Πριν από λίγες μέρες ανακοινώθηκε επίσημα ότι το 2016 ο Ντάνι Μπόιλ θα σκηνοθετήσει το σίκουελ του “Trainspotting” με τον Γιούαν ΜακΓκρέγκορ και τους υπόλοιπους πρωταγωνιστές να επιστρέφουν στους παλιούς τους ρόλους. Το σενάριο θα ακολουθεί τον Renton, τον Sick Boy, τον Spud και τον Begbie, εννιά χρόνια μετά τα γεγονότα της πρώτης ταινίας και θα είναι εν μέρει βασισμένο στο “Porno”, το σίκουελ του Τrainspotting που εξέδωσε ο Ίρβιν Γουέλς το 2002. Αυτή τη φορά η πλοκή δε θα περιστρέφεται γύρω από την ηρωίνη, αλλά από τη βιομηχανία του πορνό.
Το τρέιλερ της πρώτης ταινίας Trainspotting (1996)
Αν είσαι γύρω στα 30, είναι δύσκολο αυτά τα νέα να σε αφήσουν ασυγκίνητο. Το “Trainspotting” εκτοξεύτηκε στην ποπ κουλτούρα λίγο πριν μπεις στην εφηβεία – τότε που πρώτο σου μέλημα ήταν να γίνεις cool. Συμπτωματικά, το ίδιο makeover προσωπικότητας είχε βάλει μπρος για τον εαυτό του και το Ηνωμένο Βασίλειο: Με τα θατσερικά σύννεφα να έχουν πλέον αραιώσει αισθητά, περνούσε με θόρυβο στην εποχή της Cool Britannia. Ο κόσμος ακούει house και britpop, σε λίγο ο Τόνι Μπλερ θα καλεί στα πάρτι του τους Οasis, ξεκάθαρα πρέπει τα πάντα να είναι cool. Ακόμα και η ηρωίνη; Πολλοί είναι αυτοί που υποστηρίζουν πως ο Μπόιλ παρουσιάζει ως γοητευτικό τον τρόπο ζωής των τοξικομανών κι αυτό καθιστά την ταινία του επικίνδυνη. Στα ελληνικά δελτία ειδήσεων, μέλη της κυβέρνησης Σημίτη κάνουν δηλώσεις για το “Trainspotting” μετά την έξοδό τους από τον κινηματογράφο. Δεν είσαι σίγουρος ποιος ακριβώς είναι ο ρόλος τους αλλά σου κάνει εντύπωση που μιλάνε στις ειδήσεις για μια ταινία. Αυτό το “Tρέινσποτιν”, με τον τόνο στην προ-προπαραλήγουσα, είναι σίγουρα ένα σημαντικό έργο.
Στο MTV και σ’αυτό το καινούριο, ελληνικό ΜΤV, το ΜAD, δείχνει το βίντεο κλιπ του “Born Slippy” σε αρκετά βαρύ rotation, ανάμεσα σε dance ανθυπο-hits της εποχής όπως το “Encore Une Fois”, το “Children” και το “Freed from Desire”. Eκεί που λέει “mega mega white thing” πρέπει να αναφέρεται στην ηρωίνη (η ηρωίνη δεν είναι η “λευκή σκόνη”;). Σε άλλο κανάλι, ένας δημοσιογράφος παίρνει συνέντευξη από μια γυναίκα με σκιασμένο πρόσωπο που παρουσιάζεται ως “μητέρα raver”. To rave είναι η νέα κουλτούρα που έχει έρθει με διαφορά φάσης στην Ελλάδα και προκαλεί ανησυχίες. Ωραία μουσική πάντως. Όταν μεγαλώσεις θα γίνεις raver (;).
Στο γυμνάσιο, θα νοικιάσεις το “Trainspotting” σε βιντεοκασέτα. Πώς μιλάνε έτσι; (Αργότερα θα μάθεις ότι στο βιβλίο, ο Ίρβιν Γουελς άλλαζε την ορθογραφία των λέξεων του αφηγητή, για να διαβάζονται με τη σωστή, σκωτσέζικη προφορά). Ο Renton πιστεύει ότι οι Σκωτσέζοι είναι τα πιο άθλια σκουπίδια του πλανήτη. “Οι Άγγλοι είναι απλά μαλάκες” λέει, “εμάς μας κυβερνάνε αυτοί οι μαλάκες” και ξέρεις ότι είσαι πολύ μικρός και άσχετος για να κρίνεις αν έχει δίκιο ή όχι. Πάντως για άθλια σκουπίδια καλά τα κατάφεραν: Όλος ο πλανήτης έτρεξε να δει μια ταινία για τη χώρα, την κουλτούρα και την τάξη τους, χωρίς να χρειαστεί να γίνουν παραχωρήσεις προς την πλευρά της Αμερικής, όπως συχνά συμβαίνει στο εμπορικό βρετανικό σινεμά. Τον μοναδικό Αμερικάνο στην ταινία, τον πλακώνουν στο ξύλο και τον ληστεύουν.
Στο πανεπιστήμιο, η κοπέλα σου έχει στον τοίχο του δωματίου της την αφίσα του “Trainspotting” δίπλα σε εκείνη του “Ice Age”. Eίναι τόσο κοντά που ο Renton φαίνεται να τουρτουρίζει απ’το κρύο (αλλά ξέρεις ότι είναι μούσκεμα επειδή μόλις κολύμπησε στην πιο βρώμικη τουαλέτα της Σκωτίας για να βρει το φιξάκι του). Πάντως η αλήθεια είναι ότι τα αθώα προϊστορικά καρτούν κρέμονται ανησυχητικά κοντά σ’έναν πρεζάκια. Μήπως είχαν δίκιο όσοι μιλούσαν για επικίνδυνες ωραιοποιήσεις; Mα πώς να μην ωραιοποιήσει οτιδήποτε; Eίναι πανέμορφος! H φάτσα του πουλιέται σε αφίσες, καρτ ποστάλ και μπρελόκ μαζί μ’αυτή του Λεμπόφσκι, του Τάιλερ Ντέρντεν και του Τζόνι Ντεπ ως Χάντερ Σ. Τόμσον. Όταν έχτιζες την περσόνα του ψαγμένου young adult, είχες αγοράσει κι εσύ το εικόνισμα ενός απ’τους 4 αυτούς Ευαγγελιστές και το είχες κρεμάσει πάνω απ’το κρεβάτι σου. Στο ίδιο μαγαζί πουλούσαν και ταμπακιέρες με τους Βlues Brothers και τον Scarface αλλά αυτά τα κορόιδευες – δημιουργική ασάφεια στην οριοθέτηση.
Τώρα είναι 2015. Ενημερώνεσαι για την ποπ κουλτούρα από προσεκτικά επιλεγμένα sites – ίσως γράφεις και σε κάποιο απ’αυτά. Όταν ανακοινώνεται το σίκουελ, παρατηρείς μια αναπάντεχα έντονη αντίδραση του κόσμου (πολλά τα likes – ούτε για το νέο “Star Wars” δεν κάνανε έτσι). Τι συμβαίνει; Μάλλον πρέπει να ξαναδείς το “Trainspotting”.
Και το ξαναβλέπεις. Ο χρόνος του έχει φερθεί πολύ καλά. Ο Μπόιλ έχει πετύχει ένα τόνο μοναδικό, που κανένας από τους επιγόνους του δεν κατάφερε να κοπιάρει με επιτυχία (ίσως ούτε και ο ίδιος). Διαβάζεις ότι ο ΜακΓκρέγκορ αναρωτιέται πώς θα καταφέρουν να βγάλουν ξανά τέτοια ενέργεια. Δεν είναι και μικρή ευθύνη να γυρίσεις τη συνέχεια σ’ένα από τα μεγαλύτερα καλτ κινηματογραφικά φαινόμενα. Για να αλλάξουμε λίγο τερέν, θα είναι η επιστροφή τους σαν αυτή των My Bloody Valentine ή των Pixies (ή και των αγαπημένων του Renton, Stooges) που πήγαν να ακολουθήσουν την πετυχημένη συνταγή κι απογοήτευσαν ή θα το κάνουν όπως οι Portishead που όταν ξαναεμφανίστηκαν μιλούσαν άλλη γλώσσα;
Ας ελπίσουμε το δεύτερο, γιατί η γλώσσα που μιλάει ο Renton, σε μερικές φάσεις είναι μάλλον παρωχημένη για τα σημερινά δεδομένα – το κέλυφος κυνικότητας και ειρωνείας μέσα στο οποίο έρχεται δεν είναι αρκετά χοντρό. Κάνα-δυο αστεία του, θα τα χαρακτηρίζαμε σήμερα “dad jokes”. Όταν εξαπατά κόσμο στη δουλειά γραφείου του και δηλώνει ότι “δεν υπάρχει κοινωνία και αν υπάρχει δεν έχω καμία σχέση μ’αυτή”, η απάντηση του νέου του σήμερα είναι “χαίρω πολύ”. Όταν παρατηρεί ότι η μουσική και οι άνθρωποι αλλάζουν και προβλέπει ότι “σε 1000 χρόνια δε θα υπάρχουν αγόρια και κορίτσια – μόνο μαλάκες”, ο νέος του κοντινού μέλλοντος γελά με το βάθος του χρονικού ορίζοντα. M’ ένα παράξενο τρόπο, μοιάζει μερικές φορές πιο αθώος μέσα σε μια ζωή στο περιθώριο και στο έγκλημα, απ’ό,τι οι πολιτικά ορθοί σημερινοί συνομήλικοί του.
Και τι σημαίνει αυτό, λοιπόν; Έχει χάσει το “Trainspotting” την αιχμηρότητά του; Mα φυσικά, είναι πλέον 19 χρονών. Κι εσύ πλησιάζεις τα 30. Αν δεν το έχεις κάνει ήδη, θα πρέπει σύντομα να διαλέξεις ζωή, δουλειά, καριέρα, οικογένεια, μια μεγάλη γαμημένη τηλεόραση (sic), πλυντήρια, CD MP3 players και ηλεκτρικά ανοιχτήρια. Ο Renton σου είχε δώσει μια εναλλακτική σε όλα αυτά και προφανώς δεν την ακολούθησες. Μένει μόνο να δεις πού οδήγησε τον ίδιο – και ανυπομονείς.
