Death and Life, του old boy

Ο ελέφαντας στη μουτζούρα

H εβδομάδα που ο πληθυσμός της γης ξεπέρασε τα 8 δισεκατομμύρια ανθρώπους. Η εβδομάδα που εκτοξεύτηκε από τη ΝΑSA η μη επανδρωμένη αποστολή Artemis 1, με σκοπό τα αμέσως επόμενα χρόνια να ξανασταλούν αστροναύτες στη Σελήνη και να κάνουν πραγματάκια εκεί, πάντως ακόμα σχέδια για ζωή σε άλλους πλανήτες μοιάζουν επιστημονικής φαντασίας, οπότε θα πρέπει να τα βγάλουμε πέρα με τον δικό μας, ο οποίος δεν τα πάει και τόσο καλά. Η εβδομάδα που κάποια παγκόσμια σύσκεψη υπήρχε πάλι για την κλιματική αλλαγή, αλλά ποιος ασχολείται. Η εβδομάδα που ακτιβιστές έριξαν μαύρο υγρό στον πίνακα «Θάνατος και Ζωή» του Γκιστάβ Κλιμτ, προκειμένου να διαμαρτυρηθούν για την καταστροφή του περιβάλλοντος, με αποτέλεσμα να ασχοληθούμε. Η εβδομάδα που ενώ ένας πύραυλος απογειωνόταν για να κάνει τροχιά γύρω από τη Σελήνη, πλήθος άλλων έπεφταν απ’ τη Ρωσία σε oυκρανικό έδαφος, κι ένας έπεσε σε έδαφος του ΝΑΤΟ, την Πολωνία, σκοτώνοντας δύο ανθρώπους, με αποτέλεσμα για κάποιες ώρες να έπαιζε το ενδεχόμενο άμεσης εμπλοκής του ΝΑΤΟ στον πόλεμο και μετά ποιος ξέρει τι, τρίτος παγκόσμιος και πυρηνικός πόλεμος; Η εβδομάδα που κοντεύει να πέσει το Twitter, γιατί ο νέος του ιδιοκτήτης Ίλον Μασκ έχει μπει ως ταύρος σε υαλοπωλείο και κοντεύει να καταστρέψει ένα μέσο κοινωνικής δικτύωσης με το οποίο ο πλανήτης συνομιλούσε την τελευταία δεκαπενταετία μεταξύ του.

Ο Μασκ δεν είναι ο μόνος που αναγγέλλει μαζικές απολύσεις, το ίδιο κάνουν οι συνδισεκατομμυριούχοι Ζάκερμπεργκ και Μπέζος στα δικά τους μαγαζιά. Απλά αυτά ήταν πάντα τα μαγαζιά τους κι έχουν τουλάχιστον το τεκμήριο πως ξέρουν να τα τρέχουν και να τα διοικούν. RIP Twitter; Βoycott Qatar 2022; Το μουντιάλ που αρχίζει την Κυριακή, το μουντιάλ στο Κατάρ, ένα μουντιάλ, το οποίο -πέραν όλων των άλλων ζητημάτων προσβολής ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χώρα- προκάλεσε τον θάνατο χιλιάδων εργατών κατά την κατασκευή των γηπέδων και των υποδομών. Είναι άραγε δυνατόν να γκρεμιστεί στα εξ ων συνετέθη το Twitter; Είναι άραγε δυνατόν να μποϊκοτάρει όντως ο κόσμος ένα μουντιάλ; Δεν θα συνεχίζεται πάντα το σόου; Δεν θα νικά πάντα το σόου; Κι αν τίποτα από τα δύο δεν είναι δυνατά, υπάρχουν άραγε μόνο τα άκρα, ενδιάμεσες καταστάσεις με τεράστιες ζημιές οικονομικές, έξωθεν καλής μαρτυρίας, ίματζ και κύρους, δεν είναι κι αυτές με τη σειρά τους εξαιρετικά σημαντικές; Tι γίνεται με αυτούς τους λίγους τύπους που κατέχουν τον παγκόσμιο πλούτο; Κι αν είναι ηλίθιος ο Ίλον Μασκ; Μπορεί να είναι ηλίθιος κάποιος που φτάνει να είναι ο Ίλον Μασκ; Έχουμε χτίσει ένα παγκόσμιο οικονομικό σύστημα στην κορυφή του οποίου βρίσκονται ηλίθιοι;

Ο παγκόσμιος πόλεμος αποφεύχθηκε γιατί ο πύραυλος που έπληξε την Πολωνία ήταν τελικά ουκρανικός. Οι εκκλήσεις του Βολοντιμίρ Ζελένσκι για να γίνει η μεγάλη κλιμάκωση δεν ευοδώθηκαν. Ήταν ρώσικη ρουκέτα και οι σύμμαχοί του τον πούλησαν, για να μην φτάσουμε στο σημείο απ’ το οποίο δεν θα υπήρχε γυρισμός; Ήταν όντως ουκρανική και ο Ζελένσκι προσπάθησε να εμπλέξει το ΝΑΤΟ στον πόλεμο; Κι αν ναι, μπορούμε ίσως να τον δούμε με κατανόηση, γιατί το έκανε για το καλό της πατρίδας του που σφυροκοπείται; Θα έκανε καλό στην πατρίδα του ένας τρίτος παγκόσμιος; Μήπως, θα πει ο αντίλογος, όλα αυτά είναι κατευνασμός, μήπως θα βρούμε τον κατευνασμό μπροστά μας όπως παλιά; Τι διδασκόμαστε από την Ιστορία; Τι πάει να πει Ιστορία; Ποιος την γράφει; Στην Ελλάδα ένα alt-right βίντεο προσπαθεί να ξαναγράψει την ιστορία του Πολυτεχνείου με παραπειστική αφήγηση σε μειλίχιο ύφος. 

Ο χειμώνας μπαίνει στην Ουκρανία και ο κίνδυνος να παγώσουν κυριολεκτικά από το κρύο άνθρωποι σε μεγάλες περιοχές της είναι υπαρκτός. Από την άλλη η κλιματική αλλαγή δεν έχει μόνο κακές συνέπειες. 18 Νοεμβρίου και αρνείται ακόμα να κάνει στοιχειώδες κρύο στην Αθήνα. Θες να νιώσεις λίγο κρύο, δεν σου φαίνεται φυσιολογική αυτή η παρατεταμένη άνοιξη, όχι μόνο ψυχικά αλλά και σωματικά, αλλά δεν είναι ωραίο πράγμα η άνοιξη; Κι αν αρχίσει να κάνει κρύο ποιος ζεσταίνεται κι εδώ, εκεί που έχει φτάσει το κόστος της ζωής; Αν βαδίζουμε προς το τέλος του κόσμου, προτιμότερο δεν είναι να βαδίσουμε εν μέσω ενός ασταμάτητου έαρος; Γιατί κυριαρχεί όμως όλο και πιο έντονα αυτή η φαντασίωση για κάποιο είδος τέλους του κόσμου, για κάποιου είδους Αποκάλυψη, για κάποια τελική καταστροφή, για την μητέρα όλων των καταστροφών, είτε ευθέως με πυρηνικό πόλεμο, είτε μέσω της καταστροφής του πλανήτη; Πού πήγαν οι ωραίες φαντασιώσεις μας, πού πήγαν οι ουτοπίες, γιατί στο μυαλό χώρος υπάρχει πια μόνο για δυστοπίες;

Δεν έπαθε τίποτα ο πίνακας του Κλιμτ, είχε προστατευτικό αφού. Προφανώς και ναι, εξίσου προφανώς δεν πρόκειται για κάποια δευτερεύουσα λεπτομέρεια. Αλλά αφού ήταν συμβολική κίνηση, τι ακριβώς συμβολίζει το μουτζούρωμα ενός κορυφαίου έργου τέχνης; Και η εικόνα που μεταδίδεται παγκοσμίως, η εικόνα με τον μουτζουρωμένο πίνακα δεν αποκτά τη δική της αυταξία; Το προστατευτικό γυαλί θα βγει και ο πίνακας θα παραμείνει ανέπαφος. Αλλά την μουτζούρα από την εικόνα που έγινε viral ποιος θα τη βγάλει; Μπορείς να το ξε-δείς αυτό; Μπορείς να το βγάλεις απ’ τα μάτια σου; Αν η εικόνα μιας πίπας είναι διαφορετικό πράγμα απ’ την ίδια την πίπα, επειδή πρόκειται για την εικόνα της, την απεικόνισή της, τη ζωγραφιά της, έτσι και η εικόνα μιας μουτζούρας πάνω σε ένα αριστούργημα δεν αυτονομείται απ’ τη ζημιά που δεν έκανε στα αλήθεια στο αριστούργημα;

Ο ελέφαντας στη μουτζούρα όμως είναι άλλος. Έστω ότι η χειρονομία δεν συμβολίζει τίποτα, έστω ότι είναι απλά ένα «Κάμερα σε μένα», μια κραυγή για να σε προσέξουν, ένα ακούστε τώρα τι γίνεται, ένα αυτός είναι ο μόνος τρόπος να ακουστούμε. Να ακουστείς για να πεις τι όμως; Ότι καταστρέφουμε το περιβάλλον με τα ορυκτά καύσιμα; Ότι υπάρχει κλιματική κρίση; Από εσάς περιμένουμε να το μάθουμε; Δεν το γνωρίζαμε; Πόσο δύσκολο είναι να χωνέψει κανείς, πόσο δύσκολο είναι να χωνέψουν οι Γκρέτες και οι συνομήλικοί της της «τελευταίας γενιάς», ότι όλα γίνονται πολύ συνειδητά; Ότι γνωρίζει η ανθρωπότητα τι γίνεται αλλά εξακολουθεί να τραβάει προς τα εκεί; Πόσο δύσκολο είναι να χωνέψει κανείς, ότι, εκτός από την καταστροφή του περιβάλλοντος (ή μάλλον παράλληλα με αυτή και σε ένα σημαντικό βαθμό σε σχέση αιτίου – αιτιατού), οι άνθρωποι παγκοσμίως νομιμοποιούσαν και νομιμοποιούν ένα παγκόσμιο οικονομικό σύστημα με κέρδος χωρίς ταβάνι για τους νικητές του; Ότι οι άνθρωποι παγκοσμίως είναι οκ με το να μην έχει να φάει ή να ζορίζεται πάρα πολύ καθημερινά για να βγάλει τα προς το ζην μεγάλο μέρος των οκτώ δισεκατομμυρίων ανθρώπων, την ίδια ώρα που ένα μεγάλο ποσοστό του παγκόσμιου πλούτου είναι συγκεντρωμένο στα χέρια ελάχιστων; Για αυτά γιατί δεν αντιδρούν οι άνθρωποι; Αυτά γιατί είναι φυσιολογικά; Πόσο νορμάλ είναι να συγκεντρώνεται τόσο απερίγραπτα πολύς πλούτος στα χέρια λίγων ανθρώπων; Και συγκεντρώνεται όντως; Από ποιο σημείο και ύστερα τα λεφτά που έχουν είναι λογιστικό μέγεθος, ψηφία και δεκαδικοί στον ψηφιακό κόσμο; Ο τύπος με το κρυπτονόμισμα που κατέρρευσε η μπίζνα του, πόσα αληθινά λεφτά έχασε στα αλήθεια, πόσα απ’ τα λεφτά που είχε όντως τα είχε, όντως υπήρχαν, όντως ήταν κάτι άλλο από νούμερα;

Αν μάθαμε κάτι με τον κόβιντ, είναι ότι οι κυβερνήσεις των κρατών μπορούν σε χρόνο dt να συντονιστούν σε μια σε γενικές γραμμές κοινή γραμμή αντιμετώπισης ενός παγκόσμιου ζητήματος. Αν μπορούν να αποφασίσουν από κοινού λοκντάουν, δεν μπορούν άραγε μια ωραία πρωία να πουν παιδιά το καλαμπούρι τέλειωσε, ως εδώ πήγαινε ο πλανήτης με το ως τώρα σύστημα, τώρα θα το πάρουμε αλλιώς; Κι αυτό μπορεί να γίνει και πυραύλους με πυρηνικά μπορούν να ρίξουν, με αποτέλεσμα όντως να το πάρουμε αλλιώς, όλα πιθανά είναι, αυτός ο αδιανόητος κοσμικός παραλογισμός πάντως του να έχουν όλα τα λεφτά του κόσμου οι Μασκ κάποια στιγμή θα τελειώσει. Με επανάσταση και αίμα.

Εγγραφείτε στο newsletter μας

Κάθε Σάββατο θα λαμβάνετε στο e-mail σας το newsletter του ελc με τις προτάσεις μας για την εβδομάδα!

Podpourri. Ιστορίες που ακούγονται

Ακολουθήστε το ελculture.gr στο Google News

το ελculture σας προσκαλεί σε εκδηλώσεις

ΓΡΑΨΕ ΤΟ ΣΧΟΛΙΟ ΣΟΥ

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.