Ίσως να μην υπάρχει άνθρωπος που να μην έχει μια ιστορία να πει… γι’ αυτό το γαλήνιο μικρό άνθος που το ονομάζουμε χαμόμηλο ή χαμομήλι, με ένα γλυκό ελαφρά φρουτώδες άρωμα.
Η ονομασία του προέρχεται από το ελληνικό chamaimelon, από το chaînai, «στο έδαφος» και «μήλο», το μήλο αφορά μια αναφορά στη χαρακτηριστική του μυρωδιά όταν είναι φρέσκο. Ο Διοσκουρίδης αποκαλεί το βότανο anthémis, από το ελληνικό anthos, άνθος. Διέκρινε τρία είδη χαμομηλιού που διέφεραν μόνο στο άνθος και κατέγραψε το γεγονός ότι «φύεται σε τραχιά σημεία». Ανέφερε επίσης ότι τα αφεψήματα από τις ρίζες, τα άνθη και τα φύλλα έχουν θερμαντική δράση, προσθέτοντας ότι το βότανο ανακουφίζει από στομαχικές διαταραχές, καταπραΰνει τα νεύρα και είναι χρήσιμο σε παθήσεις των νεφρών και του ήπατος.
Συνήθιζαν να το μαζεύουν σε ελαφριά χώματα ή κοντά σε πεζοδρόμια και το έβαζαν στην άκρη για να φτιάξουν γιρλάντες. Η φαρμακευτική του χρήση χρονολογείται από την αρχαιότητα, όπου αξιόλογοι όπως ο Ιπποκράτης, ο Γαληνός και ο Ασκληπιός έκαναν γραπτή αναφορά σε αυτό. Οι γιατροί παρασκεύαζαν παστίλιες με τα φύλλα, τα άνθη και τις ρίζες του βοτάνου.
Το Anthémis ή ελληνικό χαμομήλι θα το συναντήσουμε στις περιοχές της κεντρικής και ανατολικής Μεσογείου. Το Chamaemelum nobile ή ρωμαϊκό χαμομήλι είναι εγγενές στη δυτική Ευρώπη και δεν βρίσκεται στην Ελλάδα. Το Chamomilla recutita L.(Matricaria recutita L) ή γερμανικό χαμομήλι, είναι αυτό που βρίσκεται στο μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης και είναι γνωστό και ως γλυκό χαμομήλι, που χρησιμοποιείται για το αυτό το γλυκό, παραδοσιακό έγχυμα που πίνεται σήμερα. Το matricaria είναι λατινικό και προέρχεται από το matrix που σημαίνει μήτρα. Αυτή η ονομασία του ίσως προέρχεται από τις θαυματουργές του ιδιότητες στο γυναικείο σώμα. Ιδανικό για το προεμμηνορροϊκό σύνδρομο και τις κράμπες της περιόδου.
Όμως σε πολλούς τόπους το έλεγαν για τον παραπάνω λόγο και το βότανο της μάνας ή γυναικολούλουδο, ίσως αυτό να προήλθε από την εικόνα της Μαρίας της Μαγδαληνής που απεικονίζεται με μια αρωματική αλοιφή δίπλα στα υπέροχα μαλλιά της… διάσημες οι ικανότητές του στη φροντίδα των μαλλιών ακόμα και σήμερα.
Τα δύο είδη χαμομηλιού (ρωμαϊκό και γερμανικό) έχουν χρησιμοποιηθεί για ιατρικούς σκοπούς για περισσότερα από χίλια χρόνια. Μεταφέρθηκε για πρώτη φορά στη Βόρεια Αμερική από τους Ισπανούς αποίκους, πιθανών στις αρχές του 16ου αιώνα. Στη μεξικανική παραδοσιακή ιατρική, το χαμομήλι (πιθανώς ρωμαϊκό χαμομήλι) χρησιμοποιείται επίσης για την ανακούφιση των εμμηνορροϊκών προβλημάτων καθώς και για τη βοήθεια του στον τοκετό.
Σήμερα το χαμομήλι είναι ένα διάσημο βότανο στη δυτική κουλτούρα. Χρησιμοποιείται ευρέως για τη θεραπεία παιδιών που έχουν γαστρεντερικές διαταραχές όπως κολικούς και δυσπεψία. Ωστόσο, τα παιδιά που είναι αλλεργικά στο συγκεκριμένο είδος φυτών θα πρέπει να χρησιμοποιούν το χαμομήλι με τη συμβουλή γιατρού.
Έχει επίσης χρησιμοποιηθεί συχνά για τις μυϊκές κράμπες, πονοκεφάλους, για τη δυσπεψία, το κρυολόγημα και τους κολικούς. Αναφέρεται ότι πάνω από ένα εκατομμύριο φλιτζάνια ροφήματος χαμομηλιού λαμβάνονται παγκόσμια κάθε μέρα.
–
Cover photo: ©Fabianna Freeman, Unsplash
