Οι Έλληνες Πρόσκοποι, εδώ και περισσότερα από 110 χρόνια, αποτελούν έναν από τους κορυφαίους εθελοντικούς οργανισμούς στη χώρα μας. Η προσκοπική κίνηση παγκοσμίως ασχολείται με μια σειρά από ενέργειες που καλύπτουν δράσεις από την ευαισθητοποίηση για την προστασία του περιβάλλοντος μέχρι την εξάλειψη του ρατσισμού και της έμφυλης ανισότητας.
Οι Πρόσκοποι αποτελούν ένα ενωτικό σύμβολο, μια πρωτοβουλία συνεργασίας, με υλικά τη δημιουργία, την ομαδικότητα, την προσφορά, την ευαισθησία και το όραμα. Ένα όραμα το οποίο, όπως εξηγεί στο ελc ο Γενικός Έφορος, Χριστόφορος Μητρομάρας, στοχεύει στο να πλάσει έναν κόσμο όπου η ανισότητα δεν θα βρίσκει θέση. Μια κοινωνία που ακούει τις αξίες της ελευθερίας και της ειρήνης και κλείνει τα αυτιά της στο άδικο. Μια κοινωνία νοιαξίματος και φροντίδας, πάνω στον μόνο πλανήτη που έχουμε, αφού πλανήτης Β δεν υπάρχει.
γιατί να γίνει κάποιος Πρόσκοπος; | εθελοντισμός & προσφορά
«Τα ανήλικα μέλη έρχονται στους Προσκόπους γιατί οι γονείς θεωρούν ότι είναι μια δημιουργική εξωσχολική απασχόληση για τα παιδιά, ενασχόληση που έχει να τους δώσει και κάποια εφόδια. Όσο για τα ενήλικα μέλη, πρόκειται για άτομα που παραμένουν στους Προσκόπους μετά την ενηλικίωσή τους και έχουν ζήσει όλα τα βήματα της προσκοπικής ζωής. Υπάρχουν και άτομα που έρχονται στους Προσκόπους έχοντας μόνο λίγες εμπειρίες από την προσκοπική ζωή και θέλουν να προσφέρουν στον οργανισμό αλλά και να ζήσουν κι άλλες τέτοιες εμπειρίες που ενδεχομένως να μην μπορούν να βρουν αλλού.
Στους Προσκόπους ο εθελοντισμός ίσως δεν διακρίνεται με την πρώτη ματιά αλλά αν σκεφτεί κανείς ότι τα μέλη μας αφιερώνουν τουλάχιστον 8 – 10 ώρες την εβδομάδα για να διεκπεραιώσουν εθελοντικά προγράμματα, είναι κάτι πολύ σημαντικό. Θεωρούμε ότι είναι ευθύνη του καθενός να συνδράμει με τον τρόπο που μπορεί».
Ο ίδιος ο Χριστόφορος είναι εθελοντής και μέλος των Προσκόπων από την ηλικία των 7 ετών. Του ζητώ να μοιραστεί μαζί μου τη δική του εμπειρία από την προσκοπική ζωή και μου απαντά ότι 35 χρόνια δεν χωράνε σε λίγες λέξεις.
«Εγώ προσωπικά είμαι στους Προσκόπους από την ηλικία των 7 ετών, έζησα όλη την προσκοπική ζωή ως παιδί και βέβαια μετά την ενηλικίωσή μου παρέμεινα και υποστηρίζω τους Προσκόπους. Νομίζω ότι είναι πολύ δύσκολο να περιγράψει κάποιος τι έχει ζήσει με τους Προσκόπους σε μια πορεία 35 ετών. Σε δύο λέξεις, θα σας έλεγα ότι είναι τα βιώματα και οι εμπειρίες, οι συνεργασίες, οι οποίες πραγματικά σε κάποιον που ασχολείται πάντα μένουν χαραγμένες στη μνήμη του και για πάρα πολλά χρόνια. Οι φιλίες που αποκομίζει κάποιος από τους Προσκόπους είναι ανεξίτηλες και βέβαια οι γνώσεις, οι δεξιότητες και οι ικανότητες, η προσωπικότητα που διαμορφώνει κάποιος είναι καθοριστικές. Αυτός είναι και ο σκοπός. Να καλλιεργηθούν προσωπικότητες στα παιδιά και τους εφήβους ώστε να γίνουν χρήσιμοι.
Ο προσκοπισμός δίνει ερεθίσματα στα παιδιά από τη μικρή ηλικία να ψάξουν τα ενδιαφέροντά τους, να ψάξουν τον εαυτό τους, να ψάξουν τις κλίσεις τους, τις ικανότητές τους και να τις αναπτύξουν μόνοι τους. Δεν επιβάλλει συμπεριφορές ή γνώσεις. Δίνει κίνητρα. Να ανακαλύψουν μόνα τους. Με βάση τις δικές τους ανάγκες να διαμορφώσουν την προσωπικότητά τους».
προσκοπισμός & κοινωνία | 17 Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης, Ισότητα των Φύλων, Διακρίσεις
«Οι 17 Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης περιγράφουν την αποστολή της προσκοπικής κίνησης σε παγκόσμιο επίπεδο. Ο σκοπός του προσκοπισμού είναι να συμβάλλει στη διαπαιδαγώγηση παιδιών, εφήβων και νέων προσφέροντάς τους κατάλληλα εφόδια και δεξιότητες ώστε να γίνουν καλύτεροι πολίτες με όραμα ενός καλύτερου κόσμου. Αντίστοιχα, ο ΟΗΕ, όταν προσδιόρισε τους 17 Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης το 2015, το έκανε με όραμα να δημιουργήσει έναν καλύτερο κόσμο μέχρι το 2030. Άρα, λοιπόν, επί της αρχής και ως φιλοσοφία, θα λέγαμε ότι ταυτίζεται απόλυτα ο σκοπός του ΟΗΕ και η αποστολή της προσκοπικής κίνησης. Ήδη από την αρχή της το 1907, η προσκοπική κίνηση προσπαθεί και κάνει πράξη την αποστολή των σημερινών στόχων βιώσιμης ανάπτυξης αδιάκοπα και αδιάλειπτα.
Σίγουρα κάποιος αναγνωρίζει ότι οι Πρόσκοποι αγωνίζονται για να ευαισθητοποιήσουν το κοινωνικό σύνολο για την προστασία του περιβάλλοντος, όπως ο ΟΗΕ με τον Στόχο 13 και τον Στόχο 15. Ακόμη, η προσκοπική κίνηση είναι μια πρωτοβουλία ανοιχτή σε όλους, χωρίς διακρίσεις φυλής, καταγωγής, θρησκείας, φύλου, έχει το ίδιο όραμα ισότητας φύλων και κόσμου χωρίς ανισότητες, όπως και ο ΟΗΕ. Κάθε δράση των Προσκόπων, είτε σε τοπικό είτε σε παγκόσμιο επίπεδο έχει άμεση συνάρτηση με τους 17 Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης. Προσπαθούμε να βελτιώσουμε την καθημερινότητα του κόσμου μας. Θα λέγαμε ότι το εργαλείο που χρησιμοποιεί ο προσκοπισμός για την ευαισθητοποίηση της κοινωνίας είναι το να δρα σε τοπικό επίπεδο αλλά με ένα παγκόσμιο όραμα. Όταν στις κατά τόπους κοινότητες που δραστηριοποιείται ο καθένας προβαίνει σε ενέργειες που βελτιώνουν τη ζωή του κοινωνικού συνόλου, τότε αυτό αθροιστικά συντελεί στο να δημιουργηθεί ένας καλύτερος κόσμος. Από το 2018, οι Έλληνες Πρόσκοποι έχουν λανσάρει μια καμπάνια για να απευθυνθούν και σε όσους δεν είναι μέλη και να δείξουν ότι πραγματικά αξίζει τον κόπο, ο καθένας με ατομικές πρωτοβουλίες, να εφαρμόζουμε τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης.
Όλα τα προγράμματα που υλοποιούμε είναι προσαρμοσμένα στην ηλικιακή ομάδα που αφορούν. Κάθε προσκοπικό πρόγραμμα προσαρμόζεται στις ανάγκες, τις γνώσεις και τις ικανότητες της κάθε ηλικιακής ομάδας. Για παράδειγμα, σχετικά με την Ισότητα των Φύλων, ήδη από την ηλικία των 7 ετών που μπορεί κάποιος να γίνει Πρόσκοπος, το λυκόπουλο, και μόνο που συνυπάρχει σε μια ομάδα παιδιών, αγοριών και κοριτσιών, στην οποία όλοι ανεξαιρέτως αναλαμβάνουν ρόλους και καθήκοντα που αρμόζουν στην ηλικία των 7 ετών, χωρίς να υπάρχει διαφοροποίηση ή διάκριση, αυτό είναι ένας τρόπος να καλλιεργήσεις μηνύματα. Ειδικά για την Ισότητα των Φύλων, υλοποιούμε το He & She, ένα kit που περιλαμβάνει παιχνίδια που μπορούν να παίξουν τα παιδιά και σκοπός είναι να περάσουν μηνύματα σχετικά με αυτό το θέμα».
οι ιστορίες του Σώματος Ελλήνων Προσκόπων | από την Κωνσταντινούπολη στα Πριγκιποννήσια, τη Λέσβο, την Καρδίτσα, την Εύβοια, τον κόσμο
Όπως μου εξηγεί ο Χριστόφορος, οι ιστορίες από τη δράση των Προσκόπων είναι αμέτρητες και μόνο όποιος έχει γνωρίσει το τι σημαίνει προσκοπική ζωή μπορεί να καταλάβει πόσο καθοριστικές μπορεί να είναι για έναν άνθρωπο. Ιστορίες με γέλιο, ιστορίες συγκινητικές αλλά και ιστορίες ανθρώπινου πόνου. Μου μιλάει για την επίσκεψη των Προσκόπων στον Πατριάρχη Βαρθολομαίο στην Κωνσταντινούπολη, για τη βοήθεια που παρείχαν στους πρόσφυγες στη Λέσβο, για τη συνδρομή τους στους πληγέντες από τις πλημμύρες στην Καρδίτσα και την Εύβοια, για ευγενικές πράξεις από ανθρώπους σε ανθρώπους.
«Μπορώ να σας πω ότι υπάρχουν χιλιάδες ιστορίες, από ευτράπελα μέχρι ιστορίες με πολύ μεγάλη συναισθηματική φόρτιση. Είμαι σίγουρος ότι κάθε ενήλικο μέλος των Προσκόπων έχει να αφηγηθεί πολλές. Αν δεν ήμουν στους Προσκόπους, νομίζω ότι δεν θα είχα τη χαρά να βιώσω πολλές τέτοιες στιγμές. Είναι μικρές λεπτομέρειες που σε γεμίζουν πλούσια συναισθήματα.
Είναι δεκαπέντε χρόνια τώρα που με μια ομάδα παιδιών λυκείου επισκεφτήκαμε την Κωνσταντινούπολη. Εκεί είχε προγραμματιστεί συνάντηση με τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο. Τον συναντήσαμε στο Φανάρι και ανταλλάξαμε πολύτιμες εμπειρίες. Το πιο ενδιαφέρον είναι ότι ο ίδιος ο Πατριάρχης μας προσκάλεσε την επόμενη μέρα να πάρουμε μέρος σε μια βάφτιση που θα γινόταν την επόμενη μέρα στην Κωνσταντινούπολη. Όχι μόνο δεν μπορούσαμε να αρνηθούμε αλλά πραγματικά μας κέρδισε με την αγάπη και τη στοργή του. Πήγαμε στη βάφτιση και ήταν μια συγκλονιστική στιγμή. Σε μια περιοχή όπου ο ελληνισμός και η ελληνική παράδοση αντιμετωπίζουν δυσκολίες, βλέπαμε τη χαρά των ομογενών. Σαν να μην έφτανε αυτό, ανατρέψαμε όλο το πρόγραμμά μας για να επισκεφτούμε τον Πατριάρχη και την επόμενη μέρα στα Πριγκιποννήσια όπου θα έκανε μια περιοδεία. Η συνύπαρξη για τρεις μέρες με τον οικουμενικό Πατριάρχη, η ανταλλαγή απόψεων μαζί του για πάρα πολλά θέματα τα οποία προκαλούν αμφισβήτηση. Ήταν μια εμπειρία αλησμόνητη.
Οι Πρόσκοποί μας στη Λέσβο μεταφέρουν εμπειρίες από τους πρώτους μήνες του 2015 και τα πρώτα μεγάλα κύματα προσφύγων που έφταναν στο νησί. Αν ήταν κάποιος εκεί και μπορούσε να δει τις εικόνες, πραγματικά θα βίωνε κάτι συγκλονιστικό. Οι εικόνες που μας περιγράφουν από εκεί οι Πρόσκοποι που έζησαν τον ανθρώπινο πόνο, βλέποντας τις βάρκες να φτάνουν σωρηδόν στις παραλίες, τους ανθρώπους να είναι σε άσχημη κατάσταση από τη θαλασσοταραχή που βίωσαν… Οι Πρόσκοποι της Λέσβου ήταν από την πρώτη στιγμή εκεί και βοηθούσαν τους πρόσφυγες να επανέλθουν σε μια κανονικότητα, προσπαθούσαν να τους περιθάλψουν με τα λίγα μέσα που είχαν, να τους δώσουν τροφή, λίγα στεγνά ρούχα, να παίξουν με τα προσφυγόπουλα που δεν μιλούσαν ελληνικά ή αγγλικά. Μόνος τρόπος για να συνεννοηθούν ήταν το παιχνίδι. Οι Πρόσκοποι έτρεξαν από την πρώτη στιγμή να βοηθήσουν για να απαλύνουν τον πόνο αυτών των ανθρώπων.
Οι ιστορίες προκαλούν συναισθήματα αγάπης για τον συνάνθρωπο, αλληλεγγύης, ανάγκης για να προσφέρεις λίγο περισσότερο ώστε να βελτιώσεις τη ζωή του συνανθρώπου σου.
Πρόσφατα, προσκοπικές ομάδες βοήθησαν για την ανακούφιση των πληγέντων από τις πλημμύρες λόγω του Ιανού, στην Καρδίτσα, στα Φάρσαλα, στην Εύβοια, την Κεφαλονιά. Προσκοπικά κλιμάκια βοήθησαν ανθρώπους που είχαν δει τα σπίτια τους να πλημμυρίζουν από λάσπες και χώματα.
Το ευχαριστώ για αυτή την ευγενική πράξη του να αφιερώσεις χρόνο από την καθημερινότητά σου το βλέπαμε στα μάτια τους παρά στα λόγια. Αυτό είναι αρκετό για να μας πείσει ότι αξίζει τον κόπο να το κάνουμε».
όραμα για έναν κόσμο που διαπνέεται από αξίες πανανθρώπινες & διαχρονικές | στον μόνο πλανήτη που έχουμε
«Είναι μεγάλο κέρδος για όλο το κοινωνικό σύνολο όταν αυτά που βιώνει ένας πρόσκοπος στην προσκοπική του ζωή τα μεταφέρει στην καθημερινότητά του. Αν μπορέσει ο προσκοπισμός να πείσει τους νέους να εφαρμόζουν αυτόν τον τρόπο ζωής– γιατί ο προσκοπισμός ουσιαστικά είναι ένας τρόπος ζωής – θα έχει πετύχει και τον σκοπό του. Αλλά πραγματικά, η ηθική ικανοποίηση που αντλεί κάποιος βιώνοντας όλα αυτά τα συναισθήματα είναι πραγματικά πολύτιμη.
Οραματιζόμαστε έναν κόσμο που διαπνέεται από τις πανανθρώπινες διαχρονικές αξίες. Την ειρήνη, τη δικαιοσύνη, τη δημοκρατία, τον σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα. Έναν κόσμο χωρίς ανισότητες, με ίσες ευκαιρίες για όλους. Έναν κόσμο όπου ο καθένας μας θα νιώθει πραγματικά ελεύθερος να αναπτύξει την προσωπικότητά του. Έναν κόσμο που θα φροντίζει τον καθένα μας ξεχωριστά και όλους μαζί σε έναν πλανήτη που είναι ο μοναδικός όπου μπορούμε να ζήσουμε. Δεν υπάρχει πλανήτης Β».
Οι Πρόσκοποι συμμετέχουν στην τηλεοπτική εκπομπή «Γενιά των 17», μια εκπομπή για τη βιώσιμη ανάπτυξη που πρόκειται να προβληθεί στην ΕΡΤ3 σε παραγωγή της ελc productions.
