Κείμενο: Θανάσης Χουλιαράς
Στο πλαίσιο του προγράμματος Γενιά 17 και του Στόχου Βιώσιμης Ανάπτυξης 12, ο οποίος αφορά στην Υπεύθυνη Κατανάλωση και Παραγωγή, η Λυδία Δημητριάδη δημιούργησε μια νέα τοιχογραφία στο ανολοκλήρωτο κτήριο του Πνευματικού Κέντρου, την πρώην Βίλα Ζαχαρίου, στην Ακτή Δηλαβέρη, στον Πειραιά.
Η τοιχογραφία, διαστάσεων 23 μ. πλάτος και 9 μ. ύψος, έχει τίτλο «Φυσική Ισορροπία», δημιουργήθηκε με ακρυλικά χρώματα και εντάσσεται στο πρόγραμμα «Κάνθαρος» του Δήμου Πειραιά. Το πρόγραμμα αφορά στην πιλοτική εφαρμογή ενός συστήματος ανταποδοτικής ανακύκλωσης, αποκλειστικά για νοικοκυριά και ως στόχο έχει τη διεύρυνση της ανακύκλωσης στην πόλη.
Η καλλιτέχνις μέσα από μια πολυκύμαντη οριζόντια αναπαράσταση τοπιογραφικού περιεχομένου, μας παρουσιάζει μια ευτοπική οπτική αφήγηση. Η αναπαράσταση αυτή, αν και αποτυπωμένη με μια ναΐφ, πλακάτη καθαρότητα και «ησυχία», αφήνει έντονη την αίσθηση μιας εσωτερικής κίνησης, μιας διεργασίας, καθώς το μάτι του θεατή την ανατρέχει. Για την επίτευξη της οπτικής αφήγησης η γενική απεικόνιση του φυσικού τοπίου έντονης μορφολογίας και βιοποικιλότητας εμπλουτίζεται με την τοποθέτηση ετερόκλητων αλλά συνδεδεμένων στοιχείων. Ένα λουλούδι που απλώνει ρίζα, αναπτύσσεται και ανθίζει μέσα από το στόμιο ενός μπουκαλιού, η «παιδική» αναπαράσταση ενός φορτηγού επί τω έργω και η πρωτογενώς απλοποιημένη αποτύπωση της επενέργειας ενός ζωογόνου, λαμπερού ήλιου στο φυσικό περιβάλλον είναι εικαστικές αναφορές που υπογραμμίζουν την αναγκαία διεργασία για την επίτευξη της φυσικής ισορροπίας. Τα κάθετα διακοσμητικά φυτικά μοτίβα, τα οποία συχνά μεταχειρίζεται η καλλιτέχνις, στο αριστερό, εκτός της κύριας σύνθεσης, μέρος της τοιχογραφίας δεν είναι παρά μια οπτική επικεφαλίδα πριν το «ξεδίπλωμα» του οριζόντιου εικαστικού «παπύρου».
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στον Στόχο 12 του ΟΗΕ, έως το 2030 είναι απαραίτητη η ουσιαστική μείωση της παραγωγής αποβλήτων μέσω της πρόληψης, της ανακύκλωσης και της επαναχρησιμοποίησης. Ενώ αντίστοιχα κομβική σημασία έχει και η διασφάλιση ότι όλοι οι άνθρωποι παντού θα έχουν την απαραίτητη ενημέρωση και ευαισθητοποίηση σχετικά με τη βιώσιμη ανάπτυξη και έναν τρόπο ζωής σε αρμονία με τη φύση.
Σε πλήρη αντιστοίχιση με τον παραπάνω στόχο εκκινούν και μια σειρά πρωτοβουλίες του Δήμου Πειραιά, με το πρόγραμμα «Κάνθαρος» να αποτελεί χαρακτηριστική περίπτωση. Το έργο της Δημητριάδη δεν είναι παρά μια προτροπή για να αρχίσουμε να ακολουθούμε έναν πιο οικολογικό τρόπο ζωής. Άλλωστε, από μόνη της η τοποθέτηση μιας τοιχογραφίας τέτοιου περιεχομένου επάνω στο τσιμεντένιο κουφάρι του άδειου κτηρίου δεν σηματοδοτεί παρά μια δεικτική κίνηση προς μια τέτοια κατεύθυνση.
Το «νέο» μας σπίτι, η «νέα» Γη ανυψώνεται και κρατείται χειρονομιακά, σχεδόν τελετουργικά, δεσπόζοντας στη σύνθεση. Η κίνηση αυτή κορυφώνεται στο πάνω άκρο της απεικονιζόμενης Γης με το ξεφύτρωμα-ανάδυση ενός φυτού ως επιστέγασμα της ευεργετικής ανακυκλωτικής διαδικασίας. Με την τοποθέτηση δε εκατέρωθεν, χαρακτηριστικών εικονιστικών στοιχείων (ένας κάδος ανακύκλωσης, ένας ηλεκτρικός λαμπτήρας) επιτυγχάνεται ταυτόχρονα η δημιουργία μιας εικαστικής ισορροπίας αλλά και μια ολοκλήρωση του περιεχομένου του έργου. Έτσι, η σύνθεση χέρια- Γη παραπέμπει σε έναν δυνητικά σχηματιζόμενο κάνθαρο. Μια πανηγυρική σπονδή για τον νέο καθαρό και βιώσιμο κόσμο, ο οποίος είναι εφικτός μέσα από τη δράση όλων μας. Το τρόπαιο για τη συλλογική νίκη ανθρώπου-περιβάλλοντος.
