Οι ναυαγοί της τρελής ελπίδας (Αυγές)

Η Αριάν Μνουσκίν, ένας ζωντανός θρύλος του σύγχρονου παγκοσμίου θεάτρου, έρχεται για τρίτη φορά στη χώρα μας, καλεσμένη του Φεστιβάλ Αθηνών. Αυτή τη φορά παρουσιάζει την τελευταία παραγωγή του Θεάτρου του Ήλιου, “Οι ναυαγοί της τρελής ελπίδας (Αυγές)”, που βασίζεται στο μυθιστόρημα του Ιουλίου Βερν “Οι ναυαγοί του Ιωνάθαν”. 

Στην παράσταση αυτή, θέατρο και κινηματογράφος μπλέκονται, για να δημιουργήσουν μία ατμόσφαιρα όπου οι ήρωες-ναυαγοί διηγούνται με αθωότητα τις ιστορίες τους μέσα σε νιφάδες χιονιού που χορεύουν τριγύρω τους.  

Υπόθεση της παράστασης

Το 1914, στις αρχές του προηγούμενου αιώνα, όταν ακόμα όλες οι ουτοπίες φάνταζαν πιθανές, μία ομάδα κινηματογραφιστών και ηθοποιών αποφασίζει να γυρίσει μία ταινία βωβού κινηματογράφου, που βασίζεται στο έργο του Ιουλίου Βερν. Ένας αφηγητής παρακολουθεί τις προσπάθειές τους και παρουσιάζει στο κοινό τη δράση τους. Οι ήρωες, μέσα στη σάλα χορού και χαρτοπαιξίας Τρελή Ελπίδα, έχουν μαζί τους όλο το συνεργείο, στήνουν τα ζωγραφιστά σκηνικά, χρησιμοποιούν μηχανές ατμού, προβάρουν τα κοστούμια, γράφουν τους διαλόγους πάνω σε χαρτόνια, και παίζουν μπροστά από μία παλιά κάμερα, σύμφωνα με την υποκριτική της εποχής. Σκοπός τους είναι να δημιουργήσουν μία ταινία πολιτική για την επιμόρφωση των μαζών, με γνώμονα της αρχές του σοσιαλισμού και της δικαιοσύνης. Όμως το ναυάγιο είναι διπλό, καθώς τα όνειρα της κινηματογραφικής ομάδας για την ταινία, αλλά και για έναν καλύτερο κόσμο, διακόπτονται από την έναρξη του Ά παγκοσμίου πολέμου, όπως στο μυθιστόρημα του Βερν οι ήρωες ναυαγούν στο ταξίδι τους για την Αυστραλία. 

Ενώ η αφήγηση μπλέκεται σε τουλάχιστον τρία επίπεδα (θεατές της παράστασης – αφηγητής-ηθοποιοί), η μαγική ατμόσφαιρα που δημιουργείται μεταφέρει στο κοινό μία αίσθηση παιδικής αγνότητας. «Οι χαρακτήρες αυτοί είναι εκεί απλά για να διηγηθούν μία ιστορία. Αυτή είναι η αδυναμία και η δύναμή τους», λέει η Μνουσκίν. Τα όρια του θεάτρου και του κινηματογράφου συναντιούνται, πραγματοποιώντας ένα όνειρο της σκηνοθέτιδας, που μεγάλωσε μέσα σε ένα «κινηματογραφικό» περιβάλλον, καθώς ο πατέρας της ήταν γνωστός παραγωγός ταινιών.

Οι ήρωες της παράστασης είναι τόσο αφοσιωμένοι στην τέχνη του κινηματογράφου, όσο είναι οι ηθοποιοί του Θεάτρου του Ήλιου αφοσιωμένοι στην τέχνη του θεάτρου. Η απλότητα που χαρακτηρίζει τις παραστάσεις του θιάσου είναι κι εδώ κυρίαρχη, καθώς βασική πεποίθηση είναι ότι η ίδια η ζωή είναι ήδη αρκετά πολύπλοκη, δε χρειάζεται να είναι και το θέατρο. «Σκέφτομαι ότι στην πραγματικότητα, το πιο πολιτικό θέαμα που μπορούμε να κάνουμε είναι ένα θέαμα που θα μεταδώσει ενθουσιασμό, καθαρότητα, ανθρώπινη ελπίδα», συμπληρώνει η Μνουσκίν. 

Βασικό στοιχείο της παράστασης, που έχει εκθειαστεί από την κριτική, είναι η μουσική. Ο Ζαν Ζακ Λεμέτρ, ο οποίος ερμηνεύει στην παράσταση τον πιανίστα Καμίλ Μπεράντ, συνέθεσε 350 πρωτότυπα κομμάτια, εκ των οποίων τα 120 είναι για πιάνο. Υπάρχει η μουσική καμπαρέ για το εστιατόριο «Στην τρελή ελπίδα», μουσική για την βουβή ταινία και μουσική που συνοδεύει την  φωνή που αφηγείται.