Πολυχρόνης Κουτσάκης: «Στο χιούμορ χρειάζεται πολλή αναρχία, νομίζω πως μόνο έτσι παλεύεται η ζωή»

Συζητώντας για το νέο βιβλίο «Η Οδύσσεια που μας κρύβουν»

Βρισκόμουν στο μετρό με τα ακουστικά στα αυτιά μου, σχεδόν αποκομμένη από τον υπόλοιπο κόσμο, ταξίδευα νοερά ανάμεσα στην Ιθάκη, την Ωγυγία, την Πύλο γελώντας κάθε φορά που γύριζα σελίδα. Το βιβλίο που κρατούσα στα χέρια μου, η πρόσφατη κυκλοφορία «Η Οδύσσεια που μας κρύβουν». Ήταν σχεδόν αδύνατο να αντισταθώ στους απολαυστικούς διαλόγους των «διάσημων» πρωταγωνιστών της ιστορίας, που από τα εφηβικά μας διδάγματα τους έχουμε στο μυαλό μας ως μορφές κύρους, σεβαστές, και δίκαιες και πάνω από όλα σοβαρές. Δεν είχα ποτέ ως τώρα φανταστεί την Αθηνά ως μια κακομαθημένη κόρη που ζητάει χάρες από τον «μπαμπούλη» της τον Ολύμπιο Δίο, τον Ερμή να σημειώνει τις σκέψεις του σε ημερολόγιο, αδύναμος να πείσει τον Οδυσσέα να φύγει από το πλευρό της Καλυψώς.

Η Οδύσσεια, ειπωμένη λίγο διαφορετικά. Με μπόλικο σκέρτσο, σαρκασμό και διάθεση να ξανασκεφτούμε λίγο τη μυθική αυτή ιστορία, τους ρόλους, τα κίνητρα, τις καταστάσεις και ίσως, γιατί όχι, να την κατανοήσουμε καλύτερα.

Σε αυτό το βιβλίο η μεγάλη ανατροπή δεν αφορά την ίδια την πλοκή, η οποία παραμένει σταθερή και ακλόνητη, αλλά την ίδια τη γλώσσα των ηρώων, τις σκέψεις τους και τις κωμικοτραγικές διαστάσεις που ο συγγραφέας Πολυχρόνης Κουτσάκης δίνει σε γεγονότα. Αβίαστο χιούμορ, το οποίο ειπωμένο μέσα από, άλλοτε θεϊκά ευσεβή στόματα και άλλοτε από τα στόματα των μυθικών μας ηρώων αποκτά ξεκαρδιστικές διαστάσεις. Με αφορμή το νέο βιβλίο «Η Οδύσσεια που μας κρύβουν» μιλήσαμε με τον συγγραφέα Πολυχρόνη Κουτσάκη.

Τι κρύβεται πίσω από τη συγγραφή του απολαυστικού σας νέου βιβλίου «Η Οδύσσεια που μας κρύβουν»; Με την έννοια της αφορμής και της έμπνευσης;

Χαίρομαι που σας άρεσε τόσο το βιβλίο. Λόγω της μεγάλης μου αγάπης για την Οδύσσεια, σκεφτόμουν συχνά την υπόθεσή της και το γεγονός ότι συμβαίνουν πολλά εξωφρενικά πράγματα μέσα στο έπος του Ομήρου. Αυτά φυσικά έχουν το νόημά τους για το έπος, αλλά ταυτόχρονα άρχισε να τριβελίζει στο μυαλό μου η ιδέα για το τι θα γινόταν αν κάποιος έπαιρνε όλες αυτές τις εξωφρενικές συμπεριφορές, τις αναδείκνυε (αντί να τις θεωρεί ως δεδομένες) και πρόσθετε και δικά του στοιχεία. Θα μπορούσε η βασική ιστορία να παραμείνει ίδια αλλά μέσα από μια τρελή κωμωδία να ειπωθούν αλήθειες για τους χαρακτήρες της πραγματικής Οδύσσειας αλλά και πράγματα που αφορούν πολύ τη δική μας εποχή; Ε, μετά αποφάσισα πως αυτός ο κάποιος που θα το τολμούσε θα μπορούσε να ήμουν εγώ.

Είστε λάτρης της μυθολογίας ή προέκυψε κάπως αποσπασματικά αυτό το βιβλίο;

Μου αρέσουν οι μύθοι, ναι, όχι μόνο από την ελληνική μυθολογία. Ιδιαίτερα μου αρέσει να προσπαθώ να καταλάβω πώς και γιατί δημιουργήθηκαν.

Προχωρήσατε σε έρευνα για τη συγγραφή του βιβλίου σας;

Ξαναδιάβασα πολλές φορές την Οδύσσεια και μελέτες που υπάρχουν πάνω σε αυτήν. Αν θες να δουλέψεις κωμικά πάνω σε κάτι που ήδη υπάρχει, το αγαπάς και το σέβεσαι, είναι σημαντικό να το γνωρίζεις όσο καλύτερα γίνεται ακόμα και στις λεπτομέρειές του.

Οι ήρωές σας είναι γνωστοί σε όλους αλλά λίγοι εκείνοι που έχουν ίσως μελετήσει εις βάθος τα «άπλυτά» τους. Είναι σημαντικό να απομυθοποιούμε στη ζωή μας ανθρώπους, ινδάλματα, γεγονότα; Πιστεύετε είναι ένας τρόπος να κατανοήσουμε τον κόσμο;

Αυτή η ερώτηση στοχεύει ακριβώς στο κέντρο του βιβλίου. Ναι, πιστεύω πως χρειάζεται να ξέρουμε ποιος πραγματικά είναι κάποιος/κάποια, ώστε να μπορέσουμε να τον/την τοποθετήσουμε στη σωστή θέση στην καρδιά μας. Αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα απομυθοποίηση. Κάποιοι θα παραμείνουν μύθοι. Αλλά και όσοι απομυθοποιούνται θα μας βοηθήσουν μέσω των μεγάλων ελαττωμάτων τους να καταλάβουμε καλύτερα τον κόσμο, και αυτό είναι ανεκτίμητο.

Ξεχωρίζετε κάποιον από τους ήρωες του βιβλίου σας;

Τον Τηλέμαχο. Επειδή είναι περίεργα αδικημένος στην Οδύσσεια του Ομήρου (πρωταγωνιστεί στις πρώτες ραψωδίες και μετά σχεδόν εξαφανίζεται μέχρι το τέλος) αποφάσισα να μεγαλώσω τον ρόλο του και να τον μετατρέψω στο ηθικό κέντρο βάρος του βιβλίου. Όταν βλέπει τους δύο γονείς του να ζουν τη ζωή τους ως YOLO – you only live once – όπως θα έλεγαν οι σημερινοί νέοι, δηλαδή ό,τι φάμε κι ό,τι πιούμε κι ό,τι έρωτα προλάβουμε να ζήσουμε, ο Τηλέμαχος αποφασίζει να χαράξει τον δικό του δρόμο. Η κάθε επόμενη γενιά, όσο κι αν δεν θέλουμε να το παραδεχτούμε όσοι μεγαλώνουμε, είναι συνολικά καλύτερη από την προηγούμενη. Μπορεί σε επιμέρους σημεία να υστερεί, αλλά είναι τέτοια η εξέλιξη των κοινωνιών ώστε οι νέοι διαρκώς ξεπερνούν τους μεγαλύτερους. Και έτσι πρέπει να γίνεται. Γι’ αυτό είναι τόσο σημαντικός ο ρόλος του Τηλέμαχου ως δευτεραγωνιστή στο βιβλίο.

Χρειάζεται λίγη «αναρχία» στη ζωή μας;

Στο χιούμορ χρειάζεται πολλή αναρχία, νομίζω πως μόνο έτσι παλεύεται η ζωή. Στα υπόλοιπα κομμάτια της ζωής μας δεν πιστεύω στην αναρχία. Πιστεύω στην εσωτερική επανάσταση. Όποιος
προσπαθεί σοβαρά κάθε μέρα να γίνεται καλύτερος ο ίδιος, είναι πάνοπλος απέναντι στον καταιγισμό πληροφοριών, ανοησίας και βαρβαρότητας που ζούμε.

Εκτός από την προσωπική ευχαρίστηση, πώς θα σας ακουγόταν το νέο της διδαχής της Οδύσσειας στα Γυμνάσια, μέσα από το βιβλίο σας; Είναι δηλαδή πιστεύετε ένας τρόπος μέσα από το χιούμορ να διδάξουμε κριτικά στους έφηβους ιστορία;

Για μένα το χιούμορ είναι ο ύψιστος τρόπος για να επικοινωνούν οι άνθρωποι και η μεγαλύτερη τέχνη μετά τη μουσική. Μέσα από το χιούμορ γίνονται διαχειρίσιμες οι πιο δύσκολες αλήθειες. Σήμερα, το 2023, οι νέοι έχουν τέτοια πρόσβαση στην πληροφορία ώστε για να τους κινήσει κάτι το ενδιαφέρον πρέπει να μην είναι αποστειρωμένο. Οπότε ναι, νομίζω πως μια διδασκαλία της αυθεντικής Οδύσσειας (σε παιδιά από Γ’ γυμνασίου και πάνω) παράλληλα με την «Οδύσσεια που μας κρύβουν», θα έκανε τη διδασκαλία πολύ πιο ενδιαφέρουσα.

Λίγα λόγια για τον συγγραφέα

Ο Πολυχρόνης Κουτσάκης γεννήθηκε στα Χανιά το 1974. Από το 2016 ζει στο Περθ της Αυστραλίας.

Έχει τιμηθεί από το Υπουργείο Πολιτισμού δύο φορές (2005, 2007) με Κρατικό Βραβείο Θεατρικού Έργου για τα έργα του «Όταν ήταν ευτυχισμένος» και «Σύστημα Ρολόι», αντίστοιχα. Επίσης έχει τιμηθεί με το Κρατικό Βραβείο Εφηβικού-Νεανικού βιβλίου 2016, για το «Μια ανάσα μόνο», το 2ο βιβλίο της «Τριλογίας της Κρήτης». Για το ίδιο βιβλίο έχει τιμηθεί και με το βραβείο Λογοτεχνικού Βιβλίου για Εφήβους του περιοδικού «Αναγνώστης».

Η σειρά των αστυνομικών μυθιστορημάτων του («Αθηναϊκό Μπλουζ», «Baby Blue») με πρωταγωνιστή τον Στράτο Γαζή εκδίδεται ταυτόχρονα στην Ελλάδα (εκδόσεις Πατάκη), τις ΗΠΑ, την Αγγλία και την Αυστραλία (εκδόσεις Bitter Lemon Press). Για τα μυθιστορήματα αυτά το διάσημο λογοτεχνικό περιοδικό Publishers Weekly, στις ΗΠΑ, χαρακτήρισε τον Π. Κουτσάκη ως καλύτερο από τον Τζέιμς Ελρόι, έναν από τους σημαντικότερους αμερικανούς συγγραφείς αστυνομικής λογοτεχνίας.

Στην Ελλάδα έχουν εκδοθεί 16 μυθιστορήματά του, ένα παιδικό βιβλίο και μία ποιητική συλλογή.

Θεατρικά έργα του έχουν παιχτεί και βραβευτεί στη Νέα Υόρκη και σε άλλες πόλεις των Ηνωμένων Πολιτειών, καθώς και στην Αγγλία και στην Ελλάδα. Έξι θεατρικά έργα του έχουν εκδοθεί στον Καναδά. Το θεατρικό του έργο «Χωρίς Εσένα» ανέβηκε στο θέατρο Αμόρε στην Αθήνα τον Μάιο του 2008 και από το ΔΗΠΕΘΕ Κρήτης την άνοιξη του 2015.

Το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και Μελετών «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος» έχει τιμήσει τον Π. Κουτσάκη ως εταίρο (Fellow) του ιδρύματος, για την προσφορά του στους σκοπούς του ιδρύματος μέσα από την συγγραφή του μυθιστορήματος «Όταν ήταν ευτυχισμένος» (Εκδόσεις Πατάκη) και του ομότιτλου θεατρικού έργου που τιμήθηκε με κρατικό βραβείο.

 

Το βιβλίο «Η Οδύσσεια που μας κρύβουν» κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Πατάκη

Εγγραφείτε στο newsletter μας

Κάθε Σάββατο θα λαμβάνετε στο e-mail σας το newsletter του ελc με τις προτάσεις μας για την εβδομάδα!

Podpourri. Ιστορίες που ακούγονται

Ακολουθήστε το ελculture.gr στο Google News

το ελculture σας προσκαλεί σε εκδηλώσεις

ΓΡΑΨΕ ΤΟ ΣΧΟΛΙΟ ΣΟΥ

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.