Τόνια Νικολαΐδη / Εργα 1947-2010

Η πρώτη αναδρομική έκθεση της σημαντικής χαράκτριας Τόνιας Νικολαΐδη, που πρωτοπαρουσιάστηκε από το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης στην Αθήνα και χαιρετίστηκε από το σύνολο, σχεδόν, του αθηναϊκού Τύπου ως πραγματική προσφορά στην εικαστική κίνηση της πρωτεύουσας, μεταφέρεται στο Πολιτιστικό Κέντρο Θεσσαλονίκης του ΜΙΕΤ. Στην έκθεση, που εγκαινιάζεται την Πέμπτη 25 Νοεμβρίου 2010 στις 20:00, παρουσιάζονται περίπου 75 έργα της χαράκτριας από τα φοιτητικά της χρόνια στην ΑΣΚΤ (1946-1952) –στο εργαστήριο χαρακτικής του Γιάννη Κεφαλληνού– έως τα τελευταία έργα της, τα ψηφιακά τυπώματα του 2010.

Από τα τέλη της δεκαετίας του ’70, η Τόνια Νικολαΐδη χαράζει και τυπώνει τα έργα της συνδυάζοντας τη λινολαιογραφία, το ανάγλυφο, τη μεταξοτυπία, καθώς και τη φωτογραφία, όπου όμως πάντα σημαντικό ρόλο παίζει το χρώμα και η επιφάνεια. Εικόνες της θάλασσας, αμμουδιές, φλεγόμενα ξύλα, χάρτινα καράβια και πουλιά στοιχειοθετούν τη θεματολογία της. Πρωταγωνιστικό ρόλο έχει ο άνθρωπος σε δύο μόνο σειρές της, «Έρχονται άλλοι όμοιοι με εμάς, αλλά δεν θα είμαστε εμείς, Ι και II», όμως η παρουσία του ανθρώπου, η αύρα του, υπάρχει σχεδόν παντού.

Δουλεύει τα έργα της κυρίως σε σειρές (δίπτυχα, τρίπτυχα, τετράπτυχα, π.χ. «Θάλασσα, άμμος και φως», 1983, «Ρέκβιεμ για ένα δέντρο», 1988-1995, «Εικόνες νερού», 1995), όπου η μία εικόνα διαδέχεται την άλλη με καθεμιά χωριστά και όλες μαζί να διηγούνται μια ιστορία – γιατί, τελικά, όπως λέει η ίδια, αυτό έψαχνε και ψάχνει πάντα. Να διηγείται κάτι στον εαυτό της και στους άλλους.

Ο Τάκης Μαυρωτάς σημειώνει για την τεχνική και το έργο της χαράκτριας σε κείμενό του στον κατάλογο της έκθεσης: «Συνειδητά αποφεύγει κάθε δεξιοτεχνία και κάθε τυπική παραδοσιακή τεχνική, γιατί αυτό που την ενδιαφέρει είναι η ελευθερία της έκφρασης. Η χαρακτική της διακρίνεται από την απλότητα, τη διαύγεια, τη σαφήνεια και τη λιτότητα. Με μετρημένες χαράξεις, αφού αντιστρατεύεται τις παραμορφώσεις, αποκαλύπτει τον συγκινησιακό της στοχασμό. Έντονες χρωματικές αντιπαραθέσεις, σχέδιο και πλαστικότητα αποκαλύπτουν την ευαισθησία και την επιθυμία της να προσεγγίσει την ουσία της ανθρώπινης ζωής. […] Το χαρακτικό της έργο στο σύνολό του … αποκαλύπτει τη μοναδικότητά του, μια πραγματικότητα ονειρική, που δεν σημαίνει όμως ότι είναι λιγότερο αληθινή».