Με αφετηρία μια ομάδα προϊστορικών εξαρτημάτων από αργαλειούς, «Τα Ρούχα», σε σκηνοθεσία Ευθύμη Θέου, είναι μια performance θεάτρου-αρχαιολογίας για το ένδυμα και τη διαχρονική του παρουσία, που ανεβαίνει για έξι μόνο παραστάσεις σε διαφορετικούς χώρους του Μουσείου Μπενάκη και για περιορισμένο αριθμό θεατών.
Τα ρούχα ως μέσο προσωπικής έκφρασης, εύγλωττο στοιχείο ταυτότητας, πεδίο κοινωνικής συνάντησης και σταθερός μάρτυρας κάθε βιογραφίας. Βαφτιστικά, σχολικά, του γάμου, η στρατιωτική στολή, το κοστούμι, τα ρούχα για τον ύπνο, η κλωστή, το ύφασμα, το ράψιμο, το ρούχο στο σώμα, συμπλέκονται και συνθέτουν ένα έντονα μουσικό, synth pop έργο.
O Ευθύμης Θέου γράφει στο ελc για το πώς ξεκίνησε η ιδέα για «Τα Ρούχα» και τη διαδικασία δημιουργίας αυτού του site-specific έργου:
«Τα Ρούχα» είναι ένα έργο που συνδυάζει το θέατρο και την αρχαιολογία, τα δύο πεδία που έχω σπουδάσει και στα οποία δουλεύω παράλληλα εδώ και χρόνια. Είναι η συνέχεια μιας σειράς παραστάσεων που φτιάχνουμε γύρω από ανασκαφές που είναι ακόμη σε εξέλιξη, σε μια προσπάθεια να δημιουργήσουμε δεσμούς με τις εκάστοτε τοπικές κοινότητες των αρχαιολογικών χώρων, αλλά και να εξετάσουμε πώς μπορούν αρχαιολογικά μέσα (όπως η ανασκαφή, η μελέτη των ευρημάτων κλπ) να χρησιμοποιηθούν ως εργαλεία στη διαδικασία δημιουργίας ενός site-specific έργου.
Όλα αυτά στο πλαίσιο μιας διευρυμένης αρχαιολογίας που βρίσκεται μακριά από τις γραμμικές και, συχνά, με εθνικό πρόσημο αφηγήσεις που γνωρίζουμε από το σχολείο. Μια αρχαιολογία που διεκδικεί να είναι προσωπική και, ταυτόχρονα, κοινοτική, ενσώματη και, δυνάμει, υπαρξιακή.
Η δουλειά για τα «Ρούχα» ξεκίνησε το 2018 με μια επίσκεψη στο μικρό νησί της Θηρασιάς απέναντι από τη Σαντορίνη. Ήθελα να κάνω ένα έργο το οποίο θα βουτά στον κόσμο των ρούχων, όπως τον γνώρισα από μικρός μέσα στο εργαστήριο της μητέρας μου που είναι μοδίστρα, με τα υφάσματα, τις πρόβες, τις μηχανές, τις πελάτισσες που έρχονταν και έφευγαν… Ψάχνοντας για μια ανασκαφή που θα μπορούσε να περιβάλει καλά μια τέτοια δουλειά, συναντήθηκα με την Ίριδα Τζαχίλη, παλιά μου καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Κρήτης και ειδική στα υφάσματα του προϊστορικού Αιγαίου. Μου μίλησε για την ανασκαφή που συνδιευθύνει στην «Κοίμηση» της Θηρασιάς, έναν οικισμό της 3ης κυρίως χιλιετίας π.Χ. που ερευνά το Ιόνιο Πανεπιστήμιο, το Πανεπιστήμιο Κρήτης και η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων. Μια πολύ εντυπωσιακή θέση στην άκρη της καλντέρας, μέρος της οποίας γκρεμίστηκε στη θάλασσα κατά τη μινωική έκρηξη του ηφαιστείου που κάλυψε όλο το νησί κάτω από μέτρα τέφρας.
Έτσι λοιπόν βρέθηκα στη Θηρασιά, να σκάβω το πρωί στις τομές μαζί με την υπόλοιπη ομάδα και το απόγευμα να κάνω συνεντεύξεις με τους ντόπιους και τους αρχαιολόγους, προσπαθώντας να καταλάβω και να καταγράψω τη σημερινή ενδυματολογική «πραγματικότητα» του τόπου αυτού. Τα ρούχα είναι ένα πολύ «εύγλωττο» υλικό, μιλάνε για την αισθητική των ανθρώπων, για τα μέσα παραγωγής, για τις ιεραρχίες μέσα σε μια κοινωνία και τις σχέσεις εξουσίας, για τις «έμφυλες» και μη ταυτότητες, και για τη συμβολική φύση του ανθρώπου. Αλλά και αρχαιολογικά είναι ένα πάρα πολύ πλούσιο και γοητευτικό υλικό: κυρίως μέσα από τις απεικονίσεις ενδυμάτων σε τοιχογραφίες, σφραγίδες κ.α. –με εντυπωσιακότερες αυτές στο Ακρωτήρι της Σαντορίνης, απέναντι σχεδόν από την «Κοίμηση»–, ή και τα πήλινα σφονδύλια για το γνέσιμο και τις αγνύθες των αργαλειών που βρίσκουμε όπου κι αν σκάψουμε.
Όλα αυτά τα υλικά τα συγκεντρώσαμε, με την επίσης αρχαιολόγο και περφόρμερ Ηλέκτρα Αγγελοπούλου, σε μια σύνθεση την οποία επεξεργάστηκε ο συνθέτης Kamien Case, χτίζοντας ένα έντονα μουσικό ηλεκτρονικό synth pop έργο – που παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το καλοκαίρι του 2020, σε συνεργασία με το ΕΜΣΤ.
Σε λίγες μέρες, επιστρέφουμε στην Αθήνα για να κάνουμε με τα «Ρούχα» μια περιδιάβαση σε διαφορετικούς χώρους του ΜουσείουΜπενάκη. Στις 6-7 Μαΐου, στις 20:30, το έργο θα παρουσιαστεί στο κτήριο της Πειραιώς 138, όπου μαζί μας στη σκηνή θα είναι η Ίριδα Τζαχίλη, για να μεταφέρει «θραυσματικές» εικόνες από το ενδυματολογικό σύμπαν του προϊστορικού Αιγαίου.
Στις 8 Μαΐου, για δύο παραστάσεις στις 18:30 και στις 20:30, θα βρισκόμαστε στο Μουσείο Ελληνικού Πολιτισμού, ανάμεσα στα εκθέματα της ενδυματολογικής συλλογής, μαζί με την επιμελήτριά της Ξένια Πολίτου.
Και στις 9 Μαΐου, στις 18:30 και στις 20:30, στη Νηματουργία Μέντης-Αντωνόπουλος (ΝΗΜΑ) – έναν υπέροχο εργαστηριακό χώρο επεξεργασίας μεταξιού που έχει διασώσει το Μουσείο Μπενάκη, μαζί με τα μηχανήματα, το βαφείο, τις κλωστές, τα κορδόνια του… – εκεί μαζί μας θα είναι η «ψυχή» του χώρου, η εθνολόγος Βιργινία Ματσέλη, που θα μας μιλήσει για τη «βιογραφία» της νηματουργίας.
