O σκηνοθέτης Δημήτρης Μπογδάνος μάς ξεναγεί στον ονειρικό και σκοτεινό κόσμο του μιούζικαλ “Into The Woods”

Δημήτρης Μπογδάνος

«Αυτό κάνει και το "Into the Woods' ένα αριστουργηματικό αντι-παραμύθι: το γεγονός ότι ο θεατής είναι αδύνατον να μη βρει το σημείο ταύτισής του, μέσα στο Δάσος των ανασφαλειών, των φόβων και των επιθυμιών»

Φωτογραφίες: © Γιάννης Ζάχος

Πόσο μας «κυνηγούν» σε όλη μας τη ζωή τα στερεότυπα των παραμυθιών; Μας επηρεάζει το ευτυχισμένο τους τέλος, μας τρομάζουν οι συμβολισμοί τους, μας ξεσηκώνει η μαγεία τους και θέλουμε να τη μεταφέρουμε στη ζωή μας; Απαντήσεις ψάχνουν να βρουν οι παραμυθάδες, οι ψυχαναλυτές και το κοινό, σε ένα κουβάρι που δεν ξεμπλέκει που κάθε τόσο έχει και ένα νέο κόμπο με διλήμματα και ερωτηματικά, με ερωτήματα που μπορεί να μείνουν για πάντα αναπάντητα ή να επιδέχονται πλήθους πολύ προσωπικών και μύχιων απαντήσεων. Ένα παραμύθι αλλιώτικο, με ένα φανταστικό δάσος με ένα παζλ χαρακτήρων που έρχονται από τον πιο οικείο κόσμο των παραμυθιών και τον πιο αινιγματικό και παράλογο μαζί, για να δημιουργήσουν ένα νέο κύκλο συναισθημάτων, δημιουργώντας έναν αλλιώτικο κύκλο συναισθημάτων.

Στο “Into the Woods” υπάρχει άγχος, οργή, κτητικότητα, νοσταλγία, υποψία, άρνηση και φόβος. Οι παραμυθένιοι ήρωες έχουν τις νευρώσεις και τις αγωνίες του σύγχρονου κόσμου, τα άλυτα ζητήματα και τις επιθυμίες του, τα ανεκπλήρωτα όνειρα. Μόνο που στα παραμύθια οι ήρωες μένουν αγέραστοι ενώ οι αναγνώστες γερνούν με τον φόβο τους ατόφιο. Ο κορυφαίος συνθέτης και στιχουργός Στήβεν Σόντχαϊμ και ο σπουδαίος συγγραφέας Τζέιμς Λαπάιν μέσα στο «δάσος» τους επανεφεύρουν έναν κόσμο που μπορεί να σοκάρει και να θυμίζει πόλεμο ή την ίδια σύγχρονη ζωή.

Το συναρπαστικό σκοτεινό παραμύθι, γεμάτο συναρπαστικές μελωδίες, συνεχείς ανατροπές, αφοπλιστικό χιούμορ και υποβλητική ατμόσφαιρα, το Into the Woods έρχεται στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, στην εγκεκριμένη εκδοχή για πιάνο και κρουστά, σε δύο κύκλους, από τις 8 Φεβρουαρίου για επτά παραστάσεις (8, 9, 12, 13, 14, 15, 16/2) και από τις 13 Μαΐου 2020 για ακόμα πέντε παραστάσεις (13, 14, 15, 16, 17/5).

Λίγες μέρες πριν την πρεμιέρα, μας μίλησε ο σκηνοθέτης Δημήτρης Μπογδάνος:

Τι είναι ακριβώς το Into The woods και με ποια αφορμή έχει γραφτεί;

Αν πρέπει να συμπυκνώσω το Into The Woods σε δύο λέξεις, θα το αποκαλούσα ένα υπαρξιακό ξε-παραμύθι. Αν όμως θέλουμε να βουτήξουμε βαθύτερα, δύσκολα θα χωρούσαν τα νοήματά του σε μία σύντομη περιγραφή. Οι αναλυτές εντοπίζουν μέσα στην ιστορία αυτή, τη συναισθηματική ενηλικίωση, την κατάρριψη του άγχους του happy end, τις σχέσεις γονέων-παιδιών, τις κοινωνικά επιβεβλημένες επιθυμίες αλλά και πιο καμουφλαρισμένα ζητήματα όπως το προσφυγικό, το AIDS, η οικολογική καταστροφή.

Ποιοι είναι οι ήρωες που συναντάμε και με ποιο τρόπο;

Ο Sondheim και ο Lapine μπλέκουν τους πιο αναγνωρίσιμους χαρακτήρες των αδελφών Γκριμ και του Σαρλ Περρώ – τη Σταχτοπούτα, την Κοκκινοσκουφίτσα, τον Κακό Λύκο, τη Ραπουνζέλ, τον Τζακ, τους Πρίγκιπες – σε ένα αριστοτεχνικά ευφάνταστο κουβάρι. Όλοι τους θα μπουν στο Δάσος των επιθυμιών κυνηγώντας τις ευχές τους. Αλλά τι θα γίνει όταν φτάσουν τα “όνειρά” τους; Εκεί ακριβώς η κουλτούρα της Disney καταβαραθρώνεται και ό,τι παραμυθένιο ανατρέπεται. Μένει μόνο η υπερβατικότητα του χωροχρόνου. Τότε οι ήρωες προσγειώνονται απότομα και έρχονται αντιμέτωποι με τον αιώνιο φόβο όλων. Τον θάνατο.

Μιλάτε για συναισθηματική ανακύκλωση. Τι σημαίνει αυτό και αν συμβαίνει όταν επιστρέφουμε σε ένα παρελθόν πραγματικό ή φανταστικό, μας οδηγεί σε ένα νέο μονοπάτι;

Η ζωή είναι γεμάτη σταυροδρόμια, διλήμματα, “πύλες” και συναντήσεις. Σε αυτή τη διαδρομή καταναλώνουμε τη συναισθηματική τροφή που αρχικά μας παρέχεται, αναγκαστικά τη συνηθίζουμε και μετά δυσκολευόμαστε πολύ να τη (μετ)αλλάξουμε. Κοινώς «παράγουμε» για τα παιδιά μας τα παραμύθια που «καταναλώσαμε» κι εμείς. Κι εγκλωβισμένοι σε συγκεκριμένα ανακυκλώσιμα μοτίβα δίνουμε στην πορεία αγώνα για να χαράξουμε το δικό μας μονοπάτι. Άλλοτε επιτυχώς και άλλοτε όχι.

Αν ένα παραμύθι μπορεί να μας τρέφει ακόμα και σήμερα, η κάπως «λοξή» ανάγνωσή του σε τι μας οδηγεί; Τι βλέπουμε και το σκεφτόμαστε;

Μη γνωρίζοντας τελικά κατά πόσο ένα παραδοσιακό παραμύθι μπορεί να θρέψει την ενήλικη πλευρά μας, αντιλαμβάνομαι ότι η “λοξή” ανάγνωσή του, όπως γίνεται στο Into the Woods, επανενεργοποιεί και επεναξετάζει εγκαθιδρυμένες μνήμες και αξίες προκαλώντας νέες δονήσεις.

*Εμείς με τη σειρά μας ακολουθούμε πιστά το έργο των Sondheim & Lapine και διαβάζουμε “λοξά” το musical ως είδος.

Πιστεύετε ότι αν καταργηθούν τα στερεότυπα που προτάσσουν τα παραμύθια αυτά θα πάψουν να υπάρχουν ή θα διαβάζονται αλλιώς;

Ενίοτε τα στερεότυπα ενδέχεται να είναι χρήσιμα. Όπως καμιά φορά ο θυμός ή ο φόβος. Άγονα μεν συναισθήματα αλλά μπορούν να λειτουργήσουν ως αισθητήρες για τον κίνδυνο. Μάλλον γι’ αυτό το ανθρώπινο είδος πάντα θα τα κατασκευάζει. Κι έτσι αυτό θα διαιωνίζει τα παραμύθια ώστε να μην πάψουν να υπάρχουν. Και κατά συνέπεια δε θα πάψουν και να διαβάζονται «αλλιώς» από μερικούς.

Πείτε μου τη μεγαλύτερη δυσκολία στη διαχείριση ενός τέτοιου υλικού.

Ο Sondheim θεωρείται ίσως ο πιο γοητευτικός αλλά ταυτόχρονα και πιο δαιδαλώδης συνθέτης musical όλων των εποχών. Γι’ αυτό και η δυσκολία των έργων του εξισώνεται με αυτήν της όπερας. Οπότε αρχικά η εκμάθηση και εκτέλεση του λιμπρέτου είναι εξαιρετικά απαιτητική. Σε αυτό προστίθενται οι πολυδιάστατοι χαρακτήρες, ο τεράστιος αριθμός σκηνών και η αποκρυπτογράφηση των νοημάτων. Αν συνυπολογίσουμε και την πρόκληση της θεατρικής συνθήκης που έχουμε θέσει – μία σοφίτα στην οποία όλα ζωντανεύουν DIY – τότε εύκολα καταλαβαίνει κανείς τη συνθετότητα αυτού του εγχειρήματος.

Θα μπορούσαμε σήμερα να γράψουμε νέα παραμύθια που θα έχουν αυτή τη διάρκεια και αυτή την επίδραση σε γενιές και γενιές;

Ενώ γράφονται εξαιρετικά νέα παραμύθια, η διαχρονικότητα των περισσοτέρων είναι μάλλον αμφίβολη. Ωστόσο ας μην ξεχνάμε ότι και αυτά στα οποία σήμερα αναφερόμαστε ως κλασικά αποτελούν ένα ελάχιστο δείγμα εν συγκρίσει με τον αριθμό παραμυθιών που έχουν γραφτεί ανά τους αιώνες. Όμως ακόμα κι αν η διάθεσή μας απέναντί τους είναι ελπιδοφόρα, η επιτυχία τους θα κριθεί από την καθολικότητά τους. Αυτό άλλωστε κάνει και το Into the Woods ένα αριστουργηματικό αντι-παραμύθι: το γεγονός ότι ο θεατής είναι αδύνατον να μη βρει το σημείο ταύτισής του, μέσα στο Δάσος των ανασφαλειών, των φόβων και των επιθυμιών.

Φεύγοντας ένας θεατής από την αίθουσα τι θα θέλατε να θυμάται και να σκεφτεί;

Σε κάθε παράσταση, για τη δημιουργική ομάδα η πρόκληση δεν είναι τι θα πάρει μαζί του ο θεατής – για μένα αρκεί να επιλέξει κάτι να πάρει. Το Into the Woods βέβαια, έχει άφθονο υλικό. Αναβλύζει προβληματισμούς, αντανακλά κοινωνικά είδωλα, δημιουργεί πεδία ταύτισης και παρασύρει σε συναισθηματικά roller coasters. Και το γεγονός ότι χρησιμοποιεί το χιούμορ και τη μουσική ως βασικά εργαλεία, το κάνει ακόμα πιο προσιτό.

Info παράστασης:

Into The Woods | 8, 9, 12, 13, 14, 15, 16 Φεβρουαρίου 2020 & 13, 14, 15, 16, 17 Μαΐου 2020 | Εναλλακτική Σκηνή Εθνικής Λυρικής Σκηνής, ΚΠΙΣΝ

Εγγραφείτε στο newsletter μας

Κάθε Σάββατο θα λαμβάνετε στο e-mail σας το newsletter του ελc με τις προτάσεις μας για την εβδομάδα!

Podpourri. Ιστορίες που ακούγονται

Ακολουθήστε το ελculture.gr στο Google News

το ελculture σας προσκαλεί σε εκδηλώσεις

ΓΡΑΨΕ ΤΟ ΣΧΟΛΙΟ ΣΟΥ

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.