Πόσο διαφορετικός θα ήταν ο κόσμος αν ο καθένας διεκδικούσε με θάρρος το δικαίωμα του να είναι ο εαυτός του. Χωρίς φίλτρα, χωρίς δεύτερες αναγνώσεις, χωρίς περιορισμούς και απαγορεύσεις. Η Νατάσσα Μποφίλιου φαίνεται να το έχει καταφέρει. Έχει αποφασίσει πως η στάση ζωής που της ταιριάζει είναι αυτή της αντίστασης στο άδικο και πορεύεται με την αυτοπεποίθηση του ανθρώπου που γνωρίζει ποιος είναι. Η ίδια έχει διαλέξει να ανήκει στην όχθη που βρίσκονται όσοι δακρύζουν με τον πόνο και τον κάνουν τραγούδι, όσοι δεν συμβιβάζονται με όσα προσπαθούν άλλοι να τους πείσουν ότι πρέπει να είναι έτσι, όσοι έμαθαν να διεκδικούν το αλλιώς.
Μετά από δύο χρόνια, η «οικογένεια» επιστρέφει πάλι στο τραπέζι και μοιάζει σαν να είναι Κυριακή. Η Εποχή του Θερισμού διάβασε και αποτύπωσε σε νότες και στίχους αυτό που ήταν να συμβεί, πριν συμβεί. Στον καιρό του στοχασμού, η καλλιτεχνική τριάδα: Νατάσσα Μποφίλιου – Γεράσιμος Ευαγγελάτος – Θέμης Καραμουρατίδης βρήκε λέξεις να χωρά και αυτές τις λέξεις τις έκανε παράσταση.
Στη μουσική μας δεν έχουμε κρατήσει δικά μας μυστικά που δεν ειπώθηκαν.
Με αφορμή τη συνάντηση της Εποχής του Θερισμού με τον κόσμο, στη μουσική στέγη του VOX, η Νατάσσα Μποφίλιου μοιράζεται με το ελc σκέψεις και συναισθήματα και αφουγκράζεται τη χρονική στιγμή που πιάνει και πάλι το μικρόφωνο για να βγει στη σκηνή. Από τα τραγούδια και τις ιστορίες, στα δύσκολα και τα εύκολα του τώρα και του πριν, από τα σύννεφα της καθημερινότητας στο φως των ονείρων και του έρωτα:
«Το σκέφτομαι και συγκινούμαι. Αισθάνθηκα υπέροχα, αληθινά και αυθεντικά. Αυτό που έγινε για μας εκείνη τη μέρα, η αντίδραση του κόσμου, τα μάτια τους, τα χέρια τους… Είμαστε πολύ τυχεροί που έχουμε αυτό το κοινό. Μας περίμενε και μας αγκάλιασε. Σκεφτόμουν πόσο στο σπίτι μου νιώθω κάνοντας αυτό. Αισθάνθηκα ασφάλεια και θαλπωρή. Μου έγραψε μια φίλη μου ότι είναι σαν να λείπαμε καιρό και είναι Κυριακή μεσημέρι που μαζευόμαστε όλη η οικογένεια στο τραπέζι. Θα μου πεις τόσος κόσμος που δεν ξέρεις. Τον κόσμο που συμμερίζεται τα τραγούδια μας είναι σαν να τον ξέρουμε. Είμαστε μια οικογένεια. Μοιραζόμαστε την ίδια ανάγκη, την ίδια ελπίδα, το ίδιο πάθος.»
Στη μουσική μας δεν έχουμε κρατήσει δικά μας μυστικά που δεν ειπώθηκαν. Η μουσική μας ήταν το μέσο για να καταθέσουμε μια προσωπική μας αλήθεια. Δεν αφορά μόνο την καλλιτεχνικότητα αλλά και τη στάση ζωής μας. Δεν έχουμε κρατήσει πράγματα κρυφά από τον κόσμο μας. Ούτε μέσα από τα τραγούδια ούτε μέσα από τις δηλώσεις μας. Αυτό μοιραία αποστρέφει κάποιους. Συσπειρώνει όμως αυτούς με τους οποίους βλέπουμε τη ζωή με τα ίδια μάτια. Αυτό γίνεται σε συνθήκη απόλυτης ειλικρίνειας και καθαρότητας και ο κόσμος ξέρει ακριβώς που πηγαίνει. Δεν έρχεται τυχαία ή καταλάθος. Αν έρθει καταλάθος ή θα μείνει και θα ενταχθεί σε αυτό ή δεν θα ξανάρθει ποτέ. Δεν έχουμε περιφερόμενους. Έχουμε αρνητές και ενταγμένους (γέλιο).
Είναι ψυχοφθόρα και αποτελεί μεγάλο ρίσκο η έκθεση. Δεν ξέρω να το κάνω κι αλλιώς όμως. Αν μου έλεγες ότι πρέπει να βγω στη σκηνή και να κάνω κάτι άλλο, δεν θα το ήξερα. Για μένα είναι μετερίζι. Είναι ο δρόμος. Αυτόν τον δρόμο ξέρω. Κρύβει μέσα του και δυσκολία το όλα στη φόρα αλλά και απελευθέρωση. Είναι μεγάλο δώρο να μας επιτρέπεται να είμαστε ο εαυτός μας. Υπάρχει πιο ωραίο πράγμα;».
γνωρίζοντας τη Νατάσσα | οικογένεια & φίλοι | τραγούδια & ιστορίες
Τη ρωτώ πόσο εύκολο πράγμα είναι να συνδέεται κάποιος με τον πυρήνα του και να τον αφήνει έκθετο στα μάτια των άλλων. Αναρωτιέμαι αν θα μπορούσε ποτέ να φανταστεί την οικογένειά της να την απορρίπτει για αυτό που είναι. Μιλά για εκείνους με σεβασμό και τρυφερότητα, ενώ αναφέρεται στην υπόλοιπη δημιουργική παρέα γελώντας.
«Δεν νομίζω πως θα μπορούσα να είμαι κάπως και αυτό να οδηγούσε την οικογένειά μου στο να μη με δεχτεί. Καταλαβαίνω πως για τους γονείς μου μπορεί να είναι δύσκολο να αντιληφθούν πράγματα που έχουν μάθει εντελώς διαφορετικά. Όμως, ακούνε και αλλάζουν. Είναι άνθρωποι που εξελίσσονται.
Δεν γεννιόμαστε έτοιμοι οι άνθρωποι. Πόση διάθεση έχουμε να εξελιχθούμε και να γίνουμε καλύτεροι; Οι γονείς μου δεν θέλουν να μας κάνουν σαν αυτούς. Θέλουν να γίνουν εκείνοι σαν εμάς. Έχουν αλλάξει τόσο πολύ για να μοιάζουν με τα παιδιά τους. Ό,τι είμαι, το χρωστάω στον τρόπο που με έχουν μεγαλώσει η οικογένειά μου και οι φίλοι μου. Υπάρχουν άνθρωποι που είναι αυτόφωτοι. Με την έννοια ότι σε οποιοδήποτε περιβάλλον κι αν βρέθηκαν, μπόρεσαν να βρουν το καλό. Εγώ δεν ξέρω αν ανήκω σε αυτό. Εμένα μου έμαθαν να προσπαθώ να ανήκω στο καλό. Σε αυτό που εγώ θεωρώ καλό. Αν είχα γεννηθεί σε ένα άλλο σπίτι, δεν ξέρω αν θα ήμουν έτσι. Δεν είναι δικό μου απόκτημα, είναι κληρονομιά.
Έχω δεθεί με τις ιστορίες που έχουμε ζήσει σε σημεία της Αθήνας. Υπάρχουν δύο κομμάτια της Αθήνας που τα αγαπώ πολύ. Η Αδριανού και το Μοναστηράκι από τη μία γιατί εκεί έζησα με τις φίλες μου από διαζύγια μέχρι καψούρες, τσακωμούς, φτώχειες και αγωνίες. Από την άλλη, η Καλλιθέα και οι Τζιτζιφιές. Σε όποιο σημείο και αν με έβαζες όμως με τους ανθρώπους μου, θα το αγαπούσα και θα έβρισκα σε εκείνο μια γοητεία. Θα γινόταν για μένα μυθικό. Είναι μυθικές οι στιγμές που έχω ζήσει με τους ανθρώπους μου. Όλα αυτά τα σημεία είναι μέσα στα τραγούδια μας. Αυτό που δεν υπάρχει σε τραγούδι μας και θέλω να τους το πω κάποια στιγμή, είναι μια βόλτα που έκανα με το ποδήλατό μου μέσα στην πανδημία. Θέλω να τους πάρω με το ποδήλατο να τους πάω εκεί αλλά δεν θα έρθουν. Δεν έχει έρθει εκεί κανείς. Μόνο η οικογένειά μου.
Ξέρεις που γράφει ο Γεράσιμος; Όλα τα τραγούδια του τα γράφει στα λεωφορεία και στον δρόμο περπατώντας. Άμα γνωρίσεις τον Γεράσιμο, θα μας ξεχάσεις όλους εμάς που μας αγάπαγες μέχρι χθες. Είναι από τις πιο γοητευτικές προσωπικότητες που μπορεί κανείς να συναντήσει στη ζωή του. Γοητεία σκέτη.
Με έχουν εξαναγκάσει να μιλάω ωραία για αυτούς ο Θέμης και ο Γεράσιμος (γέλιο). Κάνουμε μουσική γιατί αυτό είμαστε εμείς. Δεν μπορώ να φανταστώ τη ζωή μου χωρίς τα παιδιά. Μάλλον δεν θα ήμουν καν τραγουδίστρια. Το μάθαμε ο ένας στον άλλον. Η ένωση των τριών μας έρχεται γιατί έχουμε κοινές αξίες. Είμαστε από την ίδια ρίζα. Βλέπουμε τον κόσμο με διαφορές αλλά τα ουσιαστικά τα βλέπουμε ξεκάθαρα και με τα ίδια μάτια. Για αυτό μπορούμε να υπάρχουμε μαζί και να μην αφήνουμε τίποτα να μπει ανάμεσα σε αυτή τη σχέση. Είναι μια ευλογία που ξεκίνησε ως προοπτική και κερδήθηκε ως μάχη, σαν πραγματικότητα. Το να έχεις την προοπτική είναι ευλογία, δεν το καθορίζεις εσύ. Είχαμε την προοπτική να υπάρξουμε μαζί. Αλλά δώσαμε μάχες για να γίνει αυτό πράξη και αλήθεια. Στην Ουρουγουάη να είμαι, θα τους κουβαλάω! Θα τραγουδάω τα τραγούδια μας. Κι αυτοί, όπου και να πάνε, με κουβαλάνε σαν τον διάολο! (γέλιο). Είμαστε κολλητοί φίλοι και αδέλφια. Μην πειράξει κανείς τον φίλο μας, δεν καταλαβαίνεις…
Ο τρόπος που βλέπω τα πράγματα εξακολουθεί να είναι αυτός του ερασιτέχνη. Το κάνω με επαγγελματικό τρόπο. Όχι απλώς δεν έχω χάσει το πάθος, έχω περισσότερο. Απελευθερώνομαι με τον χρόνο που περνάει. Γίνομαι ακόμα πιο αθώα απέναντι σε αυτόν. Πλησιάζω στην ουσία. Δεν κάνω εικασίες. Δουλεύουμε πολύ με όσα κάνουμε. Μας καίνε, μας ανησυχούν. Αμφισβητούμε συνέχεια το αν είμαστε εμείς μέσα σε αυτό που κάνουμε. Είναι αυτό που θέλουμε να κάνουμε; Ψάχνουμε το ένστικτο. Περιμένουμε τη στιγμή που θα πούμε αυτό είναι.
Όταν ξέρεις πολύ καλά αυτό που κάνεις, δεν έχεις αμφιβολίες πάνω στη σκηνή. Όταν δεν έχεις αμφιβολίες, είσαι ήσυχος. Όλα αυτά γίνονται όταν δουλεύεις με τον εαυτό σου. Εμείς στήνουμε ο ένας τον άλλον στον τοίχο… εδώ, έχει γίνει μαλακία. Παρ’ το αλλιώς».
ένας δίσκος συναντά μια εποχή
Η εποχή μας έχει ανάγκη από πρωταγωνιστές. Τα κοντάρια ξόφλησαν και καταπώς φαίνεται, απουσιάζει μια Αντιγόνη. Η Νατάσσα επισημαίνει ότι ο δίσκος γράφτηκε πριν ο ουρανός γεμίσει σύννεφα από την πανδημία. Πριν βγουν στη φόρα όσα αργότερα θα αποκάλυπταν μια κοινωνία με σαθρά θεμέλια, έναν κόσμο που θερίζει τις θύελλες που έσπειρε.
«Πιστεύω πως λόγω του καλλιτεχνικού του μεγέθους, ο Γεράσιμος μπόρεσε να αντιληφθεί αυτό που έρχεται. Όταν γράφτηκε το τραγούδι δεν είχε έρθει η πανδημία. Δεν ξέραμε ότι ήρθε η ώρα να θερίσουμε σαν κοινωνία όλη τη σπορά των προηγούμενων ετών. Αυτό κάναμε μέσα στην πανδημία. Το βλέπεις και με το κίνημα του #ΜeΤoo και με τις πολιτικές τακτικές και τις γυναικοκτονίες. Βγήκε στην επιφάνεια η σαπίλα της κοινωνίας και φανερώθηκε.
Δεν ήταν η επικαιρότητα που οδήγησε τον Γεράσιμο στο να καταγράψει μέσα από τα τραγούδια την ανάγκη για αλλαγή και φως. Το είχε αισθανθεί από πριν. Όταν βγήκε το άλμπουμ έτυχε να είμαστε τρομακτικά επίκαιροι. Η Εποχή του Θερισμού είναι ένα από τα σπουδαιότερα τραγούδια που έχει γράψει ο Γεράσιμος.
Κατά τη γνώμη μου είναι αδέρφια η Εποχή του Θερισμού με την Αντιγόνη. Για αυτόν τον λόγο επέμενα πάρα πολύ να είναι στο live και η Αντιγόνη. Όταν κάναμε τις συναυλίες το καλοκαίρι και φτάναμε στο σημείο της συναυλίας που θα έλεγα την Εποχή του Θερισμού, μου έλειπε η Αντιγόνη. Σκεφτόμουν κάθε φορά πως έπρεπε να υπάρχει σε αυτή την ομάδα τραγουδιών μας. Μιλάμε και στα δύο τραγούδια για τον ίδιο εγκλωβισμένο άνθρωπο, μέσα σε αυτό το αστικό τοπίο, μέσα στο σπίτι, μέσα στη φθορά αλλά και την ορμή που δεν ξέρει τι να την κάνει».
ελευθερία & η απάντηση στο άδικο | αν ήταν όλα δίκαια
Μιλάμε για ανθρώπους διαφορετικούς που αισθάνονται εγκλωβισμένοι, για ανθρώπους που κρύβουν αυτό που είναι γιατί ένα σύστημα, ένα βλέμμα ή μια φράση δεν επιτρέπει στην ψυχή τους να ανθίσει. Η κυρία με τα παραπάνω κιλά στο λεωφορείο, το αγόρι με τα βαμμένα νύχια στο μετρό, η κοπέλα με το περίεργο μαλλί στο σούπερ-μάρκετ. Της αναφέρω ότι στις συναυλίες της φαίνεται να συσπειρώνεται γύρω της ένα κοινό που εκεί αισθάνεται ασφαλές.
«Αισθάνομαι ότι οι άνθρωποι είμαστε εγκλωβισμένοι σε μια ανάγκη για ελευθερία. Νιώθω ότι πρέπει η ανάγκη να γίνει πράξη. Όταν λέω ελευθερία εννοώ τη συνολική έννοια του όρου. Να μπορείς να είσαι ελεύθερος. Να ζεις τη ζωή σου όπως τη θες, να είσαι ο εαυτός σου. Οι άνθρωποι έχουμε έρθει σε αυτή τη ζωή για να είμαστε ευτυχισμένοι. Αντ’ αυτού, μας συμβαίνουν κυρίως τραγικά πράγματα για τα οποία δεν μπορούμε να κάνουμε πάντα πολλά ή δεν είμαστε υπεύθυνοι για αυτά.
Η απάντηση σε αυτή την απουσία ελευθερίας είναι το Αν ήταν όλα δίκαια. Ο δίσκος έχει μέσα αυτό το τραγούδι που μιλάει για το πώς θα ήταν ο κόσμος αν ήταν όλα δίκαια. Η δική μας ουτοπία, το δικό μας όραμα. Για μένα είναι στάση ζωής να μην υποκύπτεις στο άδικο. Την αδικία την εντοπίζω παντού. Είναι ζήτημα ταξικό. Η ανισότητα ξεκινάει από την ώρα που γεννιέσαι. Σε ένα σύστημα που αναλόγως το πού έχει τύχει να γεννηθείς, προδιαγράφει την πορεία σου. Όλα ξεκινάνε από αυτό.
Ένα ταξικό σύστημα προϋποθέτει ότι κάποια τάξη έχει την εξουσία απέναντι στην άλλη. Αν η κυρία κοιτάει με υποτιμητικό τρόπο το παιδί με τα βαμμένα νύχια στο μετρό, σημαίνει ότι νιώθει ότι έχει την εξουσία να το κάνει. Νιώθει ανώτερη ή καλύτερη. Όλα γυρνάνε στην ίδια πηγή. Είναι δέντρα του ίδιου σπόρου.
Ήμουν πολύ τυχερή γιατί μεγάλωσα σε μια οικογένεια που με αφύπνισε από νωρίς. Μεγαλώνοντας όμως σε αυτήν την κοινωνία, διαπιστώνεις ότι η αδικία είναι διάχυτη παντού. Σκέφτεσαι τι θα κάνεις και έχεις τρεις επιλογές: Θα πάω με το άδικο, θα κρατήσω ίσες αποστάσεις και θα σκύψω το κεφάλι ή θα αντισταθώ με όποιον τρόπο μπορώ, όσο μπορώ και αν μπορώ. Οι αποφάσεις που έχω πάρει στη ζωή μου δεν έχουν να κάνουν με το επάγγελμά μου ή με το ότι είμαι αναγνωρίσιμη. Είναι καθαρά ανθρώπινες. Οι δυνατότητές μου είναι πολύ λίγες, όπως όλων. Αν αυτές όμως ενώνονταν, το τοπίο θα άλλαζε.
Συγκινούμαι πολύ με αυτό που λες για το κοινό. Πάντα στα live μας μπορούσαν δύο gay παιδιά να φιληθούν και κανείς να μην τους πει τίποτα. Αν κάποιος τολμούσε να πει κάτι, θα έπεφτε όλο το μαγαζί πάνω του. Στην πρεμιέρα, κάθονταν μπροστά-μπροστά δύο gay αγόρια με τους γονείς τους και τα παιδιά φιλιόντουσαν. Κάποιος από αυτούς πρέπει να είχε και γενέθλια. Σκέφτηκα πόσο τρυφερή και συγκινητική ήταν αυτή η εικόνα. Όλο το μαγαζί το αντιμετώπισε έτσι. Τι να μου πει, λοιπόν, ο καθένας για τις πολιτικές μου απόψεις ή τη στάση μου; Μπορεί να με αγγίξει κάπου; Άμα αυτά τα δύο ερωτευμένα αγόρια μπορούν να φιλιούνται στη συναυλία μου, ο άλλος δεν υπάρχει. Αισθάνονται ασφαλείς γιατί είναι».
τα σύννεφα της εποχής | η πατριαρχία, οι βόμβες & οι φάροι
Θυμάμαι την εικόνα της μαζί με άλλους καλλιτέχνες έξω από τη Βουλή μέσα στην πανδημία να τραγουδούν το Τίποτα δεν πάει χαμένο.
«Αυτές οι στιγμές μας κάνουν καλλιτέχνες. Δεν είναι τυχαίο ότι μέσα από την τέχνη κορυφώθηκε το #ΜeΤoo. Η τέχνη και ο πολιτισμός, αυτό κάνουν. Προπορεύονται. Ανυψώνουν την κοινωνία και φωτίζουν την αλήθεια, την ομορφιά και τα συναισθήματα. Το ότι κάποιος μπορεί να είναι τραγουδιστής ή να γράφει μουσική, δεν τον κάνει αυτόματα καλλιτέχνη. Ο καλλιτέχνης είναι κάτι πιο υπερβατικό και μεγάλο. Καλλιτέχνης μπορεί να είναι ένας άνθρωπος που δεν τον ξέρεις καθόλου, μια γιαγιά που κάνει κεντήματα. Είναι πολύ περισσότερο καλλιτέχνης από κάποιον που βλέπεις στην τηλεόραση.
Κατάλαβα τραγουδώντας, το πόσο μεγάλη σχέση έχει η Δεμένη με όσα συμβαίνουν. Υπήρχε μια αδιανόητη ανάγκη να συμβεί αυτό με το #ΜeΤoo, είχε φτάσει ο κόμπος στο χτένι. Δεν υπάρχει άνθρωπος που δεν ξέρει ότι ζούμε μια ζωή με ανισότητες, με τις γυναίκες να παλεύουν και να διεκδικούν κάτι που θα έπρεπε να είναι αναφαίρετο δικαίωμα. Τώρα ξέρουμε ότι μπορούμε να πούμε χωρίς δισταγμούς τη λέξη πατριαρχία και να συνεννοηθούμε.
Αισθάνθηκα, δεμένη, όχι, όμως, ειδικά. Οι γυναίκες της οικογένειάς μου έχουν ζήσει δεμένες και προσπάθησαν να μεγαλώσουν τις κόρες τους ως υπάρξεις που δικαιούνται τα πάντα με ισότητα. Ξέρουν και πρέπει να λένε όχι. Με αυτόν τον τρόπο προσπάθησα να ζω. Δεν θα σου πω, φυσικά, ότι δεν βρέθηκαν εμπόδια σε αυτήν την επιθυμία μου να ζήσω όπως δικαιούμαι. Ήξερα ότι πρέπει να πω όχι. Δεν ήξερα όμως τι πρέπει να κάνω όταν το όχι μου δεν ακούγεται.
Οι τυχερές από εμάς και να ένιωθαν την ασφάλεια ότι μπορούν να πουν όχι, και να αισθάνονταν ότι έχουν κάπου να στραφούν όταν το πουν, δεν ξέρανε τι να κάνουν όταν αυτό το όχι δεν θα το σέβονταν οι άλλοι. Υπάρχουν και οι άτυχες κοπέλες που φώναζαν όχι, δεν τις άκουσε κανείς και βρήκαν μετά και την κοινωνία απέναντι. Να ζουν με τον πόνο, την καταπάτηση του σώματος και της ψυχής, να ομολογούν και να γίνονται λάβαρα για εμάς, τις υπόλοιπες γυναίκες και να έχουν απέναντι την κοινωνία να τους λέει: γιατί τώρα;
Υπάρχουν δύο όχθες. Ο άνθρωπος που είναι με τους ανθρώπους και ο άνθρωπος που είναι απέναντί τους.
Χάνω την πίστη μου στον άνθρωπο κάθε μέρα. Συμβαίνει κάτι κάθε μέρα που με κάνει να χάνω την πίστη μου στον άνθρωπο. Την άλλη μέρα ξυπνάω και σκέφτομαι ότι ο μόνος που μπορεί να σώσει τον κόσμο είναι ο άνθρωπος. Αυτό είναι μια αδιάκοπη μάχη μέσα μου. Ο άνθρωπος είναι που τα καταστρέφει όλα, αυτός είναι και που τα φτιάχνει. Απέναντι στους σκοτεινούς ανθρώπους, υπάρχουν οι φάροι».
Η μέρα της συνάντησής μας είναι η μέρα της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία. Μοιραία η συζήτηση οδηγείται εκεί. Στις ειδήσεις κυριαρχούν εικόνες βίας και ακούμε πως παιδιά πηγαίνουν στο σχολείο με αυτοκόλλητα που φέρουν την ομάδα αίματός τους πάνω. Ξεκινούν προς το όνειρο με τον φόβο του θανάτου.
«Χθες σε ένα γύρισμα επέλεξα να τραγουδήσω μια μπαλάντα του Μαουτχάουζεν. Σκεφτόμουν ότι θα αναρωτιούνται όλοι γιατί. Ξυπνήσαμε σήμερα και ο πόλεμος πλησιάζει στην πόρτα της Ευρώπης. Θαλασσοπνίγονται άνθρωποι γιατί προσπαθούν να δραπετεύσουν από τον θάνατο, από τον πόλεμο. Είναι πολλές τέτοιες ιστορίες, αλλά μία με συγκλόνισε. Η Μόνα Χεγινταρί, αυτή η γυναίκα που ζήτησε άσυλο στην Τουρκία για να ξεφύγει από τον βίαιο σύζυγό της και την έστειλαν πίσω στο Ιράν. Αποκεφαλίστηκε από τον σύζυγο, με τη βοήθεια του πατέρα και του αδερφού της. Αυτό συμβαίνει δύο βήματα από το σπίτι μας. Είναι, λοιπόν, ανεπίκαιρο, να μαθαίνουμε από τα τραγούδια ότι η ιστορία είναι έτοιμη να τραυματίσει ανά πάσα στιγμή; Δεν πρέπει να είμαστε αφυπνισμένοι απέναντι σε αυτό;
Τα σκέφτομαι όλα αυτά από το πρωί. Δεν θα πω αυτό που θα πω για να πυροδοτήσω τη διάσπαση. Αλλά όταν έχεις στα χέρια σου την ιστορία και τις αλήθειες της, είσαι εσύ που τις βλέπεις και πιστεύεις στον άνθρωπο και ο άλλος είναι απέναντι. Δεν είστε μαζί. Ο άλλος πρέπει να έρθει προς τα εσένα.
Υπάρχουν δύο όχθες. Ο άνθρωπος που είναι με τους ανθρώπους και ο άνθρωπος που είναι απέναντί τους. Για αυτό μισώ τους ισαποστάκηδες. Είσαι ή με τον άνθρωπο ή απέναντι σε αυτόν. Πρέπει να πάρεις μια θέση. Με ποιον είσαι; Είσαι με αυτόν που κλαίει όταν σκέφτεται αυτά τα παιδάκια τον 21ο αιώνα; Έχουμε πίσω μας την ιστορία. Έχουμε δει, έχουμε μάθει, τα κάναμε τραγούδια, τα κάναμε δάκρυα, τα κάναμε ταινίες. Είσαι με αυτόν που συγκινείται ή με τον άλλο; Εγώ έχω αποφασίσει να μην είμαι με τον άλλο».
το φως | ο έρωτας & το όνειρο
«Μέχρι να ζήσω τον έρωτα όπως αξίζει να τον ζει κανείς τον είχα υποτιμημένο. Θεωρούσα ότι πάνω από τα πάντα είναι η οικογένεια και οι φίλοι. Μετά γνώρισα τον Χρήστο. Ήταν ο πρώτος άνθρωπος που με έκανε να καταλάβω ότι ο έρωτας είναι κάτι που με ενδιαφέρει. Είναι κάτι που μπορεί να κάνει έναν άνθρωπο πιο μεγάλο.
Ο έρωτας δεν είναι μόνο το συναίσθημα. Έχει να κάνει και με το πώς το συναίσθημα αντικατοπτρίζεται στη ζωή του ανθρώπου. Αν τη ζωή του, την απογειώνει, αν τον κάνει ευτυχισμένο. Ο έρωτας δεν είναι τραύμα όταν ανθίζει. Έναν τέτοιο έρωτα έχω ζήσει μόνο με τον άνθρωπο που επέλεξα να παντρευτώ και είμαστε δέκα χρόνια μαζί. Δεν είχα έντονους έρωτες. Δεν έπεφτα ποτέ στα πατώματα. Τα έχω τραγουδήσει αλλά δεν τα έχω κάνει. Όταν έβλεπα ότι μια κατάσταση δεν είναι για μένα, έφευγα. Θρηνούσα μέχρι εκεί που επέτρεπε το mentalité μου.
Είμαι ονειροπόλα αλλά ονειρεύομαι πράγματα που μπορώ να αγγίξω. Είναι όνειρο για μένα αυτό που αισθάνομαι την ώρα που οδηγώ με το αυτοκίνητο και έχει ήλιο. Μπορεί να σκέφτομαι τι ωραία που θα είναι να πάω το καλοκαίρι στη Φολέγανδρο. Μου δίνουν τρομερή δύναμη τέτοιες σκέψεις. Ονειρεύομαι να πάω με το αγόρι μου ένα ταξίδι και να περπατήσω. Τροφοδοτούν την καθημερινότητά μου αυτές οι σκέψεις.
Το όνειρό μου είναι η ζωή. Με αυτόν τον τρόπο μπορώ να είμαι συγκεντρωμένη σε όσα μου συμβαίνουν τώρα. Χάνεις χρόνο αναζητώντας το μετά. Δεν είναι δεδομένο ούτε το τώρα ούτε το μετά. Αισθάνομαι υποχρεωμένη να νιώθω ευγνώμων που σήμερα μου συμβαίνει αυτό. Σήμερα που κάποια παιδιά πάνε στο σχολείο με αυτοκόλλητα που γράφουν την ομάδα αίματός τους πάνω, εμείς είμαστε σε αυτό το καφέ και μιλάμε. Το Σάββατο έχω παράσταση. Θα βάλω το κοστούμι μου με τις παγιέτες και θα κάνω την ωραία. Αυτό πρέπει να το εκτιμώ».
