«Είμαι λυπημένος επειδή ακούω μουσική ή ακούω μουσική επειδή είμαι λυπημένος;» λέει ο Rob, ιδιοκτήτης «παραδοσιακού δισκάδικου» με αιτία την κρίση των τριάντα που του χτυπά την πόρτα και αφορμή την εγκατάλειψή του από την κοπέλα του στην ταινία High Fidelity, βασισμένη στο βιβλίο του Nick Hornby. Και αυτή ήταν και η πρώτη μου σκέψη όταν πριν λίγο καιρό γνώρισα τον Άγγελο Κραβαρίτη σε ένα μπαλκόνι της Αθήνας.
Ήταν μόλις είχαμε κάνει τα πρώτα μας βήματα από τη μεγάλη περίοδο του εγκλεισμού και λίγοι αλλά καλοί φίλοι μαζευτήκαμε να τα πούμε, και κυρίως να χαλαρώσουμε, να ξεχαστούμε. Στην αρχή μιλούσαμε πολύ, για όλους και για όλα. Ο ήχος όμως της κιθάρας του μας έκανε να σιωπήσουμε. Μούδιασμα. Κάθε νότα και ανάσα. Ακούμε με προσοχή και ξαφνικά όλοι μαζί γινόμαστε ένα. Η μουσική είναι η πρωταγωνίστρια και σκέφτομαι τα λόγια του μεγάλου Τζιμ Μόρισον “Music is your only friend, Until the end, Until the end“. Τόσο αληθινό!
Σε ένα διάλειμμα για refill στα ποτά μας, αποφασίζω να του μιλήσω, για εκείνο το ασίγαστο πάθος όλα αυτά τα χρόνια να μάθω κιθάρα. Για την αδυναμία μου να βρω τον χρόνο και για την πεποίθηση μου πως πλέον είναι αργά. «Μα τι είναι αυτά που λες; Δεν είναι ποτέ αργά να μάθεις κιθάρα και μάλιστα όχι μόνο μπορώ εγώ να σου μάθω, αλλά και να σου εγγυηθώ πως σε λίγους μόλις μήνες θα μπορείς να παίζεις τραγούδια που αγαπάς. Δεν υπάρχει άνθρωπος που δεν θα καταφέρω να τον κάνω να παίξει κιθάρα. 16 χρόνια τώρα όλοι οι μαθητές μου έχουν κατακτήσει τους στόχους τους. Τι μουσική ακούς;». Aυτή ήταν η αρχή για μια ενδιαφέρουσα κουβέντα που γινόταν με διακοπές ώστε να ακούμε τους αγαπημένους Belle and Sebastian και Pink Floyd.
Η μουσική σε πάει αλλού. Είναι ο δικός μου διαλογισμός.
«Η μουσική σε καλλιεργεί με ένα μοναδικό τρόπο που λίγα πράγματα μπορούν να κάνουν. Αλλά δεν αρκεί μόνο να ακούς τη μουσική, πρέπει και να παίζεις. Η βασικότερη διαφορά μεταξύ του να ακούς και να παίζεις μουσική είναι ότι στη δεύτερη περίπτωση, εξασκούνται οι λεπτές κινητικές δεξιότητες που ελέγχονται και από τα δύο ημισφαίρια του εγκεφάλου. Συνδυάζει τη γλωσσική και μαθηματική ακρίβεια του αριστερού ημισφαιρίου με την πρωτοτυπία και δημιουργικότητα του δεξιού. Η ενασχόληση με ένα μουσικό όργανο απασχολεί ταυτόχρονα κάθε περιοχή του εγκεφάλου. Νευρικά σήματα πηδούν σε διάφορες περιοχές. Πρόκειται για «πυροτεχνήματα» στο εσωτερικό του εγκεφάλου μας. Μοιάζει με την εκγύμναση του σώματος. Για μένα, η διαρκής εξερεύνηση της κιθάρας …είναι ο πιο βαθύς μου διαλογισμός», θα μου πει στην κουβέντα μας.
Αν και απόφοιτος της σχολής Μηχανολογίας του ΑΤΕΙ Πατρών, ο Άγγελος Κραβαρίτης αναγνώρισε από πολύ νωρίς την αγάπη του για τη μουσική με αποτέλεσμα η μουσική ερμηνεία και η διδασκαλία να επικρατήσουν στη ζωή του: «Η μουσική ζωή μου υπερίσχυε της αγάπης μου για το επάγγελμα του Μηχανολόγου», μου λέει ετοιμάζοντας την κιθάρα του για το επόμενο τραγούδι ενώ οι “παραγγελιές” έπεφταν βροχή. «Δίδαξα αρχικά σε φίλους μου που έκαναν ήδη μαθήματα αλλά δεν είχαν την εξέλιξη που ήθελαν, σιγά σιγά αυτό μαθεύτηκε και έτσι ξεκίνησα να κάνω μαθήματα». Και έκτοτε δεν έχει σταματήσει ούτε να διδάσκει με επιτυχία αλλά και να μαθητεύει δίπλα στους καλύτερους. Οι μαθητές του είναι διασκορπισμένοι σε όλα τα μήκη και πλάτη του κόσμου και οι ηλικίες τους ποικίλουν.
Η αγάπη του για την jazz έκδηλη και διόλου τυχαίο το γεγονός πως είχε την τύχη να συναντήσει και να παρακολουθήσει σεμινάρια ορισμένων από τους σημαντικότερους κοινωνούς της κιθαριστικής τέχνης όπως οι: Scott Henderson, John Ambercrombie, Pat Martino, Mike Stern, John Scofield όπως θα μου εξομολογηθεί αργότερα.
Τα πρώτα βήματα και η ασίγαστη αγάπη για τη μουσική
Δεν προέρχεται από μουσική οικογένεια και δίχως διαμορφωμένα ακούσματα, οι μουσικές των διαφημιστικών και των σειρών της εποχής θα γίνουν οι πρώτες του νότες γιατί θέλοντας να τις αναπαράγει με την κιθάρα του θα κάνει το πρώτο βήμα. Σιγά σιγά, δανειζόμενος κασέτες και albums αρχίζει να διαμορφώνει τα ακούσματά του που είναι ευρεία. Από εκείνη τη στιγμή, τίποτα δεν θα ήταν το ίδιο μιας και άρχισε η πιο συναρπαστική του περιπλάνηση, η μουσική. Αυτό το ταξίδι, που ξεκίνησε σαν παιχνίδι σε ένα παιδικό δωμάτιο και βρήκε το δρόμο του πάνω στις χορδές, δεν τελείωσε ποτέ.
«Ξεκίνησα να παίζω κιθάρα σε ηλικία έξι ετών και ακόμα μαθαίνω, γιατί όλα τα σημαντικά πράγματα μας διδάσκουν αέναα.»
Επενδύοντας την αγάπη του για τη μουσική σε γνώση, απέκτησε αναγνωρισμένους τίτλους σπουδών στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Σπούδασε εξίσου την κλασική όπως και την ηλεκτρική κιθάρα. Στα χρόνια που ακολούθησαν δεν σταμάτησε ποτέ να διευρύνει το γνωσιακό του πεδίο και να το πιστοποιεί επαγγελματικά. Αριστούχος απόφοιτος του University of West London με διάκριση στην ηλεκτρική κιθάρα. Αριστούχος Πτυχίου και Διπλώματος στην κλασική κιθάρα, στην κατηγορία σολίστ και Αριστούχος Πτυχίου Ειδικού Αρμονίας.
Δάσκαλος και μουσικός on stage
Η διδασκαλία της κιθάρας έγινε το μεγάλο του πάθος αλλά ποτέ δεν εγκατέλειψε το δημιουργικό δρόμο της σύνθεσης και των lives. “Η μουσική πράξη και η διδασκαλία συνυπάρχουν μέσα μου ως ένα. Πλοηγοί στο ταξίδι μου στη μουσική που δεν είναι ευθεία γραμμή. Έχει πολλές διαδρομές γιατί συνεχώς εξελίσσομαι, εξερευνώ νέες μουσικές, νέα είδη. Είναι ένα ταξίδι εξερεύνησης αλλά δίχως εκπτώσεις. Δεν θα βάλω νερό στο κρασί μου και να κάνω κάτι που δεν απολαμβάνω και δεν μου αρέσει. Απολαμβάνω να βρίσκομαι on stage, να δημιουργώ αλλά και να διδάσκω μουσική” μου αναφέρει.
Η παρουσία του στη δισκογραφία και η συμμετοχή του σε live εμφανίσεις όλα αυτά τα χρόνια είναι δραστήρια και συνεχής. Πέραν των πολύ σημαντικών συνεργασιών με καλλιτέχνες της ελληνικής μουσικής σκηνής όπως η Αλέκα Κανελλίδου, ο Οδυσσέας Τσάκαλος, η Λαμπρινή Καρακώστα κ.ά., σημείο αναφοράς αποτέλεσε η συνεργασία του με τον Patrick Cambell-Lyons, ιδρυτικό μέλος του γνωστού συγκροτήματος των ‘60s Nirvana UK, που του εμπιστεύτηκε το κομμάτι “Melanie Blue”. Η ενορχήστρωση και επανεκτέλεση του κομματιού μόνο με κιθάρες-ως αποτέλεσμα αυτής της πολύ επιτυχημένης συνεργασίας- κυκλοφόρησε διεθνώς από την εταιρεία Universal.
Σήμερα, ο Άγγελος Κραβαρίτης αποτελεί ιδρυτικό και βασικό μέλος του Rock συγκροτήματος Moonlight Overdrive που ερμηνεύει αποκλειστικά δημιουργίες του θρυλικού συγκροτήματος The Doors. Ιδρυτικό και βασικό μέλος του συγκροτήματος Jo Black στο οποίο, εκτός από κιθαρίστας, είναι και ο ενορχηστρωτής του προγράμματος και είναι επίσης μέλος του pop-rock συγκροτήματος Caligo, μιας πενταμελούς, δημιουργικής μπάντας που συνθέτει και παρουσιάζει το δικό της πρωτότυπο μουσικό υλικό.
Οι Caligo έχουν ήδη κυκλοφορήσει τον πρώτο τους δίσκο με 11 κομμάτια τον οποίο θα παρουσιάσουν στα τέλη του Σεπτέμβρη μέσω YouTube, ενώ αυτή την περίοδο βρίσκονται στο studio ετοιμάζοντας τον επόμενο.
Μια συνεργασία που δεν θα ξεχάσει
«Με τον Patrick Cambell-Lyons γνωριστήκαμε πριν 6 χρόνια όταν ήταν να κάνουμε μαζί ένα live στο ανοιχτό τότε After Dark. Έκτοτε συνεργαστήκαμε κάποιες φορές στο στούντιο σε καινούργια του κομμάτια που έγραφε ανά περιόδους.
Το καλοκαίρι του 2017 μού ζήτησε όμως κάτι διαφορετικό. Ένα κομμάτι το οποίο είχε γράψει το 1968 με μια ορχήστρα ήθελε να το ξαναγράψει μόνο με κιθάρα αυτή τη φορά. Η οδηγία του ήταν σαφής, “κάνε ό,τι θες εσύ!”. Έκανα και εγώ ότι ήθελα και έγραψα 4 κιθάρες και ένα μπάσο και ο Patrick το τραγούδησε. Λίγους μήνες μετά με ενημέρωσε πως το έστειλε στη Universal, το άκουσαν, τους άρεσε και πως θα το συμπεριλάβουν σε μια συλλογή με 2 Cd’s που αφορά στα 2 πρώτα albums από τη δισκογραφία των Nirvana (το συγκρότημα του Patrick) συμπεριλαμβανομένου και ακυκλοφόρητου υλικού. Η συλλογή κυκλοφόρησε το επόμενο καλοκαίρι και εγώ καθόμουν και διάβαζα στο βιβλιαράκι που τη συνοδεύει για το τι έλεγε ο Jimi Hendrix για τους Nirvana μιας και ήταν παρών σε μια ηχογράφηση της μπάντας, για μουσικούς που συνεργάστηκαν δισκογραφικά με τον Patrick ενώ εκείνη την περίοδο ηχογραφούσαν και για τον David Bowie, τον Lou Reed, τον Joe Cocker, για το ότι οι Nirvana είναι η μόνη rock μπάντα που έπαιξε live στη γαλλική τηλεόραση σε εκπομπή του Salvador Dali και άλλα τέτοια ωραία και καθημερινά πράγματα…»
Τι κάνει ένα δάσκαλο μουσικής καλό;
«Είναι σημαντικό αυτό που ξέρεις καλά, να μπορείς να το μεταδώσεις στον άλλον. Είναι μια έμφυτη ικανότητα. Από την άλλη πλευρά είναι εξίσου σημαντικό να είσαι μεθοδικός. Η διδασκαλία απαιτεί οργάνωση, μεθοδολογία, πειθαρχία και αποδόμηση: να βάλεις την ύλη σε επίπεδα και βήμα βήμα να προχωράς. Είναι ένας μαθηματικός τρόπος σκέψης και οι σπουδές μου στο στο τμήμα Μηχανολογίας με βοήθησαν πολύ. Αν κάποιος δάσκαλος δε διαθέτει αυτή την ικανότητα τότε δεν θα μπορεί να πειθαρχήσει ούτε στο μάθημα, ούτε στον μαθητή. Εσύ ως δάσκαλος καθοδηγείς τον μαθητή, και τον προστατεύεις από τη δική του παρόρμηση».
Εξατομικευμένη διδασκαλία
Ένας από τους βασικούς άξονες της διδασκαλίας του Άγγελου Κραβαρίτη, είναι το εξατομικευμένο πρόγραμμα. Διαμορφώνεται βάσει των αναγκών του κάθε μαθητή ξεχωριστά. Η μεθοδολογία του βοήθησε αρκετούς από τους μαθητές του να είναι σήμερα πτυχιούχοι/διπλωματούχοι πιστοποιημένοι από το Ελληνικό Υπουργείο Πολιτισμού, πτυχιούχοι μεγάλων μουσικών Πανεπιστημίων του εξωτερικού όπως το RSL-Rockschool, αναγνωρισμένοι συμμετέχοντες και διακριθέντες σε πανελλαδικούς διαγωνισμούς κιθάρας που τιμητικά απέσπασαν Πρώτα βραβεία, ενώ πολλοί είναι εκείνοι που έχουν καταφέρει σε διάστημα 6 μηνών να παίξουν Hendrix και Santana ξεκινώντας σχεδόν από το μηδέν.
Λίγο πριν αποχαιρετιστούμε του ζήτησα να ξεκινήσουμε άμεσα τα μαθήματα και μια σειρά ερωτήσεων έπεσαν βροχή πάνω μου: «Τι μουσική ακούς; Ποιοι είναι οι στόχοι σου; Ονειρεύεσαι να μάθεις να παίζεις εύκολα τραγούδια στην παρέα σου; Στοχεύεις σε ένα υψηλότερο επίπεδο;»
Σκέφτηκα ότι το μόνο που επιθυμώ είναι να μπορέσω να σιγοτραγουδήσω τους αγαπημένους μου στίχους χαϊδεύοντας τις χορδές της δανεικής από τον πατέρα μου κιθάρας. Δώσαμε ραντεβού για την επόμενη εβδομάδα. Είπαμε να ξεκινήσουμε μαθήματα με φυσική παρουσία, αλλά στην περίπτωση ενός επερχόμενου lockdown θα τα συνεχίσουμε μέσω zoom. Mου τόνισε «είναι σημαντικό να συναντιόμαστε κάθε εβδομάδα ώστε να μπορώ να αξιολογώ τα βήματά σου γιατί αν μάθεις κάτι λάθος θα είναι δύσκολο να το ξεμάθεις».
Φεύγοντας μου έδωσε ένα μικρό σημείωμα με τα στοιχεία επικοινωνίας του και μια πρόταση:
“Προσπάθησε να γίνεις ο καλύτερος ακροατής της ζωής σου και δώσε την ευκαιρία στη μουσική να σε αλλάξει προς το καλύτερο”
Γνωρίστε καλύτερα τον Άγγελο Κραβαρίτη μέσα από την ιστοσελίδα του.
