Επιμέλεια: Πέπη Νικολοπούλου
«Το πρώτο σου χρέος, εκτελώντας τη θητεία σου στη ράτσα, είναι να νιώσεις μέσα σου όλους τους προγόνους. Το δεύτερο, να φωτίσεις την ορμή τους και να συνεχίσεις το έργο τους. Το τρίτο σου χρέος, να παραδώσεις στο γιο τη μεγάλη εντολή να σε ξεπεράσει». – Νίκος Καζαντζάκης
Δίπλα στο φρέσκο αέρα της λιμνοθάλασσας του Μεσολογγίου, κάτω από τη σκιά των απόκρημνων ορθοπλαγιών του γιγαντόβραχου της Βαράσοβας, ανάμεσα στις πελάδες και τα ιβάρια και με το συγκινητικό βάρος μιας ιστορίας που μεταδόθηκε σαν ηρωικό άσμα σε ολόκληρο τον κόσμο, μια ομάδα νέων ξεκίνησαν ένα ταξίδι αναζήτησης της προσωπικής ταυτότητας του καθενός και κατ’ επέκταση τη συλλογική, σύγχρονη ταυτότητα του δικού τους τόπου: του Μεσολογγίου.
Μια ομάδα νέων που με όραμα τη σύγχρονη διαμόρφωση της γενέτειράς τους, τη διάδοση της παράδοσης, της τέχνης, της ιστορίας της, υφαίνουν ένα άκρως ενδιαφέρον μωσαϊκό δράσεων που συνεχώς εμπλουτίζεται, θέτει νέες προκλήσεις και έρχεται να απαντήσει ερωτήματα όπως:
«Τι μου αρέσει να κάνω στην καθημερινότητά μου;», «ποιο είναι το όνειρό μου;», «ποιος είναι ο τόπος μου;» και εν τέλει «τι κάνω για τον τόπο μου;», «τι κάνω για μένα και τους ανθρώπους γύρω μου;».
Με εφόδιο την πολιτιστική κληρονομιά, αυτοί οι νέοι, οι ντόπιοι νέοι, διαμορφώνουν με συμμετοχικές διαδικασίες τη σύγχρονη ταυτότητα, εμπνέονται από αυτήν, ενεργοποιούνται και δρουν για ένα αειφόρο παρόν και μέλλον του τόπου. Και το όνομα αυτών «Messolonghi by Locals».
Πολιτιστικές διαδρομές, χαρτογράφηση πολιτιστικής κληρονομιάς, συνδιαμόρφωση εμπειριών για τους επισκέπτες αλλά και τους ντόπιους για τη διάδοση της πολιτιστικής ταυτότητας, διοργάνωση Φεστιβάλ, δημιουργία ενός «Τοπικού Κόμβου-Local Hub», ενός κοινωνικού πολιτιστικού χώρου ή αλλιώς έναν «βιότοπο πολιτισμού», όπως τον αποκαλούν οι ντόπιοι, είναι μερικές από τις δράσεις τους.
Πώς προέκυψε η ιδέα δημιουργίας αυτής της ομάδας;
Η ιδέα δημιουργήθηκε μέσα από την καθημερινή τριβή με τα κοινωνικά-οικονομικά-περιβαλλοντικά ζητήματα και τις ανάγκες που είχε ο τόπος μας. Το κίνητρο για να ξεκινήσουμε το «Messolonghi by Locals» ήταν η αγάπη για τον τόπο και η θέληση να δημιουργήσουμε μία πρωτοβουλία που θα μπορέσει να ανατρέψει την υπάρχουσα κοινωνική-οικονομική-περιβαλλοντική κατάσταση.
Ο τόπος μας τις τελευταίες δεκαετίες, υποβαθμίζεται αφού εκτός από τις ελλείψεις σε υποδομές που δημιουργούν προβλήματα στην καθημερινότητα, ο αριθμός των νέων που φεύγουν από το Μεσολόγγι ολοένα και αυξάνεται και το κλίμα εσωστρέφειας και αδράνειας στην τοπική κοινότητα είχε εδραιωθεί για τα καλά.
Μεγαλώσαμε με την παρότρυνση να φύγουμε από τον τόπο αν θέλουμε να ανοίξουμε τα φτερά μας καθώς «δεν υπάρχει μέλλον στο Μεσολόγγι». Σε αυτό το μίζερο κλίμα λοιπόν, αποφασίσαμε να δράσουμε και με πηγή έμπνευσης την πλούσια πολιτιστική κληρονομιά του τόπου μας να παρακινήσουμε ακόμη περισσότερους συμπολίτες να λάβουν δράση και συλλογικά να συνδιαμορφώσουμε ένα βιώσιμο μέλλον.
Μιλήστε μας λίγο για την ομάδα σας. Σύνθεση, προφίλ και δομή; Υπήρχε ήδη μια προηγούμενη σχέση ή δημιουργήθηκε μέσα από τις συνθήκες;
Η ομάδα λειτουργεί με οριζόντιο τρόπο και οι περισσότερες αποφάσεις λαμβάνονται στις τακτικές συναντήσεις που πραγματοποιούν τα μέλη που σχετίζονται για τις αποφάσεις που πρόκειται να λάβουν. Ο οργανισμός απασχολεί επαγγελματίες και εθελοντές. Οι εθελοντές είναι η δύναμη του οργανισμού καθώς καλύπτουν το μεγαλύτερο εύρος των δράσεων του. Αυτή την στιγμή ο οργανισμός δραστηριοποιείται στους εξής βασικούς πυλώνες:
– τη λειτουργία του κοινωνικού-πολιτιστικού κέντρου “Τοπικός Κόμβος Local HUB”
– τη συμμετοχική χαρτογράφηση της πολιτιστικής ταυτότητας του Μεσολογγίου
– τη διοργάνωση πολιτιστικών εκδηλώσεων
– τη διοργάνωση του «Φεστιβάλ των Ντόπιων» – την εκστρατεία ανάδειξης του Μεσολογγίου «Βίωσε το Μεσολόγγι» μέσα από τη διοργάνωση βιωματικών ταξιδιωτικών εμπειριών με τους ντόπιους και
– την υλοποίηση περιβαλλοντικών και εκπαιδευτικών δράσεων
Ποιες οι βασικές προκλήσεις που είχατε να αντιμετωπίσετε στην αρχή;
Η βασική πρόκληση ήταν η δημιουργία σχέσης εμπιστοσύνης με τους συμπολίτες μας. Μία νέα πρωτοβουλία στην αρχή καλείται να αποδείξει ποια είναι και τι στόχο έχει.
Εμείς επιλέξαμε να απαντήσουμε σε αυτή την πρόκληση μέσα από τις δράσεις μας. Οι δράσεις είναι αυτές που διαμορφώνουν την ταυτότητα του οργανισμού και αν κρίνουμε από τη συμμετοχή των συμπολιτών μας, είμαστε σε πολύ καλό δρόμο.
Πώς σας αντιμετωπίζει η τοπική κοινότητα; Γνωρίζει το έργο, στέκεται δίπλα σας;
Από την πρώτη στιγμή η ιδέα αγκαλιάστηκε και πλαισιώθηκε από αρκετούς συμπολίτες μας. Όχι μόνο λέγοντας μία καλή κουβέντα για το έργο μας αλλά και με τη συμμετοχή τους και την χειροπιαστή δράση τους. Αυτό είναι και το πιο σημαντικό καθώς ένας από τους στόχους του οργανισμού είναι η ενεργοποίηση της τοπικής κοινότητας και η συμμετοχή της στη διαμόρφωση της σύγχρονης ταυτότητας του Μεσολογγίου.
Έτσι, το συμπέρασμα είναι πως η τοπική κοινωνία δεν στέκεται απλά δίπλα μας. Είναι κομμάτι του οργανισμού μας.
Η δράση σας έχει ενισχύσει την επισκεψιμότητα στην πόλη του Μεσολογγίου; Έχετε κάποια τέτοια στοιχεία;
Το τελευταίο διάστημα ο οργανισμός μας έχει ξεκινήσει την εκστρατεία «Βίωσε το Μεσολόγγι», η οποία αφορά στην ανάδειξη της πολιτιστικής ταυτότητας του Μεσολογγίου και των ανθρώπων του μέσα από τη διοργάνωση βιωματικών εμπειριών που στόχο έχουν ο επισκέπτης να περάσει χρόνο με ντόπιους και να ζήσει βιωματικές εμπειρίες. Για παράδειγμα η βόλτα με την παραδοσιακή βάρκα, την γαΐτα με παράλληλη οικοπεριήγηση και με οδηγό τον ψαρά της λιμνοθάλασσας. Το εργαστήριο ψαρέματος και παστώματος ψαριών στις παραδοσιακές «πελάδες». Οι ξεναγήσεις στους ιστορικούς και αρχαιολογικούς χώρους. Οι εμπειρίες αυτές αποτελούν κάποιες από τις δραστηριότητες που δίνουν την ευκαιρία στους επισκέπτες να γνωρίσουν το Μεσολόγγι με τη ματιά των ντόπιων.
Μέσα από την εκστρατεία πετυχαίνουμε να αναδείξουμε το Μεσολόγγι αρχικά ως προορισμό σαββατοκύριακου και τα αρχικά αποτελέσματα είναι πολύ θετικά. Οικογένειες και παρέες απ’ όλη την Ελλάδα γνωρίζουν το Μεσολόγγι με αφορμή τη δράση μας. Κάθε σαββατοκύριακο λοιπόν, οι δράσεις μας έχουν ανταπόκριση και για τον λόγο αυτό από τον Φεβρουάριο υλοποιούμε συνέχεια εμπειρίες τέτοιου τύπου.
Επιπλέον δημιουργήσαμε και λειτουργούμε το Κέντρο Πληροφόρησης του Μεσολογγίου, όπου οι επισκέπτες έχουν τη δυνατότητα να λάβουν χρήσιμες πληροφορίες για επισκέψιμα μέρη καθώς και δωρεάν χάρτες, ώστε να περιηγηθούν στην πόλη και να την γνωρίσουν καλύτερα.
Επίσης, στο πλαίσιο ανάδειξης του Μεσολογγίου ο οργανισμός πραγματοποιεί κάθε χρόνο το «Φεστιβάλ των Ντόπιων», ένα καλοκαιρινό τριήμερο όπου ντόπιοι και επισκέπτες έχουν τη δυνατότητα να λάβουν μέρος σε ποικίλες εκδηλώσεις και να ανακαλύψουν την πολιτιστική ταυτότητα του Μεσολογγίου. Το Φεστιβάλ περιλαμβάνει την ανάδειξη των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του τόπου μέσα από βιωματικά εργαστήρια, ξεναγήσεις, βαρκάδες, πεζοπορίες, καγιάκ, ποδήλατο, εκθέσεις, παρουσιάσεις, γαστρονομία και μουσικές βραδιές.
Όλες οι παραπάνω δράσεις έχουν βάλει το Μεσολόγγι στις επιλογές ταξιδιωτών που αναζητούν αυθεντικές εμπειρίες και ουσιαστική επαφή με τους ανθρώπους του τόπου. Να σημειώσουμε πως στόχος μας είναι να αναπτύξουμε ένα τουριστικό μοντέλο που ταιριάζει στο Μεσολόγγι, ενός τόπου που γεννήθηκε και βρίσκεται εντός της λιμνοθάλασσας. Ένα μοντέλο δηλαδή υπεύθυνου τουρισμού, όπου ο επισκέπτης ενσωματώνεται στην τοπική ταυτότητα, σέβεται και γνωρίζει τον τόπο κατανοώντας τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του.
Μέσα από τις δράσεις που έχετε ήδη διοργανώσει ξεχωρίζετε κάποιες στιγμές καθοριστικές για την ομάδα;
Κάθε δράση αποτελεί μία ιδιαίτερη στιγμή για την ομάδα μας, όπως και η διαδικασία που προηγείται είναι εξίσου σημαντική για εμάς. Κάθε δράση προκύπτει μέσα από συζήτηση και προβληματισμούς που βιώνουμε στην καθημερινότητά μας. Προσπαθούμε η κάθε δράση να βασίζεται σε κάποια ανάγκη και φυσικά να έχει χειροπιαστό αντίκτυπο ώστε την επόμενη μέρα της δράσης να προχωράμε ακόμη πιο δυνατοί και δημιουργικοί. Το αποτέλεσμά της δηλαδή να βελτιώνει την καθημερινότητά μας.
Αν προσπαθήσουμε να ξεχωρίσουμε μία δράση αυτή είναι το Φεστιβάλ που κάνουμε κάθε χρόνο. Βρισκόμαστε όλοι μαζί, ζούμε έντονες στιγμές και γνωρίζουμε συνεχώς νέο κόσμο. Το Φεστιβάλ αποτελεί για εμάς ένα δείγμα της καθημερινότητας που ονειρευόμαστε και προσπαθούμε να ζούμε κάθε μέρα του χρόνου στην πόλη μας. Είναι ξεχωριστό, γιατί πλέον αποτελεί ένα θεσμό που δημιουργήθηκε από τους ντόπιους για να αναδείξουν τον τόπο τους στηριζόμενο σε μια ουσιαστική συνεργασία.
Σας έχουν προσεγγίσει άλλες ομάδες νέων που επιθυμούν κάτι παρόμοιο για τη δική τους πόλη;
Μας έχουν προσεγγίσει τόσο από τις γειτονικές πόλεις της Ναυπάκτου, του Αγρινίου και της Πάτρας όσο και από άλλες περιοχές όπως τα Γιάννενα και τη Θεσσαλονίκη. Μας προσεγγίζουν άνθρωποι που σκέφτονται να γυρίσουν στον τόπο που μεγάλωσαν ή που απλά θέλουν να δημιουργήσουν κάτι αντίστοιχο στην περιοχή τους, καθώς αντιλαμβάνονται τον αντίκτυπο των δράσεων μας στο Μεσολόγγι.
Ποιες οι βασικές δράσεις που υπάρχουν στα άμεσα σχέδιά σας το επόμενο διάστημα;
Το «Καλοκαίρι με τους Ντόπιους». Ένα πρόγραμμα δράσεων και εργαστηρίων με στόχο τη δημιουργία βιωματικών εμπειριών στους συμμετέχοντες συνδυάζοντας ψυχαγωγία, χαλάρωση, εξερεύνηση και μάθηση. Τέτοιες δράσεις είναι οι βαρκάδες με οικοπεριήγηση στη λιμνοθάλασσα, τα εργαστήρια ψαρέματος και παστώματος, καλλιτεχνικά εργαστήρια στον «Τοπικό Κόμβο», εκθέσεις, παρουσιάσεις, βραδινές εκδηλώσεις κ.ά.
Το 4ο Φεστιβάλ των Ντόπιων που φέτος θα πραγματοποιηθεί στις 26-27-28 Αυγούστου και αφορά ένα τριήμερο δράσεων επηρεασμένων από την τοπική πολιτιστική ταυτότητα του Μεσολογγίου. Δουλεύουμε καθημερινά για τον σχεδιασμό και την ανάπτυξη του Φεστιβάλ και είναι κάτι που μας γεμίζει χαρά και ανυπομονησία καθώς η πόλη μας θα υποδεχθεί κόσμο από όλη την Ελλάδα έχοντας ως ξεναγούς και οικοδεσπότες τους ντόπιους. Σας περιμένουμε.
