«Δέκα Χρόνια Τελλόγλειο»: Ένα ξεχωριστό κύτταρο πολιτισμού στη Θεσσαλονίκη

Το επετειακό λεύκωμα «Δέκα Χρόνια Τελλόγλειο (2013 – 2022)» δίνει το δημιουργικό στίγμα του ιδιαίτερου αυτού οργανισμού ενώ αποτελεί ένα βιβλίο που προκαλεί σκέψεις για τον ρόλο του πολιτισμού σήμερα

Κείμενο: Αλεξάνδρα Κοροξενίδη

 

Φέτος είναι μία ιδιαίτερη χρονιά για το Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών Α.Π.Θ. Μετά από τη μεγαλύτερη αναδρομική έκθεση του μεγάλου γλύπτη Γιανούλη Xαλεπά -μία έκθεση που σημείωσε πρωτοφανή επισκεψιμότητα (18.000 επισκέπτες)- και ενώ πλησιάζει μία ξεχωριστή επετειακή έκθεση για την επέτειο της μνήμης του 1922, το Τελλόγλειο κλείνει μία ακόμα δημιουργική δεκαετία στην εικοσάχρονη πορεία του.

Οι δράσεις του αποτυπώνουν την ιδιαίτερη προσωπικότητά του ως ένας πολυσυλλεκτικός πολιτιστικός οργανισμός που επινοεί διαρκώς τρόπους για να καταστήσει τον πολιτισμό οργανικό κομμάτι της ζωής. Αυτές ξεδιπλώνει το επετειακό λεύκωμα Δέκα Χρόνια Τελλόγλειο (2013 – 2022) που παρουσιάστηκε από την εμπνευσμένη διευθύντρια και ψυχή του Τελλογλείου, την Ομότιμη καθηγήτρια στο Αριστοτέλειο, Αλεξάνδρα Γουλάκη-Βουτυρά.

Σε μία περίοδο μεγάλων προκλήσεων για τους πολιτιστικούς οργανισμούς τόσο οικονομικά όσο και σε σχέση με την ταυτότητα και τον ρόλο τους, η ανασκόπηση που προσφέρει το λεύκωμα δεν συμπυκνώνει απλώς το στίγμα του Τελλόγλειου Ιδρύματος αλλά παρουσιάζει εμμέσως και ένα μοντέλο πολιτιστικού οργανισμού που είχε στραφεί στην ιδέα της συμπερίληψης, της συμμετοχής και της ποικιλομορφίας από το ξεκίνημά του και ακόμα πιο έντονα την τελευταία δεκαετία.

Πριν ακόμα  έννοιες όπως η συμπερίληψη και η βιωσιμότητα να αναγνωριστούν εκτεταμένα και επίσημα από την κοινότητα των μουσείων, έτσι όπως φάνηκε και από τον νέο ορισμό του μουσείου, όπως διατυπώθηκε στο πρόσφατο ICOM στην Πράγα, οι προσανατολισμοί αυτοί έδιναν στο Τελλόγλειο την ταυτότητά του. 

Αλίκη Τέλλογλου

Το Τελλόγλειο δεν είναι βέβαια ένα μουσείο με την τυπική έννοια. Ιδρύθηκε το 1972 από το ζεύγος Νέστορα και Αλίκη Τέλλογλου, οι οποίοι θέλησαν να προσφέρουν στην πόλη τους έναν οργανισμό που θα αποτελούσε ένα «ανοιχτό σχολείο», έναν οργανισμό με μέλημα την εκπαίδευση και την έρευνα, τη διάσωση και τη μελέτη της πολιτιστικής κληρονομιάς. Προς αυτό τον σκοπό, δώρισαν στο ίδρυμα την περιουσία τους και την πλούσια σε εύρος συλλογή τους (κυρίως έργων τέχνης αλλά και χαλιών και αντικειμένων των διακοσμητικών τεχνών) και συνέπραξαν με το Αριστοτέλειο, ώστε να δημιουργηθεί το Τελλόγλειο, το οποίο άνοιξε στο κοινό το 1999, αφού παραχωρήθηκε η έκταση που καλύπτει από τον Δήμο στο Αριστοτέλειο για τις ανάγκες του Τελλογλείου. Αποτελεί έτσι το μόνο μουσείο αυτής της έκτασης που αποτελεί μέρος Πανεπιστημίου (στο Καποδιστριακό ανήκει ένα μικρό ιστορικό μουσείο).

Έκτοτε η διοίκηση απαρτίζεται από καθηγητές του Αριστοτελείου, ο καθένας από άλλο επιστημονικό πεδίο (ακόμα και των θετικών επιστημών), γεγονός ενδεικτικό της «διατομεακότητας», της διεπιστημονικότητας που χαρακτηρίζει το εκθεσιακό και ερευνητικό πρόγραμμα του ιδρύματος.

Πράγματι, ακόμα και με ένα ξεφύλλισμα του επετειακού τόμου, φαίνεται το μεγάλο εύρος θεματικό και χρονολογικό των εκθέσεων που αντλούν από την αρχαιότητα ως σήμερα με το βάρος όμως από τον 19ο αιώνα και μετά. Ταυτόχρονα είναι διακριτή η επανερχόμενη σύνδεση των εικαστικών με άλλες μορφές καλλιτεχνικής έκφρασης όπως με τον λόγο, την ποίηση (εκθέσεις γύρω από τον Ελύτη και τον Σεφέρη), το θέατρο, τη μουσική και την όπερα, τη σκηνογραφία αλλά και την τεχνολογία και τον τρόπο ζωής.

Σύνδεση των τεχνών

Η οπτική της διευθύντριας υπήρξε εδώ καθοριστική. Δεν είναι τυχαίο ότι η Αλεξάνδρα Γουλάκη-Βουτυρά εισήγαγε στο τμήμα μουσικών σπουδών στο Αριστοτέλειο τον κλάδο της Μουσικής Εικονογραφίας, που πολύ γενικά είναι η αποτύπωση της μουσικής στα εικαστικά. Εκθέσεις όπως η επετειακή «Wagner – Verdi: 200 χρόνια» στα τέλη του 2013 οφείλονται στην δική της προσέγγιση αντανακλούν όμως εμμέσως και την ευρύτητα με την οποία το ζεύγος Τέλλογλου προσέγγιζε τον πολιτισμό.  Άλλο σημαντικό παράδειγμα ήταν, το 2011, η έκθεση «Γκόγια & Μπετόβεν» με χαρακτικά του Γκόγια και μεταξύ  άλλων, πρωτότυπες παρτιτούρες του Μπετόβεν που παρουσιάζονταν για πρώτη φορά. «Μέσα από την έκθεση δείξαμε δύο βίους πάρα πολύ κοντινούς. Τόσο ο Γκόγια όσο και ο Μπετόβεν έπασχαν από κώφωση, γοητεύτηκαν από τον Ναπολέοντα και τον αποκήρυξαν στην συνέχεια, λάτρεψαν τον Ουέλινγκτον. Αυτό θεωρώ ότι ήταν μια πολύ ωραία διδακτική σύμπτωση και αφού κάναμε την έκθεση και ακολούθησε ενδιαφέρον από το Λούβρο», λέει η κυρία Βουτυρά. 

«Τα εικαστικά και η τέχνη είναι ένα κομμάτι και τα υπόλοιπα, οι εκδηλώσεις που συνοδεύουν μία έκθεση ή οι εκθέσεις που δεν έχουν αυστηρά εικαστικά περιεχόμενο, έρχονται και ανοίγουν το κομμάτι της τέχνης σε διάφορες πλευρές της ζωής. Είχαμε για παράδειγμα εκθέσεις για τα επαγγέλματα, για την τεχνολογία. Αυτό δεν το βλέπουμε συχνά στα μουσεία ίσως διότι δεν είναι ο ρόλος τους τέτοιος. Εμείς επιλέξαμε να έχουμε έναν άλλο χαρακτήρα», αναφέρει η Αλεξάνδρα Γουλάκη-Βουτυρά.

Μέσα από αυτή τη λογική προέκυψαν εκθέσεις όπως η «Δώρα της γης, με αντοχή στο χρόνο», μία έκθεση με αρχαιολογική βάση και με θέμα τη μεσογειακή διατροφή και τις χρήσεις των υλικών της στην καθημερινότητα (η έκθεση εντάχθηκε στο πλαίσιο της Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης το 2015).

Επίσης σημαντική στο Τελλόγλειο είναι η προβολή αθέατων όψεων της καλλιτεχνικής έκφρασης όπως στην έκθεση «Έκκεντρη Τέχνη» (2017) με έργα αυτοδίδακτων, ψυχικά διαταραγμένων ατόμων.   

Μία άλλη όψη είναι η εμπλοκή του Τελλογλείου με την ίδια την πόλη της Θεσσαλονίκης μέσα από εκθέσεις που προβάλλουν το έργο Θεσσαλονικιών δημιουργών λιγότερο ή περισσότερο γνωστών στο ευρύ κοινό. Ενδεικτική αυτή της κατεύθυνσης ήταν η αναδρομική του ζωγράφου Λουκά Βενετούλια (1930-1984) το 2019.

Οι εκθέσεις με πιο ιστορική ματιά ή οι εκθέσεις που ανατρέχουν στην ιστορία της τέχνης συνδέονται με το σήμερα και εναλλάσσονται με εκθέσεις σύγχρονης τέχνης έτσι ώστε να προκύπτει εμμέσως η συνέχεια, η διαδοχή, οι τυχόν ρήξεις, μία δηλαδή πιο συνολική αντίληψη της ιστορίας της τέχνης.

Ενδεικτικά, παρουσιάσεις σύγχρονων καλλιτεχνών περιλαμβάνουν μονογραφικές ατομικές εκθέσεις, όπως του Πάνου Τσαγκάρη με έργα ειδικά για το Τελλόγλειο, ενώ οι θεματικές με τα ζεύγη καλλιτεχνών που το Τελλόγλειο πρώτο εγκαινίασε, για παράδειγμα οι εκθέσεις «Πάρις Πρέκας και Μερόπη Πρέκα: δύο δημιουργοί, δύο κόσμοι» ή η διπλή παρουσίαση ζωγραφικών έργων του Εδουάρδου Σακαγιάν και της Άννας-Μαρίας Τσακάλη, οι οποίες φέρνουν στην επιφάνεια τυχόν άλλου τύπου επιρροές στο έργο ενός καλλιτέχνη.

Το μη προφανές

Η διαφορετική ματιά είναι πάντα ένα ζητούμενο ενώ ακόμα και οι εκθέσεις γνωστών καλλιτεχνών εστιάζουν σε άγνωστα έργα ή τα εντάσσουν σ’ ένα διαφορετικό πλαίσιο και με συσχετισμούς με την ίδια τη ζωή. «Δεν θέλουμε να επαναλαμβάνουμε μόνο τις τρέχουσες τάσεις ή τους “εξαιρετικούς” καλλιτέχνες. Διότι πίσω και εκτός από αυτούς υπάρχει πολύ συχνά ωραία δουλειά άλλων καλλιτεχνών που γίνεται η βάση για όσους τελικά ξεχωρίζουν. Αυτό είναι η μεγάλη γοητεία και η πρόκληση στο Τελλόγλειο. Εμείς έχουμε άλλωστε και την υποχρέωση του εκπαιδευτικού ρόλου,που ήταν και το όνειρο των Τέλλογλου, όπως επίσης και την έρευνα που είναι ο προορισμός ενός μουσείου συνδεδεμένου με το πανεπιστήμιο. Η έρευνα δεν είναι απαραίτητο να προέρχεται από το πανεπιστήμιο αλλά πάντως δίνει στο Τελλόγλειο τον χαρακτήρα του», λέει η κυρία Βουτυρά.

Υπάρχει πράγματι μεγάλη αξία στο να παρουσιάζονται ακόμα και οι «μέτριες» περιπτώσεις, κάτι που δεν τολμούν όλα τα μουσεία, διότι έτσι μπορεί κανείς να αξιολογήσει την τέχνη μίας εποχής συνολικότερα και χωρίς εξιδανικεύσεις. Διότι και οι ήσσονος σημασίας περιπτώσεις έχουν παίξει τον ρόλο τους και η επίγνωση και η αποδοχή τους είναι στοιχείο μίας πιο ουσιαστικής κατανόησης των μεγάλων ονομάτων στην τέχνη.

Σύνδεση με το σήμερα και αθέατες όψεις

Ακόμα οι οι ιστορικές, πιο «βαριές» εκθέσεις συνδέονται πάντα με το σήμερα οδηγώντας έτσι τον θεατή από το ειδικό στο γενικό, από τα γεγονότα στα φαινόμενα και τις έννοιες που διατρέχουν τις εποχές. Φωτίζουν επίσης λιγότερο προβεβλημένες πτυχές της τέχνης. Αυτή η λογική διατρέχει και τη νέα έκθεση «Ξεριζωμοί 1922 – 2022: Mαρτυρίες μέσα από την Τέχνη» που θα ανοίξει στις 16 Δεκεμβρίου.

Η έκθεση αναφέρεται στο οδυνηρό γεγονός του μικρασιατικού ξεριζωμού μέσα από έργα καλλιτεχνών μικρασιατικής καταγωγής, νέα αποκτήματα-σχέδια του Σπύρου Παπαλουκά, έργα του Περικλή Βυζάντιου από τη μικρασιατική εκστρατεία ή, μεταξύ άλλων, του κεραμίστα Μηνά Αβραμίδη και Πάνου Βαλσαμάκη. «Συνδέουμε τη μικρή λεπτομέρεια με τη μεγάλη ιστορία, τώρα θα συνδέσουμε τις ιστορίες του Μηνά και του Βαλσαμάκη που δεν έχουν προσεχθεί ποτέ αρκετά, με τα μεγάλα γεγονότα», συνεχίζει η κυρία Βουτυρά.

Η έκθεση όμως απλώνεται, μέσα από έργα σύγχρονων καλλιτεχνών, και σε ξεριζωμούς στη σύγχρονη ιστορία, στον βίαιο εκτοπισμό και σε πολέμους στο Κόσοβο, το Αφγανιστάν, το Σεράγεβο και άλλα σημεία του κόσμου. 

Οι εκθέσεις του Τελλογλείου που αναφέρονται στην ιστορία έχουν πάντα ένα στοιχείο έκπληξης και καινοτομίας, Αυτό φάνηκε καθαρά και στις επετειακές εκθέσεις για το 1821. Από τις πιο πρωτότυπες εκθέσεις που έγιναν για τον εορτασμό των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση και από τις πιο απαιτητικές στο Τελλόγλειο ήταν η έκθεση: «Λεωνίδας, Ναπολέων, Μπότσαρης: Η γλώσσα των συμβόλων», με έργα, μεταξύ άλλων, των Delacroix, Lipparini και πολύτιμα ιστορικά τεκμήρια. Η έκθεση ιχνηλατούσε την επίδραση της αρχαιότητας στο φιλελληνικό κίνημα και συνέδεε ηγετικές μορφές της αρχαιότητας και της νεότερης ιστορίας: τον Ναπολέοντα και τον Μπότσαρη με τον Λεωνίδα και τον Μ. Αλέξανδρο.

Σε επίπεδο διοργάνωσης και απήχησης η έκθεση ήταν επίσης ένα παράδειγμα των διεθνών συνεργασιών του Τελλογλείου με διεθνή μουσεία και οργανισμούς που την τελευταία αυτή δεκαετία απέκτησε μεγάλη δυναμική. Ανάμεσα σε αυτές τις συνεργασίες ήταν και η έκθεση γλυπτικής του Ιταλού Novello Finotti, την αξία του οποίου είχε εντοπίσει ο Ιόλας ήδη από το 1972.

Σταθμοί και σημεία αναφοράς  

Επανερχόμενο κεφάλαιο στις εκδηλώσεις του Τελλόγλειου είναι η Κυπριακή τέχνη. Αυτό συνέβη οργανικά και μέσα από μία σειρά συμπτώσεων που ξεκινούν ήδη από τα πρώτα βήματα του Τελλογλείου. Οι συμπτώσεις εξελίχθηκαν σε συνεργασίες και δωρεές που καθόρισαν την πορεία του οργανισμού και αποτέλεσαν σταθμούς για κάποιες χρονιές συμπεριλαμβανομένου του 2013.

Τη χρονιά αυτή με την οποία ξεκινά η δεύτερη δεκαετία του Τελλογλείου, τίθεται σε λειτουργία το Εκπαιδευτικό και Ερευνητικό Πρόγραμμα του Ιδρύματος Α.Γ. Λεβέντη στο Τελλόγλειο, ένα πρόγραμμα που παρείχε τους πόρους για τα φιλόδοξα εγχειρήματα και τις διεθνείς συνεργασίες κατά την περίοδο 2013-σήμερα. Την ίδια χρονιά παραχωρήθηκε ως μόνιμο δάνειο στη Λεβέντειο Πινακοθήκη το επικό έργο του σημαντικού Κύπριου ζωγράφου Αδαμάντιου Διαμαντή Ο Κόσμος της Κύπρου (1966-1972) που είχε αγοράσει η Αλίκη Τέλλογλου.

Αμφότερες ενέργειες είναι το επιστέγασμα μίας σχέσης που ξεκινά στις αρχές του εβδομήντα. Τότε, την ίδια περίοδο που συγκινείται από το έργο του Διαμαντή, η Αλίκη Τέλλογλου γνωρίζει τον τεχνοκριτικό και Ιστορικό της Τέχνης, Τώνη Σπητέρη, ο οποίος λίγα χρόνια πριν είχε διατελέσει καλλιτεχνικός σύμβουλος της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Όταν στις αρχές της δεκαετίας του ογδόντα το ζεύγος Σπητέρη επισκέφθηκε τη Θεσσαλονίκη στο πλαίσιο του πρώτου Συμποσίου Τέχνης που είχε διοργανώσει το Τελλόγλειο, δώρισε όλο το αρχείο και τη συλλογή τους στο Τελλόγλειο ενώ αργότερα έγινε και η δωρεά του έργου της Ιωάννας Σπητέρη, γλύπτριας και συζύγου του Σπητέρη. Η συλλογή αυτή, ένα πολύτιμο σύνολο από έργα Κυπρίων καλλιτεχνών της γενιάς του Διαμαντή αλλά και μία συλλογή με άλλα έργα που είχαν παρουσιαστεί σε διεθνείς μεγάλες διοργανώσεις, αποτελούν από τις πιο στιβαρές ενότητες της μόνιμης συλλογής του Τελλογλείου. Επέτρεψε να υλοποιηθούν παρουσιάσεις κυπριακής τέχνης και ανταλλαγές εκθέσεων ανάμεσα στην Κύπρο και την Ελλάδα.

Εμπλουτισμός της μόνιμης συλλογής

Σε μία ήδη μεγάλη και ποικιλόμορφη συλλογή, πλήθος δωρεών φτάνουν σήμερα τη συλλογή του Τελλογλείου σε 12.000 έργα:

«Η συλλογή μπορεί να φαίνεται σκόρπια αλλά στην πραγματικότητα έχει πολύ μεγάλες και ολοκληρωμένες ενότητες. Έχουμε για παράδειγμα, τη μεγαλύτερη συλλογή χαρακτικών του Γαλάνη, ολόκληρή της συλλογή -εξακόσια έργα σύνολο- της “Τέχνης, Μακεδονικής Καλλιτεχνικής Εταιρείας” που είναι ό,τι πιο πρωτοποριακό πέρασε ποτέ από τη Θεσσαλονίκη και θα έλεγα όχι μόνο. Όταν κάναμε το 2019 την έκθεση “Φιλίας Δώρα” στην αρχή τρόμαξα με το πώς θα συνδέσουμε σε μία έκθεση έργα που είχαν περιέλθει στη συλλογή από δωρεές. Όμως προέκυψε μια καταπληκτική συνέπεια, με παρουσιάσεις για παράδειγμα, ομάδες αφαίρεσης, σχέσης με την ποίηση και άλλα πολλά. Με τη συλλογή μας νιώθουμε σαν αρχαιολόγοι, σαν ερευνητές που όλο ψάχνουμε και βρίσκουμε νήματα και νέες σχέσεις. Και καθώς είναι μία συλλογή που επεκτείνεται σε πολλά πεδία δεν υπάρχει περίπτωση να μην ανακαλύψουμε κάτι καινούριο», συνεχίζει η διευθύντρια του Τελλογλείου.

Η εφευρετικότητα, η εγρήγορση, η έρευνα, η διαφορετική ματιά, το όραμα, η συνέπεια και το ήθος που διαπνέει τις δράσεις του Τελλογλείου και τη διευθύντριά του, έχουν κάνει το Τελλόγλειο να ξεπεράσει αντικειμενικές δυσκολίες: την κρίση του 2008 και τις επιπτώσεις στην περιουσία του Τελλογλείου και αμέσως μετά την πανδημία και την αναβολή εκθέσεων (εκείνη την περίοδο βέβαια καλλιεργήθηκε ο ψηφιακός τρόπος επικοινωνίας).

Για έναν οργανισμό στον οποίο η βιωματική πρόσληψη της τέχνης αποτελεί τρόπο μάθησης και εκθεσιακή προσέγγιση, η απομόνωση αυτή ήταν ένα πλήγμα. Όμως με την επαναλειτουργία του το Τελλόγλειο ενεργοποίησε και πάλι τους ξεχωριστούς του τρόπους να εμπλέκει το κοινό υλοποιώντας με απτά αποτελέσματα -κρίνοντας από την ανταπόκριση του κόσμου- τη λεγόμενη «ανάπτυξη κοινού», ένα επίκαιρο ζητούμενο για τα μουσεία της σύγχρονης εποχής που δεν σημαίνει μόνο μεγαλύτερο κοινό αλλά καλλιέργεια ενός εμπλεκόμενου και σκεπτόμενου κοινού. Προς αυτή την κατεύθυνση γίνονται διαρκώς, εργαστήρια, δρώμενα και χρήσεις των νέων τεχνολογιών.

Εκπαιδευτικά προγράμματα και εκδηλώσεις γίνονται και στην Οικία Τέλλογλου, ένα άλλο σημαντικό κομμάτι του οργανισμού, το σπίτι των Τέλλογλου στην καρδιά της πλατείας Αριστοτέλους, ένα «μουσείο» με αντίγραφα των πρωτότυπων έργων που είχαν οι Τέλλογλου και άνοιξε για το κοινό το 2016.

Ένας πολιτιστικός οργανισμός μοιάζει σαν μία ανθρώπινη προσωπικότητα. Έχει παρουσία και χαρακτήρα, διατυπώνει μία θέση. Το επετειακό λεύκωμα του Τελλογλείου είναι ένα πορτρέτο αυτής της προσωπικότητας, μίας προσωπικότητας που χτίστηκε κυρίως από ιδιώτες και που συνεχίζει να στηρίζεται σε αυτούς. Αποτελεί επίσης ένα βιβλίο που προκαλεί σκέψεις για τον ρόλο του πολιτισμού σήμερα.

Στην ερώτηση για το πώς βλέπει την υπερβολή στον αριθμό και τη διαδοχή των εκθέσεων και δράσεων στον σύγχρονο πολιτισμό σήμερα, η κυρία Βουτυρά καταλήγει σε μία αισιόδοξη πρόβλεψη, καθώς θεωρεί ότι μέσα από την υπερβολή θα υπάρξει αυτορρύθμιση. Όμως διαπιστώνει μία υποχώρηση των ανθρωπιστικών σπουδών από τα πανεπιστήμια και βλέπει ως μεγάλο κίνδυνο την υποχώρηση του γλωσσικού πλούτου.

Με μία έννοια, το Τελλόγλειο θα μπορούσε να ιδωθεί ως ένας οργανισμός που αντιστέκεται στο πρόσκαιρο, στην απλούστευση και στην επιδερμική, στερεότυπη ή συμβατική πρόσληψη της τέχνης, μίας τέχνης που βλέπει με βάση τα εικαστικά αλλά πάντα ως σύνολο σε όλες τις μορφές και τις διασυνδέσεις τους. Ανοιχτό σε ένα ευρύ κοινό με διαφορετικά ενδιαφέροντα, με μία συλλογή ποικιλόμορφη που μπορεί να μην έχει μία εστίαση αλλά διαφορετικές ξεχωριστές ενότητες, το Τελλόγλειο είναι ένας οργανισμός με πρωταρχικό σκοπό να γίνουν οι τέχνες πιο προσβάσιμες, να καταστούν τρόπος σκέψης και εμπειρία. Προς αυτή την κατεύθυνση αλλά και με μέλημα την έρευνα και την εκπαίδευση αξιοποιεί τη συλλογή του με τον καλύτερο τρόπο, χτίζει συνεργασίες και με τα διαθέσιμα εργαλεία και την εμπιστοσύνη του κοινού, προχωρά πλέον στην τρίτη δεκαετία της πορείας του.

Εγγραφείτε στο newsletter μας

Κάθε Σάββατο θα λαμβάνετε στο e-mail σας το newsletter του ελc με τις προτάσεις μας για την εβδομάδα!

Podpourri. Ιστορίες που ακούγονται

Ακολουθήστε το ελculture.gr στο Google News

το ελculture σας προσκαλεί σε εκδηλώσεις

ΓΡΑΨΕ ΤΟ ΣΧΟΛΙΟ ΣΟΥ

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.