Γέννημα θρέμμα Αθηναίος, παιδί του κέντρου και της γλυκιάς νοσταλγίας που κρύβει μέσα του, ο Κώστας Θεοχάρης από μικρός απολάμβανε να παρατηρεί τους ανθρώπους και να φαντάζεται στις ιστορίες του. Αργότερα, κάποιες από αυτές θα θελήσει να τις μεταφέρει, να τις διαδώσει με τις εικόνες του στον κόσμο. Θα τον γνωρίσω με το βιβλίο «Ένα Αλφάβητο ταξίδι» του Άγγελου Αγγέλου και της Έμη Σίνη που έλαβε την τιμητική διάκριση White Ravens για το 2016. Οι εικόνες του νοσταλγικές, με χρώματα γήινα, ζεστά. Θα ακολουθήσουν κι άλλες δουλειές του πολλές, ενώ, σύντομα, την ώρα που μιλάμε βρίσκεται στο τυπογραφείο, έτοιμο να εκδοθεί το δεύτερο προσωπικό του βιβλίο «Οι ακροβάτες» από τις εκδόσεις Καλέντη.
Ένα βιβλίο που μιλάει για τους ακροβάτες και το πώς προσπαθούν να βρουν την ισορροπία τους. Μπορεί να πέσουν, αλλά μπορούν να ξανασηκωθούν, μπορούν να χαρούν ή να λυπηθούν μέχρι να βρουν ξανά την ισορροπία. Με αφορμή αυτή τη νέα έκδοση, μιλήσαμε με τον Κώστα Θεοχάρη.
Μίλησέ μας λίγο για τους «Ακροβάτες» σου.
Οι «ακροβάτες» είναι ένα βιβλίο που δουλεύω on – off περίπου τέσσερα χρόνια και έχει περάσει από πολλές αλλαγές, αλλά στον πυρήνα έχει παραμείνει ίδιο. Ήθελα να γράψω ένα βιβλίο για ακροβάτες και ζογκλέρ, για να μιλήσω έμμεσα για την ισορροπία, τον φόβο, τις προσδοκίες, την επιτυχία αλλά και τη ματαίωση. Είναι ένα πολύχρωμο κολάζ από χαρακτήρες με χρώματα από σκούρο μπλε μέχρι φλούο ηλεκτρικά κόκκινα. Τα χρώματα είναι σαν τα συναισθήματα που συνθέτουν τον χαρακτήρα και την όψη τους. Έχει μια διηλικιακή υπόσταση όπως μου αρέσουν να είναι τα εικονογραφημένα βιβλία, αλλά πάει ένα βήμα παραπέρα και μπερδεύει τους ρόλους. Ποιος είναι ο μικρός και ποιος ο μεγάλος; Και τελικά είναι ένα βιβλίο να διαβάζουμε στα παιδιά μας ή ένας καθρέφτης να κοιταχτούμε; Νομίζω ότι είναι και τα δύο.
Πώς και πότε προέκυψε η ιδέα για αυτό το βιβλίο;
Αρκετό καιρό πριν έκανα ένα κολάζ ενός πολύχρωμου ζογκλέρ. Θυμάμαι αυτή τη μέρα, κοιτάζοντάς το γεννήθηκε η ιδέα για ένα βιβλίο γεμάτο από ακροβάτες και η ιδέα αυτή συντρόφευε συχνά τις σκέψεις μου. Είχα πρόσφατα αποκτήσει έναν νέο ρόλο, αυτόν του γονέα και προσπαθούσα να ισορροπήσω σε αυτή τη νέα συνθήκη, που είναι αρκετά διαφορετική και σίγουρα βαθιά συγκλονιστική. Έμπνευση και αφετηρία ουσιαστικά είναι τα δύο μου παιδιά. Να τα βλέπω να κάνουν τα πρώτα τους βήματα, να πέφτουν, να ξανασηκώνονται, να κολυμπούν για πρώτη φορά, να κάνουν ποδήλατο για πρώτη φορά, να μαθαίνουν να ισορροπούν σε αυτό το μεγάλο και άγνωστο κόσμο.
Nιώθεις ότι στη ζωή ακροβατούμε;
Οπωσδήποτε. Όλη μας η ζωή είναι γεμάτη από στιγμές που επικαλούμαστε την ισορροπία. Πότε τη βρίσκουμε, πότε τη χάνουμε, κάποιες φορές πέφτουμε και είναι οκ να πέφτουμε γιατί είναι κομμάτι της αναζήτησης. Στο κάτω κάτω μικροί και μεγάλοι «ακροβάτες» δεν είμαστε;
Αν ρίξεις μια ματιά πίσω στη ζωή σου, βλέπεις περισσότερες επιτυχίες ή αποτυχίες; Θετικές ή αρνητικές στιγμές; Για ποιες είσαι περισσότερο υπερήφανος; Για τις επιτυχίες ή τις αποτυχίες που σε δίδαξαν;
Κάθε άνθρωπος είναι ένα χρωματιστό κολάζ από συναισθήματα, επιλογές και σκέψεις. Είναι όλα αυτά που μας διαμορφώνουν μέσα στα χρόνια και μας κάνουν αυτό που είμαστε. Η αποδοχή μιας αποτυχίας ή η διαχείριση μιας επιτυχίας είναι μια πολύ προσωπική διαδικασία που απαιτεί αργό φιλτράρισμα και ζύμωση. Δεν ξέρω ποιες πικρές στιγμές μπορούν να γίνουν γλυκές και το ανάποδο, αυτό που θέλω περισσότερο είναι να είμαι παρών όταν έρχονται.
Έχω στο παρελθόν διαβάσει ότι σε γοήτευε η ιδέα ενός ολόδικού σου βιβλίου. Το πρώτο προσωπικό σου βιβλίο ήταν το «Αθήνα, η ζωή στους δρόμους» από τις εκδόσεις Gramma. Η στιγμή έφτασε και για το δεύτερο. Η αγωνία για την αποδοχή του κόσμου η χαρά της ολοκλήρωσης υπερτερούν μέσα σου;
Η αγωνία μου είναι σίγουρα μεγάλη και η χαρά μου ακόμα μεγαλύτερη. Οι ιδέες, οι σκέψεις, οι φόβοι, και τα όνειρα πρέπει να μοιράζονται. Δεν πρέπει να ζουν σε συρτάρια, ψυγεία, ντουλάπες, μυαλά και στόματα, γιατί έχουν δική τους ζωή και θέλουν να γνωρίσουν τον κόσμο.
Η πατρότητα έχει συμβάλλει σε αυτές τις επιλογές;
Τα παιδιά μου είναι οι δάσκαλοι και οι μαθητές μου. Είναι αστείρευτες πηγές ενέργειας, φαντασίας, ερμηνείας και αγάπης. Ο ερχομός τους ήταν μια βαθιά πυρηνική αλλαγή μέσα μου. Άλλαξε τη σχέση μου με την έμπνευση και τη δημιουργία, ανανέωσε τη σχέση μου με την εικόνα. Παρακολουθώ τις ζωγραφιές τους από τις πρώτες μέχρι τις πιο πρόσφατες και τις μαζεύω ευλαβικά. Τις ξεκλέβω τις αντιγράφω και εκπαιδεύω τον εαυτό μου σε αυτή τη μαγική αμεσότητα που έχουν με το χαρτί. Τρελαίνομαι για τις ιστορίες τους στο παιχνίδι και με διασκεδάζουν πολύ και έτσι κλεφτά για λίγο γίνομαι και εγώ πάλι παιδί.
Υπάρχουν αγαπημένα χρώματα και τεχνικές στην εικονογράφησή σου. Αντιλαμβάνομαι ότι υπάρχει μια λατρεία στις νοσταλγικές vintage εικόνες.
Γενικά, αυτόν τον καιρό δουλεύω πολύ με τα γήινα χρώματα και τα πολύ έντονα θερμά. Αγαπώ όλες τις τεχνικές, υφές, παλέτες και θεωρώ ότι κάθε μία έχει ξεχωριστή αφηγηματική δυναμική. Μεγάλωσα κοντά στο Θησείο και η βόλτα στο παζάρι των ρακοσυλλεκτών ήταν η κυριακάτικη μας συνηθισμένη βόλτα και εκεί ήταν και από τις πρώτες μου επαφές με την τέχνη. Παλιά βιβλία, κόμιξ, πίνακες, αφίσες, δίσκοι βινυλίου, από τα πιο ταπεινά δείγματα μέχρι αριστουργήματα εκτίθενται πολύ δημοκρατικά το ένα δίπλα στο άλλο. Αγάπησα και διδάχτηκα από την αισθητική τους, την αφομοίωσα, την άλλαξα και την έκανα δική μου.
Ξεχωρίζεις έναν Έλληνα/μια Ελληνίδα ή ξένο/ξένη εικονογράφο;
Είναι τόσοι πολλοί που μονό αυτοί που μου έρχονται στο μυαλό και άμεσα μπορώ να αναφέρω τους: Joohee Yoon, Clare Youngs, Ben Newman, John Bond, Jean Jullien. Την υπέροχη Gosia Herba τους κλασικούς και αξεπέραστους Alice και Martin Provensen τον πολυταξιδεμένο Miroslav Sasek, o Jan Wilkowsk, Eric Carle, τον αγαπημένο μου Alain Grée και τόσους άλλους. Από την Ελλάδα ξεχωρίζω το τεράστιο έργο του Φρέντυ Κάραμποτ και της Αγνή Κατζουράκη, τον τεράστιο Θανάση Εξαρχόπουλο, τον Κώστα Γραμματικόπουλο που η δουλειά του δεν σταματά στο κλασικό αλφαβητάρι αλλά έχει σπουδαίο έργο, τον Σπύρο Βασιλείου, τον Νίκο Μαρουλάκη και τον αγαπημένο μου Αλέξη Κυριτσόπουλο. Από τους νεότερους εικονογράφους ξεχωρίζω τους: Άννα Τζώρτζη, Ναταλία Μαυρωτά, Μυρτώ Δεληβοριά, Κώστας Μακρόπουλος, Κωστή Κυριακάκη, Ίρις Σαμαρτζή και πόσους ακόμα.
Πώς κρίνεις το επίπεδο της εικονογράφησης στην Ελλάδα αυτή τη στιγμή;
Είναι εντυπωσιακό το άλμα που έχει κάνει η εικονογράφηση στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια και μάλιστα με πρωτοπόρες οδηγήτριες τις γυναίκες εικονογράφους και εικαστικούς. Είμαι πολύ αισιόδοξος και προβλέπω ακόμα δυνατότερη τη σκηνή στο μέλλον.
