«Η Νέα Υόρκη του Edward Hopper»: Η πρώτη έκθεση για την μητρόπολη-έμπνευση του καλλιτέχνη

Μια εικαστική διαδρομή στην κυριαρχία του καλλιτέχνη πάνω στην πόλη της Νέας Υόρκης, το σπίτι του Edward Hopper για σχεδόν έξι δεκαετίες

Αυτή είναι η Νέα Υόρκη του Έντουαρντ Χόπερ, με έμφαση στο κτητικό, το βαθιά προσωπικό, μια εικαστική διαδρομή στην κυριαρχία του καλλιτέχνη πάνω στην πόλη. Η πόλη της Νέας Υόρκης ήταν το σπίτι του Edward Hopper για σχεδόν έξι δεκαετίες (1908-67), μια περίοδος που καλύπτει ολόκληρη την ώριμη καριέρα του και συμπίπτει με μια ιστορική περίοδο αστικής ανάπτυξης.

Η έκθεση «Η Νέα Υόρκη του Edward Hopper» είναι η πρώτη έκθεση που εστιάζει στο εύρος αλλά και τη διαρκή σχέση του καλλιτέχνη με την πόλη που αποτέλεσε το πρωταγωνιστικό θέμα, το σκηνικό και την έμπνευση για πολλά από τα έργα του. Έργα με σκηνές σύνθετες, άλλοτε ρεαλιστικές και συχνά φανταστικές όπως συναρμολογήθηκαν στο μυαλό του Hopper από ανακλήσεις της μνήμης σημείων της πραγματικής Νέας Υόρκης – γεγονός που ενισχύεται από τον τίτλο αυτής της τελευταίας ενότητας της έκθεσης, “Reality and Fantasy”.

Edward Hopper, Manhattan Bridge Loop, 1928. Oil on canvas, 35 × 60 in. (88.9 × 152.4 cm). Addison Gallery of American Art, Phillips Academy, Andover, MA. © 2022 Heirs of Josephine N. Hopper/Licensed by Artists Rights Society (ARS), New York. Image courtesy Art Resource, NY
Edward Hopper, Early Sunday Morning, 1930. Oil on canvas, 35 3/16 × 60 1/4 in. (89.4 × 153 cm). Whitney Museum of American Art, New York; purchase with funds from Gertrude Vanderbilt Whitney 31.426. © 2022 Heirs of Josephine N. Hopper/Licensed by Artists Rights Society (ARS), New York

Η νέα έκθεση παρουσιάζει περισσότερες από 200 φωτογραφίες του κατεξοχήν Αμερικανού ρεαλιστή που αναδεικνύουν τη βασική σχέση μεταξύ προσώπου και τόπου. Η Kim Conaty, η επιμελήτρια σχεδίων και χαρακτικών του Μουσείου Αμερικανικής Τέχνης Whitney, έχει περάσει τα τελευταία τέσσερα χρόνια δουλεύοντας για την τελευταία έκθεση για τον Hopper του μουσείου.

Είναι η πρώτη έκθεση Hopper στο Μουσείο Whitney εδώ και μια δεκαετία, μετά την έκθεση “Hopper Drawing” του 2013, η οποία επικεντρώθηκε στα σχέδιά του. Αυτό είναι μεγάλο χρονικό διάστημα, αν αναλογιστεί κανείς ότι το Whitney διαθέτει τη μεγαλύτερη συλλογή έργων του Hopper στον κόσμο. Σε πίνακες που γνωρίζουμε καλά και πολλούς που δεν γνωρίζουμε, καθώς και σε μερικά διαφωτιστικά έργα σε χαρτί και γραπτά, ο καλλιτέχνης αναδεικνύεται ως ο αρχιτέκτονας της προσωπικής του φανταστικής μητρόπολης. Αδιαφορεί σχεδόν εξ ολοκλήρου για τη ζωή στους δρόμους και την κυκλοφορία, αγνοεί τους ουρανοξύστες και τη γέφυρα του Μπρούκλιν και εισάγει φανταστικά κτίρια – κρυφοκοιτάζει ιδιωτικά διαμερίσματα από υπερυψωμένα τρένα και επιθεωρεί τη γειτονιά του από ταράτσες. Μετατρέπει γραφεία, εστιατόρια και κινηματογραφικές αίθουσες σε σκηνές για έναν ή δύο μόνο ηθοποιούς. Ζωγραφίζει παράθυρα και βιτρίνες καταστημάτων χωρίς τζάμι, σαν να μπορεί να φτάσει μέσα και να αγγίξει τους ανθρώπους και τα πράγματα που βρίσκονται μέσα.

Αναμνήσεις από τοποθεσίες και τις αισθήσεις που προκαλούσαν, έπαιξαν εξίσου σημαντικό ρόλο στον τρόπο με τον οποίο ο Χόπερ σφυρηλάτησε αυτές τις σύνθετες εικόνες, ενώ η ανάμειξη γεγονότων και μυθοπλασίας, πραγματικότητας και φαντασίας παραλληλίστηκε με το έντονο ενδιαφέρον του Hopper για το θέατρο. Πράγματι, ο Hopper χρησιμοποίησε το στούντιό του ως ένα είδος του ίδιου του θεάτρου, χρησιμοποιώντας ως μοναδικό μοντέλο του την Jo, τη γυναίκα του.

Edward and Jo Hopper, c. 1947. Photograph by Bernard Hoffman. The Sanborn Hopper Archive at the Whitney Museum of American Art, Frances Mulhall Achilles Library and Archives, New York

Η πόλη της Νέας Υόρκης ήταν το σπίτι του Hopper

Η πόλη της Νέας Υόρκης ήταν το σπίτι του Hopper για σχεδόν έξι δεκαετίες (1908-67), μια περίοδος που καλύπτει ολόκληρη την ώριμη καριέρα του. Γεννημένος στην κοιλάδα του ποταμού Χάντσον της Νέας Υόρκης, ο Χόπερ μετακόμισε στη Νέα Υόρκη το 1908 και πέρασε εκεί το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του μέχρι τον θάνατό του το 1967.

Η Νέα Υόρκη του Hopper δεν ήταν ένα ακριβές πορτρέτο της μητρόπολης του εικοστού αιώνα. Κατά τη διάρκεια της ζωής του, η πόλη γνώρισε τεράστια ανάπτυξη -οι ουρανοξύστες έφτασαν σε ύψη ρεκόρ, τα εργοτάξια κατέκλυσαν τις πέντε συνοικίες και ένας ολοένα και πιο ποικιλόμορφος πληθυσμός άνθισε- ωστόσο οι απεικονίσεις του για τη Νέα Υόρκη παρέμειναν ανθρώπινης κλίμακας και σε μεγάλο βαθμό ακατοίκητες. Αποφεύγοντας τον εμβληματικό ορίζοντα της πόλης και τα γραφικά ορόσημα, όπως η γέφυρα του Μπρούκλιν και το Empire State Building, ο Hopper έστρεψε την προσοχή του στις αφανείς χρηστικές κατασκευές και τις απομακρυσμένες γωνιές της, προσελκύοντας τις αμήχανες συγκρούσεις του νέου με το παλιό, του αστικού με το οικιστικό, του δημόσιου με το ιδιωτικό, που αποτύπωναν τα παράδοξα της μεταβαλλόμενης πόλης. «Η Νέα Υόρκη του Edward Hopper» καταγράφει τη διαρκή γοητεία του καλλιτέχνη για την πόλη, αποκαλύπτοντας ένα όραμα της Νέας Υόρκης που είναι τόσο μια εκδήλωση του ίδιου του Hopper όσο και μια καταγραφή της πόλης γύρω του.

Edward Hopper, New York Movie, 1939. Oil on canvas, 32 1/4 × 40 1/8 in. (81.9 × 101.9 cm). The Museum of Modern Art; given anonymously. © 2022 Heirs of Josephine N. Hopper/Licensed by Artists Rights Society (ARS), New York. Image courtesy Art Resource
Edward Hopper, Morning Sun, 1952. Oil on canvas, 28 1/8 × 40 1/8 in. (71.4 × 101.9 cm). Columbus Museum of Art, Ohio: Museum Purchase, Howald Fund. © 2022 Heirs of Josephine N. Hopper/Licensed by Artists Rights Society (ARS), New York
Edward Hopper, Roofs, Washington Square, 1926. Watercolor over charcoal on paper, 13 7/8 × 19 7/8 in. (35.24 × 50.48 cm). Carnegie Museum of Art, Pittsburgh; Bequest of Mr. and Mrs. James H. Beal. © 2022 Heirs of Josephine N. Hopper/Licensed by Artists Rights Society (ARS), New York

Ο Hopper περνούσε ώρες περπατώντας στα πεζοδρόμια της Νέας Υόρκης, ταξιδεύοντας με τα τρένα της, επισκεπτόμενος τα εστιατόρια και το θέατρο, πάντα σε αναζήτηση νέων θεμάτων. Τον έλκυαν ιδιαίτερα τα ρευστά όρια μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού χώρου σε μια πόλη όπου όλες οι πτυχές της καθημερινής ζωής -από τα εμπορεύματα σε μια βιτρίνα καταστήματος μέχρι τις αφύλακτες στιγμές σε ένα καφέ- είναι εξίσου εκτεθειμένες. Η βιτρίνα έγινε ένα από τα πιο διαχρονικά σύμβολα του Χόπερ και εκμεταλλεύτηκε τη δυνατότητά της να απεικονίζει ταυτόχρονα το εξωτερικό και το εσωτερικό ενός κτιρίου, μια εμπειρία θέασης που περιέγραψε ως «κοινή οπτική αίσθηση».

Η έκθεση ρίχνει μια ολοκληρωμένη ματιά στη ζωή και το έργο του Χόπερ μέσα από τις απεικονίσεις της πόλης – από τις πρώιμες εντυπώσεις του σε σκίτσα, εκτυπώσεις και εικονογραφήσεις, μέχρι τους ύστερους πίνακές του, στους οποίους η Νέα Υόρκη χρησίμευσε ως σκηνικό για τα υποβλητικά αποστάγματα της αστικής εμπειρίας του.

Αντλώντας στοιχεία από τις εκτεταμένες συλλογές του Whitney για τον καλλιτέχνη και ενισχυμένες από σημαντικά δάνεια, η έκθεση θα συγκεντρώσει πολλές από τις εμβληματικές εικόνες της πόλης του Hopper, όπως τα έργα “Automat” (1927), “Early Sunday Morning” (1930), “Room in New York” (1932), “New York Movie” (1939) και “Morning Sun” (1952), καθώς και αρκετά λιγότερο γνωστά αλλά κρίσιμα παραδείγματα, όπως οι ακουαρέλες του καλλιτέχνη για το κέντρο της Νέας Υόρκης και ο πίνακας “November, Washington Square” (1932/1958).

Edward Hopper, Automat, 1927. Oil on canvas, 28 1/8 × 35 in. (71.4 × 88.9 cm). Des Moines Art Center; purchased with funds from the Edmundson Art Foundation, Inc. © 2022 Heirs of Josephine N. Hopper/Licensed by Artists Rights Society (ARS), New York. Photograph by Rich Sanders

Η έκθεση εμπλουτίζεται σημαντικά από ποικίλο υλικό από το αρχείο Sanborn Hopper που απέκτησε πρόσφατα το Μουσείο – έντυπα εφήμερα, αλληλογραφία, φωτογραφίες και ημερολόγια που όλα μαζί εμπνέουν νέες γνώσεις για τη ζωή του Χόπερ. Εξερευνώντας το έργο του καλλιτέχνη μέσα από το βλέμμα της Νέας Υόρκης, η έκθεση προσφέρει μια νέα προσέγγιση.

Γοητευμένος με τις γέφυρες και την «οριζόντια πόλη»

Τον γοήτευσαν οι γέφυρες, ιδίως οι γέφυρες Queensboro (όπως ήταν γνωστή την εποχή του Χόπερ) και Manhattan Bridges που άνοιξαν λίγο καιρό μετά τη μετακόμισή του στην πόλη, καθώς και οι ήδη χρησιμοποιούμενες γέφυρες Williamsburg και Macombs Dam. Απεικόνισε τα χαλύβδινα δοκάρια και τους προβόλους τους, καθώς και τη θέα από τα ανοίγματά τους: το χορταριασμένο τμήμα του Blackwell’s Island (σήμερα Roosevelt Island), τις κορυφές των πολυκατοικιών που ξεπροβάλλουν πάνω από τη ράμπα της Delancey Street.

Edward Hopper, Manhattan Bridge Loop, 1928. Oil on canvas, 35 × 60 in. (88.9 × 152.4 cm). Addison Gallery of American Art, Phillips Academy, Andover, MA. © 2022 Heirs of Josephine N. Hopper/Licensed by Artists Rights Society (ARS), New York. Image courtesy Art Resource, NY
Edward Hopper, Queensborough Bridge, 1913. Oil on canvas, 25 7/8 × 38 1/8 in. (65.7 × 96.8 cm). Whitney Museum of American Art, New York; Josephine N. Hopper Bequest 70.1184. © 2022 Heirs of Josephine N. Hopper/Licensed by Artists Rights Society (ARS), New York

Η πανοραμική απεικόνιση μιας γέφυρας ταίριαζε επίσης στην «αντίθετη» άποψη του Hopper για τη Νέα Υόρκη, όπως υποστηρίζει πειστικά ο Conaty σε μια ενότητα της έκθεσης που ονομάζεται «Η οριζόντια πόλη». Εδώ, εν μέσω μιας έκρηξης της κάθετης δόμησης που περιλάμβανε το Chrysler Building και το Empire State Building, ο Hopper μας δίνει τη χαμηλή αρχιτεκτονική του “Early Sunday Morning”. Δίπλα του εκτίθεται το σχετικών αναλογιών, αν και λιγότερο γραφικό, “Apartment Houses, East River“, που δείχνει ένα εκτεταμένο συγκρότημα κατοικιών που δεν ξεπερνά τους οκτώ ορόφους.
Ίσως αυτή η αντίθετη τάση εξηγεί γιατί ο Hopper δεν ζωγράφισε ποτέ τη γέφυρα του Μπρούκλιν, παρά το ενδιαφέρον του για τις άλλες διαβάσεις του East River. Την παρέλειψε ακόμη και από το φόντο του πίνακα του 1932 “Room in Brooklyn”, μια κρυστάλλινη θέα της περιοχής από το εσωτερικό ενός επιβλητικού, ηλιόλουστου brownstone.

Edward Hopper, Blackwell’s Island, 1928. Oil on canvas, 34 1/2 × 59 1/2 in. (87.6 × 151.1 cm). Crystal Bridges Museum of Art, Bentonville, Arkansas. © 2022 Heirs of Josephine N. Hopper/Licensed by Artists Rights Society (ARS), New York. Image courtesy Art Resource, New York. Photograph by Edward C. Robison III

Κοντά στα γράμματα εκτίθενται ακουαρέλες και έργα σε χαρτί από την ταράτσα του Χόπερ, με φόντο την πλατεία Ουάσινγκτον. Οι αεραγωγοί, οι πύργοι νερού και οι καμινάδες συνωστίζονται σε αυτές τις εικόνες, ενώνονται και σχηματίζουν ένα είδος υποκατάστατου ορίζοντα – μια ιδιωτική μίνι πόλη. «Η ταύτιση του Χόπερ με αυτή τη θέα σηματοδοτεί το προσωπικό του μερίδιο σε αυτό το μέρος, διεκδικώντας όχι μόνο τον χώρο που νοίκιαζε μέσα στο κτίριο αλλά και όλα όσα μπορούσε να δει από αυτό το πλεονεκτικό σημείο», γράφει η επιμελήτρια της έκθεσης Kim Conaty στο δοκίμιο του καταλόγου.

Edward Hopper, Office in a Small City, 1953. Oil on canvas, 28 × 40 in. (71.1 × 101.6 cm). The Metropolitan Museum of Art; George A. Hearn Fund. © 2022 Heirs of Josephine N. Hopper/Licensed by Artists Rights Society (ARS), New York. Image courtesy Art Resource, New York

Στα τελευταία έργα του, από το 1950 και μετά, η Νέα Υόρκη γίνεται απλώς «μια πόλη» ή «η πόλη». Και αυτά είναι τα έργα του που φαίνεται να έχουν μεγαλύτερη απήχηση στο σύγχρονο κοινό, τόσο για τη διάθεση αποξένωσής τους (που τελευταία ερμηνεύεται με το βλέμμα στην πανδημική απομόνωση) όσο και για τη σκηνική εμφάνιση των χώρων που κατοικούν οι μοναχικές ανθρώπινες μορφές: «Γραφείο σε μια μικρή πόλη», με τον μοναχικό εργάτη να ατενίζει από το γωνιακό του κάθισμα, ή «Φως ήλιου σε μια καφετέρια», όπου ένας άνδρας και μια γυναίκα που κάθονται σε διπλανά τραπέζια σε μια εταιρική καντίνα μοιάζουν να μην αναγνωρίζουν ο ένας τον άλλον.

Installation view of Edward Hopper’s New York (Whitney Museum of American Art, New York, October 19, 2022- March 5, 2023). From left to right: Two Comedians, 1966; New York Movie, 1939; Intermission, 1963. Photograph by Ron Amstutz

Στον τελευταίο του πίνακα – τον μικρό καμβά “Two Comedians” του 1966, που φιλοτεχνήθηκε ένα χρόνο πριν από τον θάνατό του στα 84 του χρόνια – η σύνδεση είναι σαφής: Μια φιγούρα του Pierrot και η αντίστοιχη γυναίκα – ο καλλιτέχνης και η σύζυγός του, Jo – πλησιάζουν την άκρη της σκηνής για να κάνουν τις τελευταίες υποκλίσεις τους. 

Η έκθεση καταφέρνει να αποκαλύψει μια διαφορετική πλευρά του Χόπερ, αποφεύγοντας πολλούς από τους πιο διάσημους πίνακες του καλλιτέχνη υπέρ εκείνων που καλλιεργούν την αίσθησή του ως Νεοϋορκέζου και καλλιτεχνικού καινοτόμου. Εκτός από το ότι βοηθά το κοινό να δει εκ νέου έναν καλλιτέχνη που αποτελεί εδώ και πολύ καιρό σταθερό στοιχείο της αμερικανικής φαντασίας, πρόκειται επίσης για μια έκθεση που θα δώσει στους τουρίστες και τους παλιούς Νεοϋορκέζους πολλούς λόγους να ανανεώσουν τη ματιά τους και να ανακαλύψουν εκ νέου μια πόλη που νόμιζαν ότι γνώριζαν.

Info:

Edward Hopper’s New York | 19 Οκτωβρίου 2022 – 5 Μαρτίου 2023 | Whitney Museum of American Art, Νέα Υόρκη 

Εγγραφείτε στο newsletter μας

Κάθε Σάββατο θα λαμβάνετε στο e-mail σας το newsletter του ελc με τις προτάσεις μας για την εβδομάδα!

Podpourri. Ιστορίες που ακούγονται

Ακολουθήστε το ελculture.gr στο Google News

το ελculture σας προσκαλεί σε εκδηλώσεις

ΓΡΑΨΕ ΤΟ ΣΧΟΛΙΟ ΣΟΥ

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.