Απελευθέρωσε τις γυναίκες από τους κανόνες της ασφυκτικής και άβολης ένδυσης, γιατί πίστευε ότι «Τίποτα δεν είναι πιο όμορφο από την ελευθερία του σώματος». Καθιέρωσε ένα κομψό και λειτουργικό στιλ με δυναμισμό και θηλυκότητα. Και έτσι η Κοκό Σανέλ άλλαξε τη μόδα.
Η αρχή του νήματος της ιστορίας της εντοπίζεται στην πόλη Σομίρ του 1883, στην κοιλάδα του Λίγηρα. Η ίδια μιλώντας για το παρελθόν της σκαρφίστηκε διάφορες ιστορίες για να αποκρύψει την «ταπεινή» της καταγωγή και να εξωραΐσει την εικόνα της παιδικής της ηλικίας. Η αλήθεια όμως είναι ότι η Γκαμπριέλ, όπως ήταν το πραγματικό όνομα της Σανέλ, ήταν νόθα κόρη μιας χωρικής και ενός πλανόδιου πωλητή.
Όταν η μητέρα της πέθανε, ο πατέρας της έστειλε τους γιους του να δουλέψουν σε μία φάρμα και εκείνη μαζί με τις αδερφές της στο ορφανοτροφείο του αββαείου Ομπαζίν. Μέσα σε αυτό το αυστηρό και πειθαρχημένο περιβάλλον, στο οποίο βρέθηκε ξαφνικά η δωδεκάχρονη Γκαμπριέλ, ήταν που έμαθε να ράβει. Ίσως τότε να φυτεύτηκε μέσα της ο σπόρος που θα της απέφερε χρόνια μετά μία σπουδαία σταδιοδρομία στον χώρο της μόδας.
Oι αρχικές της φιλοδοξίες για μία καριέρα πάνω στη σκηνή την οδήγησαν σε διάφορα καφωδεία και καμπαρέ να τραγουδάει «Είδε κανείς την Κοκό;» (Qui qu’a vu Coco?), ένα τραγούδι που της χάρισε το παρατσούκλι «Κοκό», με το οποίο αργότερα θα έχτιζε την αυτοκρατορία της. Το σύντομο πέρασμά της από τη σκηνή της προσέφερε επίσης πλούσιους θαυμαστές εξασφαλίζοντάς της έτσι την είσοδο στους κόλπους της υψηλής κοινωνίας.
Ένας από αυτούς ήταν ο Ετιέν Μπαλσάν. Μαζί του έζησε για τρία χρόνια στο Κάστρο Ρουαγιαλέ, στα περίχωρα του Παρισιού. Ανάμεσα στις ώρες ιππασίας στο κτήμα του Μπλασάν, η Σανέλ καταπιάστηκε με την κατασκευή καπέλων. Εκείνος τη βοήθησε να μετατρέψει το χόμπι της αυτό σε επάγγελμα παραχωρώντας της ένα διαμέρισμά του στη γαλλική πρωτεύουσα για να στήσει εκεί τη δική της επιχείρηση. Την επαγγελματική της δραστηριότητα συγχρηματοδότησε ο Άγγλος εκατομμυριούχος Άρθουρ Μπόι Κάπελ, φίλος του Μπαλσάν και μετέπειτα σύντροφός της.
Η Σανέλ αντιπαθούσε τα φανταχτερά καπέλα της Μπελ Επόκ, τα φορτωμένα με φτερά και στολίδια:
«Πώς μπορεί να λειτουργήσει το μυαλό κάτω από αυτές τις συνθήκες;», αναρωτιόταν.
Προτίμησε λοιπόν σχέδια μινιμαλιστικά και ταυτόχρονα σικάτα που αγαπήθηκαν γρήγορα από τις κυρίες της εποχής. Και ενώ οι παραγγελίες αυξάνονταν εκείνη μετέφερε την επιχείρησή της στη συνοικία που φιλοξενούσε όλους τους διάσημους οίκους μόδας. Τον Ιανουάριο του 1910 άνοιξε ένα κατάστημα στην οδό Καμπόν 21. Έτσι ξεκίνησε το ταξίδι της στον κόσμο της υψηλής ραπτικής.
Το 1913 η Κοκό πλέον Σανέλ μεταπήδησε στον σχεδιασμό ρούχων εγκαινιάζοντας μία μπουτίκ στην Ντοβίλ, ένα θέρετρο της Βόρειας Γαλλίας. Μετά από δύο χρόνια σε μία βίλα απέναντι από το καζίνο του Μπιαρίτζ στέγασε με την οικονομική στήριξη του Κάπελ ένα ακόμα κατάστημα. Η επιτυχία που σημείωσε απευθυνόμενη στις κοσμοπολίτισσες που πλημμύριζαν τη βασκική πόλη ήταν τέτοια που της επέτρεψε να του επιστρέψει το ποσό της χρηματοδότησής του. Οικονομικά ανεξάρτητη επιτέλους βρέθηκε και πάλι στην οδό Καμπόν. Αυτή τη φορά στον αριθμό 31, εκεί όπου μέχρι σήμερα δεσπόζει ο πυρήνας του οίκου Σανέλ.
Αντιλαμβανόμενη τη νέα πραγματικότητα των γυναικών, όπως είχε διαμορφωθεί μετά το τέλος του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, η Σανέλ τους πρόσφερε αυτό που χρειάζονταν ώστε να ανταπεξέλθουν στις καθημερινές τους υποχρεώσεις χωρίς όμως να υπονομεύεται η θηλυκότητά τους. Οι γυναίκες είχαν βγει από το σπίτι καταλαμβάνοντας πόστα στον εργασιακό χώρο και διεκδικώντας έναν πιο ενεργό ρόλο στα δημόσια πράγματα. Είχαν αλλάξει λοιπόν και οι ενδυματολογικές τους ανάγκες.
Τα ρούχα που έφεραν την υπογραφή της χάριζαν άνεση και ελευθερία κινήσεων, πάντρευαν την πρακτικότητα και την απλότητα με την κομψότητα. Κόντυνε τις φούστες και τα φορέματα. Ανέδειξε το γυναικείο παντελόνι σε μία εύχρηστη στιλιστική επιλογή ενώ καταδίκασε τους κορσέδες της Μπελ Επόκ:
«Φτιάχνω ρούχα μέσα στα οποία οι γυναίκες μπορούν να ζουν, να αναπνέουν, να αισθάνονται άνετα και να φαίνονται νεότερες», δήλωσε κάποτε η ίδια η Κοκό Σανέλ.
Αντισυμβατική, αντιδραστική και δυναμική η Σανέλ εμπνεύστηκε από την προσωπική της επιθυμία να ζει ελεύθερα. Σκάλιζε τις ντουλάπες του εκάστοτε συντρόφου της, του Μπαλσάν, του Κάπελ, του Δούκα του Ουέστμινστερ, και προσάρμοσε κλασικά αντρικά κομμάτια στη γυναικεία γκαρνταρόμπα.
Το 1923 λάνσαρε το ταγιέρ, το πρώτο στην ουσία κοστούμι που σχεδιάστηκε για γυναίκες. Διαθέτοντας τετράγωνες γραμμές αποτελούνταν από ένα σακάκι χωρίς γιακά και μία φούστα στο ύψος του γονάτου που για πρώτη φορά στην ιστορία της μόδας έθετε σε δημόσια θέα τα γυναικεία πόδια. Τρία χρόνια αργότερα «σύστησε» στο κοινό το «μικρό μαύρο φόρεμα» (little black dress). Τα μαύρα φορέματα είχαν εδώ και καιρό κάνει την εμφάνισή τους αλλά εκείνο της Σανέλ έφερε πολλές για την εποχή καινοτομίες.
Με μήκος πιο κοντό από ότι συνηθιζόταν και μέση όχι ασφυκτικά στενή ήταν κατάλληλο τόσο για την ημέρα όσο και για το βράδυ. Τον Οκτώβριο της ίδιας χρονιάς η αμερικανική Vogue προσέδωσε στη νέα δημιουργία της σχεδιάστριας τον χαρακτηρισμό «Φόρεμα Φορντ» προβλέποντας με αυτό τον τρόπο τη δημοτικότητα που θα αποκτούσε. Ένα φόρεμα που μπορούσε να φορεθεί από κάθε γυναίκα, «ένα είδος στολής για όλες τις γυναίκες που έχουν στιλ», όπως ανέφερε χαρακτηριστικά το δημοσίευμα.
Μέχρι το τέλος της ζωής της, το 1971, η Σανέλ δεν σταμάτησε να πρωτοτυπεί. Δούλεψε χρησιμοποιώντας ταπεινά υφάσματα, όπως το ζέρσεϊ που μέχρι τότε προοριζόταν μόνο για την κατασκευή εσωρούχων. Εμπλούτισε το στιλ της ανακατεύοντας πολύτιμα κοσμήματα με faux bijoux. Καθιέρωσε το μαύρισμα. Με τη διορατική της σκέψη καθετί που έκανε δεν μπορούσε παρά να αποτελεί είδηση, να γίνεται τάση. Οι ίδιες της οι πράξεις επιβεβαίωναν τα λεγόμενά της:
«Δεν κάνω μόδα. Είμαι μόδα.», έλεγε.
