«Δεν χρειάζεσαι μετεωρολόγο για να ξέρεις προς τα πού φυσάει ο άνεμος» – Bob Dylan, Subterranean Homesick Blues
Ως απάντηση στην ολοένα και πιο διαδεδομένη ανησυχία μας για την κατάσταση του πλανήτη μας, το θέμα της 254ης θερινής έκθεσης της Βασιλικής Ακαδημίας Τεχνών του Λονδίνου (RA), που συντονίζει η διάσημη γλύπτρια Alison Wilding, είναι το «Κλίμα». Είτε παρουσιάζεται ως κρίση ή ευκαιρία, εφιάλτης ή αναμνήσεις, ή απλά η καθημερινή μας εμπειρία του καιρού, το κλίμα είναι ένα τεράστιο και άκρως ευαίσθητο και επείγον θέμα.
Μια έκθεση σταθμός για τη Βασιλική Ακαδημία Τεχνών, ταυτισμένη με την καλοκαιρινή περίοδο που σηματοδοτεί την έναρξή της. Η καλοκαιρινή έκθεση, η οποία διεξάγεται αδιάλειπτα από το 1769, παρουσιάζει την τέχνη σε όλες τις μορφές, από χαρακτικά, ζωγραφική, κινηματογράφο και φωτογραφία μέχρι αρχιτεκτονικά έργα και γλυπτική από προσκεκλημένους καλλιτέχνες, ακαδημαϊκούς της Βασιλικής Ακαδημίας και ανερχόμενα ταλέντα.
Έργα από όλο τον κόσμο αξιολογούνται με βάση την καλλιτεχνική αξία τους και η τελική επιλογή γίνεται κατά τη διάρκεια της οκταήμερης έκθεσης στις γκαλερί. Φέτος, η Βασιλική Ακαδημία Τεχνών έλαβε 15.000 συμμετοχές, εκ των οποίων εκτίθενται πάνω από 1400 έργα, σε διάφορα μέσα. Αυτή η ανοιχτή, χωρίς αποκλεισμούς, έκθεση υποστηρίζει την καλλιτεχνική κοινότητα, την καλλιτεχνική εκπαίδευση, προσφέροντας μια εμπειρία δημιουργικότητας και αισιοδοξίας στο κοινό.
Στις διαφημιστικές αφίσες και τα πανό, καθώς και στο εξώφυλλο του φυλλαδίου με τον τιμοκατάλογο της θερινής έκθεσης, φιγουράρει το γλυπτό ”Bad Lemon” (Josh) της Kathleen Ryan. Πρόκειται για ένα λεμόνι καλυμμένο με κάτι που μοιάζει με μούχλα, αλλά στην πραγματικότητα είναι ένα trompe l’oeil με πολλαπλούς ημιπολύτιμους λίθους, όπως νεφρίτη, όνυχα, φίλντισι και αχάτη.
Πρόκειται για μια εντυπωσιακή εικόνα της Ryan, μιας καλλιτέχνιδας με έδρα τη Νέα Υόρκη, η οποία έχει ήδη παρουσιάσει τα γεμάτα πολύτιμους λίθους κομμάτια φρούτων της διεθνώς, καθώς και στην περσινή Μπιενάλε του Λίβερπουλ, χωρίς ωστόσο να μπορεί κανείς να διακρίνει έναν προβληματισμό ή μια κάποια περιβαλλοντική χροιά σε αυτό το «κομψό λεμόνι».
Με πιο άμεσο περιβαλλοντικό αντίκτυπο, εμφανίζεται ο πίνακας του καλλιτέχνη Scott Brooker από το Ανατολικό Λονδίνο, ο οποίος απεικονίζει μια απειλητική πολική αρκούδα που κουνάει με δύναμη το μεσαίο δάχτυλο/νύχι της και φιγουράρει «επιθετικά» στην γκαλερί VI, μία από τις αίθουσες που επιμελήθηκε η Alison Wilding.
Αυτό το ασυμβίβαστο, ανοιχτό έργο, με τον ειρωνικό τίτλο ”Thanks, Man”, τράβηξε αμέσως την προσοχή της Wilding και της επιτροπής επιλογής των συναδέλφων της Royal Academicians: Grayson Perry, Conrad Shawcross, Bill Woodrow, Stephen Chambers, Rana Begum, Niall McLaughlin, David Mach και Farshid Moussavi.
Επιθυμία της επιμελήτριας ήταν το έργο αυτό να γίνει η βασική εικόνα, σύμβολο της επικοινωνίας της έκθεσης κάτι που δεν βρήκε σύμφωνα όλα τα μέλη της επιτροπής. Εικόνες που απεικονίζουν υβριστικές κινήσεις ή φέρουν υβριστικές λέξεις, απαγορεύεται να χρησιμοποιούνται σε διαφημίσεις στα μέσα μαζικής μεταφοράς. Έτσι η Alison Wilding, με «δεμένα τα χέρια» δεν κατάφερε να ικανοποιήσει αυτή την επιθυμία.
Ωστόσο, θα ήταν μια εντυπωσιακή κίνηση με πολλαπλές και τεράστιες αντιδράσεις, που -γιατί όχι- καλό είναι να εγείρονται ακόμα και στην περίπτωση αρνητικού προσήμου για κάποιους αυστηρούς, επικριτικούς κύκλους, αλλά σίγουρα αφήνουν θετικό πρόσημο στον προβληματισμό και τον διάλογο.
Κάθε χρόνο η Βασιλική Ακαδημία Τεχνών απονέμει μια σειρά από βραβεία για εξαιρετικά έργα στο πλαίσιο της καλοκαιρινής έκθεσης. Το υψηλού κύρους βραβείο Charles Wollaston, ύψους 25.000 λιρών, είναι ένα από τα σημαντικότερα καλλιτεχνικά βραβεία της χώρας, και απονέμεται στο «πιο διακεκριμένο έργο» της έκθεσης.
