Με αφετηρία το Φυσικό Αθηνών και με μόνιμο ενδιαφέρον για τις επιστήμες επιλέγει να ποντάρει στην τέχνη, καθώς τα ερωτήματά της τον αφορούν πολύ περισσότερο από τις απαντήσεις που είναι υποχρεωμένες να δίνουν οι επιστήμες. Ο ηθοποιός και σκηνοθέτης Γιάννης Νταλιάνης με πολυετή πορεία επικεντρωμένη θεατρικά πιστεύει βαθιά στη νότα αισιοδοξίας που μπορεί να προσφέρει ένα έργο μέσα από μία ουσιαστική προσέγγιση, όσο σοβαρό και αν είναι το θέμα που πραγματεύεται.
Σκηνοθετώντας την παράσταση ”On Ego” στο Από Μηχανής Θέατρο, μας καλεί να διαλέξουμε κοσμοθεωρίες μέσα από μια πρωτότυπη διαδρομή από τη λογική της επιστήμης στο ανθρώπινο συναίσθημα κι ελπίζει έστω και μία δυνατή στιγμή του έργου να καταφέρει να ξυπνήσει προσωπικά βιώματα και σκέψεις.
Λίγο πριν το φινάλε της «Σκοτεινής θάλασσας» του MEGA στην οποία πρωταγωνιστεί και λίγο πριν οι σκοτεινές πλευρές των χαρακτήρων βγουν στην επιφάνεια, ο Γιάννης Νταλιάνης δίνει την οπτική του για το τηλεοπτικό τοπίο των τελευταίων χρόνων με την άνθηση της μυθοπλασίας και της κινηματογραφικής αισθητικής, υποστηρίζοντας πως έχουμε ανάγκη από τέτοιου είδους τηλεοπτικές σειρές που μπορούν να ανταγωνιστούν τις ξένες παραγωγές.
Μιλήστε μας για τη συμμετοχή σας στη «Σκοτεινή θάλασσα» του MEGA. Τι πρόκειται να δούμε από τον χαρακτήρα που υποδύεστε στα τέσσερα τελευταία επεισόδια της σειράς;
Η συμμετοχή μου στη «Σκοτεινή θάλασσα» ήταν μια πολύ ωραία εμπειρία πρώτα απ’ όλα λόγω της συνεργασίας μου με τον Γρηγόρη Καραντινάκη, ο οποίος είναι ένας εξαίρετος σκηνοθέτης. Η προσέγγισή του ήταν το κατά δύναμιν κινηματογραφική στις συνθήκες της τηλεόρασης και αυτό είναι κάτι που την κάνει να ξεχωρίζει. Πέρα από αυτό, με ένα πολύ δυνατό καστ κι έναν πολύ ενδιαφέροντα ρόλο για μένα, είναι κάτι τελείως διαφορετικό από αυτά που είχα κάνει μέχρι στιγμής τηλεοπτικά. Υποδύομαι τον θείο της οικογένειας, έναν ρόλο που τώρα όσο πλησιάζουμε στην ολοκλήρωση αποκαλύπτονται πολλές σκοτεινές πλευρές του. Έχει μια εξωτερική ηρεμία, μια νηφαλιότητα και δείχνει ότι όλα ελέγχονται με μια μειλίχια στάση, αλλά αυτή δεν είναι η πλήρης εικόνα, υπάρχουν και άλλες περιοχές πολύ πιο μυστήριες. Υπάρχει ένα πάθος απέναντι στην ξαδέρφη του την οποία υποδύεται η Θέμις Μπαζάκα.
Γενικά η «Σκοτεινή θάλασσα» έχει πολλές σκοτεινές πλευρές. Οι ήρωες κρύβουν πολλά που θα βγουν στην επιφάνεια. Τα τελευταία γυρίσματα ήταν πολύ σύνθετα από κινηματογραφική και ερμηνευτική άποψη. Έπρεπε συνάδελφοι να πέσουν στη θάλασσα, αυτοκίνητα να ανατιναχθούν… Επεισοδιακά γυρίσματα διεθνούς επιπέδου. Συνολικά για μένα ήταν μια πολύ ωραία συγκυρία να γνωρίσω τη Θέμιδα Μπαζάκα, που τη θαύμασα χρόνια αλλά τώρα συνεργαστήκαμε για πρώτη φορά. Και άλλες βέβαια σημαντικές συναντήσεις, όπως με τον Γιάννη Τσορτέκη, και τον παλιό μου φίλο Άρη Λεμπεσόπουλο αλλά και με τους υπόλοιπους ηθοποιούς.
H «Σκοτεινή θάλασσα» είναι μία από τις σειρές που ξεχώρισαν φέτος λόγω της κινηματογραφικής αισθητικής της, στοιχείο στο οποίο επενδύουν όλο και περισσότερες σειρές. Πώς βλέπετε το τηλεοπτικό τοπίο των τελευταίων ετών;
Πιστεύω πως έχουμε ανάγκη από τέτοιου είδους τηλεοπτικές σειρές που μπορούν να ανταγωνιστούν κατά μια έννοια και τις ξένες παραγωγές. Τα τελευταία χρόνια μετά τις «Άγριες Μέλισσες» υπάρχει μια άνθηση της τηλεόρασης, που ομολογουμένως καλύπτει τους ηθοποιούς σε όλη αυτή την ανεργία και τις δυσκολίες του θεάτρου. Καλώντας θεατρικούς ηθοποιούς έσπασαν το ταμπού που υπήρχε, ότι αυτός είναι ηθοποιός της τηλεόρασης, αυτός είναι του θεάτρου, αυτός είναι ποιοτικός, εμπορικός και όλα αυτά, που είναι εντελώς κατασκευασμένα. Η ουσία είναι να είναι κάποιος όσο το δυνατόν καλύτερος στη δουλειά του και να γίνονται όσο το δυνατόν καλύτερες δουλειές. Ο ανταγωνισμός που υπάρχει καλώς ή κακώς στα κανάλια δεν πρέπει να ρίχνει το επίπεδο, πρέπει να το ανεβάζει. Ανεβαίνει το επίπεδο ικανοτήτων των συντελεστών αλλά σε επίπεδο χρόνου γίνονται πολλές υποχωρήσεις που κανονικά δεν θα έπρεπε. Μια καλή σειρά θέλει και τον χρόνο της. Δεν είναι μόνο θέμα budget. Δεν μπορεί τα γυρίσματα να γίνονται αστραπιαία και να βγαίνει κάτι καλό. Σε πολλές περιπτώσεις το κάτι παραπάνω γίνεται με το ελληνικό φιλότιμο και αυτό πρέπει σιγά σιγά να σταματήσει.
Στα θεατρικά σκηνοθετείται το ”On Ego”, ένα έργο του Μικ Γκόρντον που παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα, στο Από Μηχανής Θέατρο. Ποια είναι τα βασικά συστατικά αυτής της παράστασης;
Είναι μια πρωτότυπη παράσταση που δεν συναντάμε συχνά στο θέατρο, είναι κάτι που βλέπουμε συνήθως σε ξένες σειρές και ταινίες. Έχει στοιχεία επιστημονικής φαντασίας, θρίλερ, αλλά συγχρόνως δεν είναι πάρα μια βαθιά ερωτική ιστορία που έχει μέσα της όλα αυτά που μας απασχολούν, την πίστη, τον έρωτα, την παντοτινή ή όχι αγάπη, την απώλεια, τη σχέση με τον πατέρα και κυρίως το στοιχείο της ταυτότητας, το ποιος είμαι, τι είμαι, αν είμαι αυτός που ξέρω ή είμαι κάτι άλλο, το στοιχείο της αυτογνωσίας. Όλα αυτά βέβαια σε ένα πλαίσιο πολύ ελαφρύ με το ιδιαίτερο χιούμορ που έχουν οι Βρετανοί συγγραφείς και που έχουμε επιλέξει να αναδείξουμε αρκετά. Αυτό είναι κάτι που επισημαίνει και το ίδιο το κοινό. Βλέπουν θέματα τόσο σοβαρά και δυνατά αλλά με έναν ανάλαφρο και ευχάριστο τρόπο. Σε αυτό συνδράμει και η εικόνα της παράστασης που είναι ιδιαίτερα πρωτότυπη χάρη στο video art που έχει επιμεληθεί ο Παντελής Μάκκας. Αντικατοπτρισμοί, παιχνίδια ειδώλων, βίντεο, όλα οργανικά δεμένα με την παράσταση. Συγχρόνως η μουσική του Νίκου Κυπουργού με ένα εξαιρετικό τραγούδι που ακούγεται με τη φωνή της Ελεωνόρας Ζουγανέλη.
Μέσα από μια επιστημονική ανάλυση γύρω από τη λειτουργία του εγκεφάλου και ένα πείραμα σε εξέλιξη, η παράσταση καταλήγει στο ανθρώπινο, σε διαχρονικά ερωτήματα και διλήμματα που βασανίζουν τους ανθρώπους, με τους θεατές να καλούνται να επιλέξουν μεταξύ της Θεωρίας της Δέσμης και της Εγωιστικής Θεωρίας. Πώς ξεδιπλώνεται αυτή η διαδρομή;
Η παράσταση πράγματι ξεκινάει από την απόλυτη λογική και φτάνει στο συναίσθημα και τις ρωγμές τις ανθρώπινες. Οι θεατές καλούνται μέσα από μια ελαφριά διάδραση να επιλέξουν ανάμεσα σε διάφορα διλήμματα και κοσμοθεωρίες.
Υπάρχει μια ακραία επιστημονική προσέγγιση στον θεμελιώδη γρίφο της μεταστροφής της ύλης σε πνεύμα, πώς δηλαδή η σάρκα γίνεται νους. Υπάρχει αυτός ο αιώνιος γρίφος που ανάλογα με τη φιλοσοφική στάση και θέση του καθενός παίρνει διάφορες απαντήσεις αλλά καμία δεν είναι επαρκής, πάντα υπάρχει ουσιαστικά ένας διάλογος, όπως και στην παράσταση τίθενται ερωτήματα που εξάπτουν τη φαντασία και το πνεύμα, όχι απαντήσεις. Το δίλημμα είναι κατά πόσο ισχύει ότι στον εγκέφαλό μας δεν υπάρχουν παρά μόνο 100 δισ. νευρώνες και συνάψεις, δεν υπάρχει τίποτα το άυλο, το μη μετρήσιμο και ότι όλα είναι υλικά συστατικά. Αυτό είναι κάτι πολύ ακραίο αλλά το υποστηρίζουν με θέρμη πολλοί σύγχρονοι επιστήμονες, όπως ο Άλεξ ο επιστήμονας στην παράσταση τον οποίο υποδύεται ο Γιάννης Καπελέρης.
Η άλλη θεωρία είναι ότι πέρα από την ύλη, πέρα από τα υλικά συστατικά της δέσμης που απλώνονται σε όλο τον εγκέφαλο, υπάρχει κάτι άυλο, μη προσεγγίσιμο, κάτι που θα ονομάζαμε πρόχειρα ψυχή η οποία τα υπερβαίνει όλα αυτά. Αυτή είναι η λεγόμενη θεωρία του εγώ. Ανάμεσα σε αυτά τα δύο υπάρχει απόσταση.
Το ωραίο είναι ότι κατά τη διάρκεια της παράστασης υπάρχουν θεατές που ξεκίνησαν υποστηρίζοντας και ψηφίζοντας τη μια θεωρία, την κόκκινη κάρτα και μετά πέρασαν στην πράσινη ή το αντίστροφο. Ακούμε τους θεατές να διαφωνούν, να αλλάζουν γνώμη και αυτό είναι η καλύτερη κριτική που θα μπορούσαμε να πάρουμε. Η ίδια παράσταση ανατρέπει τα δεδομένα.
Εγώ ο ίδιος παρακολουθώντας την παράσταση δεν μπορώ να πω ότι είμαι 100% προς τη μια πλευρά. Ανάλογα τη διάθεση, τη στιγμή, ανάλογα με το πώς ένας ηθοποιός θα έχει ερμηνεύσει κάτι, με ποιον θα έχω πάει, αλλάζω στάση. Σίγουρα δεν υπάρχουν σωστά και λάθη, όποιος το υποστηρίξει αυτό είναι απόλυτος. Αυτό κάνει άλλωστε η τέχνη. Εγώ ξεκίνησα από το Φυσικό Αθηνών, με ενδιέφεραν πάντα οι επιστήμες, παρόλα αυτά εκείνες συνήθως είναι υποχρεωμένες να δίνουν απαντήσεις, ενώ η τέχνη θέτει ερωτήματα και αυτό είναι κάτι που με ενδιαφέρει περισσότερο. Να εκφράζομαι μέσα από αυτό, όχι ότι δεν με ενδιαφέρει η επιστήμη. Όποιος το πει αυτό θα είναι υβριστής.
Τι γεύση θα θέλατε να αφήσει στον θεατή η παράσταση;
Πρώτα απ’ όλα θέλω να τον έχουν αγγίξει κάποια από τα δυνατά σημεία. Εκεί που ξετυλίγεται η υπόθεση με έναν τρόπο απαλό και ήρεμο, ξαφνικά βλέπουμε κάποιες εξάρσεις στη σχέση του ζευγαριού, στη σχέση του πατέρα με την κόρη, ανάμεσα στους δύο επιστήμονες. Υπάρχουν πολλές έντονες συγκρούσεις ή στιγμές, οι οποίες ανάλογα με τη φάση του καθενός ή τα βιώματά του μπορούν να τον αγγίξουν. Θα ήθελα κάποιος να πάρει έστω και μια δυνατή στιγμή του έργου, η οποία θα τον έχει φέρει απέναντι στα δικά του βιώματα και σκέψεις. Αυτό μου είναι αρκετό και από εκεί και πέρα είναι θέμα πρωτοβουλίας του κάθε θεατή. Η παράσταση έχει αυτή τη διαλεκτική να αφήσει τον θεατή να κάνει τις δικές του επιλογές για το τι θα τον κερδίσει περισσότερο.
Επίσης πάντα με ενδιαφέρει ο θεατής να παίρνει μια αίσθηση ελαφράδας και αισιοδοξίας. Όσο και αν είναι σοβαρά τα θέματα, αν προσεγγιστούν με έναν τρόπο ουσιαστικό μπορούν να μας αφήσουν και μια αίσθηση αισιοδοξίας και αυτό πιστεύω ότι συμβαίνει. Ας πούμε στην τελευταία εικόνα το μήνυμα της Άλις, που υποδύεται η Αλεξάνδρα Αϊδίνη, και λέει «μια ζωή είναι αρκετή για να αγαπάς κάποιον, κάνε ό,τι μπορείς σε αυτήν», ουσιαστικά είναι ένα κάλεσμα προς τους θεατές να μην ξεχνούν τη μοναδικότητα τη ζωής και πόσο πρέπει να αντλούμε από τις όμορφες στιγμές της. Είναι κάτι που έλεγε και ο Γκαίτε: «Ο άνθρωπος θα μπορούσε να αντέξει τις μεγαλύτερες συμφορές αν απορροφούσε 100% τις ευχάριστες, τις χαρούμενες στιγμές».
Στα προσεχώς πρόκειται να συμμετάσχετε στον «Αίαντα» σε σκηνοθεσία του Αργύρη Ξάφη που θα παρουσιαστεί στην Επίδαυρο. Πείτε μας λίγα λόγια για αυτή τη συνεργασία και για αυτά που θα ακολουθήσουν.
Το καλοκαίρι θα συνεργαστώ με τον Αργύρη Ξάφη που έχει μια πολύ ωραία σκέψη πάνω στον «Αίαντα» και θα έχουμε μια εντυπωσιακή παράσταση νομίζω, στις 29 και 30 Ιουλίου στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου. Είναι η πρώτη του σκηνοθεσία για την Επίδαυρο. Τυχαίνει στην πρώτη του παρθενική εμφάνιση ως πρωταγωνιστής πριν από αρκετά χρόνια στον «Ορέστη» του Ευριπίδη να είμασταν και μαζί. Τώρα χαίρομαι που θα είμαι και στην πρώτη του σκηνοθεσία.
Για την επόμενη χρονιά σχεδιάζουμε μια μεγάλη κωμωδία με τη Zero gravity, την εταιρεία που έχουμε με τη Μαριλίτα Λαμπροπούλου και έχουμε κάνει αρκετές παραστάσεις, όπως και το ”On Ego”. Θα παρουσιάσουμε τον «Ταρτούφο» με άξονα την υποκρισία γύρω μας και μέσα μας, με μια ανανεωμένη ματιά που θα αγγίζει και το θέατρο και τις σχέσεις μέσα στο θέατρο πάνω στο έργο ίσως του μεγαλύτερου Γάλλου ηθοποιού που πέρασε ποτέ κατά γενική ομολογία των συγχρόνων του, αλλά και του μεγαλύτερου κωμωδιογράφου.
