FUTURE N.O.W. 2023 στη Στέγη: Οι δημιουργοί απαντούν στα αγωνιώδη ερωτήματα του παρόντος

Πατριαρχία, δικαιωματισμός και διαφορετικότητα: Η Χριστίνα Κυπραίου, ο Μιχάλης Πητίδης, ο Βασίλης Βηλαράς, η Ζωή Σιγαλού και η Μαρίνα Σιώτου αναλύουν τη σημερινή πραγματικότητα

Σε θεσμό ευπρόσδεκτο και απαραίτητο εξελίσσεται το FUTURE N.O.W. της Στέγης. Νέοι δημιουργοί που αναζητούν καινούριους, απάτητους δρόμους για το θέατρο καλούνται να  εκθέσουν τις αναζητήσεις τους και να εκτεθούν μπροστά μας. Η φετινή θεματική, στη γραμμή που ξεκίνησε με το φετινό Φεστιβάλ Νέων Χορογράφων που πλέον ονομάζεται Onassis Dance Days, τολμηρή και μοναδικά επίκαιρη: θηλυκότητες, σεξεργασία, non-binary άτομα, onlyfans, έμφυλη βία.

Τρεις συναρπαστικές παραγωγές: “Call me Sugar” της Χριστίνας Κυπραίου και του Μιχάλη Πητίδη, «Σεισμός» του Βασίλη Βηλαρά, «Perseids ή πώς να παρτάρετε αγρίως» της Ζωής Σιγαλού και της Μαρίνας Σιώτου. Ζητήσαμε από όλους τους δημιουργούς να μας απαντήσουν τα ίδια αγωνιώδη ερωτήματα πάνω στη θεματική τους, αλλά και τη σημερινή πραγματικότητα.

Το ζήτημα των θηλυκοτήτων έχει βρεθεί στο επίκεντρο της προσοχής τα τελευταία χρόνια, ειδικά μετά το ξέσπασμα του #ΜeΤoo στην Ελλάδα εν μέσω πανδημίας. Είναι νωρίς για να μιλήσουμε για το τέλος της πατριαρχίας; Είναι ορατή μια μεγάλη αλλαγή, ή περιοριζόμαστε σε μικρές βελτιώσεις;

 

Βασίλης Βηλαράς: Δεν νομίζω ότι θα προλάβουμε να ζήσουμε το τέλος της πατριαρχίας. Οι ρίζες της είναι βαθιά χωμένες στον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τη ζωή. Ίσως όμως έχει έρθει η ώρα να αναγνωρίσουμε την εσωτερικευμένη φοβικότητα απέναντι στον εαυτό μας. Την εσωτερικευμένη ομοφοβία, χοντροφοβία, ξενοφοβία, τον εσωτερικευμένο μας μισογυνισμό και σεξισμό. Και φυσικά μιλάω για άτομα που συντονιζόμαστε με κάποιες από αυτές τις ταυτότητες και ανακαλύπτουμε κάθε μέρα πόσο μπορεί η πατριαρχία να μας ορίζει ακόμα, παρά τις καθημερινές μας διεκδικήσεις και αγώνες. Οπότε φαντάζομαι τον έξτρα κόπο και χρόνο που χρειάζεται να πάρουν άτομα που δεν αντιτίθενται στην πατριαρχία για να καταλάβουν πόσο καταπιεστική είναι για τις δικές τους ζωές. Και είναι καλό να θυμόμαστε ότι «το ζήτημα των θηλυκοτήτων» έχει βρεθεί στο επίκεντρο τα τελευταία χρόνια, για τον κόσμο της τηλεόρασης και των αντρών. Αν έχεις υπάρξει θηλυκότητα υποθέτω ότι το ζήτημα αυτό το αντιμετωπίζεις από την ώρα που γεννιέσαι.  

Βασίλης Βηλαράς

Ζωή Σιγαλού – Μαρίνα Σιώτου: Τα τελευταία χρόνια και ιδιαίτερα μετά τον ερχομό του #ΜeΤoo στην Ελλάδα, έχουν γίνει κάποια σημαντικά βήματα σχετικά με την ανάκτηση της ταυτότητάς μας ως θηλυκότητες. Ωστόσο μεγαλώνοντας μέσα σε έναν εξ ορισμού πατριαρχικά δομημένο κόσμο, ο αγώνας για ισότητα και για ορατότητα είναι συνεχής. Στην Ελλάδα των τελευταίων ετών και εν μέσω της πανδημίας νιώθουμε ότι δημιουργήθηκε η ανάγκη οι άνθρωποι να επαναπροσδιορίσουν τις σχέσεις τους, τις ανάγκες τους και τις αξίες τους. Γυναικοκτονίες, παραβιαστικές και κακοποιητικές συμπεριφορές, έφεραν στην επιφάνεια τα βαθιά κρυμμένα συμπλέγματα της κοινωνίας μέσα στην οποία γεννηθήκαμε και μεγαλώνουμε ως θηλυκότητες. Η πατριαρχία είναι έτη ριζωμένη μέσα στον κόσμο μας και το να πιστεύουμε ότι οδεύουμε προς το τέλος της είναι αφελές και ελλοχεύει κινδύνους. Ο αγώνας μας για διεκδίκηση του χώρου μας, της ταυτότητάς μας και της ελευθερίας μας είναι συνεχής και μέσα από μικρές νίκες, δημιουργεί ένα δίχτυ εμπιστοσύνης και αγάπης που στοχεύει στην εξέλιξη.  

Ζωή Σιγαλού – Μαρίνα Σιώτου

Χριστίνα Κυπραίου – Μιχάλης Πητίδης: Είναι πολύ νωρίς να μιλήσουμε για τέλος. Κάθε φορά που γίνεται ένα μικρό βήμα, έρχεται ένας αντίλογος και γίνεται ένα βήμα προς τα πίσω. Δεν γίνεται όλα τα κεφάλια αυτού του κόσμου να στραφούν προς την ίδια κατεύθυνση ταυτόχρονα, και ίσως δεν είναι και θεμιτό. Η έννοια της πατριαρχίας μας φέρνει τεράστια αμηχανία, δεν ξέρουμε πώς προσεγγίζεται: προκαλεί θυμό, αγανάκτηση, θλίψη. Η γενιά των πατεράδων μας έχει συνηθίσει την ιδέα πως οι γυναίκες εργάζονται ή ψηφίζουν, όμως στο επίπεδο της καθημερινότητας υπάρχουν πράγματα που παραμένουν. Πολλά είναι ασυνείδητα, λειτουργούν με αυτοματισμούς. Τα αντιλαμβανόμαστε χωρίς να μπορούμε να τα ονοματίσουμε. Υπάρχουν και άντρες που προσπαθούν να κάνουν βήματα προς τα μπρος. Είναι όμως σαν μια κληρονομική ασθένεια που έχει περάσει στο DNA μας. Σαν τη Λερναία Ύδρα, της κόβεις ένα κεφάλι και βγαίνουν δύο. Κι είναι ένα ζήτημα και το ποια εργαλεία χρησιμοποιείς. Κάποιες φορές μέσα στον τρόπο καταπολέμησης της πατριαρχίας, παρεισφρέουν βίαιες και εξουσιαστικές μέθοδοι που ανήκουν σε αυτή.

Χριστίνα Κυπραίου – Μιχάλης Πητίδης

Ο δικαιωματισμός μοιάζει να έχει αντικαταστήσει στον δημόσιο διάλογο το ζήτημα της ταξικής πάλης. Είναι η νέα στόχευση, ή λειτουργεί συμπληρωματικά –ή παράλληλα;- στην προηγούμενη;

 

Βασίλης Βηλαράς: Εξαρτάται από το σύμπαν στο οποίο ζεις. Εμένα ο περίγυρός μου δεν ξεχνάει ότι το ζήτημα παραμένει πάντα ταξικό. Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να διεκδικούμε ένα πράγμα τη φορά. Η ολιγάρκεια είναι ένα χριστιανικό κατάλοιπο σεμνότητας που δεν με αφορά. Επιτρέπεται να τα θέλουμε όλα και να τα θέλουμε γρήγορα. Να θέλουμε να διεκδικούμε δημόσια την ελευθερία να υπάρχουμε όπως μας αρέσει, να έχουμε το περιβόητο «δικαίωμα» να ζούμε με τον τρόπο που γουστάρουμε και ταυτόχρονα να θέλουμε να φτύσουμε τη Βουλή, την αστυνομία και να αγοράζουμε κάθε μέρα μαλόξ με τον βασικό μισθό μας για να μην κλαίμε από τα δακρυγόνα. Πώς θα έχεις δικαιώματα αν η άρχουσα τάξη στα κοντράρει; Είναι αλληλένδετα αυτά τα ζητήματα και όχι η νέα τάξη πραγμάτων. 

Σεισμός

Ζωή Σιγαλού – Μαρίνα Σιώτου: Το ζήτημα της ταξικής πάλης υφίστατο και υφίσταται αδιαπραγμάτευτα όπως και άλλα κοινωνικοπολιτικά προβλήματα. Το ότι επιλέξαμε να κάνουμε ένα έργο για τα δικαιώματα μιας συγκεκριμένης ομάδας, δεν σημαίνει πως δεν υπολογίζουμε ή δεν μας αφορούν τα υπόλοιπα προβλήματα και οι υπάρχουσες ανισότητες. Κάθε άλλο. Υπάρχουμε μέσα σε αυτά και αυτές. Ανθίζουμε μέσα σε αυτά και αυτές. Με το συγκεκριμένο έργο, παίρνουμε τον χώρο – διότι θεωρούμε ότι υπάρχει τώρα το επιτρεπτικό momentum-  να μιλήσουμε για πράγματα που μας αφορούν και θα συνεχίσουν να αφορούν με γνώμονα πάντα τη μεγάλη εικόνα. Αλλιώς είναι σαν να λέμε ότι βλέπουμε το δέντρο αλλά όχι το δάσος. Συστρατευόμαστε με τις δίκαιες διεκδικήσεις. Πώς αλλιώς; Η διεκδίκηση -η όποια διεκδίκηση- απαιτεί γερό πάτημα στο παρόν.

Perseids ή πώς να παρτάρετε αγρίως

Χριστίνα Κυπραίου – Μιχάλης Πητίδης:  Είναι κρίμα να παλεύεις για κάτι, για δικαιώματα οποιασδήποτε μειονότητας, που θα έπρεπε να είναι δεδομένο. Εν τω μεταξύ τα μέσα διεκδίκησης αμέσως ενσωματώνονται από τη συντήρηση. Η δράση φέρνει αντίδραση: το gay pride έφερε το straight pride, το black lives matter έφερε το All lives matter. Στον αγώνα των διεκδικήσεων βασικό εργαλείο είναι η πολιτική ορθότητα και με έναν περίεργο τρόπο ενώνει την αριστερά με τη δεξιά και οι δύο γουστάρουν να την κράζουν. Το μόνο που είναι σταθερό και μας διαχωρίζει πεντακάθαρα, είναι η ταξική πάλη. Είναι τόσο περίπλοκο το ζήτημα, που νιώθουμε ανήμποροι να το απαντήσουμε. Και στην παράστασή μας “Call me sugar”, επανέρχεται διαρκώς από τα σεξεργαζόμενα άτομα, αλλά και από τους ίδιους τους ερμηνευτές της παράστασης, το αίτημα: θέλω να αλλάξω οικονομική τάξη.

Call me sugar

Η διαφορετικότητα στη ζωή, αλλά και η πρωτοπορία στην Τέχνη, είναι τάσεις που προκύπτουν από πραγματικές ανάγκες; Ή μήπως τείνουν να γίνουν αυτοσκοπός;

Βασίλης Βηλαράς: Η διαφορετικότητα δεν είναι τάση. Είναι ταυτότητα, είναι ύπαρξη και είναι η αγαπημένη λέξη των ανθρώπων που κυρίως δεν ανήκουν σε αυτήν. Επίσης είναι μία περίεργη επιλογή λέξης που έχει γίνει από ακατάλληλα άτομα και μας έχει επιβληθεί. Διαφορετικό σε σχέση με τι; Μεγάλη κουβέντα. Η πρωτοπορία στην τέχνη δεν με νοιάζει, δεν την σκέφτομαι. Προσωπικά θέλω να κάνω τέχνη την ομορφιά και τα προβλήματα που έχει η ζωή μου. Να δω ζωές σαν τη δικιά μου και των ατόμων που με περιβάλλουν σε μια σκηνή. Να νιώσω οικεία, ότι δεν είμαι μόνος. Αν αυτό έχει ξαναγίνει στο παρελθόν 100 φορές δεν με απασχολεί. Και αν το βλέπω πρώτη φορά δεν θα πω «πω πω, να κάτι καινούριο!». Θα πω «τι ωραία, είδα κάτι που με περιλαμβάνει». 

Σεισμός

Ζωή Σιγαλού – Μαρίνα Σιώτου: Η διαφορετικότητα είναι ένας πολύ περίπλοκος όρος και βαθιά προσωπικός για τον καθένα. Το τι είναι για τη Μαρίνα, για τη Ζωή, για κάποιον τρίτο, μπορεί να διαφέρει παρασάγγας. Το  βασικό και ζωτικό είναι να είσαι ειλικρινής με τον εαυτό σου. Να τον αφουγκράζεσαι, να μην του κλείνεις την πόρτα, να του φέρεσαι με αγάπη. Να υπάρχεις όπως θες. Δεν είναι όμορφο απλώς οι άνθρωποι να υπάρχουν; Με την τέχνη αντίστοιχα, αν εμπιστεύεσαι και ακούς τον εαυτό σου, γιατί να καταπνίξεις μια πηγαία και αυθεντική ανάγκη για έκφραση; Οι παρορμήσεις στην υποκριτική είναι οι πιο αυθεντικές και οργανικές μας μάθαιναν στη δραματική σχολή. Οπότε γιατί να μην ακολουθήσεις το ένστικτό σου μέχρι τέλους ανεξαρτήτως αποτελέσματος -αν κριθεί κάτι πρωτοπορία ή αυτοσκοπός- εφόσον εσύ είσαι ειλικρινής; 

Perseids ή πώς να παρτάρετε αγρίως

Χριστίνα Κυπραίου – Μιχάλης Πητίδης: Σίγουρα προκύπτουν από ανάγκες. Αλλά η διαφορετικότητα δεν θα έπρεπε να είναι πλέον θέμα. Ένα σεξεργαζόμενο άτομο δεν είναι εξωγήινος: δεν θα έπρεπε να μιλάμε γι’ αυτούς σαν να είναι κάτι ξεχωριστό. Επειδή όμως ό,τι έχει να κάνει με το σεξ στη χώρα μας είναι ένα τεράστιο ταμπού, η σεξεργασία είναι φορτωμένη με ένα τεράστιο ηθικό βάρος. Αυτό δεν θα συμβεί με έναν ανδρολόγο-σεξολόγο, γιατί αυτός φέρει την ετικέτα του επιστήμονα. Έχει να κάνει και με το ποιος φέρει τον ηθικό λόγο στη δημόσια σφαίρα. Μέχρι πρόσφατα ήταν η εκκλησία, ενώ τώρα είναι οι ψυχολόγοι. Η πρωτοπορία στην τέχνη, πάλι, είναι αναγκαία όταν πρόκειται να σπάσει κάτι. Όταν θα κάνει μια τομή σε σχέση με μια παράδοση. Γι’ αυτό όμως πρέπει να υπάρχει κάτι που δεν μπορεί να συνεχιστεί, είτε ως τρόπος είτε ως περιεχόμενο. Αλλά αν αυτό γίνεται αυτοσκοπός με όρους εξωτισμού, τότε είναι εντελώς βλακώδες, κενό και βαρετό. Εμείς στην παράσταση δεν διεκδικούμε κάποιου είδους πρωτοπορία. Μόνο ίσως ότι έχουμε μια μπάσταρδη δραματουργία, που δεν έχει όρια ανάμεσα στο τεκμήριο και τη μυθοπλασία.

Call me sugar

Info:

 

Εγγραφείτε στο newsletter μας

Κάθε Σάββατο θα λαμβάνετε στο e-mail σας το newsletter του ελc με τις προτάσεις μας για την εβδομάδα!

Podpourri. Ιστορίες που ακούγονται

Ακολουθήστε το ελculture.gr στο Google News

το ελculture σας προσκαλεί σε εκδηλώσεις

ΓΡΑΨΕ ΤΟ ΣΧΟΛΙΟ ΣΟΥ

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.