Πρόσβαση σημαίνει ελευθερία. Πρόσβαση σημαίνει ισότητα. Πρόσβαση σημαίνει πολιτισμός. Χωρίς ναι μεν αλλά, ανοίγοντας τον δρόμο με το βλέμμα στον ορίζοντα, μακριά από περιορισμούς, αποκλεισμούς και αγκυλώσεις, αλλά με αξιώσεις για έναν κόσμο ντυμένο με το πέπλο της συμπερίληψης, για μια κοινωνία που αγκαλιάζει τη διαφορετικότητα, τη μοναδικότητα της φύσης του κάθε ατόμου ξεχωριστά με τον έναν να κοιτάζει τον άλλο ως ίσος προς ίσο.
Στους αγώνες των τελευταίων ετών η συμπερίληψη και η προσβασιμότητα κατέχουν αισίως τη δική τους θέση. Ολοένα και περισσότερο γίνεται αντιληπτό ότι η ισότιμη πρόσβαση των ατόμων με αναπηρία σε κάθε έκφανση της ζωής, μας αφορά όλους άμεσα, όχι έμμεσα ή υποθετικά, γιατί δεν χρειάζεται να βιώσεις τον αποκλεισμό για να αφουγκραστείς αυτή την ανάγκη, δεν χρειάζεται να γευτείς την αδικία που τον τρέφει για να διεκδικήσεις αυτό το δικαίωμα. Ο αποκλεισμός είναι εκεί, ίσως και εσύ ο ίδιος να τον έχεις καλλιεργήσει με τον τρόπο σου, να έχεις βάλει το λιθαράκι σου στους κόλπους μιας κοινωνίας που έχει γαλουχηθεί από τα στερεότυπα, που έχει μάθει να θέτει στο περιθώριο και να μην συμπεριλαμβάνει.
Οι φωτεινές πρωτοβουλίες, η ευαισθητοποίηση και η δράση του καθενός από εμάς ξεχωριστά είναι αυτές όμως που ανοίγουν τον δρόμο για έναν κόσμο ανοιχτό, προσβάσιμο σε όλους, ένα κοινωνικό πλαίσιο ασφαλές μακριά από ταμπέλες και κατηγοριοποιήσεις. Προς αυτή την κατεύθυνση κινείται και η δράση της Alpha Bank μέσα από φωτεινές πρωτοβουλίες που στοχεύουν στην ισότιμη πρόσβαση των ατόμων με αναπηρία στην κοινωνία, την οικονομία και τον πολιτισμό. Ξεκινώντας από το Δίκτυό της με 201 καταστήματα προσβάσιμα σε άτομα με αναπηρία σήμερα, ενώ το 2021, η προσβασιμότητα των υποκαταστημάτων αυξήθηκε κατά 2%, με στόχο την περαιτέρω αύξηση κατά 12 ποσοστιαίες μονάδες μέχρι το 2025. Παράλληλα, 263 ATM με ειδικές ρυθμίσεις για άτομα με προβλήματα όρασης έχουν εγκατασταθεί σε όλη τη χώρα και 145 με δυνατότητα φωνητικής καθοδήγησης, ενώ έντυπα της Τράπεζας είναι διαθέσιμα σε γραφή Braille.
Πρόσβαση σημαίνει πολιτισμός
Στοιχεία από το «Παρατηρητήριο Θεμάτων Αναπηρίας» της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.) δείχνουν ότι πάνω από ένα 1 εκατομμύριο άνθρωποι στη χώρα μας αντιμετωπίζουν κάποια σοβαρής μορφής αναπηρία. Μόνο το 11,5% αυτών έχει παρακολουθήσει ζωντανές θεατρικές ή μουσικές παραστάσεις. Γιατί η ανισότητα είναι εκεί, αισθητή σε κάθε έκφανση της ζωής, το περιθώριο σφηνωμένο σε κάθε συνθήκη, από τον δρόμο μέχρι το θέατρο, και η πορεία προς την εξασφάλιση της καθολικής προσβασιμότητας δεν γίνεται να μην περνά από τον σταθμό της συνειδητοποίησης ότι αποτελεί δείγμα πολιτισμού.
Σε αυτό το πλαίσιο η Alpha Bank έχοντας θέσει στο επίκεντρο της Εταιρικής της Υπευθυνότητας τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (SDGs) των Ηνωμένων Εθνών και, ειδικότερα, τον Στόχο 10 (Λιγότερες Ανισότητες), υλοποιεί προγράμματα για τη βελτίωση της προσβασιμότητας και της ισότιμης συμμετοχής των ατόμων με αναπηρία και σε ψυχαγωγικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις. Βασικοί της συνοδοιπόροι το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης (ΦΚΘ) και η Εθνική Λυρική Σκηνή (ΕΛΣ) μέσα από τα προγράμματα «Σινεμά για όλους» και «Όλοι μαζί στην όπερα».
«Σινεμά για όλους»… στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης
Από το 2019 η Alpha Bank μαζί με το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης παρέχει «Σινεμά για όλους». Αναγνωρίζει και υποστηρίζει έμπρακτα το δικαίωμα της ίσης πρόσβασης ατόμων με προβλήματα όρασης και ακοής στην 7η τέχνη. Από τον Νοέμβριο του 2019 έως τον Μάρτιο του 2022, έχουν προβληθεί 114 ταινίες, από τις οποίες οι 66 προβλήθηκαν σε φυσικούς χώρους και οι 48 διαδικτυακά και τις οποίες παρακολούθησαν 51.200 άτομα.
Συνολικά, τα εμποδιζόμενα άτομα (άτομα με αναπηρίες, αλλά και άτομα με παροδικά προβλήματα κίνησης, εγκυμονούσες, κ.ά.) που ωφελήθηκαν από τις δράσεις του Φεστιβάλ και τη βελτίωση της προσβασιμότητας στους χώρους με την υποστήριξη της Alpha Bank ξεπερνούν τα 85.000.
Ο Διευθυντής του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, Ορέστης Ανδρεαδάκης, σημειώνει: «Η καθολική πρόσβαση, τόσο στο δομημένο περιβάλλον όσο και στο περιεχόμενο της κινηματογραφικής τέχνης, αποτελούν για το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης προτεραιότητα και γίνονται πραγματικότητα με την ουσιαστική αρωγή της Alpha Bank. Η εμπιστοσύνη που μας δείχνουν τα άτομα με αναπηρία και τα εμποδιζόμενα άτομα, τα οποία αυξάνονται διαρκώς στις καθολικά προσβάσιμες προβολές μας, μάς κινητοποιεί να καταβάλλουμε ακόμη μεγαλύτερες προσπάθειες ώστε το σινεμά να είναι πραγματικά προσβάσιμο για όλες και όλους».
Κατά τη διάρκεια του φετινού, 63ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, «Η Αναπαράσταση» του Θόδωρου Αγγελόπουλου και το «Όλα είναι δρόμος» του Παντελή Βούλγαρη, δύο ταινίες – σταθμοί του ελληνικού σινεμά, έγιναν για πρώτη φορά προσβάσιμες.
Παράλληλα περισσότερα από 15.300 άτομα παρακολούθησαν 45 προβολές ταινιών – τόσο σε φυσικούς χώρους, όσο και μέσω διαδικτύου – σε συνθήκες καθολικής προσβασιμότητας. Οι προβολές αυτές υποστήριζαν ακουστική περιγραφή [AD: Audio Description] για τυφλούς και άτομα με προβλήματα όρασης και ελληνικούς υπότιτλους για κωφούς και βαρήκοους [SDH: Subtitles for the Deaf or Hard of Hearing], ενώ πραγματοποιήθηκαν και προβολές με ειδικούς ελληνικούς SDH υπότιτλους αλλά και με προσαρτημένους ενδογλωσσικούς υπότιτλους. Αξίζει βέβαια να σημειωθεί ότι οι επεξεργασμένοι υπότιτλοι και η ακουστική περιγραφή προσφέρονται στους παραγωγούς των ταινιών, ώστε οι ταινίες να διανεμηθούν στην προσβάσιμη μορφή τους, τόσο στις κινηματογραφικές αίθουσες όσο και στην οικιακή διανομή, προκειμένου να τις απολαύσουν όλες και όλοι.
Βραβείο Προσβασιμότητας Alpha Bank
Στο φετινό Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης η Alpha Bank πήγε ένα βήμα παρακάτω στο πεδίο της προσβασιμότητας, με την απονομή του Βραβείου Προσβασιμότητας Alpha Bank. Το νέο αυτό βραβείο συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο ύψους 3.000 ευρώ και επιβραβεύοντας μία προσωπικότητα ή ταινία στοχεύει να αναδειχθούν τα ζητήματα των ατόμων με αναπηρία, έτσι ώστε να καλλιεργηθεί στην ελληνική κοινωνία η ιδέα της συμπερίληψης και η συνείδηση της κοινωνικής ενσωμάτωσης.
Ο CEO του Ομίλου Alpha Bank, Βασίλης Ψάλτης, αναφέρει: «Η συνεργασία μας με το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, τον κορυφαίο κινηματογραφικό θεσμό της χώρας, αποτελεί έναν ακόμη κρίκο στην αλυσίδα ευθύνης της Τράπεζάς μας για την υποστήριξη της ισότιμης πρόσβασης όλων των πολιτών στην Υγεία, την Παιδεία και, φυσικά, τον Πολιτισμό.
Τα τελευταία πέντε χρόνια, το Πρόγραμμα προσβασιμότητας ”Σινεμά για όλους”, έχει δώσει τη δυνατότητα σε περισσότερους από 85.000 συμπολίτες μας να υπερβούν τα όποια εμπόδια και να έρθουν σε επαφή με την κινηματογραφική δημιουργία. Η ενίσχυση της σύμπραξης με το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, μέσα και από την καθιέρωση του ειδικού Βραβείου Προσβασιμότητας με τη σφραγίδα της Alpha Bank, έρχεται να επιβεβαιώσει τη δέσμευσή μας για την υποστήριξη της καθολικής πρόσβασης στον Πολιτισμό και την ανάδειξη των αξιών της διαφορετικότητας, της συμπερίληψης και τελικά της μείωσης των ανισοτήτων».
Νικήτρια του πρώτου Βραβείου Προσβασιμότητας Alpha Bank η ταινία «Η Ιεροτελεστία της Άνοιξης / The Rite of Spring» του Φερνάντο Φράνκο, (Ισπανία, 2022). Η ταινία μάς διηγείται την ιστορία της Λάουρα, μιας νεαρής φοιτήτριας από την ισπανική επαρχία που μετακομίζει στη Μαδρίτη και γνωρίζει τυχαία τον Νταβίντ, έναν νεαρό άνδρα με εγκεφαλική παράλυση, ο οποίος ζει με τη μητέρα του, την Ιζαμπέλ. Η Λάουρα θα αναπτύξει μαζί τους μία αμοιβαία σχέση εμπιστοσύνης και σύντομα θα προτείνει να γίνει βοηθός του Νταβίντ, δοκιμάζοντας τις δικές της αναστολές, τις συναισθηματικές αντοχές και τα συμπλέγματά της.
«Όλοι μαζί στην όπερα»… στην Εθνική Λυρική Σκηνή
Εδώ και ένα χρόνο η Alpha Bank έχει επεκτείνει τη δράση της για την ισότιμη προσβαση στον πολιτισμό και πέρα από την τέχνη του κινηματογράφου, παρουσιάζοντας καθολικά προσβάσιμες παραστάσεις λυρικού θεάτρου, ενώ παράλληλα επενδύει στη συμπεριληπτική μάθηση μέσα από τα βιωματικά καλλιτεχνικά εργαστήρια «Σύνθεση και Συμπερίληψη» για μικτές ομάδες ατόμων με ή χωρίς αναπηρία και τα εκπαιδευτικά σεμινάρια «Αισθητική της Πρόσβασης».
«Όλοι μαζί στην Όπερα» σημαίνει κοινωνική ενσωμάτωση, ορατότητα, μεταστροφή των αντιλήψεων, καλλιέργεια της συμπερίληψης και μείωση των ανισοτήτων. Ομάδες πληθυσμού που μέχρι τώρα ήταν αποκλεισμένες έρχονται σε επαφή με τον πολιτισμό, καλλιεργούν τη θεατρική και μουσική παιδεία τους, ενώ παράλληλα τους ανοίγεται ένα παράθυρο προς την ενασχόληση με την τέχνη. Από την άλλη Έλληνες δημιουργοί αποκτούν την απαραίτητη τεχνογνωσία προσανατολισμένη σε συμπεριληπτικές πρακτικές.
Στον πρώτο κύκλο του προγράμματος, που ξεκίνησε τον Δεκέμβριο του 2021 και ολοκληρώθηκε μέσα στο 2022, 23.783 άτομα παρακολούθησαν – για πρώτη φορά στη χώρα μας – παραστάσεις λυρικού θεάτρου σε συνθήκες καθολικής προσβασιμότητας, με την παροχή θέσεων κωφών ή βαρήκοων που χρησιμοποιούν την ελληνική νοηματική γλώσσα ή ενδογλωσσικούς υπέρτιτλους, καθώς και θέσεων τυφλών ή ατόμων με προβλήματα όρασης που χρησιμοποιούν την υπηρεσία ακουστικής περιγραφής AD. 12.591 άτομα παρακολούθησαν την παράσταση «Τα μαγικά μαξιλάρια» και 11.192 την παράσταση «Φάουστ».
Ο Γιώργος Κουμεντάκης, Καλλιτεχνικός Διευθυντής της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, αναφέρει σχετικά: «Βασική προτεραιότητα της Εθνικής Λυρικής Σκηνής είναι η ευρεία απεύθυνση του έργου της. Πιστεύουμε ότι η εμπειρία της Τέχνης είναι μια ζωτική ανάγκη για τον άνθρωπο και η πρόσφατη πανδημία το ανέδειξε με τον πιο εμφατικό τρόπο. Από το 2017 που η Εθνική Λυρική Σκηνή μετεγκαταστάθηκε στις νέες της εγκαταστάσεις στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, έχουμε κάνει πολλά για την προσβασιμότητα των ατόμων με αναπηρία στις παραστάσεις μας. Είναι εξαιρετικά σημαντικό για εμάς που η Alpha Bank συμμερίζεται την πολιτική καθολικής προσβασιμότητας της ΕΛΣ και στηρίζει τις προσπάθειές μας για έναν καλύτερο κόσμο με ίσες ευκαιρίες για όλους».
Τη σεζόν 2022 -2023 στον δεύτερο κύκλο του προγράμματος έχουν ήδη παρουσιαστεί σε συνθήκες καθολικής προσβασιμότητας στις 20 και 30 Νοεμβρίου η όπερα «Τα μαγικά μαξιλάρια» στην Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος και στις 4 Δεκεμβρίου το μιούζικαλ «Φτηνά Τσιγάρα» στην Εναλλακτική Σκηνή στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Με το νέος έτος, στις 5 Ιανουαρίου 2023, θα ακολουθήσει μια ακόμα καθολικά προσβάσιμη παράσταση του μιούζικαλ «Φτηνά Τσιγάρα».
Τον Ιούλιο του 2022 το πρόγραμμα «Όλοι μαζί στην όπερα» βραβεύτηκε στα Hellenic Responsible Business Awards, στην κατηγορία «ESG & SDGs: Λιγότερες Ανισότητες».
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία η Επικεφαλής Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης της Alpha Bank, Ρούλη Χριστοπούλου ανέφερε:
«Η ιστορία της Alpha Bank είναι συνυφασμένη με τις Τέχνες και τον Πολιτισμό και θεωρούμε ότι η απρόσκοπτη πρόσβαση στην πολιτιστική ζωή της χώρας, είναι αδιαπραγμάτευτο δικαίωμα όλων. Επί σειρά ετών, συμμετέχουμε ενεργά στα πολιτιστικά δρώμενα μέσα από τις Συλλογές μας, την υλοποίηση προγραμμάτων εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, αλλά και μέσω συνεργασιών και υποστήριξης σχετικών δράσεων. Η συνεργασία μας με την Εθνική Λυρική Σκηνή, έχει ως κοινό όραμα την ισότιμη πρόσβαση στις Τέχνες και τον Πολιτισμό για όλους και όλες. Κύριο μέλημά μας είναι η μεταστροφή των αντιλήψεων σχετικά με την προσβασιμότητα των ατόμων με αναπηρία σε χώρους πολιτισμού, ο σεβασμός στη διαφορετικότητα, η καλλιέργεια της συμπερίληψης και, τελικά, η μείωση των ανισοτήτων».
