Ανάμεσα στις πρόσφατες πλούσιες κυκλοφορίες παιδικών βιβλίων και με αφορμή τον μήνα Απρίλιο, κατεξοχήν μήνα αφιερωμένο σε αυτά, ξεχωρίσαμε από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος, 3 βιβλία που σίγουρα θα αγαπήσουν οι μικροί αναγνώστες. Βιβλία που αν και μεταξύ τους διαφορετικά σε περιεχόμενο και πρόθεση ικανοποιούν τη μεγαλύτερη ανάγκη: τη βαθιά γνώση του κόσμου αλλά και του εαυτού μας μέσα από τις σελίδες τους.
[ 1 ]
Η παγκόσμια πολιτική σε 100 λέξεις
Μόλις αρχίσουμε να κατανοούμε τον τρόπο που λειτουργεί η πολιτική, μόνο τότε θα μπορέσουμε να ασχοληθούμε ενεργά με αυτή, είτε ως πολιτικοί, είτε ως ενσυνείδητοι ψηφοφόροι και πολίτες, είτε ως αγωνιστές για μια πιο δίκαιη και φιλελεύθερη κοινωνία. Για αυτό τον λόγο είναι σημαντικό τα παιδιά να εξοικειωθούν από νωρίς με τους όρους της πολιτικής και να είναι σε θέση να εκφραστούν με αυτούς. Αυτή ήταν και η μεγάλη πρόκληση της συγγραφέως Έλινορ Λέβινσον, καθηγήτριας πανεπιστημίου στο τμήμα Δημοσιογραφίας, με εξειδίκευση στην Πολιτική, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει και στο σημείωμά της στο τέλος του βιβλίου.
100 λέξεις λοιπόν που περιγράφονται και εκείνες με τη σειρά τους με 100 λέξεις, σπουδαίο επίτευγμα και θα πρέπει να το υπογραμμίσουμε, ικανές να δώσουν μια ευρεία εικόνα στον νεαρό αναγνώστη για τος πώς, πάνω κάτω, λειτουργούν τα πράγματα. Στο χέρι του η εμβάθυνση σε κάθε μια έννοια. Η αρχή θα έχει γίνει. Έννοιες δύσκολες, δυσνόητες για ένα μικρό μυαλουδάκι, όπως ο καπιταλισμός, το δημοψήφισμα, η προπαγάνδα, η δημοσκόπηση, το χρίσμα, το σύνταγμα, τα συνδικάτα, τα εκλογικά συστήματα.
Κάπως έτσι, μαθαίνοντας λέξεις και τα νοήματά τους, όπως ακριβώς όταν μαθαίνουμε για πρώτη φορά να μιλάμε, σιγά σιγά ξεκινάμε να αντιλαμβανόμαστε πώς κυβερνώνται οι χώρες και πώς λαμβάνονται οι αποφάσεις, ποιος έχει εξουσία και πώς την αποκτά, πώς γίνονται οι μεγάλες αλλαγές, τι ρόλο μπορεί να παίξει ένας πολίτης σε όλα αυτά. Το βιβλίο αυτό δεν είναι παρά μόνο η αφετηρία για ένα συναρπαστικό ταξίδι ανακαλύψεων.
Το βιβλίο δεν είναι αυστηρά δομημένο με αλφαβητική ή άλλη οργάνωση αλλά ξεκινά με έννοιες περισσότερο γενικές στις πιο εξιδεικευμένες χωρίς αυτό φυσικά να αποκλείει ένα ελεύθερο τρόπο ανάγνωσης. Ωστόσο κάθε λήμμα εντάσσεται σε μία από τις 5 βασικές θεματικές που η συγγραφέας έχει διαμορφώσει, κράτος, πολίτες, ιδέες, οικονομικά και ΜΜΕ. Κάθε έννοια που επεξηγείται, ακολουθείται και από ορισμένα σύμβολα, τα οποία δείχνουν σε ποια ή ποιες θεματικές εντάσσεται το συγκεκριμένο λήμμα. Η εύστοχη, γραφιστική εικονογράφηση του Paul Boston, συμπληρώνει διασκεδαστικά το κείμενο ενώ πολλές φορές διευκολύνει την κατανόηση των ορισμών από τους αναγνώστες.
Ένα απαραίτητο για την παιδική βιβλιοθήκη βιβλίο, γιατί όπως εύστοχα αναφέρει στην εισαγωγή της η συγγραφέας «Αν δεν είσαι ερημίτης, αν δεν ζεις ολομόναχος σε μια απομονωμένη σπηλιά χωρίς να αγοράζεις τίποτα από κανέναν, πρέπει να καταλάβεις πώς λειτουργεί η πολιτική» και ο κόσμος όλος θα συμπληρώσω.
Συγγραφέας: Levenson Eleanor
Εικονογράφος: Boston Paul
[ 2 ]
Οι φύλακες του σιταριού
Ο Τριπτόλεμος, γιος του βασιλιάς της Ελευσίνας Κελεού και της Μετάνειρας σύμφωνα με τη μυθολογία είχε κάποτε αρρωστήσει και η ταπεινοφροσύνη της μητέρας του αλλά και η φροντίδα που έδειξε στο πρόσωπο μιας ζητιάνας που βρήκε στον δρόμο, τον έσωσαν. Γιατί αυτή η ζητιάνα δεν ήταν άλλη από τη Θεά Δήμητρα που με τα μαγικά της γιατροσόφια από τη μητέρα φύση τον γιατρεύει. Από τότε ο Τριπτόλεμος αναλαμβάνει τη σημαντική αποστολή να μιλήσει στους ανθρώπους για τη σπορά του σιταριού τη φροντίδα του και τη μετατροπή του σε ψωμί μαθαίνοντάς τους να καλλιεργούν τη γη.
Και τα χρόνια περνούν και οι άνθρωποι καθώς τώρα δεν είναι αναγκασμένοι να μετακινούνται σε αναζήτηση τροφής, γιατί καλλιεργούν την τροφή τους, οργανώνονται σε πόλεις και ευημερούν αφού η βασική τους ανάγκη, εκείνη της τροφής έχει βρει τον δρόμο της.
Εκείνη όμως την άνοιξη της ιστορίας μας, το πολύτιμο σιτάρι χάνεται και έτσι το Γραφείο Ερευνών «Οι 12 θεοί» αναλαμβάνει να ανακαλύψει τι έχει συμβεί. Τώρα θα μου πεις τι πολύτιμο έχει αυτό το σιτάρι του Τριπτολέμου; Μα πρόκειται για το σιδερόσταρο, το πρώτο δηλαδή καρπό του σιταριού που μέσα του κρύβεται ολόκληρη η ουσία, η αξία του, η καταγωγή του.
Στην τέταρτη υπόθεσή τους, οι μικροί θεοί με χιούμορ θα χρειαστεί να ταξιδέψουν σε απέραντους σιτοβολώνες, να μιλήσουν με καλλιεργητές και να καταγράψουν τις μαρτυρίες τους αλλά και σε εργαστήρια εταιρειών που παράγουν χημικά λιπάσματα και βελτιωτικά, ώστε να καταλάβουν τι συνέβη στο πολύτιμο σιτάρι του Τριπτόλεμου.
Μια ιστορία με δυνατό και επίκαιρο μήνυμα, για τα μεταλλαγμένα προϊόντα, τη χρήση λιπασμάτων στις καλλιέργειες και τις καταστροφικές συνέπειες στο περιβάλλον.
Ο Φίλιππος Μανδηλαράς με τη συγγραφική του επιδεξιότητα, το χιούμορ και μπόλικες δόσεις μυστηρίου, δημιουργεί μια έξυπνη, διασκεδαστική σειρά βιβλίων, καλογραμμένη, και πολύ ενδιαφέρουσα σε πλοκή, ρίχνοντας περίτεχνα τον σπόρο της γνώσης. Εμπνεόμενος από τους 12 Θεούς της ελληνικής μυθολογίας η κορυφή του Ολύμπου προσγειώνεται στη γη με τη μορφή ενός γραφείου εξιχνίασης μυστηρίων. Οι δεξιότητες, οι ξεχωριστές δυνάμεις αλλά και το συνεργατικό τους πνεύμα, θα αναγάγουν τους Θεούς στους καλύτερους ντετέκτιβ της σύγχρονης ιστορίας.
Πολύ αξιόλογη η ασπρόμαυρη εικονογράφηση της Ναταλίας Καπατσούλια που ακολουθεί παράλληλα την εξέλιξη της ιστορίας καταγράφοντας τα γεγονότα αλλά και την ατμόσφαιρα.
Συγγραφέας: Μανδηλαράς Φίλιππος
Εικονογράφος: Καπατσούλια Ναταλία
[ 3 ]
H χώρα των τεράτων
Πρωταγωνιστής σε αυτό το βιβλίο ο Μαξ που στο πρόσωπό του βλέπουμε τον ανήσυχο παιδικό μας εαυτό και αν σήμερα είμαστε γονείς, σίγουρα αναγνωρίζουμε το μικρό μας διαολάκι. Είναι ένα από εκείνα τα παιχνιδιάρικα απογεύματα που ο Μαξ παίζοντας με τον εαυτό του παιχνίδια μίμησης, φοράει τη στολή του λύκου κι αρχίζει τις σκανταλιές. Η μητέρα του, ορθά κοφτά τον μαλώνει “ΤΕΡΑΣ!” τον αποκαλεί και τον στέλνει στο δωμάτιό του. Τότε ο Μαξ θυμωμένος θα ξεκινήσει ένα ταξίδι για μια φανταστική χώρα. Μια χώρα αποκύημα της φαντασίας του και του θυμικού του με μόνους κάτοικους μερικά άγρια τέρατα. Με το μοναδικό ταλέντο χειραγώγησης που διαθέτει, θα τα οδηγήσει να τον ανακηρύξουν βασιλιά τους και θα αρχίσουν μαζί του, κυριολεκτικά, έναν ΚΑΚΟ ΧΑΜΟ!
Το πολυβραβευμένο βιβλίο του Maurice Sendak είναι ένα από τα πιο αγαπημένα εικονογραφημένα βιβλία για παιδιά που φιγουράρει στις λίστες με τα σπουδαιότερα παιδικά βιβλία όλων των εποχών κι έφθασε πλέον και στην Ελλάδα. Και αυτό έγινε εφικτό από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος που απέκτησαν τα δικαιώματα για την έκδοση των βιβλίων του Maurice Sendak στην ελληνική γλώσσα, σε μετάφραση του Γιάννη Παλαβού.
Στο βιβλίο του ο Maurice Sendak συνθέτει με έναν μοναδικά αριστοτεχνικά τρόπο, με λίγες μόνο λέξεις, έναν κόσμο σκοτεινό και άγριο θέλοντας να μιλήσει για τον τρόπο με τον οποίο διαχειρίζεται το παιδί ακραία συναισθήματα όπως ο θυμός, αλλά και για την απελευθερωτική δύναμη της παιδικής φαντασίας.
Ο πρωταγωνιστής μας Μαξ, πλάθει έναν παράλληλο κόσμο στο δικό του παρόν, με βασικό συστατικό του τη φαντασία και το συναίσθημα που εκείνη τη στιγμή βιώνει. Ο κόσμος του πλάθει, μια χώρα μακριά από την οικογενειακή του φωλιά και τη μητρική θαλπωρή, κηρύσσοντας τη δική του επανάσταση. Εκεί κατοικοεδρεύουν όλα τα βίαια, άγρια ένστικτά του με τη μορφή των τεράτων γίνονται και οι δέκτες της εξουσιαστικής του συμπεριφοράς. Ένα συμβολικό ταξίδι, μια κατάδυση στον σκοτεινό του εαυτό που μετά την εκτόνωση ανακτά και πάλι τον εαυτό του, αποφορτίζεται και πλέον αναζητά και πάλι τη χαμένη του θαλπωρή μέσα στο σπίτι, δίπλα στη μητέρα.
Η εικονογράφηση του Sendak είναι κάτι περισσότερο από αποκαλυπτική καθώς ο ρόλος της είναι πρωταγωνιστικός. Αποκαλύπτει όσα δεν λέγονται, όσα αποσιωπώνται και πλατειάζει ή σμικρύνεται ανάλογα με το βάρος τους συναισθήματος. Έτσι ενώ στην αρχή της ιστορίας μας παρατηρούμε ότι κάθε σαλόνι είναι ισομερώς δομημένο ανάμεσα σε κείμενο και εικόνα, όσο η ιστορία μας ξετυλίγεται και ο Μαξ πλησιάζει στη χώρα των τεράτων, η εικόνα σχεδόν γιγαντώνεται, αποκλείοντας σε κάποια μέρη εντελώς τις λέξεις.
Το εμβληματικό έργο του Η χώρα των τεράτων (Where the Wild Things Are) είναι ένα βιβλίο σταθμός για τα εκδοτικά δεδομένα διεθνώς, ο δημιουργός του, Maurice Sendak, έχει χαρακτηριστεί από τους New York Times ως «ο πιο σημαντικός δημιουργός παιδικών βιβλίων του 20ου αιώνα» ενώ ο συγγραφέας Neil Gaiman σημειώνει: «Ήταν μοναδικός, παράξενος, ευφυής, σοφός, μαγικός. Έκανε τον κόσμο καλύτερο με την τέχνη του».
Συγγραφέας, εικονογράφος: Maurice Sendak-
–
