Αντοχή υλικών σε “σκοτεινές” εποχές

Το Φεστιβάλ Κόμικς της Βαβέλ, επιστρέφει. Όχι ως Βαβέλ πλέον, καθώς το περιοδικό είναι δυστυχώς εκτός κυκλοφορίας, ως Διεθνές Φεστιβάλ Κόμικς της Αθήνας όμως και μάλιστα το 14ο, συνεχίζοντας ακριβώς εκεί που το αφήσαμε πριν τρία χρόνια. Το γιατί σταμάτησε δεν θα μας απασχολήσει εδώ, ας το συνοψίσουμε στις οικονομικές δυσκολίες που συνάντησε. Σημασία έχει ότι παρά την ιδιαίτερα δύσκολη περίοδο, επανέρχεται, με νέο «σύνθημα»: Αντοχή υλικών. «Ως υλικά μπορεί κανείς να θεωρήσει τον ίδιο τον άνθρωπο, τη φυσική του υπόσταση, αλλά και το μυαλό, τα συναισθήματα, την ιδεολογία, τις ευαισθησίες του», μας λέει η Διευθύντρια του Φεστιβάλ, Άννα Βαρούχα. Πόσο αντέχουμε λοιπόν στην άσκηση έντονης, αφόρητης πίεσης;

Το Φεστιβάλ απ’ ότι φαίνεται έχει αντοχές και με λίγες αλλαγές είναι και πάλι εδώ. Έτσι, φέτος για πρώτη χρονιά διοργανώνεται σε κλειστό χώρο και συγκεκριμένα στη Διπλάρειο Σχολή στην πλατεία Θεάτρου. Επίσης, για πρώτη φορά υπάρχει εισιτήριο, κάτι που μπορεί να “ξενίσει” κάποιους από τους παλιούς θαμώνες αλλά, «είναι κάτι απαραίτητο πια για τη βιωσιμότητα του Φεστιβάλ και το κρατήσαμε τόσο χαμηλό έτσι ώστε να είναι προσιτό σε όλους» σύμφωνα με την κυρία Βαρούχα. Και πράγματι, 3 ευρώ το ημερήσιο και 6 ευρώ για τις 10 ημέρες του φεστιβάλ είναι εξαιρετικά χαμηλό ποσό. 

L όπως Lloyd
Διαβάζοντας το πρόγραμμα του φεστιβάλ, εκτός από το πάντα ενδιαφέρον αφιέρωμα στους εγχώριους κομίστες, την προσοχή μου τράβηξε η αναδρομική έκθεση για τον David Lloyd, τον άνθρωπο που κρύβεται πίσω από τα εξαιρετικά σχέδια του graphic novel V for Vendetta και τη διάσημη πλέον μάσκα του V, που βασίζεται στο ιστορικό πρόσωπο του Guy Fawkes. Μια μάσκα που πουλάει κάθε χρόνο πάνω από 100.000 αντίτυπα, καθώς έχει γίνει παγκόσμιο σύμβολο των διαδηλωτών ενάντια στο καπιταλιστικό κίνημα, αλλά και των Anonymous. Και κάπως έτσι ένα σύμβολο της μαζικής κουλτούρας γίνεται σύμβολο αντίστασης και πάλης..

Το έργο ωστόσο που χαρακτηρίζει τον David Lloyd είναι το Kickback, ίσως η δουλειά που απήλαυσε περισσότερο από όλες, γιατί εδώ τόσο το σενάριο, όσο και τα σχέδια, είναι δικά του. Πρόκειται για ένα αστυνομικό νουάρ κόμικς, με κεντρικό ήρωα τον Τζο, έναν διεφθαρμένο αστυνομικό που παλεύει με τους προσωπικούς του εφιάλτες και τις ενοχές του. Όταν ο περίγυρός του προσπαθεί να τον ταρακουνήσει, εκείνος φαίνεται εντελώς συμβιβασμένος: «Δε γίνεται να τα βάλεις με το σύστημα. Ένας μονόδρομος είναι που έχουμε πάρει όλοι μας, προς μια κατεύθυνση που έχουμε από κοινού αποδεχτεί. Δεν αλλάζει».  

Ο κόσμος που φτιάχνει ο Lloyd είναι σκοτεινός, διεφθαρμένος, απαισιόδοξος, με σχέδια θολά, γεμάτα σκιές. Ωστόσο, μέσα από την εσωτερική πάλη του ήρωα – ποιος είμαι, από πού προέρχομαι, πόσο ένοχος είμαι για όσα συμβαίνουν, πώς μπορώ να αλλάξω τα πράγματα – αν μπορώ – θα έρθει η λύση. Τα πράγματα αλλάζουν. Όχι όμως με το συνηθισμένο happy end όπου ο καλός Superman νίκησε τους κακούς. Γιατί στο σύμπαν του David Lloyd δεν χωράνε υπερήρωες. Όπως και στα σκίτσα του δεν κυριαρχούν τα ζωντανά, έντονα χρώματα, αλλά η σκοτεινή ατμόσφαιρα του διεφθαρμένου κόσμου στον οποίο ζουν και μάχονται οι ήρωές του. «Πολλοί μου λένε ότι το στυλ μου είναι σκοτεινό και θα μου ταίριαζε να σχεδιάσω τον Batman. Μα δεν με ενδιαφέρουν καθόλου οι σούπερ ήρωες. Απεχθάνομαι το γεγονός ότι τα υπερηρωικά κόμικς έχουν κατακτήσει όλη τη βιομηχανία των Η.Π.Α. στις μέρες μας, αν και μου αρέσουν οι καλύτεροι από αυτούς τους ήρωες στην παραδοσιακή μορφή τους», λέει σε μια συνέντευξή του. 

Πόσο μακρινές είναι όμως οι δυστοπίες που περιγράφει ο Lloyd, από τον δικό μας κόσμο; Το 14ο Φεστιβάλ Κόμικς πραγματοποιείται στο κέντρο της Αθήνας, σε μια αγαπημένη πλατεία η οποία, ακολουθώντας τη μοίρα της πρωτεύουσας, έχει υποβαθμιστεί δραματικά τα τελευταία χρόνια. Αν το δομικό υλικό μιας πόλης είναι οι πολίτες της, τότε η Αθήνα δοκιμάζει την αντοχή των υλικών της σε συνθήκες εξαιρετικής πίεσης και υψηλής θερμοκρασίας. Επιπλέον, η οικονομική κρίση, η διαφθορά και η ατιμωρησία οδηγούν την κοινωνία σε τάσεις απαξίωσης της πολιτικής, αποδοχής του αναπόδραστου του συστήματος και υποστήριξης των άκρων. Η λύση δεν θα έρθει από υπερήρωες, μοιάζει να μας λέει ο Lloyd και δεν θα φέρει μια ιδανική κοινωνία. Θα έρθει από αντι-ήρωες, από εμάς τους ίδιους.

«Ήταν κι η πόλη όμορφη κάποτε. Τώρα είναι γεμάτη σκατά και ναρκωτικά… Τζο […] είσαι κι εσύ μέρος αυτής της κατάστασης, γιατί δεν κάνεις κάτι; Άλλαξέ την, κάνε τα πράγματα όπως ήταν.. »

Το Διεθνές Φεστιβάλ Κόμικς της Αθήνας πραγματοποιείται από τις 2 έως τις 11 Νοεμβρίου 2012, στη Διπλάρειο Σχολή, στην πλατεία Θεάτρου.

Ο David Lloyd θα βρίσκεται αυτοπροσώπως στο 14ο Διεθνές Φεστιβάλ Κόμικς, όπως και όλοι οι καλλιτέχνες που παρουσιάζονται στο φεστιβάλ, ενώ το Σάββατο 3 και την Κυριακή 4/11 στις 19:00 θα μοιράζει και ..υπογραφές!