Ξανά μέσα στις αίθουσες του Αττικόν και του Απόλλωνα που θα αναγεννηθούν από τις στάχτες τους

«Μια μοναδική ευκαιρία στο κέντρο της πόλης να συνδεθούν το σύμπλεγμα του Αττικόν με εκείνο του Μουσείου της Πόλης των Αθηνών»: Ξενάγηση στα καμένα, στις άθικτες αίθουσες και στη νέα εποχή των ιστορικών κινηματογράφων

Φωτογραφίες: © Ανδρέας Σιμόπουλος

Όταν το 1998 ήρθα από την Κέρκυρα στην Αθήνα για να φοιτήσω στο Πάντειο είχα μια λίστα με πράγματα που ήθελα να κάνω από τον πρώτο κιόλας μήνα παραμονής μου στην πρωτεύουσα. Ένα από αυτά, και μάλιστα ψηλά στη λίστα, ήταν «να δω ταινία στο Αττικόν», κι αυτό γιατί ο μπαμπάς μου που ζούσε εδώ στη δεκαετία του ’60 μου το περιέγραφε ως το πιο ωραίο σινεμά της Αθήνας και μου αφηγούταν διάφορες σινεφίλ ιστορίες από μια εποχή που ο κινηματογράφος ήταν ένας δρόμος προς τον παράδεισο, μια διαφυγή μοναδική από μια στενόχωρη πραγματικότητα.

Ήρθα στην Αθήνα, παραμένω εδώ, πήγα ξανά και ξανά στο Αττικόν και στον Απόλλωνα, είμαι γεμάτη αναμνήσεις, ιστορίες, συγκινήσεις που γεννήθηκαν μέσα σε αυτές τις δύο σκοτεινές αίθουσες.

Μια ανοιχτή πληγή στο κέντρο της πόλης

Θυμάμαι την κατάμεστη αίθουσα στο “Eyes Wide Shut” και τα κανάλια με τις κάμερες που περίμεναν στο πεζοδρόμιο της Σταδίου μετά το τέλος της ταινίας που ήθελαν να απαθανατίσουν τις σκανδαλισμένες φάτσες μας και τελικά βρέθηκαν κυρίως μπροστά σε ενθουσιασμένους ή ξενερωμένους σινεφίλ και σε λίγους απογοητευμένους που νόμιζαν ότι θα δουν τσόντα με τον Τομ Κρουζ και τη Νικόλ Κίντμαν και τελικά είδαν Κιούμπρικ να διαπραγματεύεται τις ερωτικές σχέσεις με υπαρξιακό υπόβαθρο.

Η άθικτη αίθουσα του Αττικόν
και του Απόλλωνα
Ένα τμήμα του σοβά που έχει πέσει από τον θόλο του Αττικόν, συνέπεια της έλλειψης συντήρησης και όχι της φωτιάς

Θυμάμαι την αίθουσα να τραντάζεται από τα γέλια στην προβολή του “Finding Nemo”, τα δάκρυα να τρέχουν στα μάγουλα μου όταν η “Στρέλλα” του Πάνου Κούτρα διέσχιζε τη νυχτερινή, χριστουγεννιάτικη Αθήνα κλαίγοντας, να βυθίζομαι στα κόκκινα καθίσματα, να μυρίζει όλο το σύμπαν βουτυρωμένο ποπ κορν, να χαζεύω τον υπέροχο θόλο πάνω από τα κεφάλια μας, να περιμένω τις φίλες μου στο μπαρ του Απόλλωνα στέλνοντας μηνύματα να βιαστούν γιατί σε λίγο ξεκινάει η ταινία, να βυθίζομαι στα πράσινα καθίσματα, τις «Νύχτες Πρεμιέρας», τα φώτα να ανάβουν ξανά μετά τις προβολές και εμείς να μη θέλουμε να φύγουμε, γιατί δίκιο είχε ο μπαμπάς μου, ο κινηματογράφος είναι ένας δρόμος προς τον παράδεισο.

«Πάω να πάρω ποπ κορν. Εσύ θες κάτι;»
Ό,τι απέμεινε από το μπαρ του Απόλλωνα

Η πυρκαγιά του Φεβρουαρίου του 2012 άφησε, ως γνωστόν, άθικτες τις αίθουσες όμως κατέστρεψε την πρόσοψη των καταστημάτων επί των οδών Χρ. Λαδά και Σταδίου, και τις εισόδους τόσο του Αττικόν όσο και του Απόλλωνα, από του πεζοδρομίου της οδού Σταδίου μέχρι της αρχής τους.

Απομεινάρια μιας σινεφίλ καθημερινότητας.
Από την εποχή που γεμίζαμε τις αίθουσες

Μια ανοιχτή πληγή στο κέντρο της πόλης˙ την αντικρίζουμε κάθε φορά που περνάμε από την Σταδίου αλλά όσοι αγαπήσαμε τους δύο αυτούς κινηματογράφους ποτέ δεν τη συνηθίσαμε, ποτέ δεν αποδεχτήκαμε τη μαύρη μουτζούρα. Η φωτιά δεν έκαψε ντουβάρια αλλά ένα σπουδαίο ανθρώπινο δημιούργημα που όφειλε την ύπαρξή του σε όλους: από τον αρχιτέκτονα Τσίλλερ μέχρι τον απλό εργάτη και οικοδόμο που με τον κόπο τους κατασκεύασαν το κτήριο, που περιβάλλει τους κινηματογράφους και από τους δημιουργούς των ταινιών μέχρι το κοινό που συναντήθηκαν μέσα στις σκοτεινές αλλά στην ουσία ολοφώτεινες αίθουσές του.

Σχεδόν 10 χρόνια μετά φαίνεται ότι είμαστε κοντά στην επαναλειτουργία των κινηματογράφων και σε μια συνολική επανεκκίνηση ολόκληρου του κτιριακού συμπλέγματος στη Σταδίου. Ο λόγος είναι ότι το «Ίδρυμα Σταματίου Δεκόζη Βούρου» περιήλθε ως «Κεφάλαιο Αυτοτελούς Διαχείρισης» (Ι.Σ.Δ.Β.) στο «Μουσείον της Πόλεως των Αθηνών – Ίδρυμα Βούρου-Ευταξία» (Μουσείο), σύμφωνα με την παρ. 4 του άρθρ. 94 του ν. 4724/2020. Έτσι σταδιακά μπαίνουμε στη νέα εποχή της αποκατάστασης των κτηρίων, των καταστημάτων και της ανάπλασης του συγκροτήματος.

Ο πρόεδρος του Δ.Σ. του Μουσείου κ. Αντώνης Βογιατζής και το μέλος της νέας τριμελούς Δ.Ε. του Ι.Σ.Δ.Β κ. Γιάννης Περρωτής

Ο πρόεδρος του Δ.Σ. του Μουσείου κ. Αντώνης Βογιατζής και το μέλος της νέας (από 30 Μαρτίου έως 29 Σεπτεμβρίου 2021) τριμελούς Δ.Ε. του Ι.Σ.Δ.Β κ. Γιάννης Περρωτής, μας ξενάγησαν στους χώρους του Αττικόν και του Απόλλωνα.

Αρχικά να ειπωθεί ότι και οι δύο αίθουσες είναι σε άριστη κατάσταση με εξαίρεση ένα τμήμα του σοβά που έχει πέσει από τον θόλο του Αττικόν, συνέπεια της έλλειψης συντήρησης και όχι της φωτιάς. Όπως υπογραμμίζει ο κ. Βογιατζής: «Οι αίθουσες σώθηκαν χάρη στην αυτοθυσία του κ. Τσακαλάκη (CINEMAX). Το λέω πάντα γιατί ο άνθρωπος κινδύνεψε να χάσει τη ζωή του».

Οι ζημιές είναι μεγάλες
Το κατεστραμμένο κομμάτι θα αποκατασταθεί πλήρως

Η ζημιά στο εσωτερικό του θόλου είναι μικρή και θα επιδιορθωθεί εύκολα. Το μπροστινό κομμάτι κάηκε όταν η φωτιά που ξεκίνησε από το κατάστημα KOSTA BODA επεκτάθηκε στο πατάρι του που περνούσε πάνω απ’ όλα τα καταστήματα και από το τμήμα της εισόδου των κινηματογράφων, από το πεζοδρόμιο της οδού Σταδίου μέχρι των τότε ταμείων των κινηματογράφων. Όμως και αυτό το κομμάτι μπορεί να αποκατασταθεί πλήρως αρκεί να ξεκινήσουν οι εργασίες.

Τι ήταν όμως αυτό που δυσχέραινε τη διαδικασία και πώς βρέθηκε, τελικά, λύση εξηγεί ο κ. Βογιατζής:

«Το ΙΣΔΒ είχε κολοσσιαία περιουσία. Ατυχώς η διοίκησή του είχε περιέλθει σε πρόσωπα της απόλυτης επιρροής του αειμνήστου Χρ. Δ. Λαμπράκη. Το ΙΣΔΒ δεν απέδιδε στο Μουσείο της Πόλης των Αθηνών το 40% των καθαρών εσόδων, όπως ήταν υποχρεωμένο βάσει σύμβασης, αντιθέτως πλήρωνε κανονικά το Μέγαρο Μουσικής που είχε κάνει την ίδια σύμβαση, μιλάμε δηλαδή περίπου για ποσά 400.000-600.000 ευρώ ετησίως.

Προς το Μουσείο απέδωσε μια φορά χρήματα και συγκεκριμένα το 1988 (που ήταν εν δράσει ο Λάμπρος Ευταξίας). Από τότε και μετά σταμάτησε, γι’ αυτό ήμασταν στα δικαστήρια 30 χρόνια. Το ΙΣΔΒ είχε περιέλθει στη διοίκηση του Τίμου Χριστοδούλου που τελικά εγκατέλειψε λόγω χρεών».

Οι κινηματογράφοι θα παραμείνουν κινηματογράφοι, είναι διατηρητέοι όπως άλλωστε και η πρόσοψη του κτηρίου, που στέγαζε τα καταστήματα
Σχεδόν 10 χρόνια μετά

«Η δικαστική διαμάχη ολοκληρώθηκε, και το χρέος ανέρχεται στα 26 εκατομμύρια ευρώ περίπου και λέω περίπου εξ αιτίας των τόκων, που εξακολουθούν να τρέχουν. Στις 10 Ιουλίου 2019 συγκαλέστηκε το ΔΣ του Μουσείου και αποφασίσαμε να σταματήσουμε την επιδίωξη της αναγκαστικής εκτέλεσης (πλειστηριασμό κλπ) ή διάλυσης του ΙΣΔΒ και να επιδιώξουμε τη συγχώνευση. Αυτό αρχικά δεν μπορούσε να γίνει γιατί δεν υπήρχε διοικητικό συμβούλιο στο ΙΣΔΒ. Θα έπρεπε να συσταθεί λοιπόν εκεί μία τριμελής διοικητική επιτροπή που δεν ήταν εύκολο γιατί κανείς δεν δεχόταν να αναλάβει ένα ίδρυμα με τόσα χρέη.

Επιπλέον, όταν δύο ιδρύματα συγχωνεύονται τότε διαλύονται και δημιουργείται ένα νέο. Στο Μουσείο δεν το θέλαμε αυτό, άλλωστε το ίδρυμα δεν είχε φτιαχτεί με διάταγμα αλλά με νόμο του Λάμπρου Ευταξία, γι’ αυτό και προστατεύεται συνταγματικά κι έτσι διατηρήθηκε η αρχική υπόσταση του Ιδρύματος. Τελικά διορίστηκε νέα τριμελής Διοικούσα  Επιτροπή (ΔΕ) στη οποία συμμετείχε και ο κ. Γιάννης Περρωτής και πράγματι το «Ίδρυμα Σταματίου Δεκόζη Βούρου», στις 29 Σεπτεμβρίου του 2021 συγχωνεύθηκε στο «Μουσείον της Πόλεως των Αθηνών – Ίδρυμα Βούρου-Ευταξία».

Η ζημιά όπως φαίνεται από την ταράτσα του κτηρίου
Λεπτομέρεια απο την κατεστραμμένη είσοδο του Αττικόν

Αυτό είναι το ιστορικό μέχρι τώρα. Τι γίνεται μετά; «Στόχος είναι η ανάπλαση. Υπάρχει ένα θαυμάσιο σχέδιο του αρχιτέκτονα και ομότιμου καθηγητή της αρχιτεκτονικής του ΕΜΠ κ. Ιωάννη Λιακατά. Θα ζητήσουμε από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος τη χρηματοδότησή του, ώστε να μπορέσουμε να συνεχίσουμε. Οι κινηματογράφοι φυσικά και θα παραμείνουν κινηματογράφοι, είναι διατηρητέοι όπως άλλωστε και η πρόσοψη του κτηρίου (έργου του Ερνέστου Τσίλλερ), που στέγαζε τα καταστήματα. Στον πλαϊνό άδειο χώρο και στον χώρο, που υπάρχουν δυό καταστήματα, που είναι πολύ μεταγενέστερα,  η μελέτη του κ. Λιακατά προβλέπει ανέγερση ξενοδοχείου. Επιπλέον, στον χώρο της ταράτσας εκεί που υπάρχει καλυμμένος ο θόλος, αυτός που θαυμάζουμε στο εσωτερικό του Αττικόν, προβλέπεται να αποκαλυφθεί και εξωτερικά και να είναι ανοιχτή η πρόσβαση για όποιον θέλει να ανέβει».

Και ο κ. Περρωτής συμπληρώνει:

«Αυτό που λέει η μελέτη είναι ότι θα φύγει η μόνωση που έχει χτιστεί και θα αποκαλυφθεί ο αρχικός βιεννέζικος τρούλος, ο οποίος είναι καταπληκτικός και δυστυχώς τώρα δεν τον βλέπουμε» και συνεχίζει:

«Δια της απορρόφησης του ΙΣΔΒ επιτυγχάνεται μια μοναδική ευκαιρία στο κέντρο της πόλης να συνδεθούν το σύμπλεγμα του Αττικόν με εκείνο του Μουσείου της Πόλης των Αθηνών. Ώστε να δημιουργηθεί κάτι μεγαλύτερο, καλύτερο, σπουδαιότερο. Μιλάμε για το κέντρο της πόλης, το μουσείο ήδη προσπαθεί να δώσει ζωντάνια και στην πλατεία Κλαυθμώνος».

Σκαλωσιές στο εσωτερικό του Αττικόν
Ραντεβού στις αίθουσες

Τα σινεμά ως σινεμά δεν θα ανοίξουν σύντομα καθώς θα πρέπει να ολοκληρωθεί η ανάπλαση της εισόδου (οι δύο αίθουσες ως γνωστόν δεν έχουν υποστεί την παραμικρή ζημιά από τη φωτιά) αλλά έχει δρομολογηθεί  να πραγματοποιηθεί, μέσα στον Δεκέμβριο, στον Απόλλωνα η παρουσίαση του ιστορικού ντοκιμαντέρ «Η Χαραυγή της Λευτεριάς», από τη κ. Λίλα Παπαδημητρίου, μέλος του Δ.Σ. του Μουσείου, Δημοτική Σύμβουλο του Δήμου Κηφισιάς και πρόεδρο του Ν.Π.Δ.Δ. Πολιτισμού – Αθλητισμού «Δ. Βικέλα», παρουσία του Δημάρχου Αθηναίων κ. Κώστα Μπακογιάννη και κοινού.

Αυτό θα είναι ασφαλώς μια αρχή. Περιμένουμε με ενδιαφέρον τη συνέχεια και ασφαλώς τη στιγμή που θα βουλιάξουμε στα φιλόξενα καθίσματα των δύο πιο σπουδαίων κινηματογραφικών αιθουσών της πόλης, τα φώτα θα κλείσουν και η μεγάλη οθόνη θα μας φωτίσει όλους ξανά.

Εγγραφείτε στο newsletter μας

Κάθε Σάββατο θα λαμβάνετε στο e-mail σας το newsletter του ελc με τις προτάσεις μας για την εβδομάδα!

Podpourri. Ιστορίες που ακούγονται

Ακολουθήστε το ελculture.gr στο Google News

το ελculture σας προσκαλεί σε εκδηλώσεις

ΓΡΑΨΕ ΤΟ ΣΧΟΛΙΟ ΣΟΥ

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.