Κατάδικος

Ο «Κατάδικος» είναι ένα από τα συγγράμματα του Κερκυραίου συγγραφέα, ενός εκπροσώπου της Επτανησιακής Σχολής και ενός από τους Έλληνες πεζογράφους της περιόδου του 1900.

Η κεντρική ιδέα του έργου συνίσταται στην ανάδειξη της επίδρασης των κοινωνικοοικονομικών συνθηκών στην ανθρώπινη ύπαρξη: στον έρωτα, στη σύγκρουση της ίδιας της ζωής με το θάνατο.

Το κοινωνικό περιεχόμενο και ο βασικός άξονας ανάπτυξης του «Κατάδικου» είναι οι δύο εκ διαμέτρου αντίθετες κοσμοαντιλήψεις που εκφράζουν ο Τουρκόγιαννος και ο Πέπονας. Ο πρώτος είναι κοινωνικά απόβλητος, ελάχιστος, πνευματικά ανεπαρκής και θρησκόληπτος. Όμως είναι αγαθός. Δε μισεί, δε φθονεί, δε ζηλεύει. Αγαπάει, δουλεύει, εμπιστεύεται. Ο Πέπονας, από την άλλη, είναι αδίστακτος. Δολοπλόκος και συκοφάντης. Κοινωνικά ευυπόληπτος. Και δολοφόνος.

Ο Θεοτόκης, με τον «Κατάδικο», κατέδειξε πως η συνείδηση, βαθιά μέσα στο σκοτάδι της, κρύβει μια φλόγα. Η κατάδυση σε αυτή, η διαδικασία της εσωτερικής λύτρωσης, είναι προσωπικός αγώνας. Επώδυνος.