“Lovecraft Country”: Η νέα σειρά που ισορροπεί επιδέξια ανάμεσα στην pulp ψυχαγωγία και το κοινωνικό σχόλιο

Ο Black Panther ανέκτησε το προνομιακά λευκό πεδίο των υπερηρώων για τους μαύρους, και το Lovecraft Country κάνει το ίδιο για το πεδίο της επιστημονικής φαντασίας και του τρόμου

Κείμενο: Κωστής Καλογρούλης

 

Η νέα σειρά του HBO θέτει τον πήχη εξ’ αρχής πολύ ψηλά, (κάτι που όμως το ΗΒΟ ουδέποτε φοβήθηκε να κάνει), επιχειρώντας να συνδυάσει στοιχεία που δύσκολα ταιριάζουν μαζί αρμονικά. Μπορείς να συνταιριάξεις το pulp υπόβαθρο της περιπέτειας τρόμου με τον κοινωνικό προβληματισμό γύρω από το διαχρονικό αγκάθι των φυλετικών σχέσεων; Κι όμως, μπορείς.

Ο τίτλος παραπέμπει βεβαίως στον Αμερικανό συγγραφέα φαντασίας και τρόμου Χ. Π. Λάβκραφτ (1890-1937) του οποίου τα εφιαλτικά διηγήματα σχετικά με αρχέγονες θεότητες – τέρατα (ο μύθος του Κθούλου είναι ο πιο γνωστός εξ’ αυτών) απέκτησαν cult following και επηρέασαν αρκετούς δημιουργούς επιστημονικής φαντασίας. Όμως είναι επίσης γνωστό ότι ο Λάβκραφτ ήταν ένας φριχτός ρατσιστής. «Οι ιστορίες είναι σαν τους ανθρώπους, το ότι τις αγαπάς δεν τις κάνει τέλειες. Απλά προσπαθείς να παραβλέψεις τα ελαττώματά τους», λέει ο Άτικους, ένας εκ των πρωταγωνιστών, ο οποίος είναι Αφροαμερικάνος και ταυτόχρονα ένθερμος λάτρης ιστοριών τρόμου και φαντασίας, και του Λάβκραφτ μεταξύ άλλων.

Βρισκόμαστε στα μέσα της δεκαετίας του πενήντα, την περίοδο του πολέμου της Κορέας, σε μια Αμερική όπου εξακολουθεί να επικρατεί ο φυλετικός διαχωρισμός. Ο Άττικους επιστρέφει στο Σικάγο από τον στρατό για να αναζητήσει τον πατέρα του, ο οποίος έχει εξαφανιστεί. Σε αυτό το ταξίδι θα τον συνοδεύσει ο θείος του, ο οποίος γράφει ταξιδιωτικούς οδηγούς για Αφροαμερικανούς ταξιδιώτες, και η Λετίσια, μια παιδική του φίλη. Όλους τους κρύβουν μυστικά τα οποία όπως φαίνεται θα αρχίσουν να μας αποκαλύπτουν σταδιακά στην εξέλιξη των επεισοδίων. Ο πρώτος τους προορισμός είναι μια περιοχή στη Μασαχουσέτη, επονομαζόμενη και περιοχή του Λάβκραφτ, επειδή εκεί έζησε και βάσισε τα έργα του ο συγγραφέας. Το ταξίδι όμως είναι γεμάτο εμπόδια, ιδιαίτερα για μια παρέα μαύρων. Εδώ όμως είναι που οι δύο κεντρικές θεματικές ενότητες της σειράς ενώνονται.

Το υποείδος του τρόμου είναι συχνά ιδανικό για να συμβολίσει ανομολόγητους φόβους, ταμπού που αναφέρονται τόσο σε συμπλέγματα ψυχισμού όσο και σε ευρύτερα, κοινωνικά, πολιτικά ή οικονομικά ζητήματα που θέτουν σε κρίση τους θεσμούς. Τα τέρατα, οι μάγοι και οι βρικόλακες στο Lovecraft Country ωχριούν μπροστά στον αληθινό τρόμο που λέγεται ρατσισμός στις Ηνωμένες Πολιτείες. Και μπορεί στα σχεδόν εβδομήντα χρόνια που έχουν περάσει από τη δεκαετία του πενήντα όπου και εκτυλίσσεται η σειρά μέχρι σήμερα να έχουν αλλάξει πολλά πράγματα προς το καλύτερο (κάτι που καλό θα ήταν να το θυμούνται πολλοί γιατί αλλιώς χάνεται η θυσία που έχουν κάνει τόσοι άνθρωποι), αλλά ταυτόχρονα είναι και σοκαριστικά τρομακτικό πώς ορισμένα άλλα πράγματα έχουν παραμείνει αναλλοίωτα (βλέπε Τζορτζ Φλόιντ, Τραμπ κλπ), ακόμα και μετά την οκταετή θητεία ενός (κατά το ήμισυ) Αφροαμερικανού προέδρου. Έτσι λοιπόν, ο pulp τρόμος των τεράτων δίνει τη θέση του στον πιο ανατριχιαστικό και νηφάλιο τρόμο της τυφλής φυλετικής βίας, και το Lovecraft Country μεταμορφώνεται αβίαστα σε Μισισιπής Καίγεται. Γιατί όσο άρτια κι αν οι συντελεστές χτίζουν το σασπένς για τις σκηνές «μεταφυσικού» τρόμου, τόσο άρτια στήνουν το απάνθρωπο σκηνικό της ρατσιστικής προκατάληψης που επικρατεί, απειλώντας ανά πάσα στιγμή να ξεσπάσει με βία πάνω σε οποιονδήποτε το αμφισβητήσει. Αυτή είναι και η μοναδική μου ουσιαστική ένσταση: δε γίνεται όλοι σχεδόν οι λευκοί να παρουσιάζονται ως λυσσασμένοι ρατσιστές, ανεξαρτήτως τοποθεσίας, ιδιότητας ή ιδιοσυγκρασίας, αυτή είναι μια προβληματική διάσταση που θα έπρεπε να είχε περιοριστεί καθώς απλουστεύει επικίνδυνα ένα σύνθετο ζήτημα και ενεργοποιεί εξ’ ίσου φυλετικά κριτήρια.

Κατά τα άλλα η σειρά καταφέρνει επιδέξια να ισορροπήσει και στα δύο ταμπλό, εκείνο της απενοχοποιημένης pulp ψυχαγωγίας από τη μία και του κοινωνικού σχολίου από την άλλη. Επίσης οι συντελεστές καθιστούν σαφές ότι επιθυμούν να ανακτήσουν το πεδίο του υποείδους του τρόμου – επιστημονικής φαντασίας από το αποκλειστικά λευκό κοινό. Τόσο ο Άττικους όσο και ο θείος του είναι φανατικοί αυτής της κατηγορίας λογοτεχνίας, και χωρίς να αγνοούν το μισαλλόδοξο υπόβαθρο πολλών δημιουργών της, δεν ανέχονται να μην ασχοληθούν με κάτι που έχουν κάθε δικαίωμα να αγαπάνε μόνο και μόνο επειδή δεν ταιριάζουν στο προφίλ του μέσου αναγνώστη. Ο Black Panther ανέκτησε το προνομιακά λευκό πεδίο των υπερηρώων για τους μαύρους, και το Lovecraft Country κάνει το ίδιο για το πεδίο της επιστημονικής φαντασίας και του τρόμου. Το αποτέλεσμα είναι ψυχαγωγικό αλλά και αρκετά τραχύ ώστε να εμποδίζει τον θεατή από να βολευτεί υπερβολικά.

tags / HBO

Εγγραφείτε στο newsletter μας

Κάθε Σάββατο θα λαμβάνετε στο e-mail σας το newsletter του ελc με τις προτάσεις μας για την εβδομάδα!

Podpourri. Ιστορίες που ακούγονται

Ακολουθήστε το ελculture.gr στο Google News

το ελculture σας προσκαλεί σε εκδηλώσεις

ΓΡΑΨΕ ΤΟ ΣΧΟΛΙΟ ΣΟΥ

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.