Η ελληνική χλωρίδα στον πολιτισμό, την τέχνη και τον μύθο

Η Ελλάδα, ο μεσογειακός βοτανικός παράδεισος, αποτελεί τις πιο ευνοϊκές συνθήκες για την ανάπτυξη μιας πλούσιας χλωρίδας, προσφέροντας μια τεράστια ποικιλία φυτών που αγγίζει τις 6.500 χιλιάδες

Κείμενο: Σοφία Τριάντου

 

Θαυμαστός ο ελληνικός πολιτισμός, τα μνημεία, η φιλοσοφία και η ελληνική γη. Σίγουρα πολύτιμη η υλική και πνευματική κληρονομιά από τον αρχαίο κόσμο. Κι εμείς καλούμαστε  να τα διαφυλάξουμε για τις επόμενες γενιές όμως άλλο τόσο οφείλουμε να διασώσουμε και το περιβάλλον.

Η Ελλάδα, ο μεσογειακός βοτανικός παράδεισος, αποτελεί τις πιο ευνοϊκές συνθήκες για την ανάπτυξη μιας πλούσιας χλωρίδας, η γεωγραφική της θέση, οι κλιματολογικές συνθήκες και η γεωλογική ιστορία της, προσφέρουν μια τεράστια ποικιλία φυτών που αγγίζει τις 6.500 χιλιάδες, όπως πολύτιμα και με μεγάλο αριθμό τα ενδημικά της φυτά, όπως αυτά τα υπέροχα αγριολούλουδα στους λόφους, τα μοναδικά φυτά στους υπέροχους βράχους, τα αρωματικά φυτά των Κυκλάδων και τα μοναδικά βοτάνια στις ψηλές κορυφές των βουνών της. Ο Ταΰγετος, ο Όλυμπος, ο Ψηλορείτης, το Πήλιο, ο Άθως, τα βουνά των Κυκλάδων έχουν σπάνια και μοναδικά φυτά στον κόσμο.

Η σύνδεση του ανθρώπου με τη φύση χρονολογείται πολλές χιλιάδες χρόνια πριν. Η Δήμητρα και η Περσεφόνη αντάλλαξαν λουλούδι ως ένδειξη φιλίας, γλυπτό που σήμερα θαυμάζουμε στο Μουσείο του Λούβρου. Ο Όμηρος ανέφερε τη λέξη βοτάνι, ο Ιπποκράτης, ο Θεόφραστος, ο Διοσκουρίδης ήταν άνθρωποι που επηρέασαν ακόμα και τα σημερινά μας χρόνια όσον αφορά στη ζωή μας με τα φυτά.

Η πολύπλοκη τεκτονική των βουνών, τα διαφορετικά υψόμετρα των λόφων, τα ποτάμια και οι παραπόταμοι, τα λιβάδια και τα νησιά της Ελλάδας ενέπνευσαν κι επηρέασαν πολλούς συγγραφείς, ποιητές και καλλιτέχνες της αρχαιότητας. Μην ξεχνάμε ότι αυτό επηρέασε και τη σημερινή μας πολυμορφία αυτού του τόπου. Διαφορετικοί τρόποι ζωής, έθιμα, διαφορετικές συνθήκες εργασίες, διαφορετικές κουλτούρες.

Εκτός όμως από τη ζωή των φυτών, διαβάζουμε υπέροχες περιγραφές για τον μεγάλο κόσμο των πουλιών, των ελαφιών, για τα ζαρκάδια και τη ζωή των άγριων ζώων. Υπέροχα αηδόνια κελαηδούσαν στον αθηναϊκό κόσμο, πελαργοί, και τσαλαπετεινοί έφτιαχναν τις φωλιές τους στα σημερινά αρχαία αθηναϊκά μνημεία. Τα γουρούνια, τα αγριογούρουνα και τα αγριοκάτσικα ήταν αυτά που συναντούσαμε να βόσκουν στα δάση των νησιών. Κι όπως και σήμερα αποτελούσαν ένα μεγάλο πρόβλημα για τη διατήρηση της ζωής πολλών σπάνιων φυτών.

Τη στενή σχέση του ανθρώπου με τη φύση φανερώνουν επίσης οι μύθοι και οι τρόποι λατρείας. Τα δάση ήταν οι χώροι που λάτρευαν τους θεούς και τους αφιέρωναν δέντρα έτσι ώστε να έχουν την προστασία τους. Ένα από τα διασημότερα δάση ήταν η Άλτις της Ολυμπίας, λέγεται ότι εκεί ο Ηρακλής τιμούσε τον πατέρα του τον Δία. 

Ο πλάτανος είχε ιερή θέση, το φύλλωμά του, η δροσιά πάντα την έκανε να τον λατρεύουν και να θεωρείται μοναδικός. Στην Κω το συνδέουν με τον Ιπποκράτη που πάντα δίδασκε κάτω από ένα πλατάνι. Μάλιστα λέγεται ότι ο Άγιος Ιωάννης κρύφτηκε στην κουφάλα ενός πλατάνου για να αποφύγει τους ληστές αλλά τον ανακάλυψαν και τον σκότωσαν. Από τότε το πλατάνι δε ρίχνει ποτέ τα φύλλα του. Τα συναντούσαμε όμως να διακοσμούν και την Ακαδημία του Πλάτωνα, μάλιστα τον θεωρούσαν τόσο σπουδαίο που τον πότιζαν με κρασί και άλλοι πλήρωναν για την πολύτιμη σκιά του.

Τη φύση της αρχαιότητας θα τη συναντήσουμε και στην τέχνη. Γλυπτά, με σκηνές θυσίας στην ύπαιθρο διακοσμούν σήμερα τη γλυπτοθήκη του Μονάχου, την Ευρώπη να ξεκουράζεται κάτω από ένα πλατάνι, τον Άδη και την Περσεφόνη με στάχυα και μπουκέτα από παπαρούνες συμβολίζοντας την ετήσια αναγέννηση της φύσης.  Θαυμαστό ένα μυκηναϊκό δαχτυλίδι, με μια γυναικεία μορφή κάτω από ένα μεγάλο δέντρο να δέχεται τη λατρεία δυο γυναικών με ένα υπέροχο μπουκέτο από κρίνα.

Εγγραφείτε στο newsletter μας

Κάθε Σάββατο θα λαμβάνετε στο e-mail σας το newsletter του ελc με τις προτάσεις μας για την εβδομάδα!

Podpourri. Ιστορίες που ακούγονται

Ακολουθήστε το ελculture.gr στο Google News

το ελculture σας προσκαλεί σε εκδηλώσεις

ΓΡΑΨΕ ΤΟ ΣΧΟΛΙΟ ΣΟΥ

Μία Απάντηση

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.