλώς- στη νέα τρέλα των “True Crimes“. Το έγκλημα είναι ταυτόχρονα και καταξίωση, είναι άλμα από τη μάζα των πολλών ανώνυμων, είναι η οδός προς την αναγνωρισιμότητα και τη διασημότητα. Όχι βέβαια ότι αν σκοτώσεις θα κάνεις το άλμα. Ο ανταγωνισμός είναι τεράστιος. Πρέπει και ως δολοφόνος να ξεχωρίσεις. Το “Tiger King” είναι με έναν τρόπο βγαλμένο ολόκληρο από την πιο ακραία φαντασίωση των Αδελφών Κοέν: η ανθρώπινη βλακεία, η ανθρώπινη αποτυχία, η ματαιότητα, η απληστία, ο αστείος ναρκισσισμός, τα σχέδια που θα πηγαίνουν πάντα στραβά. Σχέδια δολοφονιών που δεν θα πραγματοποιηθούν ποτέ, γιατί απλά ο φερόμενος ως πληρωμένος εκτελεστής πήρε τα λεφτά και έφυγε, ριάλιτι σόου που δεν θα πραγματοποιηθούν ποτέ ενώ ο δημιουργός τους ονειρεύεται εκατομμύρια δολάρια κέρδη και θεωρεί ότι ο ίδιος δεν είναι λούζερ αλλά ο καπάτσος της υπόθεσης, αυτοκτονίες κατά λάθος, αυτοκτονίες από ατύχημα, από απέραντη ηλιθιότητα, από απέραντα καμένο μυαλό απ’ τα ναρκωτικά, ίσως από απελπισία, κανείς δεν θα μάθει ποτέ.
Η φήμη δεν θα έρθει ευθέως. Θα έρθει είτε μέσα από το έγκλημα, είτε αν αποδειχθείς αρκετά γραφικός. Ο Joe Exotic, ο ήρωας του ντοκιμαντέρ, δεν θα γίνει ποτέ απευθείας διάσημος μέσα από τα τραγούδια του (που δεν είναι καν τραγούδια του), ή την εκπομπή του στο ίντερνετ, ή τις υποψηφιότητες του για Πρόεδρος των ΗΠΑ και Κυβερνήτης της Οκλαχόμα. Δεν θα γίνει καν ποτέ απευθείας γνωστός μέσα από τον ζωολογικό του κήπο. Θα γίνει περισσότερο διάσημος από όσο ονειρευόταν ποτέ ενώ βρίσκεται στη φυλακή, γιατί η ζωή δεν αντιγράφει μόνο τους Κοέν, αντιγράφει και τον Σκορσέζε. Πρόεδρος των ΗΠΑ θα γίνει ο ήδη από πριν διάσημος Ντόναλντ Τραμπ, συγχωνεύοντας με έναν μοναδικό τρόπο τη γραφικότητα με την αποδοχή. Κερδίζει ως ο γραφικός εκπρόσωπος της μεγάλης μάζας των γραφικών, κερδίζει κανονικοποιώντας το γραφικό, κερδίζει ως κοσμοείδωλο μιας τεράστιας μερίδας πληθυσμού.
Η άγρια φύση ως ένα ακόμη μέσο παραγωγής προς εκμετάλλευση και πλουτισμό. Υπάρχει τουλάχιστον μια παρήγορη αντιστροφή. Δεν θα συναντήσουμε στο “Tiger King” μόνο ιδιοκτήτες των ζωολογικών κήπων, που έχουν πολλές ή πολλούς συζύγους ανάλογα με τον σεξουαλικό τους προσανατολισμό, ιδιοκτήτες που διψάνε για φήμη, για λεφτά ή και για τα δύο, που εκμεταλλεύονται ταυτόχρονα άγρια ζώα, εργαζομένους, εθελοντές και συζύγους, που δεν διστάζουν να στραγγίξουν στον πόλεμό τους ως παράπλευρες απώλειες γέρους γονείς, που αγοράζουν άντρες και γυναίκες και μαζί τους εκμαυλίζουν. Θα συναντήσουμε και μια άλλη κατηγορία ανθρώπων. Και αρχικά θα μας φανούν ίσως περισσότερο αξιολύπητοι, περισσότερο καμένοι, περισσότερο θύματα. Παίζει όμως να μην είναι: μερικοί από τους εργαζόμενους που δουλεύουν από το πρωί ως το βράδυ φροντίζοντας τα ζώα, όσο αλλόκοτοι κι αν μας φαίνονται, ίσως τελικά να βρίσκονται πιο κοντά σε κάτι αληθινό. Μάλλον η σχέση τους με τα άγρια ζώα τους γεμίζει τη ζωή με νόημα και αγάπη. Μάλλον ζουν μια ζωή, που όσο και αν μας ξενίζει, έχει κάτι το αυθεντικά αληθινό, έχει κάτι το μηδενικά αλλοτριωμένο: δεν διψούν για λεφτά και φήμη και εκμετάλλευση άλλων ανθρώπων, ζώων ή παραγωγικών πηγών, αντίθετα είναι για τους όποιους δικούς τους λόγους καλά με το να φροντίζουν ολημερίς άγρια ζώα.
