Τι ξέρουμε για το κείμενο; Τον τελευταίο καιρό, η θεωρία επιχειρεί να δώσει κάποια απάντηση. Μένει όμως ένα ερώτημα: Τι απολαμβάνουμε από το κείμενο;
Το ερώτημα τούτο οφείλουμε να το θέσουμε έστω και μόνο για ένα λόγο τακτικής: οφείλουμε να καταξιώσουμε την απόλαυση του κειμένου ενάντια στην αδιαφορία της επιστήμης και στον πουριτανισμό της ιδεολογικής ανάλυσης∙ οφείλουμε να καταξιώσουμε την απόλαυση του κειμένου ενάντια στην ταπείνωση της λογοτεχνίας σαν απλής ψυχαγωγίας.
Πώς να θέσουμε το ερώτημα; Συμβαίνει το χαρακτηριστικό της απόλαυσης να είναι πως δεν μπορεί να ειπωθεί. Χρειάστηκε λοιπόν να προσφύγουμε σε μια άτακτη σειρά αποσπασμάτων: στιλπνές πλευρές, πινελιές, κουκκίδες – φυλακτήρια ενός αόρατου σχεδιάσματος: απλή σκηνοθεσία της ερώτησης, βλαστός εξωεπιστημονικός της κειμενικής ανάλυσης. Ρολάν Μπαρτ
Αν διαβάζω κι απολαμβάνω τούτη τη φράση, τούτη την ιστορία ή τούτη τη λέξη, είναι γιατί έχουν γραφεί μες στην απόλαυση. Το αντίθετο όμως; Γράφοντας μες στην απόλαυση, εξασφαλίζω άραγε – εγώ, ο συγγραφέας – την απόλαυση του αναγνώστη μου; Καθόλου. Τον αναγνώστη αυτόν πρέπει να τον γυρέψω [να τον «ψαρέψω»], χωρίς να ξέρω πού είναι. Κι έτσι δημιουργείται ένας χώρος της ηδονής. Δεν είναι το «πρόσωπο» του άλλου που μου είναι αναγκαίο, είναι ο χώρος… Ρολάν Μπαρτ
Ο Ρολάν Μπαρτ (1915-1980) γεννήθηκε στο Χερβούργο της Νορμανδίας. Τα πρώτα παιδικά του χρόνια τα πέρασε στη γαλλική πόλη Μπαγιόν. Το 1924 εγκαταστάθηκε στο Παρίσι, όπου φοίτησε στα Λύκεια Montaigne και Louis-le-Grand. Από το 1935 έως το 1939 φοίτησε στη Σορβόνη και πήρε το δίπλωµα της Κλασικής Φιλολογίας.
Δίδαξε, για µικρό διάστηµα, στο πανεπιστήµιο του Βουκουρεστίου και στο πανεπιστήµιο της Αλεξάνδρειας. Διετέλεσε υπεύθυνος ερευνών στο Εθνικό Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών της Γαλλίας (C.N.R.S.). Πολύ νέος προσβλήθηκε από φυµατίωση και νοσηλεύτηκε για αρκετά χρόνια σε σανατόρια. Σκοτώθηκε σε αυτοκινητιστικό δυστύχηµα.
Θεωρείται ένας από τους κορυφαίους διανοητές του 20ού αιώνα, µε καθοριστικό ρόλο στους τοµείς της σηµειολογίας και του στρουκτουραλισµού. Το έργο του άρχισε να εκδίδεται στα ελληνικά στη δεκαετία του 1970 χάρη στον Λάµπη Ράππα, στη σειρά «Προβλήµατα του καιρού µας» (Εκδόσεις Κέδρος-Ράππα).
Από τις εκδόσεις Κέδρος κυκλοφορούν τα έργα του:
Αποσπάσµατα του ερωτικού λόγου
Η απόλαυση του κειµένου
Ο φωτεινός θάλαµος
Μυθολογίες. Μάθηµα
Ο βαθµός µηδέν της γραφής
Ρολάν Μπαρτ από τον Ρολάν Μπαρτ
Η επικράτεια των σηµείων
