Σε σημαντικές επεμβάσεις, στο εσωτερικό του Κάστρου Ζακύνθου, προκειμένου να διασωθούν και αναδειχθούν τα κτήρια και ερείπια της περιόδου της Ενετοκρατίας και της Αγγλοκρατίας, προχωρά το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού.
Οι μελέτες στερέωσης και ανάδειξης των κτηρίων του Κάστρου, έτυχαν της θετικής γνωμοδότησης του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου.
Όπως δήλωσε η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη:
«Το Κάστρο της Ζακύνθου αποτελεί ένα ιδιαίτερα σημαντικό βυζαντινό και μεσαιωνικό μνημείο λόγω της ιστορικής σημασίας και αρχιτεκτονικής του αξίας. Στόχος μας είναι μετά την αντιμετώπιση των δομικών και αισθητικών προβλημάτων που παρουσιάζει, να αναδειχθεί η ιστορική και αρχαιολογική του αξία καθώς και η περαιτέρω λειτουργική αξιοποίηση του, ως επισκέψιμου χώρου.
Αν και έχει υποστεί πολλές και σοβαρές καταστροφές, τα σωζόμενα κτήρια παρουσιάζουν ιδιαίτερο ιστορικό και αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον. Το έργο της αποκατάστασης, προϋπολογισμού 1.500.000 ευρώ, έχει ενταχθεί, από το Υπουργείο Πολιτισμού, στα έργα που χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης. Με την αποκατάσταση του Κάστρου, το οποίο έχουμε εντάξει και στο δίκτυο των πολιτιστικών διαδρομών, που, επίσης, χρηματοδοτούνται από το ΤΑΑ, παραδίδουμε στη Ζάκυνθο ένα πολύ σπουδαίο πολιτιστικό και εξίσου σημαντικό αναπτυξιακό πόρο, καθώς ενισχύουμε την ανταγωνιστικότητα του τουριστικού προϊόντος του νησιού».
Η μελέτη αφορά σε μνημεία, τα οποία βρίσκονται, σε διαδρομή, πλησίον των τειχών προς την πλευρά της πόλης. Συγκεκριμένα, αφορά στα κτήρια: Μικρή Πυριτιδαποθήκη, Μεγάλη Πυριτιδαποθήκη και φυλακές της ενετικής περιόδου, στον Ιερό Ναό Αγίου Ιωάννη Προδρόμου, ο οποίος βρίσκεται σε ερειπιώδη κατάσταση, στο συγκρότημα διοικητηρίου-στρατώνων της περιόδου της Αγγλοκρατίας.
Βασικές αρχές αποκατάστασης είναι η αντιμετώπιση δομικών προβλημάτων και η αισθητική αναβάθμιση της εικόνας του κάστρου. Οι μελέτες εκπονήθηκαν στο πλαίσιο Προγραμματικής Σύμβασης μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων, με αντικείμενο την αποκατάσταση και ανάδειξη μνημείων της Ζακύνθου.
Η μεγαλύτερη πυριτιδαποθήκη βρίσκεται κοντά στη νότια πύλη του οχυρώματος Bembo και η μικρότερη κοντά στον προμαχώνα Grimani, δίπλα στις φυλακές. Η μεγάλη πυριτιδαποθήκη είναι το καλύτερα διατηρημένο μνημείο του κάστρου με τον μεγαλύτερο εσωτερικό χώρο και έχει υψηλή αισθητική αξία.
Η μικρή πυριτιδαποθήκη, είναι πολύ σημαντική, λόγω της θέσης της, για τη σημερινή λειτουργία του κάστρου, ως χώρος εκδηλώσεων και επίσκεψης τουριστών. Παρά το μικρό του μέγεθος αποτελεί μνημείο με μεγάλη προβολή και δυνατότητα αξιοποίησης. Οι φυλακές αφορούν σε συγκρότημα δύο κτηρίων που επικοινωνούσαν, μέσω εσωτερικής αυλής.
Τα δυο κτήρια διαφέρουν τόσο μορφολογικά όσο και κατασκευαστικά, αλλά και σε επίπεδο διατήρησης. Το συγκρότημα των φυλακών έχει ιδιαίτερη αρχιτεκτονική αλλά και ιστορική αξία. Ο Ιερός Ναός Αγίου Ιωάννη Προδρόμου ανεγέρθη στα τέλη του 15ου αι. αποτελώντας καθολικό γυναικείας μονής. Επί Αγγλοκρατίας, ο Ναός χρησιμοποιήθηκε ως σχολείο και στη συνέχεια ως αποθήκη. Ο σεισμός του 1893 επέφερε σημαντικές ζημιές και από τότε ερημώθηκε οριστικά.
Σήμερα, ο Ναός βρίσκεται σε ερειπιώδη κατάσταση. Το συγκρότημα των στρατώνων – διοικητηρίου περιλαμβάνει δύο μεγάλα ορθογωνικά επιμήκη κτίρια. Οι στρατώνες έχουν παρόμοιο τρόπο δομής με το διοικητήριο και σώζονται σε ερειπιώδη κατάσταση.
