Η Χρύσα Διαμαντοπούλου μιλάει εξομολογητικά για την προσωπική της διαδρομή και την παράσταση «ΠασΠορτ – Μία αληθινή περιπέτεια» στο Άσυλο Ανιάτων

«Είχε φθάσει η στιγμή να πω ένα φτου ξελευθερία. Τώρα μπορώ να μιλήσω για αυτό. Να βάλω μια άνω τελεία. Τελεία δεν μπορώ να βάλω ακόμα»

Ένα βιβλίο, δώρο από μια αγαπημένη της φίλη ο συνοδός της στην πρώτη της χημειοθεραπεία. Μέσα στις επόμενες πέντε ημέρες θα το έχει διαβάσει για δεύτερη φορά. Σε εκείνη ακόμα τη φάση της ζωής της δεν γνώριζε τι θα ακολουθούσε. Ήξερε μόνο ότι ο δρόμος θα ήταν ανηφορικός. «Δεν ήθελα να ξέρω ποιο θα είναι το ταξίδι. Είχα μία μόνο μικρή περιγραφή του τι θα συναντήσω μπροστά μου αλλά δεν έκανα θυμάμαι πολλές ερωτήσεις στους γιατρούς μου για αυτό που με περιμένει τους επόμενους μήνες. Ήξερα ότι χρειάζεται πολλή δύναμη για να αντιμετωπίσω το παρόν, το εδώ και το τώρα που δεν θα άντεχα να βάλω το μυαλό μου να παλέψει για κάτι που έρχεται», μου λέει με αφοπλιστική ειλικρίνεια η Χρύσα Διαμαντοπούλου εκείνο το πρωινό που άνοιξε το ζεστό της σπίτι και τη γενναιόδωρη καρδιά της για να μιλήσουμε για το νέο θεατρικό της έργο, με τίτλο «ΠασΠορτ – Μία αληθινή περιπέτεια». Ένα έργο με αφετηρία και έμπνευση από το ομώνυμο βιβλίο της ψυχολόγου Ελεονώρας Σουρλάγκα.

Δύο γυναίκες επιζήσασες του σκοτεινού ιππότη με το δρεπάνι που θερίζει και καταδιώκει μεγάλη πλειοψηφία των γυναικών τη σύγχρονη εποχή, τον καρκίνο του μαστού. Και αυτή είναι μια ιστορία επιβίωσης που το άκουσμα και το μοίρασμά της μόνο κουράγιο και δύναμη μπορεί να σκορπίσει.
Είναι η συνάντηση με την ασθένεια ένα ταξίδι; Ποιες μπορεί να είναι οι διαδρομές που διανύει κάποιος μέσα σ’ αυτό; Άραγε, το να βρεθεί κανείς σε έναν «Τόπο» ανοίκειο και αχαρτογράφητο είναι και μια ευκαιρία να επαναπροσδιορίσει τη θέση του μέσα στον κόσμο;

Αυτά είναι μερικά από τα ερωτήματα, που διερευνά η θεατρική ομάδα Μικρός Νότος και η καλλιτεχνική διευθύντριά της, Χρύσα Διαμαντοπούλου, που μετά τη «συνάντησή» της με τον καρκίνο του μαστού, ονειρεύτηκε αυτή τη site-specific performance για να υμνήσει τη Ζωή.

Με αφετηρία τη δύναμη και την παρηγοριά, που άντλησε η ηθοποιός Χρύσα Διαμαντοπούλου από το βιβλίο της ψυχολόγου Ελεονώρας Σουρλάγκα «ΠασΠορτ – Μία αληθινή περιπέτεια», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΚΕΔΡΟΣ, η επιζήσασα Χρύσα επιχειρεί, με την καταλυτική συμβολή του εικαστικού και αγαπημένου φίλου Βασίλη Καβουρίδη, να αποτυπώσει την εμπειρία της καταργώντας τον τέταρτο τοίχο, που χωρίζει τον καλλιτέχνη από τον θεατή.

«Αυτοί οι δύο πρώτοι μήνες της χημειοθεραπείας, ήταν ό,τι πιο σκοτεινό και δύσκολο έχω ζήσει στη ζωή μου. Μέσα σε αυτό, μία από τις πιο δυνατές και φωτεινές στιγμές της ζωής μου, εκτός από τη μυρωδιά του πορτοκαλιού, γιατί η όσφρησή μου είχε επηρεαστεί, ήταν αυτό το βιβλίο. Δεν μπορούσα να κάνω τίποτα άλλο. Το διάβαζα και μπορούσα για λίγο να γελάσω. Ο λόγος της Ελεονώρας είναι παρηγορητικός και σαρκαστικός. Συνδέθηκα επομένως αμέσως. Γιατί το πρώτο πράγμα που ένιωσα την ανάγκη να κάνω μόλις άκουσα τη διάγνωση, εκτός από το να πω και να το μοιραστώ με όλο τον κόσμο, ήταν να το γελοιοποιήσω, να το μικρύνω».

Photo: Tάσος Βρεττός

Και μέχρι να έρθει η μεγάλη καθοριστική στιγμή της μαστεκτομής, η Χρύσα Διαμαντοπούλου, έχοντας πάντα στο πλευρό της τη 10χρονη τότε κόρη της, το ζουν όλο σχεδόν φυσιολογικά. Μιλούν ανοιχτά για εκείνον. Καρκίνος. Τον έχουν αποκαλύψει, και όταν αναφέρονται σε αυτόν το κάνουν σαν ένα σπυρί που ρίζωσε για λίγο ανάμεσά τους. Θέλουν να ξορκίσουν το κακό. Δεν του παραχωρούν καμία θέση δίπλα τους. Η απώλεια των μαλλιών, η περούκα, η αδυναμία, η συνεχής αδιαθεσία είναι μέσα στο παιχνίδι και εκείνες το ξέρουν. Είναι προετοιμασμένες. Η νίκη, μόνη αποδεκτή κατάληξη σε αυτό το σκοτεινό παιχνίδι.

Δύο ήταν αυτά που σκεφτόταν αυτή την εξαιρετικά δύσκολη περίοδο. Την κόρη της και το Μικρό Νότο, τη θεατρική της ομάδα. Ήταν προετοιμασμένη και για τα δύο σενάρια. «Το να τα καταφέρω το θεωρούσα μονόδρομο. Αλλά υπήρχε πάντα στο μυαλό μου και το κακό σενάριο. Αυτό άλλωστε ήταν κάτι που με βοήθησε στον αποχαιρετισμό τελικά του στήθους μου. Και τώρα βλέπω πως είναι σαν να πέρασε ένα τρένο και τα πήρε όλα. Δεν είναι μόνο το στήθος. Μου πήρε τη νεανικότητα και την ενέργεια. Νιώθω εύθραυστη διαρκώς και ευάλωτη. Αλλά το έχω πλέον αφομοιώσει».

Στην τρίτη και ίσως πιο δύσκολη χημειοθεραπεία, θα ξαναπιάσει το βιβλίο στα χέρια της και σαν μια μικρή προσευχή με κλειστά τα μάτια θα κάνει τάμα και ευχή: «Αν επιβιώσω, όπως εσύ μου κάνεις αυτό το δώρο της παρηγοριάς τώρα, θα σου κάνω και εγώ το δώρο να ζωντανέψεις, να ζήσεις και εσύ μέσα από τα δικά μου μάτια». Ήξερε ότι κάτι θα έκανε με αυτό το βιβλίο. Με αυτή την εμπειρία. Πέρασαν τα δύσκολα πέντε πρώτα χρόνια, εκείνα που για έναν καρκινοπαθή είναι καθοριστικά. «Είχε φθάσει η στιγμή να πω ένα φτου ξελευθερία. Τώρα μπορώ να μιλήσω για αυτό. Να βάλω μια άνω τελεία. Τελεία δεν μπορώ να βάλω ακόμα».

Είχε τόσες πολλές εικόνες στο μυαλό της. Τόσα πολλά πράγματα να πει και να μοιραστεί. Μερικές μόνο δράσεις ευαισθητοποίησης, όπως αρχικά είχε σχεδιάσει και οργανώσει τις φάνταζαν μικρές, λίγες για αυτό το μεγάλο. Τίποτα από όσα σκεφτόταν αρχικά δεν της ήταν αρκετά. «Πήρα τα μπογαλάκια μου και πήγα στο Λονδίνο στο σπίτι μιας φίλης. Έμεινα 40 περίπου ημέρες και εκεί όλα δημιουργήθηκαν μέσα στο μυαλό μου. Εικόνες από δωμάτια. Εικόνες από σημαντικούς σταθμούς της δικής μου ζωής μέσα από τις εικόνες της Ελεονώρας Σουρλάγκα. Όλα αυτά τα δωμάτια είναι ένα κράμα πολλών βιωμάτων όλων αυτών των γυναικών με τις οποίες όλα αυτά χρόνια έχουμε έρθει κοντά», θα μου πει συγκινημένη και η κουβέντα μας για λίγο θα σταματήσει. «Υπάρχουν και κάποιες που έχουν φύγει, αλλά θέλω να πιστεύω ότι υπάρχουν και αυτές οι γυναίκες μέσα σε αυτή την εμπειρία», θα συνεχίσει σε μερικά λεπτά.

«Είναι καταπληκτικό πως έδεσαν και κούμπωσαν όλα σε αυτό το έργο. Τίποτα δεν ήταν αυτονόητο. Ξεκίνησε ως ένας μονόλογος και όταν άρχισε να γίνεται εικόνα όλο αυτό επικοινώνησα με τον φίλο και συμμαθητή μου από το δημοτικό, Βασίλη Καβουρίδη, και του πρότεινα να συνεργαστούμε».

Photo: Άννα Ταγκάλου

Χρειάστηκε να δει πολλούς χώρους γιατί αναζητούσε ένα μέρος με πολλά δωμάτια. Η ανακαινισμένη πτέρυγα του Νοσηλευτηρίου του Ιδρύματος Περιθάλψεως Χρονίως Πασχόντων του Ασύλου Ανιάτων θα γίνει ο ιδανικός τόπος. «Ήταν τόσο μεγάλη η χαρά μου όταν είδα τον χώρο. Εδώ ο Βασίλης Καβουρίδης έχει χτίσει κυριολεκτικά όλα τα δωμάτια».

Ο Βασίλης Καβουρίδης είναι ο άνθρωπος που θα της φέρει την Άνοιξη μέσα στο σπίτι. Αυτό θα του ζητήσει ένα μήνα μετά την πρώτη διάγνωση που όλα μοιάζουν με χειμώνα, όταν τυχαία θα βρεθούν μετά από πολλά χρόνια σε μια κινηματογραφική αίθουσα. Και εκείνος θα της φέρει έναν πίνακα «τσιμεντωμένο» για να μην χάσει ποτέ την ελπίδα, γεμάτο χρώματα, σύμβολο αισιοδοξίας που τώρα κρέμεται σε περίοπτη θέση μέσα στο σπίτι της Χρύσας.

«Αυτή η παράσταση αυτό που πέτυχε είναι να καθαρίσει τα πάντα μέσα μου. Όπως καθάρισα τις ντουλάπες μου και έφυγαν ρούχα μου που φορούσα πριν, τα σουτιέν μου έτσι και εδώ», θα μου πει εξομολογητικά. Και θα αρχίσει να γράφει συνεχώς κείμενα, λέξεις που καθαρίζουν μέσα της και στο τέλος απομένουν εικόνες, δράσεις, ήχοι.

Πρόκειται για την πρώτη site specific performance της θεατρικής ομάδας Μικρός Νότος με τον θεατή να ενθαρρύνεται να επιλέξει ο ίδιος τη διαδρομή που θα ακολουθήσει σε αυτή τη θεατρική εμπειρία. Καθίσματα δεν υπάρχουν και η σκηνή, με την κλασική παραδοσιακή χωροταξική διαρρύθμιση επίσης δεν υπάρχει. Οι θεατές περιηγούνται μέσα στα ειδικά διαμορφωμένα δωμάτια της Πτέρυγας του Νοσηλευτηρίου του Ιδρύματος Περιθάλψεως Χρονίως Πασχόντων του Ασύλου Ανιάτων και μία αληθινή περιπέτεια ξεκινά.

Η performance ξεκινάει από το φυλάκιο του Ασύλου, όπου μια νοσοκόμα/αεροσυνοδός, θεματοφύλακας του τόπου παραλαμβάνει τους θεατές και τους οδηγεί στην είσοδο. Εκεί τους περιμένει μια ακόμα νοσοκόμα και στη συνέχεια ξεκινάει η ανηφορική διαδρομή προς τον διάδρομο με τα δωμάτια. «Εδώ είναι που ενημερώνουμε τους θεατές ότι μπαίνοντας στον διάδρομο το ταξίδι έχει ξεκινήσει. Μόλις μπαίνουν στον διάδρομο κάθονται πρώτα μέχρι να δοθούν οδηγίες. Εκεί τους περιμένει το σώμα που νοσεί. Κάθεται μαζί τους. Και στη συνέχεια ανοίγουν οι πόρτες για όλα τα δωμάτια. Όπως ο καθένας επιθυμεί, μπορεί να τα επισκεφθεί.

Photo: Tάσος Βρεττός

Πρόκειται για ένα μεγάλο διάδρομο που σε κάθε του πλευρά έχει δωμάτια. Κάθε δωμάτιο και ένας τόπος. Στο πρώτο δωμάτιο συναντάμε μία δράση με το Υγιές Σώμα από τη χορεύτρια Άννα Ανουσάκη, ενώ μπορούμε από τα ακουστικά να ακούσουμε το κείμενο της Έλλης Κοτσάνου Ακίνητη! Στοπ!, στο δωμάτιο της Πίστης -ό,τι κι αν σημαίνει αυτό για τον καθένα- “συναντιόμαστε” με τον εαυτό μας και μετράμε τις παρουσίες και τις απουσίες μας, στο δωμάτιο του Σώματος που πάσχει, συναντάμε μία δράση αποχαιρετισμού σε λούπα από την ηθοποιό Έλσα Λουμπαρδιά, ενώ στο δωμάτιο της Μνήμης, το καλό μάχεται με το κακό.

Ακολουθεί το δωμάτιο του Χειρουργείου, με την τρομακτική εικόνα του αίματος και στη συνέχεια το Εργαστήριο ενός γιατρού – κλόουν, που μέσα εκεί όλα επιτρέπονται, μια δράση που «παίζει» σε λούπα ο ηθοποιός Νίκος Αξιώτης. Το δωμάτιο του Θηλασμού μού ανήκει δικαιωματικά. Το σώμα μετά τη μαστεκτομή να τροφοδοτείται και να τροφοδοτεί συνδεδεμένο με μία ηλεκτρική κιθάρα, ανοίκειων ήχων αλλά παρηγορητικών στιγμών.

Και ο τελευταίος τόπος, το δωμάτιο Μία βόλτα στον Ήλιο ή αλλιώς Γη και Ουρανός και ένα μήνυμα που σε περιμένει να το ακούσεις. Όλα τα δωμάτια έχουν το δικό τους ηχο-τοπίο σχεδιασμένο από τους εξαιρετικούς μουσικούς Γιώργο Ανδριώτη και Ελίνα Καλαμποκίνη. Όλα τα δωμάτια επίσης έχουν τη δική τους φυσική μυρωδιά».

Photo: Tάσος Βρεττός
Photo: Tάσος Βρεττός

Αναρωτιέμαι σε όλη αυτή την κουβέντα μας αν ακούγοντας την εμπειρία της Χρύσας, στο παρελθόν πια, κάποιες γυναίκες, ανάμεσά τους και εγώ, ίσως βρουν κουράγιο στο μέλλον, στο άκουσμα μιας τέτοιας διάγνωσης να κοιτάξουν τον ουρανό και να χαμογελάσουν, να βάλουν μια κόκκινη μύτη κλόουν και να κοιταχτούν στον καθρέφτη και να συνεχίσουν τον δρόμο.

«Όταν ασθένησα και βρήκα γυναίκες που είχαν και εκείνες ασθενήσει, σκεφτόμουν ότι υπάρχει ένα νήμα που μπορώ να πιαστώ και να ακολουθήσω με όποια διακριτικότητα άντεχε η στιγμή. Αυτές οι γυναίκες μου έφτιαχναν ένα δίχτυ προστασίας. Και αυτό είναι πολύ σπουδαίο. Ταυτόχρονα με αυτή τη μεγάλη ευγνωμοσύνη που ένιωσα για αυτές τις γυναίκες, σκεφτόμουν και εγώ αντίστοιχα, ότι θέλω να πάρω από το χέρι την επόμενη γυναίκα. Γιατί δυστυχώς, ενώ θα ευχόσουν εσύ να κλείσεις τον κύκλο, τελικά ακολουθούν κι άλλες και είναι σαν να το ξαναζείς κάθε φορά. Παρόλα αυτά είμαι πάντα εκεί».

Photo: Tάσος Βρεττός

Info παράστασης:

ΠασΠορτ-Μία αληθινή περιπέτεια | Άσυλο Ανιάτων

Εγγραφείτε στο newsletter μας

Κάθε Σάββατο θα λαμβάνετε στο e-mail σας το newsletter του ελc με τις προτάσεις μας για την εβδομάδα!

Podpourri. Ιστορίες που ακούγονται

Ακολουθήστε το ελculture.gr στο Google News

το ελculture σας προσκαλεί σε εκδηλώσεις

ΓΡΑΨΕ ΤΟ ΣΧΟΛΙΟ ΣΟΥ

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.