Επιμέλεια: Πέπη Νικολοπούλου

202.000 αναγνώστες, τίμησαν φέτος με την ψήφο τους στο publicbookawards.gr τα βιβλία, που θα ντύσουν με τις λέξεις τους το καλοκαίρι μας, όπου και αν βρισκόμαστε, στο πλοίο, στο λεωφορείο, στο σπίτι ή στην παραλία .

Στα Βραβεία Βιβλίου Public 2022 συμμετείχαν 1.970 βιβλία, 1.648 συγγραφείς και 105 εκδότες. Πρωταγωνιστές και πρωταγωνίστριες της διαδικασίας ήταν και φέτος οι αναγνώστες κάθε ηλικίας, μαζί με αυτούς και η διάθεσή τους να ξεχωρίσουν τα βιβλία, τους συγγραφείς ή τους εκδότες που τους έδωσαν την ευκαιρία να συγκινηθούν, να προβληματιστούν ή να ξεχαστούν.

Εμείς μιλήσαμε με 4 από τους μεγάλους νικητές για τα βιβλία τους, την έμπνευση αλλά και τη βράβευσή τους από τους χιλιάδες αναγνώστες στο πλαίσιο του θεσμού των Βραβείων Βιβλίου Public 2022.

«Ακάκιε», Κώστας Κρομμύδας, Εκδόσεις Διόπτρα – Βραβείο Ελληνικό Μυθιστόρημα

«Χωράει όλη η αρχαιότητα στο ασανσέρ;», Θεόδωρος Παπακώστας, Εκδόσεις Key Books – Βραβείο Ελληνικό non-fiction (δοκίμιο, έρευνα, βιογραφία, μαρτυρία, πολιτική, οικονομία)

«Αφαίας και Τελαμώνος», Κώστας Β. Κατσουλάρης, Εκδόσεις Μεταίχμιο – Βραβείο Ελληνικό Διήγημα

«Περί της εαυτού ψυχής», Ισίδωρος Ζουργός, Εκδόσεις Πατάκη – Βραβεία Βιβλιοπωλείων Public – Ελληνικό Μυθιστόρημα

«Ακάκιε», Κώστας Κρομμύδας, Εκδόσεις Διόπτρα

Θέλετε να συστήσετε το βιβλίο σας στους αναγνώστες μας;

Πρόκειται για ένα μυθιστορηματικό βίο μιας πολύ ιδιαίτερης προσωπικότητας, του Λευτέρη Μαντζίκα, μιας και ο ίδιος δημιούργησε με το πείσμα του έναν κολοσσό, τη μεγαλύτερη βιομηχανία ζυμαρικών στην Ελλάδα, και δεν σταμάτησε ούτε στιγμή να προσφέρει βοήθεια σε όποιον την είχε ανάγκη. Κινητήριος δύναμη για εκείνον υπήρξε το όραμά του, στο οποίο πίστεψε και πέτυχε, ακόμη κι αν συνάντησε δυσκολίες, ακόμη κι αν δέχτηκε τρικλοποδιές. Μέσα από τις σελίδες του βιβλίου περνάει όλη η Ελλάδα του προηγούμενου αιώνα. Τα ιστορικά γεγονότα διαδέχονται το ένα το άλλο και δένονται αρμονικά με την ιστορία του Λευτέρη Μαντζίκα. Μέσα από αυτή τη μεγάλη χρονική διαδρομή μαθαίνουμε για όλα αυτά που έγιναν στη χώρα μας και καθόρισαν τη ζωή του ίδιου, αλλά και τη ζωή όλων των Ελλήνων.

Πώς προέκυψε αυτό το βιβλίο;

Ήταν χρόνια στη σκέψη μου, αλλά ήθελα πρώτα να νιώσω ικανός να αποδώσω στο μέγιστο δυνατό την ιστορία έτσι όπως έπρεπε να ειπωθεί. Μετά από οχτώ μυθιστορήματα πίστεψα πως ήρθε πια η στιγμή. Λόγω της οικογενειακής σχέσης μου με τον Λευτέρη –ήταν ο παππούς της γυναίκας μου– είχα μεν την ευκαιρία της πιο γρήγορης πρόσβασης στις πηγές, αλλά αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι το κομμάτι της σύνθεσης των γεγονότων ήταν πιο εύκολο. Πέρασα ακόμη πολλές μέρες στο σπίτι της οικογένειας στη Λιγοψά, τη γενέτειρα του Λευτέρη, όπου ένιωθα σαν να είχα τον ίδιο δίπλα μου να μου δείχνει τον δρόμο. Πήρα λοιπόν την έγκριση της οικογένειας κι έτσι έκανα γνωστό τον αξιοζήλευτο βίο αυτού του ανθρώπου, που θα έπρεπε να αποτελεί πρότυπο για πολλούς νέους.

Τι αίσθηση θέλετε να αποκομίσει ο αναγνώστης διαβάζοντας το βιβλίο σας;

Τις έννοιες της προσφοράς, της πίστης στο όραμα και της αγωνιστικότητας. Θαύμασα το θάρρος και το πείσμα του ίδιου. Η ζωή του αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση και δεν σας κρύβω πως νιώθω ιδιαίτερη τιμή αλλά και ευλογία που τον γνώρισα και μίλησα αρκετές φορές μαζί του. Ζήλεψα μάλιστα την οραματικότητά του.

Πώς νιώθετε για τη βράβευσή σας στα Public Book Awards; Θεωρείτε ότι είναι ένας σημαντικός σταθμός για την πορεία του βιβλίου σας;

Νιώθω μεγάλη τιμή που ο κόσμος αγάπησε την ιστορία μου. Είναι σημαντικός σταθμός, μιας και την ψήφο την έδωσαν οι ίδιοι οι αναγνώστες και όχι κάποια επιτροπή που αποφάσισε σύμφωνα με τα δικά της κριτήρια. Είναι γνωστό το πόσο βασίζομαι στην άποψη των αναγνωστών μου. Κρατώ μάλιστα επαφή με τους περισσότερους από αυτούς. Είναι αμοιβαία και αμφίδρομη η σχέση αυτή και δεν την αλλάζω με τίποτα.

–

«Χωράει όλη η αρχαιότητα στο ασανσέρ;», Θεόδωρος Παπακώστας, Εκδόσεις Key Books

«Αφαίας και Τελαμώνος», Κώστας Β. Κατσουλάρης, Εκδόσεις Μεταίχμιο

Θέλετε να συστήσετε το βιβλίο σας στους αναγνώστες μας;

Τι κάνει ένα οπισθόφυλλο όταν το βιβλίο λείπει; Μήπως το ποδόσφαιρο θα ήταν δικαιότερο αν η μπάλα δεν ήταν στρογγυλή; Τι είδους άνθρωπος κλείνει ερωτικό ραντεβού σε μια πλατεία που δεν υπάρχει και τι γυρεύει μια μαύρη γάτα Αφαίας & Τελαμώνος μεσάνυχτα νταν; Ένας ήρωας αυτής της συλλογής αναζητά το Τέρας κάτω από την Εθνική Άμυνα, ενώ άλλος σώζει έναν άγγελο από τον συρμό στον Άγιο Αντώνιο. Κάποιοι οργανώνουν σιωπηρές διαδηλώσεις στο Σύνταγμα αναλαμβάνοντας την ευθύνη για λάθη που δεν έχουν διαπράξει, μια γυναίκα παρασύρεται από τον δυνατό άνεμο στα ανοιχτά της Τήνου, ενώ στα νερά μιας ξέρας στην άγονη γραμμή ο αφηγητής έρχεται πρόσωπο με πρόσωπο με ένα σοφό ψάρι. Είκοσι τέσσερις εκτενείς, ευσύνοπτες ή και αστραπιαίες ιστορίες, στις οποίες η ζωή βγάζει γλώσσα.

Πώς προέκυψε αυτό το βιβλίο;

Γωνία Αφαίας και Τελαμώνος, πίσω από το λιμάνι της Αίγινας, ο χρόνος σταματάει, οι μάσκες κατεβαίνουν και δυο κορίτσια δίνουν ένα φιλί, ενώ μια μαύρη γάτα –την έχουμε βαφτίσει «Πίσσα»– σουλατσάρει ανέμελη ανάμεσά τους. Βεγγαλικά φωτίζουν τον ουρανό, Πρωτοχρονιά ή Ανάσταση, δεν είναι βέβαιο, ο κόσμος όμως είναι έτοιμος να υποδεχτεί το θαύμα.

Πολλά χιλιόμετρα μακριά, ένα άλλο κορίτσι, έχει πάρει στα χέρια του το μοβ σπρέι, στέκεται μπροστά από το άγαλμα του Κωστή Παλαμά, έξω από το Πνευματικό Κέντρο στην Ακαδημίας, και γράφει με κεφαλαία γράμματα «ΚΟΥΡΑΣΤΗΚΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΑ». Βγάζω το κινητό μου και απαθανατίζω αυτή τη φευγαλέα ειρωνική στιγμή της ζωής στη μεγαλούπολη.

Στον Άγιο Αντώνιο, στο μετρό, γίνομαι μάρτυρας μιας αποτρόπαιας σκηνής, καθώς κάποιος σπρώχνει έναν άστεγο μέσα στον συρμό και φεύγει τρέχοντας τραβολογώντας μαζί του μια νεαρή κοπέλα που η μπλούζα της είναι μέσα στα αίματα. Τι έχει συμβεί; Τι πραγματικά έχει συμβεί; Αυτό μονάχα η λογοτεχνία μπορεί να το γνωρίζει ή έστω να το υποθέσει, σκέφτομαι. Λίγες μέρες αργότερα γράφω ένα διήγημα με τον τίτλο «Πειρασμός στον Άγιο Αντώνιο». Εν κατακλείδι: Οι ιστορίες πάνε κι έρχονται, κυκλοφορούν «εκεί έξω» ελεύθερες, δεν χρειάζεται παρά να απλώσεις το χέρι σου και να τις κρατήσεις για λίγο στη χούφτα σου. Άλλες γίνονται σκόνη κι εξαφανίζονται, κι άλλες αφήνουν στην παλάμη σου ένα μικρό μαργαριτάρι.

Τι αίσθηση θέλετε να αποκομίσει ο αναγνώστης διαβάζοντας το βιβλίο σας;

Πρώτα απ’ όλα, την αίσθηση της πλήρους ελευθερίας. Να νιώσει ότι δεν διαβάζει ένα λογοτεχνικό έργο, αλλά ότι κυκλοφορεί σε ένα ιδιόρρυθμο θεματικό πάρκο, που είναι φτιαγμένο από λέξεις (συν μια – δυο φωτογραφίες). Σε κάποια σημεία ίσως σοκαριστεί, σε κάποια άλλα ίσως συντονιστεί με την ευαισθησία του αφηγητή, σε κάποια άλλα ίσως γελάσει. Αλλά αν δώσει χρόνο και ενέργεια, θα προκύψουν αναπάντεχοι συνδυασμοί σκέψεων και αισθήσεων, κι ίσως τότε διακρίνει μέσα στους παράδοξους καθρέφτες αυτών των κειμένων τα πολλαπλά πρόσωπα της εποχής μας.

Πώς νιώθετε για τη βράβευσή σας στα Public Book Awards; Θεωρείτε ότι είναι ένας σημαντικός σταθμός για την πορεία του βιβλίου σας;

Η βράβευση αυτή μου δίνει μεγάλη χαρά, όπως κάθε έπαινος. Γιατί, έτσι το εισπράττω, σαν κάποιον που αγαπώ κι εκτιμώ, σαν ένα ιδανικό μπαμπά ας πούμε, που με ακουμπάει απαλά στον ώμο και μου λέει, «Μπράβο, Κώστα! Συνέχισε». Κι εγώ είμαι παιδί. Και νιώθω μέσα μου να αναβλύζει περηφάνια και αγάπη! Θέλω να τον φιλήσω.

Σε ό,τι αφορά το δεύτερο σκέλος, δεν ξέρω τι να πω. Ένα βραβείο σαν κι αυτό, ίσως αυτό το βραβείο περισσότερο από άλλα βραβεία, μια και είναι βραβείο κοινού, να δώσει στο βιβλίο μου την ευκαιρία να συναντήσει περισσότερους αναγνώστες, να ταξιδέψει μακρύτερα και για περισσότερο καιρό. Από σταθμό σε σταθμό.

–

«Περί της εαυτού ψυχής», Ισίδωρος Ζουργός, Εκδόσεις Πατάκη

Θέλετε να συστήσετε το βιβλίο σας στους αναγνώστες μας;

Πρόκειται για ένα μυθιστόρημα που αναφέρεται στο Βυζάντιο του 11ου αιώνα. Βασικός του ήρωας είναι ένας αντιγραφέας χειρογράφων, ο οποίος και αποφασίζει στο τέλος της μακρόχρονης ζωής του να καταγράψει μέσα από ένα προσωπικό χρονικό όσα έζησε. Η γραφή του αντικατοπτρίζει την πραγματικότητα της Αυτοκρατορίας στα χρόνια των πρώτων Κομνηνών, συντηρεί τη μνήμη και τελικά μεταμορφώνει τον αντιγραφέα σε έναν ελεύθερο δημιουργό, σε έναν συγγραφέα.

Πώς προέκυψε αυτό το βιβλίο;

Η επιθυμία να γράψω για το Βυζάντιο πηγαίνει πολλά χρόνια πίσω. Τα ίχνη του βυζαντινού πολιτισμού που συναντούμε στην εικονογραφία, στην αρχιτεκτονική, στη γραμματεία και στη δημοτική γλώσσα είναι από μόνα τους ένα δυνατό κίνητρο να συνομιλήσουμε με εκείνη την εποχή. Η Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, το Βυζάντιο δηλαδή, περικλείεται ακόμη και σήμερα από μια ιδιότυπη αίγλη αλλά και μυστήριο, επομένως έχουμε έναν ιδανικό βιότοπο για να γεννηθεί και να αναπτυχθεί ένα μυθιστόρημα.

Τι αίσθηση θέλετε να αποκομίσει ο αναγνώστης διαβάζοντας το βιβλίο σας;

Θα ήθελα, στον βαθμό βέβαια που μου πέφτει λόγος, αφού ο αναγνώστης έχει ελεύθερη συνείδηση και τον δικό του ψυχισμό, να αφεθεί στο αναγνωστικό βύθισμα μιας μακρινής εποχής και να νιώσει τις αγωνίες και τους φόβους των ηρώων. Θα ήθελα ακόμη να αναρωτηθεί για τις απρόσμενες ομοιότητες με τη σημερινή εποχή, οι οποίες πιθανώς και θα αναδυθούν μέσα του. Η πρόσληψη βέβαια του κάθε μυθιστορήματος γίνεται ιδιοπρόσωπα, κάτι που το θεωρώ σημαντικό ευτύχημα.

Πώς νιώθετε για τη βράβευσή σας στα Public Book Awards; Θεωρείτε ότι είναι ένας σημαντικός σταθμός για την πορεία του βιβλίου σας;

Είναι η δεύτερη φορά που συναντιέμαι με το Ειδικό βραβείο των βιβλιοπωλείων Public. Η πρώτη φορά ήταν το 2015 με το μυθιστόρημά μου «Σκηνές από τον βίο του Ματίας Αλμοσίνο». Τότε εκείνη η διάκριση συντρόφευσε τη μεγάλη διαδρομή και την καλή μοίρα του συγκεκριμένου βιβλίου. Ελπίζω και εύχομαι να συμβεί το ίδιο κι αυτή τη φορά. Ευχαριστώ τους εργαζόμενους και τα στελέχη της αλυσίδας των βιβλιοπωλείων που με τίμησαν και πάλι με την επιλογή τους.

Βραβεία Βιβλίου Public 2022 | Όλα τα βιβλία μπορείτε να τα βρείτε στα βιβλιοπωλεία Public