Αλέξανδρος Ίσαρης: «Σιωπή είναι ένας πόνος που αρχίζει Από το στήθος σαν μοναξιά»

Διαβάζοντας ποιήματα του ποιητή, μεταφραστή και ζωγράφου Αλέξανδρου Ίσαρη που έφυγε από τη ζωή από επιπλοκές του κορωνοϊού, σε ηλικία 81 ετών

Μα είμαι σίγουρος πως κάποτε
Μέσα από του χωραφιού την πρωινή δροσιά
Μέσα από τη λίμνη την ακύμαντη θα βγω
Και θα επιστρέψω φωτεινός.

Αλέξανδρος Ίσαρης – Θα επιστρέψω φωτεινός | Εγώ ένας ξένος • Ποιήματα 1967 – 2011

 

Διαβάζοντας ποιήματα του ποιητή, μεταφραστή και ζωγράφου Αλέξανδρου Ίσαρη που έφυγε από τη ζωή στις 24 Φεβρουαρίου 2022 από επιπλοκές του κορωνοϊού, σε ηλικία 81 ετών.

Ανταύγειες

Σαν άνεμος βουίζει καθώς τρέχει ο χρόνος
Και τα μαλλιά σου κυματίζουν και τυφλώνουν.
Κάποια παράσταση θα παίζεται εκεί ψηλά.
Με μάσκες και κύμβαλα ουρανομήκη
Μιλάνε οι θεοί που παρασταίνουνε σφαγές
Σε φωταψίες σκοτεινού φωτός.

Τη μουσική τους δεν μπορείς να την ακούσεις
Όμως κάποιες ανταύγειες την ώρα του έρωτα
Στο όνειρο
Σαν ξεψυχάς
Ή όταν φτιάχνεις είδωλα με το χρωστήρα
Μπορείς να δεις.

Μια μυρωδιά την ώρα που βραδιάζει
Ή άγγιγμα απατηλό στον ώμο
Η αλλαγή της θάλασσας καθώς αποτραβιέται
Από τα μάτια η σκόνη της ερήμου
Του άλλου οι σταλαγματιές μες στο δικό σου δάκρυ.
Όλα θυμίζουν το αόρατο μιας θαλπωρής
Που κάποτε ξεσπά και μας τυφλώνει.

~

              Το όνειρο, Οι Τριστάνοι

Είδα
Καθώς ξημέρωνε τους δυο τους να παλεύουν
Μα ήμουν σίγουρος πως ήταν πεθαμένοι.
Τα σώματά τους ίδρωναν απ’ την προσπάθεια
Γιατί δεν ήξεραν    Πώς να νικήσουν.
Γλιστρούσε ο ήλιος στάζοντας βλέννες.
Το πλήθος κραύγαζε.
Νίκη στο Στέφανο!
Νίκη στο Στέφανο!
Νίκη στον ξανθομάλλη!

Εγώ πετούσα και τους έβλεπα από ψηλά.
Τα δάχτυλά τους στρεβλωμένα κι οι σάρκες
Ιδρωμένες.      Μύριζαν αρσενικό.
Εύκαμπτες μάζες που τεντώνονταν
Μέσα στον άνεμο και στόματα νωπά.
Το ένα μέτωπο πάνω απ’ τ’ άλλο- άλλοτε κολλητά
Σκόνη σηκώθηκε λευκή
Είδα τα ούλα τους, τα δόντια που κροτάλιζαν
Νίκη σ’ αυτόν με την ελιά!

Ο Στέφανος καρφώθηκε βαριανασαίνοντας ˙
Φωτίστηκε.
Η μέση του ρουφήχτηκε κι έφτυσε φως.
Μάτια διαμπερή, ηλεκτρικά
Μαύρα σταφύλια, αρπιστές
Και γυάλινοι τραγουδιστές

Αχ Στέφανε!
Αχ Στέφανε!
Το ένα χέρι στη μασχάλη
Το άλλο σαν φτερούγα
Ή σαν πουλί ˙
Τον φίλησε στο στόμα. Τα δυο αγάλματα έμειναν μόνα τους

Στην Πλατεία
Ερημιά.

~

Θα επιστρέψω φωτεινός

Φόρεσα κατάσαρκα τη θάλασσα
Ώσπου ήρθε το Μέγα Μάτι
Πίσω από τις κουρτίνες
Και το μυαλό διάφανο σαν ζελατίνα

Φρέσκα τα μάγουλα του Έρωτα
Με πλοίο φάντασμα
Κάναμε το γύρο του νησιού
Θρηνώντας για το ναυάγιο.
Ο Ορφέας έμεινε στο ποτάμι
Να τραγουδάει ανένδοτος μέσα στη νύχτα.
Γύψινα τα μαλλιά του
Τα χείλη του γλυκά σαν μούρα
Κι από τη μια τρύπα στο κεφάλι
Να τρέχει μαύρο αίμα.

Θα επιστρέψω φωτεινός, 2000 (Περιοδικό Μανδραγόρας, τεύχος 48)

~

Μετά τη δύση

Ο θάνατος σιγοσφυρίζει μες στη λύπη μου
Στα μέλη μου απλώνεται σαν μελανιά
Σκουλήκι που σκαρφαλώνει στην
Καρδιά μου.
Το μακρινό τοπίο βούλιαξε στην ομίχλη
Κρύφτηκαν τα παγώνια
Παγωνιά.

Τον άντεξα χρόνια πολλά
Σε θάλασσες με χρώματα ασταθή
Σαν την ηχώ της ερημιάς
Σαν την ελπίδα που αργοκαίει.
Πατούσε στις μύτες των ποδιών
Λέγοντας προσευχές και μαγικά
Η μάνα μου που πήγαινε ξοπίσω του.

Οι έρωτες των εύκρατων μηνών
Χώμα στο άδειο στρώμα μου
Ρίζες πολύσαρκες ανάμεσα
Στις πέτρες της ψυχής.
’ριες αλληλούια αγγέλων
Κάτω από θόλους διάφανους
Ένας φαλλός σαν από λίμνη αίματος.

Τα σύννεφα μπαινόβγαιναν στην κάμαρα
Οι μνήμες ξαπλωμένες
Κι ανάσκελα μετρούσα τις πληγές
94 82 82 77 76 75 73 68
Τίποτα στη στεριά.
Να τραβηχτούν τα κύματα περίμενα
Να σκύψω να κοιτάξω
Τον κάμπο με τα όνειρα
’σπρα κελύφη, όστρακα
Κούρους, χελώνες, απολιθώματα φιλιών
Μέδουσες και μουσικά κουτιά.

Θαρρώ πως μόνο έτσι:
Το φως με λάσπη πλάθοντας
Τη δύση ανάστροφα θωρώντας
Βάζοντας το κορμί μου
Ενέχυρο στον ουρανό
Θ’ αποστηθίσω το λίγο που απόμεινε.

Κι όταν τα πόδια μας γυμνά
Στη μαύρη θάλασσα θα μπουν
Θα μας ρωτήσουν: Πέστε μας, αγαπήσατε;
Κι εμείς θλιμμένοι όσο ποτέ
Με το κεφάλι μας σκυφτό
Με μάγουλα να καίνε
Θα ψιθυρίσουμε
Ω ναι, πολύ, πολύ!

Όλο θυμάμαι
Πέρσι θυμάμαι
Πριν δέκα χρόνια δώδεκα
Ψηλή φιγούρα στη βροχή
Το λόφο θυμάμαι και το τρένο
Την πλάτη που γυάλιζε στο φως
Τα καστανά μαλλιά στο πάρκο
Τη νύχτα της γιορτής
Την ευωδιά της σκοτεινής μασχάλης
Τις λέξεις θρύψαλα στ’ αυτί
Τα κρίνα μες στην παγωνιά
Το πρώτο χιόνι
Το εκατοστό φιλί
Όλο θυμάμαι
Τίποτα δεν θυμάμαι.
Σαν από ύπνο αναδύεσαι
Με πλατύφυλλη αγκαλιά
Και η μορφή σου δυσανάγνωστη.
Ρόδινα σάλια με μολύβια αναμνήσεων
Σπέρματα σπασμοί σε φόντο χάλκινο
Σφαδάζεις από φως. Βραδιάζει.

Ρυάκι, ρυάκι, ρυάκι
Θα τρέξει το νερό
Θα ‘ρθει ο Χρόνος
Θα φτάσουμε στο πέλαγος
Και με τ’ αδέρφια μας
Τις πεταλούδες, τις γαζέλες και τους Κένταυρους
Τις σαύρες, τους αϊτούς, τις βιολέτες
Θα γίνουμε σταγόνες δίχως μνήμη.

Μα λίγο πριν
Γυμνοί πίσω από τον τοίχο θα σταθούμε
Κι όταν θα μας ρωτήσουν
Αγαπήσατε;
Εμείς θλιμμένοι όσο ποτέ
Γέρνοντας το κεφάλι
Θα πούμε ναι
Πολύ
Πολύ!

~

Όταν εκείνη

Όταν εκείνη ήρθε στον ύπνο μου
Το μαξιλάρι ήταν μούσκεμα
Και το μισό μου πρόσωπο
Σε αποσύνθεση κάτω από το δυνατό
Φως του πορτατίφ.
Το σώμα της με σκέπασε ολόκληρο
Κι έτσι εισχώρησε βαθύ σκοτάδι
Στο μυαλό μου, ένα τραύμα
Διαμπερές που ξερνάει ακρίδες.

~

Κλινική Ησυχία

Αυτές οι μέρες που θα ‘ρθουν
Θα ‘ναι ακίνητες
Σαν παράλυτες
Μέσα σ’ ένα καροτσάκι∙
Θα ‘χουν κέρινα χέρια
Μάτια από πλαστικό∙

Μιά καρδιά να χτυπάει
Με τονωτικά.

~

             Κομμαγηνή, Όμιλος φίλων θαλάσσης

.

…Να δίνεις το πρόσωπό σου στη φωτιά
Ν’ αγκαλιάζεις τους αγγέλους που
Πέφτουν απ’ την οροφή που υποχώρησε

Να πιπιλίζεις τα όνειρα
Να φιλάς τα μάρμαρα, τα μαχαίρια
Στην άκρη του σχοινιού
Πριν πέσεις στο κενό
Να φωνάζεις φωνές ανομολόγητες.
Ν’ απλώνεις το μάγουλό σου στον Ιούδα που

Έφτασε με το τραίνο απ’ την Κομμαγηνή
Ψιθυρίζοντας είναι ώρα
Είναι ώρα
Μην καθυστερείς.

~

Το ποίημα της Πλυτώς

Σιωπή είναι ένας πόνος που αρχίζει
Από το στήθος
σαν μοναξιά.
Το μεσημέρι κιτρινίζει
Ρημάζει το δέρμα μου
Μπαίνει μες στο μυαλό.
Σκόνη σηκώνεται, τα τζάμια στάζουν
Η προσπάθεια αιμορραγεί.
Στηρίξου πάνω μου – είπα στον καθρέφτη.
Θα σε κρατήσω.

~

Ο Αλέξανδρος Ίσαρης γεννήθηκε το 1941 στις Σέρρες και σπούδασε αρχιτεκτονική στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και στη συνέχεια στο Πανεπιστήμιο του Γκρατς στην Αυστρία.

Έζησε στη Θεσσαλονίκη, και αργότερα στην Αθήνα όπου εργάστηκε ως γραφίστας, ενώ ασχολούνταν παράλληλα με τη ζωγραφική και τη λογοτεχνία. Πραγματοποίησε ατομικές αλλά και ομαδικές εκθέσεις ζωγραφικής τόσο στην Ελλάδα όσο και σε χώρες του εξωτερικού, και το 2017 την πρώτη του ατομική έκθεση φωτογραφίας.

Δημοσίευσε ποιήματα, πεζογραφήματα και μεταφράσεις και συνεργάστηκε με λογοτεχνικά περιοδικά (Διαγώνιος, Δοκιμασία, Λωτός, Τραμ, Δέντρο, Χάρτης…) Για οκτώ χρόνια ήταν υπεύθυνος της ελληνικής σύνταξης του περιοδικού “Ausblicke”. Ήταν εκ των ιδρυτών της Εταιρείας Τόμας Μπέρνχαρντ. Το 1982 συνεργάστηκε με το Τρίτο Πρόγραμμα της ΕΡΤ για την παρουσίαση εκπομπών και το 1986 υπήρξε εκπρόσωπος της Ελλάδας στο θεατρικό φεστιβάλ του Μύλχαϊμ της Γερμανίας.

Έχει μεταφράσει βιβλία των Μαξ Φρις, Τόμας Μαν, Ρόμπερτ Μούζιλ, Γκέοργκ Μπύχνερ, Λούντβιχ Τηκ, Πέτερ Χάντκε, Άρτουρ Σνίτσλερ, Τόμας Μπέρνχαρντ, Ελίας Κανέττι, Ρ. Μ. Ρίλκε κ.ά. Επίσης έχει μεταφράσει κείμενα μουσικών έργων των συνθετών Μπαχ, Χάυδν, Μότσαρτ, Μπετόβεν, Σούμπερτ, Βάγκνερ και Μάλερ.

Ο Αλέξανδρος Ίσαρης τιμήθηκε με πληθώρα βραβείων, όπως το Βραβείο Μαρίας Ράλλη, το Κρατικό Βραβείο Μετάφρασης (1997) για το έργο Μπετόν του Τόμας Μπέρνχαρντ, καθώς και δύο βραβεία από το ΕΚΕΜΕΛ.

Το 2011 τιμήθηκε με το Βραβείο Διηγήματος του περιοδικού Διαβάζω για το βιβλίο του Βίνκελμαν ή Το Πεπρωμένο. Για το ίδιο βιβλίο ανακηρύχθηκε «Συγγραφέας της χρονιάς» από το περιοδικό Status και ήταν υποψήφιος για το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος.

Ποιήματά του:

Όμιλος Φίλων Θαλάσσης – Ο Ισορροπιστής, 1976
Οι παρενέργειες της σιωπής, 1984
Οι Τριστάνοι, 1992
Θα επιστρέψω φωτεινός, 2000

Εγγραφείτε στο newsletter μας

Κάθε Σάββατο θα λαμβάνετε στο e-mail σας το newsletter του ελc με τις προτάσεις μας για την εβδομάδα!

Podpourri. Ιστορίες που ακούγονται

Ακολουθήστε το ελculture.gr στο Google News

το ελculture σας προσκαλεί σε εκδηλώσεις

ΓΡΑΨΕ ΤΟ ΣΧΟΛΙΟ ΣΟΥ

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.