Τέσσερα βιβλία για τις σημαντικές αξίες της ζωής και τη συναισθηματική νοημοσύνη των παιδιών

Τέσσερα βιβλία για τις σημαντικές αξίες της ζωής και τη συναισθηματική νοημοσύνη των παιδιών

Ευγνωμοσύνη για όσα έχουμε, αποφασιστικότητα και πυγμή να διεκδικήσουμε για όσους δεν μπορούν ή έχουν αδικηθεί από το ιστορικό πλαίσιο, ενσυναίσθηση, αλληλεγγύη: Μερικές μόνο από τις αδιαμφισβήτητα υψηλές αξίες που εμείς οι ενήλικοι μεταδίδουμε στους αυριανούς εφήβους και τους ενηλίκους του μέλλοντος, είτε μέσα από την προσωπική μας ζωή και τα πρότυπα συμπεριφοράς είτε μέσα από τις συζητήσεις και τα βιβλία.

Επιλέξαμε για αυτό τον λόγο τέσσερα βιβλία που έχουμε ξεχωρίσει το τελευταίο διάστημα και κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Αφορμή η Παγκόσμια Ημέρα Παιδικού Βιβλίου στις 2 Απριλίου.  

Είμαστε όλοι ίσοι!

Το 1962 οι Αμερικανοί Ντολόρες Χουέρτα και Σέζαρ Τσάβες ίδρυσαν την Εθνική Ένωση Αγροτών και η Ντολόρες επινόησε το σύνθημα ‘Si se puede!” που στα ισπανικά σημαίνει «ναι μπορεί να γίνει». Στις 28 Ιουνίου 1969 μέσα σε ένα μπαρ στο Stonewall Inn, ένα γκέι μπαρ στη Νέα Υόρκη, μερικοί θαμώνες αντιστάθηκαν στις αστυνομικές δυνάμεις που προσπάθησαν να σταματήσουν τη συνεύρεση ομοφυλόφιλων και ξεκίνησαν έναν αγώνα βάζοντας το πρώτο λιθαράκι για τη διάνοιξη του σύγχρονου αγώνα κατά της ομοφυλοφιλίας.

Αυτά είναι μερικά μόνο από τα άλλοτε μικρά και άλλοτε σπουδαία γεγονότα αλλά και τα πρόσωπα πίσω από αυτά που προβάλλονται στο βιβλίο Είμαστε όλοι όσοι! με πρόθεση να απαντήσει απλά και κατανοητά σε ερωτήματα που προκύπτουν για τις κοινωνικές και φυλετικές ανισότητες.

Τι είναι η ισότητα; Τι σημαίνει ισότητα για τον κάθε πολίτη του κόσμου; Τι είδη ανισότητας και διάκρισης υπάρχουν στην κοινωνία; Γιατί υπάρχει προκατάληψη και τι μπορούμε να κάνουμε για να την εξαλείψουμε; Αλλά και ακόμα και πιο διεισδυτικά, τι σημαίνει πατριωτισμός, τι είναι η ξενοφοβία, και ανεξιθρησκεία;

Ένα βιβλίο που χωρισμένο σε επτά βασικές ενότητες: Φύλο, Σεξουαλικότητα, Αναπηρία, Φυλή, Τάξη, Πατριωτισμός, Θρησκεία προσπαθεί να δώσει απαντήσεις σε μια σειρά από ερωτήματα για την ισότητα, την αλληλεγγύη και τη διαφορετικότητα, ενώ παράλληλα παραθέτοντας σύντομες πληροφορίες για τη ζωή και το έργο σημαντικών σε κάποιες κοινωνικές εκστρατείες ανθρώπων που άφησαν το στίγμα τους, γνωρίζουμε ανθρώπους που έχουν προασπίσει την ισότητα και έχουν ηγηθεί εκστρατειών για αλλαγές στην κοινωνία – όπως στο παρελθόν ο Νέλσον Μαντέλα, η Σόφι Σολ, η Ντολόρες Χουέρτα και η Φρίντα Κάλο ή η Μαλάλα και η Γκρέτα Τούνμπεργκ σήμερα, και μαθαίνουμε για μεγάλα κινήματα όπως το Pride, η Mάχη κατά του Απαρτχάιντ και το Kίνημα Black Lives Matter.

Πολύ ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι τελευταίες 16 σελίδες με προτάσεις δράσης, θέματα συζήτησης, τεστ γνώσεων και ερωτήσεις όπου οι μικροί και μικρές αναγνώστριες μπορούν να εκφράσουν τις σκέψεις και τις παρατηρήσεις τους.

Συγγραφέας: Shannon Webber
Ξενόγλωσσος Τίτλος: We are all equal!
Μεταφραστής: Νοέλα Ελιασά
Εικονογράφος: Jade Orlando

Μέλη και Μελέκ

Ένας ολόκληρος αιώνας έχει περάσει από τον δραματικό και θηριώδη σε πολλές πόλεις εκτοπισμό του ελληνικού πληθυσμού από τις πόλεις των παράλιων της Μικράς Ασίας. Μέρες και μήνες φλεγόμενης κόλασης που πολλοί θέλησαν να ξεχάσουν για πάντα κρύβοντας στο μέρος της λήθης όλα όσα αγάπησαν, όλα εκείνα που τους είχαν μέχρι τότε διαμορφώσει τις ζωές τους, τα σπίτια τους, τα οικογενειακά τους κειμήλια, τους συναισθηματικούς μικρούς ή μεγάλους πολύτιμους για εκείνους προσωπικούς θησαυρούς. Περίπου ένα εκατομμύριο Έλληνες ξεριζώθηκαν από τα σπίτια τους και αναζήτησαν νέα πατρίδα για να ξαναρχίσουν τη ζωή τους ως εκτοπισμένοι, πρόσφυγες, εξουθενωμένοι, καταρρακωμένοι, τις περισσότερες φορές κλείνοντας για πάντα πίσω τους την πόρτα της μνήμης.

Στο βιβλίο Μέλη και Μελέκ, σκηνικό της ιστορίας της Βάνας Μαυρίδου αποτελεί το γεγονός της Μικρασιατικής καταστροφής. Η Μέλη γιαγιά σήμερα, ξετυλίγει την προσωπική της ιστορία ξεκινώντας με τον τόπο γέννησής της, το μέρος που αγάπησε όσο κανένα άλλο στον κόσμο. Γεννήθηκε στο Αϊδίνι το 1915. Ήταν μοναχοπαίδι και οι γονείς της δούλευαν στον φούρνο του παππού. Ζούσαν σε ένα όμορφο μεγάλο σπίτι  που «είχε πολλές πόρτες για να μπαίνουν μέσα οι χαρές», όπως συνήθιζε να της λέει τότε η δική της γιαγιά. Το σπίτι ήταν σε μια μικτή γειτονιά Ελλήνων και Τούρκων.

Η καλύτερη φίλη της Μέλης ήταν η Διδώ, αλλά στην καρδιά της Μέλης μια ξεχωριστή θέση είχε και η Μελέκ, η κούκλα της με τις καστανές πλεξούδες με τα δύο μπλε φιογκάκια που της την έραψε η γιαγιά τότε που γεννήθηκε. Όλα ήταν καλά μέχρι που η Μέλη έκλεισε τα επτά της χρόνια, τον Αύγουστο του 1922, όταν γεμάτοι ανησυχία οι γονείς της σιγοψιθύριζαν δίχως εκείνη να καταλαβαίνει. Ο πόλεμος τους είχε επισκεφθεί. Ο τόπος δεν χωρά Έλληνες και Τούρκους μαζί πια. Το μόνο που θα θυμάται από εκείνη την ημέρα είναι το χέρι της μαμάς της να την τραβάει βιαστικά. Στις βάρκες στριμωγμένοι όλοι με άλλους πολλούς για άγνωστο προορισμό, χωρίς τη Μέλεκ. Η αγαπημένη της κούκλα, η Μελέκ, δεν ήταν πια μαζί της…

Τα νήματα που κινεί η ζωή είναι άγνωστα σε εμάς τους ανθρώπους και οι ιστορίες που πλέκονται εν αγνοία μας πολλές. Γιατί την ίδια στιγμή που η Μέλη και η οικογένειά της παλεύει να χτίσει και πάλι τη ζωή της σε ένα νέο μέρος, μια άλλη οικογένεια θα χτίσει και εκείνη τη ζωή της στα ερείπια του σπιτιού της Μέλης. Τα προσωπικά τους κειμήλια, οι οικογενειακές τους μνήμες θα διασωθούν και θα τους επιστραφούν ακόμα και μετά από δεκαετίες, πολύ απλά γιατί κάποιος νοιάστηκε να τις προστατεύσει, να τις φροντίσει. Γιατί κάποιος κατάλαβε πόσο εύκολα αλλάζουν οι κανόνες του παιχνιδιού κι όταν εσύ βρεθείς σε θέση δυσμένειας τότε κάποιος άλλος θα ευχόσουν να σε είχε φροντίσει.

Κι εδώ η προσπάθεια της Βάνας Μαυρίδου, να παραμερίσει τον πόνο και την έχθρα που συχνά ξεχειλίζει τις ψυχές των ανθρώπων και να σπείρει την ανθρωπιά, την κατανόηση και τη γενναιοδωρία είναι πολύ αξιόλογη και συγκινητική. Δεν θέλει να μας μάθει ιστορία, να ζυγίσει πολίτικές αποφάσεις και να δικάσει. Θέλει να αναδείξει τη δυναμική των ανθρώπινων ιστοριών ως δημιουργούς και φορείς ελπίδας ακόμα και στην πιο σκοτεινή σελίδα της ανθρωπότητας.

Μια εμπνευσμένη, συγκινητική ιστορία μνήμης και ανθρωπιάς… 100 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή.

Συγγραφέας: Βάνα Μαυρίδου
Εικονογράφος: Ρένια Μεταλληνού

Φλαφ της ευτυχίας  

Μετά τη μεγάλη επιτυχία του βιβλίου της Γέτι: Η δύναμη του ακόμη, που απέσπασε το Βραβείο Βιβλίου Public 2021 στην κατηγορία Ελληνική Παιδική Λογοτεχνία, η συγγραφέας και εικονογράφος Μαρίνα Γιώτη επιστρέφει με μια νέα τρυφερή ιστορία Τα Φλαφ της ευτυχίας, που δείχνει στα παιδιά τον δρόμο για την ευγνωμοσύνη και απαντά στο ερώτημα «Πού βρίσκεται η ευτυχία;»

Ο ΟΧ-Ι ζούσε σε ένα μικρό πλανήτη στην άκρη του ηλιακού µας συστήματος, που είχε τον πιο όμορφο και παράξενο ουρανό. Ο ουρανός φωτιζόταν από χιλιάδες φωτεινά Φλαφ, μικρά χνουδωτά ουράνια σώματα που έλαμπαν από μακριά. Έλεγαν πως αν τα έπιανες ήταν πολύ μαλακά και έφερναν πραγματική ευτυχία. Μια μέρα ένα Φλαφ έπεσε λίγο πιο πέρα από το σπίτι του ΟΧ-Ι! Οι ευχές του είχαν εισακουστεί. Ένα ολόδικό του Φλαφ. Όμως έκανε τελικά το Φλαφ ευτυχισμένο τον ΟΧ-Ι; Και τι είναι τελικά η ευτυχία;

Μια ιστορία «ντυμένη» με το φωτεινό και αισιόδοξο κίτρινο χρώμα που έρχεται να δείξει στα παιδιά τη δύναμη της ευγνωμοσύνης και τη σύνδεσή της με την ευτυχία. Κάτι που οι αρχαίοι ημών πρόγονοι πολλοί σοφά είχαν από τότε συνδέσει δημιουργώντας τη λέξη ευτυχία που λανθασμένα θεωρούμε συστατικό της τη λέξη «τύχη» και όχι την ετυμολογική  της σύσταση από τις λέξεις «ευ» και «τεύκτω» που σημαίνει δημιουργώ, οικοδομώ. Γιατί μπορεί η τύχη να είναι σημαντική στη ζωή μας αλλά η ίδια η ευτυχία αφορά τις προσωπικές επιλογές, τη δυναμική μας κίνηση, την αναγνώριση και την ικανοποίηση μέσα από τις επιλογές μας.

«Αυτός που δεν είναι ευχαριστημένος με αυτό που έχει, δεν θα είναι ούτε με αυτό που θα ήθελε να έχει», είχε πει σοφά ο Σωκράτης. Και η Μαρίνα Γιώτη με αυτό το απολαυστικό βιβλίο – εργαλείο, έρχεται να αναδείξει ακριβώς αυτό. Τη σημασία της καλλιέργειας αυτού του τρόπου σκέψης στα παιδιά από μικρή ηλικία δίνοντάς τους τα εργαλεία ώστε να γίνουν πιο ευτυχισμένοι ενήλικες. Υπάρχουν συνεχώς προκλήσεις, δυσκολίες και επιπλοκές, αλλά ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζουμε τις δυσκολίες που μπορεί να προκύψουν είναι το πραγματικό τεστ ψυχικής ανθεκτικότητας.

Το βιβλίο Το Φλαφ της ευτυχίας επιπλέον περιλαμβάνει συμβουλές για γονείς, εκπαιδευτικούς, επαγγελματίες υγείας και ασκήσεις ευγνωμοσύνης από την εκπαιδευτικό Γεωργία Σολωμού.

Συγγραφέας, Εικονογράφος: Μαρίνα Γιώτη

Πέντε Δέκα Δεκαπέντε…

Ο Φρανκ και ο Μπερτ είναι δύο αχώριστοι και αγαπημένοι φίλοι. Το κρυφτό είναι το αγαπημένο τους παιχνίδι. Και κάθε φορά αρχίζουν να μετράνε μέχρι το 50. Ο Μπερτ νομίζει ότι βρίσκει τις καλύτερες κρυψώνες – αλλά μάλλον αυτό δεν ισχύει γιατί πολύ εύκολα και γρήγορα ο Φρανκ τον ξετρυπώνει όπου και αν έχει τρυπώσει. Έτσι εκείνος κερδίζει κάθε φορά. Σε κάθε παιχνίδι. Και ο Μπερτ δείχνει πως αυτό τον στενοχωρεί.

Αυτή τη φορά θα αποφασίσουν να μετρήσουν λίγο παραπάνω. Μέχρι το 100. Ο Μπερτ για μια ακόμη φορά θα τρέξει να κρυφτεί. Θα τον βρει και πάλι άραγε ο Φρανκ; Αγαπάει τελικά το κρυφτό όσο και τον φίλο του ή μήπως ο φίλος του κατέχει μέσα στην καρδιά του την υψηλότερη θέση;

Το Πέντε δέκα δεκαπέντε είναι ένα τρυφερό βιβλίο για τους μικρούς και τις μικρές αναγνώστριες που με χιουμοριστικό τρόπο αναδεικνύει τη σημασία της φιλίας στη ζωή μας. Μια ιστορία που συγκεντρώνει όλα εκείνα τα απαραίτητα συστατικά ενός καλού παιδικού εικονογραφημένου βιβλίου. Μια ξεκαρδιστική ιστορία, απλά δοσμένη, με πρωταγωνιστές δύο άκρως ενδιαφέρουσες φιγούρες, που κλείνει το μάτι στους μικρούς και αφήνει ελεύθερο για ερμηνεία πεδίο, και συζήτηση.

Η παλέτα των χρωμάτων προσεκτικά επιλεγμένη, διόλου έντονη αλλά στραμμένη στα δύο πρωταγωνιστικά χρώματα, το έντονο ζεστό ροζ και το μπλε του ουρανού στον σκούφο και το κασκόλ των δύο φίλων, μέσα σε εικόνες εσκεμμένα αφαιρετικές για να εστιάσει εκεί που ο ίδιος ο συγγραφέας θέλει.

Σε πρώτο πρόσωπο ο Φρανκ με αμεσότητα μας θέτει ερωτήσεις. Γιατί ο αναγνώστης ξέρει και αν δεν ξέρει με αυτό το ευφυές τέχνασμα, τα γρανάζια του μυαλού θα κινηθούν. Αλλά και ο γλυκός Μπερτ που αν και αρχικά φαντάζει λίγο αθώος, αγνοώντας τις προθέσεις του φίλου του, στο τέλος μας κλείνει το μάτι. Βλέπεις μάλλον τελικά η φιλία αποκτά γερά θεμέλια, όταν οι προθέσεις είναι αμφίδρομες.

Στις μέρες μας, αυτές του εγωκεντρισμού, της απάθειας και της αδιαφορίας, ευθύνη μας να υπερτονίσουμε τις αξίες της ανεκτικότητας, της κατανόησης, της ενσυναίσθησης και της καλοσύνης.

Συγγραφέας: Chris Naylor-Ballesteros
Ξενόγλωσσος Τίτλος: Frank and Bert
Μεταφραστής: Λύντη Γαλάτη

Εγγραφείτε στο newsletter μας

Κάθε Σάββατο θα λαμβάνετε στο e-mail σας το newsletter του ελc με τις προτάσεις μας για την εβδομάδα!

Podpourri. Ιστορίες που ακούγονται

Ακολουθήστε το ελculture.gr στο Google News

το ελculture σας προσκαλεί σε εκδηλώσεις

ΓΡΑΨΕ ΤΟ ΣΧΟΛΙΟ ΣΟΥ

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.