«Πρόστιμο» του Φωκίωνα Μπόγρη: Τι είδους άντρας είσαι;

Πόσο μεγάλη ανδρική ταυτότητα έχεις;

Ο Βαγγέλης έχει προβλήματα. Στην πολυκατοικία του έχουν καταλάβει ότι κάτι περίεργο παίζει με την πάρτη του και ο διαχειριστής του -φτυστός ο Γιάννης Οικονομίδης, που νωρίτερα μιλούσε στην είσοδο με κάποιον που είναι φτυστός ο Πέτρος Ζερβός- του χτυπάει την πόρτα. Χρωστάω κοινόχρηστα; Κάτι χρωστάς, αλλά δεν είναι αυτό το θέμα. Ποιο είναι; Ότι έχεις κάνει κέντρο διερχομένων το σπίτι σου. Ο Βαγγέλης θα πει ότι το σπίτι του είναι σπίτι του, αλλά με κάποιον που είναι φτυστός ο Γιάννης Οικονομίδης δεν είναι καλή ιδέα να τα βάζεις. Ειδικά όταν εκείνος αρχίζει να τον απειλεί και να τον βρίζει σαν να παίζει σε ταινία του Οικονομίδη.

Έτσι ο Βαγγέλης πετάει αμέσως όλη την κάνναβη που είχε στο διαμέρισμα και σηκώνεται και φεύγει. Δεν την είχε για προσωπική του χρήση, για δουλειά την είχε, αν ένα πράγμα ξέρει να κάνει καλά ο Βαγγέλης είναι η παροχή υπηρεσιών και περηφανεύεται ότι έχει φέρει στην Ελλάδα το ντελίβερι της κάνναβης, καθώς πηγαίνει ο ίδιος και παραδίδει προσωπικά στο πελατολόγιό του τις ποσότητες που του παραγγέλνουν. Ή καμιά φορά, αν το επιτρέπει η ποιότητα του χόρτου, να τους κλέβει και λίγο στο ζύγι.

Ωστόσο ακριβώς επειδή δεν είναι και ζωή αυτή να τρέχει σαν κυνηγημένος και να ζει με το ρίσκο, έχει αποφασίσει να πιάσει κανονική, νόμιμη δουλειά. Σε λίγο καιρό, αν όλα πάνε καλά, θα προσληφθεί στο αεροδρόμιο στη μεταφορά αποσκευών. Μέχρι τότε μόνο πρέπει να τα βολέψει, να βρει ένα μέρος να μένει, να προμηθευτεί νέα ποσότητα για να ντιλάρει και να καλύψει τη χασούρα από αυτή που πέταξε. Θα πάει να μείνει προσωρινά με την αδελφή του, την Κατερίνα. Η οποία έχει καινούργιο γκόμενο με τον οποίο συζεί, τον Πέτρο. Που είναι είτε ο από μηχανής θεός που θα βοηθήσει τον Βαγγέλη να ξεπεράσει τη δύσκολη φάση και τα προβλήματά του, είτε ο από μηχανής διάβολος που θα του γιγαντώσει τα προβλήματα. Είτε ο κατάλληλος άνθρωπος την κατάλληλη ώρα, είτε ο πιο ακατάλληλος την πιο ακατάλληλη ώρα.

Προσφέρεται να βοηθήσει τον Βαγγέλη. Αν ο Βαγγέλης κινείται σε έναν χώρο παραβατικής συμπεριφοράς, στην οποία απλά παρέχει υπηρεσίες, δίνει χόρτο και παίρνει λεφτά, όπου πέραν της τυπικής παρανομίας, το πιο βαρύ πράγμα που μπορεί να κάνει είναι να κλέψει λίγα γραμμάρια χασίς στο ζύγι, ο Πέτρος κινείται σε έναν χώρο παραβατικής συμπεριφοράς πολύ πιο σκληρό, με την απειλή χρήσης βίας και τη χρήση βίας να είναι σημαντικό συστατικό της.

Παραβάτες του νόμου και ο Βαγγέλης και ο Πέτρος, αλλά τελείως διαφορετικό modus operandi, τελείως διαφορετικοί ανθρωπότυποι, τελείως διαφορετικοί άνθρωποι, τελείως διαφορετικοί άντρες, τελείως διαφορετικά αρσενικά. Πρωτογνωρίζουμε τον Πέτρο να ρίχνει λυσσασμένες μπουνιές σε ένα σάκο του μποξ. Ο Πέτρος είναι άγριο θηρίο, ο Πέτρος είναι αρχηγός της αγέλης, ο Πέτρος είναι alpha male. Ο Πέτρος εξηγεί στον Βαγγέλη ότι δύο είναι τα χειρότερα πράγματα σε αυτόν τον κόσμο: οι γυναίκες και οι πούστηδες. Με τα πουστράκια να καταλαμβάνουν την πρώτη θέση στη σχετική κατάταξη.

Τώρα κι ο Βαγγέλης με τη σειρά του, alpha male μπορεί να μην είναι σε καμία περίπτωση, μισογύνης δεν έχουμε δείγματα αν είναι, ως προς την ομοφοβία όμως έχουμε αντικρουόμενα δείγματα. Έχει πελάτη μια τρανς και δεν έχει και πρόβλημα να συνεργαστεί επαγγελματικά μαζί της κλείνοντάς της τα ραντεβού, αλλά περιγράφει σε μια άλλη παρέα πελατών του ένα σκηνικό για κάποιον που πήγαινε με τρανς, σαν να είναι υλικό για πρώτης τάξης χάχανα. Ή μάλλον -γιατί αυτές οι διαφοροποιήσεις παίζουν ρόλο- δεν περιγράφει χλευαστικά ένα οποιοδήποτε σκηνικό σεξουαλικής συνεύρεσης με τρανς, αλλά ένα σκηνικό που το αρσενικό δεν λειτουργούσε σκέτα ως επιβήτορας.

Όταν ο Βαγγέλης περιγράφει στην παρέα των πελατών το σκηνικό, θα πεταχτεί η μόνη κοπέλα της συντροφιάς και θα τον βάλει λίγο στη θέση του. «Καλά όλα ρε φίλε, αλλά εσένα τι σε νοιάζει τι κάνει ο άλλος και πώς τη βρίσκει;». Όταν έβλεπα τη συγκεκριμένη σκηνή, μου είχε φανεί εξόφθαλμα διδακτική. Κι επίσης η ταινία κυλούσε και κυλούσε και κυλούσε και κυλούσε ευχάριστα, χωρίς να σκοντάφτει, να πλατειάζει, να χαώνεται, ωστόσο με σκάλωνε προσωπικά ότι προσπαθούσα να βρω κάποιο πόιντ. Θα ήταν τόσο προβληματικό αν είχαμε να κάνουμε τελικά μόνο με μια καταγραφή ιστοριών απ’ τον υπόκοσμο και την άλλη πλευρά του νόμου; Για μένα δεν θα ήταν επαρκώς ικανοποιητικό.

Αρκούν ελάχιστες σκηνές, οι περισσότερες εκ των οποίων θα μπορούσαν κάλλιστα να λείπουν κι από την πλοκή, για να φωτίσουν υπό ένα άλλο φως το «Πρόστιμο», μετατρέποντας το σε κάτι πολύ περισσότερο από μια ταινία για μικροκακοποιούς; Ναι, αρκούν και με το παραπάνω. Η κοπέλα της παρέας δεν ξαναεμφανίζεται στην ταινία. Ποια ήταν η σεναριακή χρησιμότητά της; Να καταγγείλει την καφρίλα του ήρωα; Μπα. Σε επόμενη φάση ο Βαγγέλης θα πάει να παραδώσει το χόρτο του, θα είναι μόνο ένας άντρας από την παρέα και θα αρχίσει να του μιλά για το παράπονό του: η τύπισσα έχει κάτσει στους περισσότερους της παρέας, σε εκείνον γιατί όχι; Λέπρα έχει εκείνος; Δεν είναι άντρας εκείνος; Να αρχίσει να αμφισβητεί τον ανδρισμό του; Για να έρχεται σπίτι του και να καπνίζει το χόρτο του είναι καλός; Θα πάει να την πάρει με το αυτοκίνητο. Και θα της τον πετάξει έξω. Κι αν δεν τον βάλει τουλάχιστον στο στόμα της θα της ρίξει μια κλωτσιά να μην την ξαναδεί μπροστά του.

Σε όλη την ταινία ο Πέτρος κάνει μπούλινγκ σε όποιον βρει μπροστά του. Ο Στάθης Σταμουλακάτος βγαλμένος απ’ το «Στέλλα Κοιμήσου» φωνάζει, σπάει, βρίζει, χαστουκίζει, δέρνει, απειλεί. Ένα βράδυ, έξω από ένα νυχτερινό κέντρο που έχει πάει για μια ακόμη βίαιη δουλειά, θα κοιτάξει απλά μια γυναίκα. Θα βγει από ένα σπορ αυτοκίνητο, ντυμένος σαν σταρ του αλφαμεϊλικιού, στην μοναδική σκηνή που εμφανίζεται ο Βασίλης Μπισμπίκης. Η γυναίκα είναι μαζί του. Ο Σταμουλακάτος τραχύς, ευτραφής, πληθωρικός. Ο Μπισμπίκης ψηλότερος. Είναι αυτό το καθοριστικό στοιχείο; Ίσως παίζει έναν μικρό ρόλο, αλλά όχι. Τον κύριο ρόλο τον παίζει ότι ο Μπισμπίκης αρχίζει να τον προκαλεί και να τον προσβάλλει. Ο Σταμουλακάτος περνά στην άλλη πλευρά του λόφου. Κάθεται και ακούει τις προσβολές και τις προκλήσεις αμίλητος, με την ουρά στα σκέλια. Ο Μπισμπίκης θριαμβεύει. Δεν χρειάζεται να τον δείρει. Αρκεί ότι τον ξεφτίλισε με τα λόγια. Αρκεί ότι κατούρησε την περιοχή του. Αρκεί ότι απέδειξε ποιος είναι ο περισσότερο άντρας. Ο Σταμουλακάτος ας παριστάνει τον αρχηγό της αγέλης αλλού. Σε αυτήν την αγέλη άλλος είναι ο αρχηγός. Έβγαλαν έξω τα αλφαμεϊλίκια τους και του Μπισμπίκη ήταν συντριπτικά μεγαλύτερο.

Άντρες που υπερασπίζονται τις γυναίκες τους από άλλους άντρες. Άντρες που έχουν τις γυναίκες ιδιοκτησία τους. Άντρες που θεωρούν ότι έχουν δικαίωμα πάνω σε μια γυναίκα ακόμα κι αν δεν είχαν ποτέ σχέση. Άντρες που τι θα πάθει άραγε ο ανδρισμός τους και τι θα συνεπάγεται αυτό για την ταυτότητά τους, αν συνευρεθούν σεξουαλικά με έναν άντρα που δεν θέλει πια να είναι άντρας, με έναν άντρα που είναι πια κάτι άλλο, διαφορετικό και ξεβολευτικό; 

Δεν είπαμε και λέξη για τον Ντιμίτρι ή Δημήτρη. Πως να τον πούμε; Όπως θέλουμε εμείς. Στην Ελλάδα είμαστε, δικαιούμαστε να τον λέμε όπως θέλουμε. Έχουμε εξουσία πάνω του ως πιο γηγενείς και πιο γκάγκαροι. Ο Δημήτρης εκπαιδεύεται στον ανδρισμό από τον Πέτρο. Εκπαιδεύεται στη βία. Όλα μαθαίνονται. Πρέπει να αποδεικνύει ότι έχει αρχίδια. Στον Πέτρο και τον εαυτό του. Όταν μεγαλώσει ο Δημήτρης θα γίνει με τη σειρά του Πέτρος. Εκτός κι αν έχει μια επιλογή. Ή μια ευκαιρία να ξεφύγει. Όλοι χρειαζόμαστε τις ευκαιρίες. Αλλά και όλοι έχουμε επιλογές. Και τελικά η άσκηση της βίας, ακόμα περισσότερο της σωματικής βίας, η άσκηση της βίας έναντι του πιο αδύναμου, έναντι αυτού που μπορούμε να εξουσιάσουμε και να πονέσουμε και να συντρίψουμε, είναι η επιλογή των επιλογών, εκείνη που θα μας φέρει αντιμέτωπους με το γυμνό βλέμμα του άλλου, με το γυμνό βλέμμα του εαυτού μας μέσα μας, εκείνη στην οποία θα πρέπει να αποφασίσουμε τι είδους αρσενικό είμαστε, τοξικό ή μη, τι είδους άνθρωπος είμαστε, καλός ή κτήνος.

Εγγραφείτε στο newsletter μας

Κάθε Σάββατο θα λαμβάνετε στο e-mail σας το newsletter του ελc με τις προτάσεις μας για την εβδομάδα!

Podpourri. Ιστορίες που ακούγονται

Ακολουθήστε το ελculture.gr στο Google News

το ελculture σας προσκαλεί σε εκδηλώσεις

ΓΡΑΨΕ ΤΟ ΣΧΟΛΙΟ ΣΟΥ

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.