Η Κωνσταντίνα Μιχαήλ offstage για τη ζωή και το θέατρο

«Δεν γίνεται να είμαι χαρούμενη σ' έναν κόσμο που τρώει ξύλο»

Το «αγροτικό» μου στο θέατρο το έκανα στο ΔΗΠΕΘΕ Κοζάνης. Εκεί ήρθα σε επαφή μ’ ένα Κέντρο Αποκατάστασης και Αποθεραπείας Παιδιών με Αναπηρίες. Πάντα έλεγα ότι η τέχνη εξημερώνει πνεύματα και ανορθώνει σπονδυλικές στήλες. Έκανα θεατρικό παιχνίδι σε παιδιά με σύνδρομα, ημιπληγείες, τετραπληγικά. Ανεβάσαμε μαζί πολλές παραστάσεις, από τη «Μαντάμ Σουσού» μέχρι τον «Μολυβένιο Στρατιώτη». Είδα άρρωστα μωρά να βγαίνουν απ’ το καβούκι τους, είδα συνειδήσεις να ξυπνούν, να θέλουν να προσπαθήσουν. Τώρα πια τα περισσότερα έχουν μεγαλώσει. Ένας, μάλιστα, σπουδάζει σκηνοθέτης. Μιλάμε καμιά φορά στο “face time” και όταν έχω χρόνο τους επισκέπτομαι. Για μένα η φιλανθρωπία είναι τρόπος ζωής. Δεν στο λέω για να «κοκορευτώ», δεν το ‘χω ανάγκη. Το λέω γιατί πιστεύω ότι η ανθρωπιά είναι υποχρέωση. Ξέρουμε να στηλιτεύουμε συνειδήσεις στα social media, αλλά δεν σηκωνόμαστε απ’ τον καναπέ για να βοηθήσουμε όσους έχουν ανάγκη.

Δε μένω στην Εκάλη. Ζω στο κέντρο της Αθήνας και ξέρω τι σημαίνει «καζάνι που βράζει». Αλλά μ’ αρέσει να ζω εδώ, γιατί αυτή είναι η πραγματικότητα. Δεν μ’ αρέσει να ζω εκτός πραγματικότητας. Με αφορά αυτό που συμβαίνει δίπλα μου κι αν είναι άσχημο θα πολεμήσω για να το κάνω όμορφο. Δεν είμαι ακτιβίστρια από ιδεολογία, είμαι ακτιβίστρια από ανάγκη. Ο ακτιβισμός μου προκύπτει απ’ το ότι πρέπει να ζήσω μέσα σ’ αυτόν τον κόσμο.

Έχω περάσει δίπλα από ρουκέτες και φωτιές. Στο υπόγειο της πολυκατοικίας μου ζουν μετανάστες που κάθε μήνα φεύγουν και έρχονται άλλοι. Δεν ξέρω που πάνε αυτοί οι άνθρωποι, ούτε από πού έρχονται. Τα βράδια περπατάω στους δρόμους και οι ναρκομανείς μού φωνάζουν να τους δώσω λεφτά. Αυτή είναι η κατάσταση κι εγώ αυτή την κατάσταση δεν θέλω να την κρύψω. Θέλω να μάθω να συμβιώνω όσο το δυνατόν πιο ομαλά μαζί της.

Μου έχουν κάνει πολλές φορές πρόταση να πολιτευτώ. Έχω πολιτική άποψη, αλλά δεν είμαι γι’ αυτό. Έχω φίλους που ασχολούνται με την πολιτική. Έχω δει τι έχει εκεί μέσα. Δεν θες να ξέρεις, ένας βούρκος. Δεν μπορείς να αρθρώσεις λόγο, όσο κι αν θες. Όλα είναι προδιαγεγραμμένα. Άσε που στην Ελλάδα, αν δεν ανήκεις κάπου, αν δεν έχεις την ταμπέλα της παράταξης και της ιδεολογίας, δεν πας πουθενά. Μια κρεατομηχανή είναι η εξουσία.

Και η τέχνη κρεατομηχανή είναι. Αλλά δεν εξαρτάται η ζωή και ο θάνατός σου από μια κακή παράσταση. Αντίθετα, αν συναινέσεις σ’ ένα άθλιο νομοσχέδιο, μπορείς να ρημάξεις τις φιλοδοξίες ενός ολόκληρου λαού. Τέτοιες ευθύνες ούτε τις θέλω, ούτε να τις διαχειριστώ ξέρω. Η τέχνη είναι σκληρή, όχι όμως περισσότερο από την υπόλοιπη κοινωνία. Τόσα χρόνια στη δουλειά έχω μάθει να αναγνωρίζω εξαρχής τις άσχημες συμπεριφορές. Χάνεις τον ύπνο σου, δε λέω ψέματα. Τόση κακία, τόσος φθόνος, τόση ανασφάλεια.

Κάθε καινούργια συνεργασία είναι «Γολγοθάς». Μέχρι να ανέβει η παράσταση, κάνεις σχεδόν μοναστηριακή ζωή. Να καταλάβεις τον σκηνοθέτη, να έρθεις κοντά με τους άλλους ηθοποιούς, να χάσεις τον ύπνο σου απ’ τις ανασφάλειες. Γιατί όλα αυτά; Για να ανοίξω μέσα μου χώρο ώστε να μπει ένας ρόλος, μια νέα ψυχολογία. Δεν θέλω να ‘ρθεις στο θέατρο και να σε κοροϊδέψω. Θέλω αυτό το πλάσμα που θα δεις να είναι αληθινό.

Τώρα που ανεβάζουμε το «Γαμήλιο Εμβατήριο» του Τερζάκη, ξύπνησαν μέσα μου πολλές παιδικές μνήμες. Τότε που πήγαινα στα χωριά των γονιών μου και έβλεπα το μεγάλο βάσανο των γυναικών της επαρχίας. Η γυναίκα που είναι μόνο για το σπίτι, που δεν πρέπει να μορφωθεί, που δεν έχει θέση πουθενά. Μη νομίζεις, τέτοιοι επαρχιωτισμοί ακόμα υπάρχουν. Απλώς είναι πιο καμουφλαρισμένοι.

Έχω δει από κοντά πώς είναι να υποβιβάζεις μια γυναίκα. Μεγάλωσα σε μια πολύ αυστηρή οικογένεια. Ο μπαμπάς μου ήταν στρατιωτικός και η μητέρα μου νοικοκυρά. Έζησα σ’ ένα σπίτι που το πρότυπο του «καλού κοριτσιού» δεν έπρεπε να ραγίσει με τίποτα. Όχι στα κουτσομπολιά, όχι στους εφηβικούς έρωτες. Είχαμε την περηφάνια του ονόματος. Το «καθαρό κούτελο» που λέμε. Ακόμα και τώρα, όταν λέω ότι μεγάλωσα καταπιεσμένα, ο πατέρας μου νευριάζει. Κι εγώ, ακόμα και τώρα, είμαι μ’ έναν τρόπο το «καλό κορίτσι του μπαμπά». Μαλώνουμε για τα πολιτικά, βριζόμαστε, αλλά στο τέλος τα ξαναβρίσκουμε. Όπως όλες οι οικογένειες, δηλαδή.

Όταν αποφάσισα να παρατήσω τη Θεολογία και να δώσω στη Δραματική Σχολή είχαμε δράματα. Έγινε μια κανονική επανάσταση. Αλλά έτσι είναι αυτά. Η καταπίεση γεννά αντίδραση. Και η τέχνη αυτό είναι. Μια αντίδραση στην καταπίεση. Τα νιάτα μου τα έζησα άγρια. Είχα, όμως, μέτρο. Αυτό το κληρονόμησα απ’ τη μητέρα μου. Δεν είχε σπουδές, γνώσεις, δεν είχε ταξιδέψει ποτέ. Είχε όμως ένα μυαλό που είχε επιδείξει απρόβλεπτους νεωτερισμούς. «Ε, δεν έγινε και κάτι αν συμβεί ένα παιδί εκτός γάμου», μου είχε πει κάποτε.

Πλέον ο ρόλος μου σαν γυναίκα είναι πιο συγκεκριμένος. Παλιά δεν ήξερα που ήθελα να πάω, τι έπρεπε να κάνω, ήθελα να είμαι παντού. Πλέον ξέρω πού ανήκω, τι μου δίνει χαρά, τι οφείλω να κάνω. Αυτό που λένε «δείξε μου τον φίλο σου, να σου πω ποιος είσαι» ισχύει εκατό τοις εκατό. Παλιά οι φίλοι μου ήταν από παντού. Τώρα είναι «κοσμογυρισμένοι».

Έχω κάνει πολλά ταξίδια στη ζωή μου. Το τελευταίο ήταν τον περασμένο Ιούνιο. Κάναμε μια ταινία με τον Βασίλη Χριστοφιλάκη, το “Too Much Info Clouding Over My Head” και ταξιδέψαμε μέχρι το Λος Άντζελες για την προβολή της στο “Los Angeles Greek Film Festival”. Αν και είχαμε προγραμματίσει να μείνουμε λίγο, εγώ έκατσα 1 μήνα. Η βιομηχανία του θεάματος που συναντάς εκεί είναι αποκαλυπτική. Είναι παντού τέχνη. Όλοι είναι άρτια εκπαιδευμένοι και δουλεύουν με ζηλευτή σοβαρότητα. Έχω αρχίσει και το ψάχνω επισταμένα μήπως καταφέρω και κλείσω κάποια δουλειά εκεί. Δεν έχουμε περιθώρια να μην κάνουμε πράγματα. Δεν γίνεται να περνάει ο χρόνος μας έτσι.

Η Κωνσταντίνα Μιχαήλ μαζί με τον Βασίλη Χριστοφυλάκη στην προβολή της ταινίας "Too Much Info Clouding Over My Head" στο Λος Άντζελες τον Ιούνιο του 2018.
Κωνσταντίνα Μιχαήλ & Βασίλης Χριστοφιλάκης στην προβολή της ταινίας “Too Much Info Clouding Over My Head” στο Λος Άντζελες τον Ιούνιο του 2018.

Αυτός ίσως να ήταν κι ένας απ’ τους λόγους που δεν έκανα οικογένεια. Επέλεξα να ζήσω σαν ηθοποιός, όχι σαν σύζυγος και μητέρα. Αν έρθεις στο σπίτι μου, θα καταλάβεις ότι είναι ένα πολύ προσωπικό καταφύγιο, που δεν χωρά κανένας άλλος εκεί μέσα. Δεν έχει κατσαρολικά, δεν έχει μωρουδιακά. Έχει εμένα.

Δεν είχα ποτέ την αναίδεια της νιότης. Δεν ήθελα να κατακτήσω κανέναν κόσμο. Ήθελα μόνο να στηρίξω την επιλογή μου να γίνω ηθοποιός. Όταν κοιτάζω πίσω, δεν το πιστεύω πού έχω φτάσει. Λέω «Μπράβο» και «Βοήθα Παναγιά». Ούτε στην τύχη πιστεύω. Η τύχη είναι ο χαρακτήρας μου. Ήμουν τυχερή όταν με πήρε η Ελένη Μαβίλη να κάνω το «Λαβ Σόρρυ» με το που βγήκα απ’ τη σχολή. Ήμουν τυχερή και έπειτα από χρόνια, όταν με πήρε ο Καπουτζίδης για να κάνω την «Εθνική Ελλάδος». Ήταν μια περίοδος που όλη η χώρα περνούσε από την ελαφράδα του παρελθόντος, στη σοβαρότητα του σήμερα.

Έχω νιώσει την απαξίωση για τους «ανάλαφρους» τηλεοπτικούς ρόλους του παρελθόντος. Μ’ έχουν κανιβαλίσει μπροστά στα μάτια μου και ξέρω πως είναι να σε καταπιέζει η ταμπέλα της «ανάλαφρης». Πρώτα απ’ όλα την έχω κολλήσει εγώ σε άλλους και μετά χαστούκισα τον εαυτό μου λέγοντας «κοίτα να δεις που το πήγε αυτός ο άνθρωπος, πώς εξελίχθηκε». Όταν έκανα το «Σεβάς Χανούμ» του Γιώργου Χρονά σε σκηνοθεσία του Κωνσταντίνου Ρήγου μια κυρία μου είχε πει «Μπράβο σας. Δεν φανταζόμουν ότι μπορείτε να παίξετε έτσι».

Είναι σημαντικό να έχεις τις κεραίες σου ανοιχτές. Η καριέρα μου χωρίστηκε βίαια και καταλυτικά από το «τηλεοπτικό ντάρλινγκ» χάρη στον Γιώργο Καπουτζίδη κι αυτό του το χρωστάω. Δεν λέω ότι έγινα καμιά «βαρύγδουπη», ήρθε όμως κάτι πιο ουσιαστικό. Από την άλλη, αυτό το ανάλαφρο, αντιπροσώπευε και μια «εποχή – πάρτι». Αυτή η μετάβαση από το ρόλο της Λίλης στο ρόλο της Φρόσως είναι μια μετάβαση που έκανε κάθε Έλληνας.

Όταν γυρίζαμε την «Εθνική Ελλάδος» του Καπουτζίδη μου έγραφαν στα social πολλές κακοποιημένες γυναίκες που ταυτίστηκαν με τον χαρακτήρα της Φρόσως. Εγώ ξέρω τι θα πει κακοποίηση. Έχω στο περιβάλλον μου κακοποιημένες γυναίκες. Απαντούσα σε όλες, προσπαθούσα να τις παραπέμψω σε κάποιο κέντρο. Μία την είχα συναντήσει κι από κοντά, γιατί η περίπτωση της ήταν τρομερά δύσκολη. Από μικρή έτσι ήμουν. Προτιμούσα να τρώω εγώ το ξύλο, παρά οι άλλοι. Ξέρεις κάτι; Δεν γίνεται να είμαι χαρούμενη σ’ έναν κόσμο που τρώει ξύλο.

Υπήρχαν και κάποιες κομιλφό κυρίες που με συναντούσαν στην τράπεζα και μου έλεγαν: «Μα κυρία Μιχαήλ, πώς γίνεται μια γυναίκα να κακοποιείται στο σπίτι της και να το επιτρέπει αυτή την εποχή;». Ε αυτές ήταν που έτρωγαν το περισσότερο ξύλο στο σπίτι τους. Στο επεισόδιο που έσκασε η Χρυσή Αυγή στο σπίτι της Φρόσως, έγραψε κάποιος στο Twitter: «Η Μιχαήλ είναι η μάνα που όλοι θα θέλαμε να έχουμε». Το θεώρησα τιμή.

Κάνω σεμινάρια δημιουργικής γραφής. Αγαπώ πολύ το γράψιμο κι έχω στο συρτάρι μου πολλές ιστορίες, αλλά για να δημοσιεύσω κάτι πρέπει να κάτσω και να ασχοληθώ σοβαρά. Άλλο κάθομαι να γράψω με τα μπακλαβαδάκια και τις γάτες μου, κι άλλο συγκεντρώνομαι για να δομήσω μια σωστή αφήγηση. Θέλει κόπο το γράψιμο. Άλλο τα λέω καλά, άλλο είμαι η Καρυοφυλλιά Καραμπέτη.

Ονειρεύομαι ρόλους, γιατί να μην ονειρεύομαι; Θέλω να κάνω κάποια στιγμή την Κλυταιμνήστρα γιατί αγαπώ τις γυναίκες κι αυτή είναι μια αμφιλεγόμενη γυναίκα που πρέπει κάποια στιγμή να αποκατασταθεί στο μυαλό μας. Kαι τους σκηνοθέτες μας αγαπώ, όπως ο Άρης Μπινάρης. Έχω εντυπωσιαστεί απ’ το ταλέντο αυτού του ανθρώπου. Είναι ένας ταπεινός και γλυκός καλλιτέχνης. Μακάρι να συνεργαστούμε κάποτε μαζί.

Οι άλλοι πιστεύουν ό,τι τους δώσεις. Ό, τι πιστεύεις εσύ για τον εαυτό σου, το υποστηρίζεις τόσο καλά που κάθε αντίθετη άποψη – καλή ή κακή- πέφτει στο κενό. Όταν βρίσκομαι σε δυναμική και αποφασιστική φάση, όλοι επιβεβαιώνουν τη δυναμική μου προσωπικότητα. Όταν αποτραβιέμαι, ηττημένη από την προσπάθειά μου να «αναδειχθώ» σε κάτι που μου αρέσει, όλοι συμφωνούν ότι είμαι γλυκιά, ταλαντούχα αλλά και ευάλωτη οπότε και η γνώμη τους για μένα είναι απολύτως συγκαταβατική. Όσο για την πραγματικότητα; Κι αυτή δε διαφέρει απ’αυτό που εγώ θέλω να δείξω στον κόσμο. Το αληθινό μου πρόσωπο μεταμορφώνεται, μεταλλάσσεται, κρύβεται, διχάζει και διχάζεται. Με άλλα λόγια, αντικειμενικότητα μηδέν. Όπως έλεγε ο Τένεσι Ουίλιαμς δια στόματος Μπλανς Ντυμπουά στο «Λεωφορείο ο Πόθος»: «δε θέλω την πραγματικότητα, θέλω μαγεία!».

Ελπίζω να καταφέρεις όλα αυτά που σου λέω να τα βάλεις κάπου. Η ζωή των ανθρώπων χωρίζεται στον αγώνα του τι πιστεύουν οι άλλοι για το άτομό τους και στη φάση που καταλαβαίνουν ποιοι είναι. Στο δικό μου σπίτι, όπως και σε πολλά άλλα, δεν επιτρεπόταν να ξέρω ποια είμαι. Θέλω πραγματικά να κοιτάω τους ανθρώπους στα μάτια και να λέω «ναι, ώρες – ώρες είμαι κουτσομπόλα, τεμπέλα, χαζή. Και τι πειράζει;».

Info:

Η Κωνσταντίνα Μιχαήλ πρωταγωνιστεί στην παράσταση «Γαμήλιο Εμβατήριο» του Άγγελου Τερζάκη σε σκηνοθεσία Ρουμπίνης Μοσχοχωρήτη στο Σύγχρονο Θέατρο.

Εγγραφείτε στο newsletter μας

Κάθε Σάββατο θα λαμβάνετε στο e-mail σας το newsletter του ελc με τις προτάσεις μας για την εβδομάδα!

Podpourri. Ιστορίες που ακούγονται

Ακολουθήστε το ελculture.gr στο Google News

το ελculture σας προσκαλεί σε εκδηλώσεις

ΓΡΑΨΕ ΤΟ ΣΧΟΛΙΟ ΣΟΥ

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.