Το ντοκιμαντέρ TERIADE, που θα προβληθεί στο ΕΜΣΤ το Σάββατο 18 Νοεμβρίου στις 12.00, αναφέρεται στη ζωή και το έργο του Λέσβιου τεχνοκρίτη Στρατή Ελευθεριάδη – Teriade (Cahiers d’Art, L’intransigeant, La Bete Noir, Minotaure) και εκδότη βιβλίων τέχνης (VERVE, Grand Livres) που μεσουράνησε στην καλλιτεχνική ζωή της Γαλλίας απ’ τη δεκαετία του ‘20 μέχρι τη δεκαετία του ‘60.
Ο Teriade γεννήθηκε στη Βαρειά της Λέσβου το 1897 (φέτος συμπληρώθηκαν 120 χρόνια από τη γέννησή του) και πέθανε στο Παρίσι το 1983. Συντοπίτης του λαϊκού ζωγράφου Θεόφιλου, που γνώρισε λίγα χρόνια πριν πεθάνει, βοήθησε στην ανάδειξή του παρέχοντας του τα μέσα (στέγη, καμβάδες, χρώματα, χρήματα) ώστε να μπορεί να δημιουργεί χωρίς το βιοποριστικό άγχος. Αυτοί οι πίνακες του Θεόφιλου σώζονται χάρη στον Τεριάντ.
Συνεργαζόμενος αρχικά με τα σημαντικότερα περιοδικά τέχνης της εποχής του, όπου έγραφε κριτικές, ή ήταν αρχισυντάκτης ή διευθυντής, πέρασε στη συνέχεια στον ρόλο του εκδότη εκμεταλλευόμενος στο έπακρο την Παρισινή καλλιτεχνική και λογοτεχνική έκρηξη του Μεσοπολέμου. Έγινε φίλος των μεγαλύτερων ονομάτων της Τέχνης: Πικάσο, Ματίς, Μιρό, Σαγκάλ, Τζιακομέττι, Λεζέ, Χουάν Γκρί, Λε Κορμπιζιέ, Ρουό, Μπρακ, Ελυάρ, Μιγιό, Λωράνς, Καρτιέ Μπρεσόν, Μπονάρ, Βιλλόν, Μπρασάι καθώς και των Ελλήνων: Ελύτη, Τσαρούχη, Ν.Χ.Γκίκα, Βενέζη, Κανέλλη.
Η βαθύτερη επιθυμία του να προσφέρει στην πατρώα γη, τον ώθησε να ιδρύσει και να χρηματοδοτήσει στο κτήμα του, δίπλα στο πατρικό σπίτι του στη Βαρειά και να δωρίσει δύο Μουσεία: το Μουσείο Θεοφίλου (όπου εκτίθενται οι πίνακες της συλλογής του) και το Μουσείο – Βιβλιοθήκη Τεριάντ (όπου εκτίθεται το σύνολο του εκτυπωμένου έργου του), το οποίο θεωρείται ως το πρώτο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης στην Ελλάδα. Για την προσφορά του στην Τέχνη τιμήθηκε από την Γαλλική Ακαδημία με τον τίτλο του «Ιππότη των Τεχνών».
«Παρόλο όμως που είναι αναγνωρισμένος στη Γαλλία και στην Ευρώπη, δεν μπορούμε να πούμε το ίδιο και για την Ελλάδα. Πολλοί λίγοι γνωρίζουν ποιος ήταν ο Τεριάντ όπως και την ύπαρξη του Μουσείου-Βιβλιοθήκη που φέρει τ’ όνομά του. Αυτός μαζί με την ανάδειξη των προβλημάτων που αντιμετώπιζαν τότε τα Μουσεία, ήταν και ο λόγος που αποφασίσαμε να κάνουμε αυτό το ντοκιμαντέρ» αναφέρει ο σκηνοθέτης Σίμος Κορεξενίδης.
«Ξεκινήσαμε για κάτι μικρό αλλά η έρευνα μας αποκάλυψε έναν υπερευφυή άνθρωπο που αγαπούσε την Τέχνη με άμετρο πάθος και που κουβαλώντας την πατρογονική του παιδεία μπόρεσε να συγκεράσει στο έργο του την ελληνική και την ευρωπαϊκή φιλοσοφία. Αγαπήσαμε πολύ αυτόν τον άνθρωπο κι ευελπιστούμε αυτή η αγάπη να είναι εμφανής στο έργο μας».
Στο ντοκιμαντέρ μιλούν για τον Τεριάντ σημαντικοί εκπρόσωποι των Τεχνών, όπως οι κ.κ Κατερίνα Κοσκινά (Διευθύντρια ΕΜΣΤ), Κατίνα Χαραλαμπίδη (διαχειρίστρια Ιδρύματος Τεριάντ), Στρατής Πάλλης (Φαρμακοποιός-πρώην Δήμαρχος), Άνη Κοντογιώργη (Ιστορικός Τέχνης Dr- Θεατρολόγος), Στέλιος Δασκαλάκης (Μουσειογράφος- Συντηρητής αρχαιοτήτων), Μαρίνα Λαμπράκη Πλάκα (Δ/ντρια Εθνικής Πινακοθήκης), Κατερίνα Καμάρα (Γεν. Γραμ. Μακεδονικού Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης), Κώστας Κούμπας (Ιατρός-πρώην μέλος του ΔΣ του Μουσείου), Δημήτρης Χαλκιώτης (Καθηγητής Ελληνικού Ανοιχτού Πανεπιστημίου), Μάνος Στεφανίδης (Κριτικός-Ιστορικός Τέχνης), Σοφία Πελοποννησίου (Μουσειολόγος), Νίκη Τσαρούχη Γρυπάρη (Δ/ντρια Μουσείου Τσαρούχη), Dominique Szymusiac (πρώην Διευθύντρια Μουσείου Matisse – Cateau Cambresis), Κώστας Χαραλαμπίδης (ζωγράφος), Κωστής Ιωάννου (ανιψιός του Οδυσσέα Ελύτη), Νίκη Ελευθεριάδη (ζωγράφος), Στρατής Φραντζέσκος (Αρχιτέκτονας), Δημήτρης Νικορέτζος (καθηγητής Πανεπιστημίου-Συγγραφέας), Κώστας Μανιατόπουλος (Ζωγράφος- Διευθυντής Μουσείου Βιβλιοθήκης Τεριάντ).
Το ντοκιμαντέρ έχει προβληθεί και αναμένεται να ακολουθήσουν προβολές σε διαφορετικά Φεστιβάλ και χώρους, όπως το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στη Θεσσαλονίκη, το Αρχαιολογικό Μουσείο Μυτιλήνης, το 31 Griechische Filmwoche Festival στο Μόναχο, το 4th Free Flying Festival στις Βρυξέλλες και στην ΕΡΤ.
—
Κεντρική φωτογραφία: Teriade-Matisse by Henri Cartier Bresson
